Lesław Michnowski Członek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

Prezentacja na temat: "Lesław Michnowski Członek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk"— Zapis prezentacji:

1 Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego UKSW 2010/2011 Wykłady I - VI

2 Lesław Michnowski Członek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

3 Informacje dotyczące wykładu, w tym: (1) prezentacje wykładów, (2) wykaz literatury; (3) tematy prac zaliczeniowych Zapytania, wypowiedzi, komentarze :

4 WYKŁAD BEZPIECZEŃSTWO EKOLOGICZNE Sylabus: http://www. kte. psl

5

6 Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego Wykład I 10 X 2010

7 Kultura informacyjna: wiedza o (m. in
Kultura informacyjna: wiedza o (m.in. synergetycznych) właściwościach informacji oraz metodach jej tworzenia i wykorzystywania w celu wspomagania życia, w tym obrony i rozwoju. (N. Wiener, T. Kotarbiński, J.W. Forrester)

8 Bezpieczeństwo ekologiczne w ujęciu systemowym: z wykorzystaniem - w analizie systemowej – aparatury cybernetyki rozwoju.

9 Cybernetyka (1) ogólna teoria sterowania; (2) – ogólna teoria informacji.

10 W ramach cybernetyki rozwoju traktujemy różnej formy społeczności, organizacje, lub ekosystemy, w tym narody, przedsiębiorstwa, innej postaci organizacje (np naukowo-wytwórcze, finansowe), itp – jak również ekosystemy lokalne lub ekosystem globalny (Ziemia) - jako systemy życia (sż). Również środowisko takich systemów traktujemy jako system życia.

11 Informacja – pojęcie używane w trzech ujęciach: 1) jako, przeciwstawna entropii. konceptualna miara poziomu jakości, w tym zorganizowania sż; 2) jako informacja realna, zawarta w strukturze nadsystemu, czyli każdy czynnik, który przyczynia się do życia lub bardziej trwałego i sprawnego funkcjonowania sż; 3) jako informacja odwzorowująca układ: system życia – środowisko, w tym wiedza dotycząca jego przyszłości.

12 Zycie jako proces tworzenia informacji realnej w układzie: system życia – środowisko, lub przeciwstawiania się wzrostowi entropii (dezorganizacji) w tym układzie.

13 Proces życia składa się z rozwoju i regresu
Proces życia składa się z rozwoju i regresu. System życia w trakcie rozwoju zwiększa poziom informacji, a wraz z tym, swą trwałość i jakość w nim życia

14 Kryteria zmian rozwojowych dotyczących społeczności (zachodzących łącznie): (1) wzrost („tu i teraz”) jakości życia stanowiących społeczność OSÓB; (2) zwiększenie szans długotrwałego życia społeczności (θ → max); (3) zwiększanie poziomu rezerw materialnych i intelektualnych zasobów życia społeczności; (4) zwiększanie jakości środowiska społeczno-przyrodniczego.

15 Kondycja i bezpieczeństwo społeczności (lokalnej lub globalnej), w tym jakość życia stanowiących ją osób, szczególnie zależy od: (1) zgodności funkcjonowania społeczności, w tym jej infrastruktury, z potrzebami życia środowiska (społecznego lub przyrodniczego); (2) kondycji środowiska i sposobu jego oddziaływania na społeczność.

16 Kryzys globalny a bezpieczeństwo ekologiczne

17 Obecny kryzys finansowo-gospodarczy, w tym zadłużenia państw, bezrobocia, głodu – jawną fazą kryzysu globalnego ujawnionego prognozą ostrzegawczą Pierwszego Raportu dla Klubu Rzymskiego „Granice wzrostu” (GW/LtG) 1972.

18 Meadows, D.H., …Granice wzrostu (1972)

19 Symulacyjne badanie GW/LtG kondycji świata przy założeniu braku deficytu zasobów naturalnych i energii wykazały takie samo zachowanie systemu światowego. Katastrofa tym razem skutkiem zniszczenia środowiska przyrodniczego.

20 Meadows, Limits to Growth The 30-Year Update, 2004.

21 Dwie koncepcje przezwyciężania kryzysu globalnego („wyprostowania linii”): (1) neosocjal-darwinistyczna - radykalnego zmniejszenia ilości konkurentów do deficytowych zasobów życia (energia, naturalne, ekologiczne) – zerowego wzrostu/„ekologicznego holokaustu” (JPII, Sycylia 1993). (2) ekohumanistyczna - drogą kooperacji dla globalnego dobra wspólnego ukształtowanie zdolności trwałego rozwoju całej światowej społeczności – ONZ „three-pillars” sustainable development, JPII CŻM.

22 „Zerowy wzrost” Forrester 1971/95

23 Another mental model says that the limits are real and close, and that there is not enough time, and that people cannot be moderate or responsible or compassionate. At least not in time. That model is self-fulfilling. If the world’s people choose to believe it, they will be proven right. The result will be collapse. (Meadows 1992, 2004).

24 Jan Paweł II: W ostatnich latach byliśmy świadkami (…) przełamania sztywnych podziałów świata na przeciwstawne bloki ideologiczne, polityczne i wojskowe (…) W tym samym jednak okresie inne zagrożenia osiągnęły poziom skrajnie niebezpieczny, co każe się obawiać „holokaustu ekologicznego”, będącego skutkiem lekkomyślnego niszczenia najważniejszych zasobów środowiska naturalnego i coraz liczniejszych ataków na życie ludzkie. (…) niepohamowany pęd nielicznej grupy uprzywilejowanych do przywłaszczenia sobie dóbr ziemi i do ich eksploatacji staje się przyczyną nowego rodzaju zimnej wojny, tym razem między Północą a Południem planety, między krajami wysoko uprzemysłowionymi, a ubogimi. (Sycylia’93)

25 Wg Encyklopedii Katolickiej: „holocaustum ofiara całopalna, dar ofiarny, złożony w całości Bogu przez spalenie” - patrz: Encyklopedia Katolicka, t. 2, Lublin 1985, s

26 W innych wystąpieniach Jan Paweł II: Do starożytnych bolesnych plag (
W innych wystąpieniach Jan Paweł II: Do starożytnych bolesnych plag (...) głodu, epidemii i przemocy, wojen, dodawane są inne, dotychczas nie znane formy o niepokojących wymiarach.(…) jak nie przejmować się na przykład widząc zdumiewający spisek przeciw życiu, który zwielokrotnia się i wyraża coraz ostrzejszymi zagrożeniami osób i narodów (…) Obecnie zarówno w Ameryce, jak i w pozostałych częściach świata pojawia się niebezpieczny model społeczeństwa zapewniający dominację silnym częściom światowej społeczności, zaś wykluczający, a nawet eliminujący słabszych.

27 Dennis Meadows 2009: dla przezwyciężenia globalnego kryzysu (1) We desperately need for population, energy use, material use, and pollution streams to be reduced. (2) If you want everyone to have the full potential of mobility, adequate food and self-development, then it is 1 or 2 billion. (mld, obecnie jest nas ok. 6,7 mld. osób)

28 Dr. J. Kenneth Smail, Professor of Anthropology, Emeritus, at Kenyon College Global population reduction: confronting the inevitable (2004) the long-term sustainability of civilization will require not just a leveling-off of human numbers as projected over the coming half-century, but a COLOSSAL reduction in both population and consumption.

29 the Earth's long-term sustainable human carrying capacity, at what might be defined as an "adequate" to "moderately comfortable" developed-world standard of living, MAY NOT BE MUCH GREATER THAN 2 TO 3 BILLION. (…) several investigators and organizations have developed reasonably well thought out positions on future global population optima, and those estimates have all clustered IN THE RANGE OF 1 TO 3 BILLION

30 Koniec wykładu I - 10 X 2010

31

32 Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego Wykład II 24 października 2010

33 Meadows, D.H., …Granice wzrostu (1972)

34 MONITORING DYNAMICZNY (MD): przetwarzanie metodami symulacji komputerowej danych statystycznych w prognozy ostrzegawcze i informację o: (a) jakości i dynamice, oraz (b) przyszłym przebiegu, procesu życia, w tym zbliżaniu się do granicy wzrostu, danej społeczności, pod warunkiem BRAKU INTERWENCJI w ten przebieg. (np. G(globalny)MD Granic wrostu/LtG 1972)

35 Globalny Monitoring Dynamiczny (GMD) GW/LtG 1972 m. in
Globalny Monitoring Dynamiczny (GMD) GW/LtG 1972 m.in. ukazuje: (1) nieadekwatność stosunków społecznych; (2) krótkowzroczność; (3) wielką bezwładność światowej społeczności (ŚS), w tym gospodarki, oraz (4) wielka zmienność uwarunkowań życia

36 Stosunki (relacje) społeczne (orgware): sposób zorganizowania ludzi, dysponowanej przez nich techniki, wiedzy i innych zasobów życia, wraz z dominującą aksjologią, w systemową całość: system społeczno-gospodarczy/system życia.

37 Uwarunkowania życia: stan społeczno-techniczno-przyrodniczego środowiska człowieka/systemu życia, w tym dostępność zasobów naturalnych i energii, kondycja środowiska przyrodniczego (zgodność z potrzebami życia sż), poziom rozwarstwienia społecznego, poziom rozwoju n-t i dostępność wiedzy, itp,

38 Problem zmienności uwarunkowań życia N
Problem zmienności uwarunkowań życia N. Wiener II Wojna światowa Jak trafić do szybko przemieszczającego się celu? A. Toffler, Szok przyszłości

39 FEEDBACK sprzężenie zwrotne nadążające Podejmowanie działań dostosowawczych na podstawie stwierdzenia w praktyce dokonanych zmian w uwarunkowaniach życia

40 FEEDFORWARD sprzężenie zwrotne wyprzedzające Przewidywanie zmian w uwarunkowaniach życia i z wyprzedzeniem podejmowanie działań dostosowawczych

41 Dwie koncepcje kształtowania bezpieczeństwa ekologicznego, w tym surowcowo-energetycznego („wyprostowania linii”): (1) ekohumanistyczna - drogą kooperacji dla globalnego dobra wspólnego ukształtowanie zdolności TRWAŁEGO ROZWOJU (TR) całej światowej społeczności – ONZ „three-pillars” SUSTAINABLE DEVELOPMENT, (CŻM JPII). (2) NEOsocjal-darwinistyczna - radykalnego (1-2 mld) zmniejszenia ilości konkurentów do deficytowych zasobów życia (energia, naturalne, ekologiczne) – „zerowego wzrostu”/ „ekologicznego holokaustu”, „kultury śmierci” (JPII)

42 EKOHUMANIZM PARTNERSKIE WSPÓŁDZIAŁANIE dla GLOBALNEGO DOBRA WSPÓLNEGO - czyli WSPÓLNEGO INTERESU wszystkich ludzi (bogatych i biednych, społeczności wysoko rozwiniętych i w rozwoju opóźnionych), ich następców oraz środowiska przyrodniczego – POWSZECHNIE WSPOMAGANE NAUKĄ I WYSOKĄ TECHNIKĄ ORAZ KULTURĄ INFORMACYJNĄ Michnowski L., How to Overcome the EU and Global Economic Crisis, The Club of Rome:

43 Proces to ciąg zmian zachodzących zgodnie z jego logiką, określającą jego fazy i etapy.

44 Rozwój to proces takich zmian w układzie: system życia – środowisko, które powodują wzrost jakości tego układu.

45 ROZWÓJ TRWAŁY (w tym r. przekr. gr. wzr
ROZWÓJ TRWAŁY (w tym r. przekr. gr. wzr.) ŚS albo kryzys i globalna katastrofa [θ = θ(i)]

46 Rozwój trwały ŚS wymaga opanowania umiejętności rozwojowego przekraczania granic jej wzrostu

47 W Raporcie Brundtland tak dalekowzrocznie sformułowano postulat „sustainable development”: „ludzkość jest w stanie spowodować, aby rozwój był trwały, co sprawi iż będzie zapewniał zaspokojenie obecnych potrzeb bez uszczerbku dla możliwości zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń. (Humanity has the ability to make development sustainable to ensure that it meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs.).

48 Sustainable Development - poprawny przekład (patrz: Traktat Lizboński) rozwój trwały (bezkryzysowy) uwarunkowany zintegrowaniem rozwoju społecznego z rozwojem gospodarczym i ochroną środowiska przyrodniczego (UN Johannesburg’02)

49 3. Unia (…) Działa na rzecz TRWAŁEGO ROZWOJU EUROPY, którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy )…) oraz społeczna gospodarka rynkowa (…) zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego. Wspiera postęp naukowo-techniczny. Zwalcza wyłączenie społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość i ochronę socjalną, 5. W stosunkach zewnętrznych Unia (…) Przyczynia się do (….) trwałego rozwoju Ziemi (czyli globalnego ekosystemu – LM), (…)

50 Cywilizacja Życia i Miłości (CŻM JPII) jako ekohumanistyczna alternatywa neosocjal-darwinizmu

51 Jan Paweł II wiązał zasadę MIŁOŚCI z obowiązkiem współdziałania na rzecz WZAJEMNEGO ROZWOJU: „przykazanie «nic zabijaj» staje się wezwaniem do czynnej miłości, która ochrania i troszczy się o ROZWÓJ ŻYCIA BLIŹNIEGO (...)„ (Veritatis Splendor, p. 15.) Miłość jest większa od sprawiedliwości, ponieważ kochać to znaczy dawać, ofiarować coś mojego drugiemu (…). (Caritas in veritate, p. 6) ;

52 Meadows 1992/2004 Tools for the Transition to Sustainability (…) VISIONING (…) Networking (…) Truth-Telling (…) Learning (…) LOVING (…).

53 Która z tych dwu tak przeciwstawnych koncepcji - ekohumanistyczna albo neosocjal-darwinistyczna – jest poprawna? Błędna diagnoza globalnego kryzysu w dobie globalizacji zagraża katastrofą globalną

54 Jak w takiej – GMD GW/LtG - sytuacji zapewnić globalne bezpieczeństwo ekologiczne?

55 Dalekowzroczność strategiczna: (1) Nitin Desai, Johannesburg ’02, SD: 50-lat (2) R-EU SDS 2006: 50 lat/backcasting (Europe 2020?) (3) LaRouche, USA – 75 lat (4) Ogawa, Japonia: 100 lat (5) Chiny: 200 lat (?) (6) Polska: ? („tu i teraz”, max. 4-letni cykl wyborczy)

56 Według odnowionej w 2006 roku Strategii Trwałego Rozwoju Unii Europejskiej: 18. There is still a strong need for further research in the interplay between social, economic and ecological systems, and in methodologies and instruments for risk analysis, BACK- and foreCASTING and prevention (feedforward – LM) systems. 26. The Commission should elaborate a concrete and REALISTIC VISION of the EU on its way to sustainable development over THE NEXT 50 YEARS.

57 Backcasting WIZYJNE wieloetapowe programowanie strategiczne (Nadler, APOLLO)

58 Koniec wykładu II - 25 X 2010

59

60 Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego Wykład III 14 listopada 2010

61 MĄDROŚĆ zdolność: (1) - OBSERWOWANIA zdarzeń zachodzących w układzie:
podmiot życia społeczno-gospodarczego – środowisko (społeczno-przyrodnicze); (2) - ROZPOZNAWANIA procesów, których te zdarzenia dotyczą; (3) - PRZEWIDYWANIA przyszłego biegu tych procesów; (4) - ich POPRAWNEGO (współcześnie EKOHUMANISTYCZNEGO) WARTOŚCIOWANIA, (5) - WSPOMAGANIA procesów pozytywnych i PRZECIWSTAWIANIA się procesom negatywnym.

62 EU SDS 2006: TR-Backcasting - WIZYJNE wieloetapowe strategiczne programowanie trwałego rozwoju (TR) - oraz WIZJA UE ZA 50-LAT

63 GMD GW/LtG 1972 jako podstawa kształtowania globalnego bezpieczeństwa ekologicznego za pomocą TR-backcasting. Co z tego GMD wynika? Jak zatem kształtować dostępność zasobów życia (naturalnych i przyrodniczych)?

64 Meadows, D.H., …Granice wzrostu (1972)

65 Jak zapobiec globalnej katastrofie
Jak zapobiec globalnej katastrofie? Jakiego rodzaju działania/zmiany obronne – w takiej sytuacji – mogą być podejmowane?

66 Cele NEOSOCJAL- DARWINISTYCZNYCH działań antykryzysowych: (1) zmniejszyć ilość użytkowników deficytowych zasobów życia; (2) zmniejszyć zdolności rozrodcze Peryferii/słabszej części ŚS; (3) pogorszyć warunki wyżywienia i ochrony zdrowia oraz dostępności do innych osiągnięć rozwoju nauki i techniki (np. mieszkań) Peryferii; (4) wzmocnić zdolność obrony i samoobrony Centrum/silniejszej części ŚS.

67 Cele EKOHUMANISTYCZNYCH działań antykryzysowych (1): (1) zracjonalizować zużywanie deficytowych zasobów naturalnych (w tym energii); (2) zintensyfikować dostęp do alternatywnych źródeł zasobów naturalnych; (3) przebudować technosferę na życzliwą środowisku (społeczno-przyrodniczemu);

68 Cele EKOHUMANISTYCZNYCH działań antykryzysowych (2): (4) zwiększyć DALEKOWZROCZNOŚĆ polityki; (5) zwiększyć ELASTYCZNOŚĆ gospodarki; (6) zwiększyć EFEKTYWNOŚĆ społecznego procesu pracy; (7) racjonalnie ograniczyć nadmierną kreatywność biologiczną (rozrodczość)

69 Elastyczność: zdolność odpowiednio szybkiego dostosowywania form życia do nowych jego uwarunkowań.

70 W jaką przyszłościową (WIZJA) postać - za pomocą TR-backasting - ukształtować światową- i UE-społeczność aby można było skutecznie realizować powyższe EKOHUMANISTYCZNE działania na rzecz bezpieczeństwa ekologicznego i TR ŚS?

71 Jak projektować PROCES TR-backcasting,

72 Istota i właściwości procesu (cd)

73 Uruchomienie lub podtrzymywanie pożądanego procesu wymaga znajomości: (1) jego logiki, w tym dynamiki; (2) AKTUALNYCH ograniczeń zmian, oraz (3) kolejności podejmowanych działań. (Np.. etapów nie można „przeskakiwać”, kolejność a skuteczność odżywiania.)

74 Dwa procesy: (1) proces zagrożonego globalnym kryzysem życia społeczno-gospodarczo-przyrodniczego Ziemi (globalnego ekosystemu); (2) proces TR-backcasting mający za cel przywrócenie światowej społeczności zdolności rozwoju i nadania temu rozwojowi trwałego (bezkryzysowego) charakteru - sustainable development.

75 Odpowiednie działanie może wywołać cały ciąg - wymuszanych dynamiką procesu – pożądanych zmian w: obiekcie, którego dotyczy dany proces, lub jego środowisku.

76 albo lub (i/albo)

77 Istnieją takie oddziaływania - zmiany w przebiegu procesu, których konsekwencją jest cały ciąg pozytywnych lub negatywnych zmian następujących w ślad za nimi już spontanicznie Lawina, zapałka, błąd kierowcy, ale także poprawne: edukacja, system ekonomiczny, itp. Błędna strategia obronna – zagrożenie globalną katastrofą!

78 Zależność procesu od: (1) struktury układu w którym się dokonuje; (2) stanu środowiska tego układu, oraz (3) kolejności oddziaływań lub zachodzących zmian; Medycyna: dieta, smog elektromagnetyczny, tworzywa sztuczne, materiały budowlane itp. „Struktury grzechu” (JPII)

79 GMD GW/LtG 1972 – rozpoznanie dalszego przebiegu aktualnego globalnego procesu życia społ-gosp-przyr. wynikiem ANALIZY SYSTEMOWEJ

80 Modelowanie jako podstawa analizy systemowej celem poznawania właściwości i przyszłego (w zależności od oddziaływań) zachowania się badanego obiektu/sż

81 Modele: (1) konceptualne; (2) operacyjne.

82 Model konceptualny sż jako źródło wiedzy ogólnej o: (1) cechach strukturalnych oraz statycznych i dynamicznych właściwościach polityką zmienianego obiektu(sż)/zbioru podobnych obiektów, (2) współzależnościach występujących w układzie: obiekt/sż – środowisko/ (3) trwałych i okresowo zmiennych ograniczeniach różnorodności dokonywanych zmian, oraz (4) adekwatnym, w danych warunkach, systemie wartościowania dokonywanych zmian.

83 Model konceptualny (Sage, Bocheński, LM) systemów typu: człowiek-technika–środowisko o nazwie System Życia (SŻ) jako (przydatna - w rozpoznawaniu istoty globalnego kryzysu i projektowaniu WIZJI oraz strategii TR) - pomoc w określeniu logiki procesu życia, w tym rozwoju, światowej społeczności (ŚS) i środowiska przyrodniczego (ŚP) (LM, Społeczeństwo przyszłości a trwały rozwój, K. Pr. PAN)

84 Model System Życia dotyczy zbioru różnorodnej postaci systemów życia (sż), w tym typu: człowiek – technika – środowisko (SCT-Ś).

85 Model operacyjny/symulacji komputerowej

86 Modele operacyjne dotyczące obiektów przestrzeni: (1) realnej (MD); (2) wirtualnej (CAD).

87 Istotna współzależność w systemie życia o postaci: człowiek (podmiot) – technika – środowisko (SCT-Ś):

88 Technika: środki i sposoby wspomagania PODMIOTOWEJ aktywności ludzkiej Technika, to także ludzie spełniające funkcje PRZEDMIOTOWE - traktowani w prymitywnej gospodarce jako „mówiące narzędzia”

89

90 Istnieje ścisła współzależność pomiędzy poziomem rozwoju ludzkich kwalifikacji, nauki i techniki, oraz kondycją i tempem zmian środowiska a sposobem uorganizowania społeczeństwa i jego poprawną dominującą aksjologią

91 Ho – Homeostat H - Hardware
O – Orgware Ob. – Otoczenie bliższe S – Software

92 Homeostat (Ho): podsystem sterowania procesem życia, w tym obrony i rozwoju SCT Dominująca aksjologia (system wartościowania zmian) jako podstawa odpowiedniego sterowania tym procesem

93 Otoczenie bliższe (Ob): ta część środowiska systemu życia (sż), która - bezpośrednio warunkuje życie sż, - ulega znacznym zmianom w wyniku działania sż, oraz - może zostać bezwzględnie zdegradowana przez sż funkcjonujący patologicznie

94 Rozwój Software (S) i Hardware (H) powoduje zmiany w Otoczeniu bliższym (Ob) oraz wymusza – dla podtrzymywania życia sż - ROZWOJOWĄ adaptację Orgware

95 Orgware w istotnym stopniu decyduje o sprawności informacyjnej SCT

96 (Encyklopedia PWN W-wa 1965)
INFORMACJA [łac. informatio 'wyobrażenie, wyjaśnienie, zawiadomienie'], w cybernetyce i teorii informacji każdy czynnik, który ludzie, organizmy żywe lub urządzenia automatyczne mogą wykorzystać do bardziej sprawnego, celowego działania (w szczególności sterowania); zob. też wiadomość. (Encyklopedia PWN W-wa 1965) okresowo okresowo

97 Informacja – pojęcie używane w trzech ujęciach: 1) jako, przeciwstawna entropii. konceptualna miara poziomu jakości, w tym zorganizowania sż; 2) jako informacja realna, zawarta w strukturze nadsystemu, czyli każdy czynnik, który przyczynia się do życia lub bardziej trwałego i sprawnego funkcjonowania sż; 3) jako informacja odwzorowująca układ: system życia – środowisko, w tym wiedza dotycząca jego przyszłości.

98 Podstawowe właściwości informacji odwz
Podstawowe właściwości informacji odwz.: - efekt synergiczny (czyli skokowy wzrost poziomu informacji) jako skutek integrowania uzupełniających się informacji; - straty informacji występują w kanale informacyjnym oraz wraz z upływem czasu; - przekazanie informacji nie pozbawia jej dotychczasowego posiadacza informacji.

99 Sprawność informacyjna: stosunek ilości informacji odwzorowującej wykorzystywanej w podtrzymywania życia lub rozwoju SCT w stosunku do ilości tej informacji możliwej do takiego wykorzystywania

100 Orgware nieadekwatny (ws-c) lub moralnie zdegradowany wstrzymuje rozwój sż oraz stymuluje zachowania patologiczne („struktury grzechu” – JPII)

101 Warunkiem rozwoju Człowieka i SCT jest odpowiednia postać Homeostatu SCT oraz (stymulująca rozwój) zgodność jego Orgware z Software i Hardware oraz Otoczeniem bliższym (Ob)

102 Orgware poprawnie za pomocą feedforward ukształtowany stymuluje rozwój, w tym ekospołecznie użyteczną podatność innowacyjną SCT.

103 Głównym celem TR-Backcasting przekształcenie obecnej socjal-darwinistycznej formy orgware ŚS w zgodną z wymogami trwałego rozwoju (TR) ŚS, a zarazem niedopuszczenie do ukształtowania patologicznej/HE formy orgware ŚS

104 Ta sama metoda, różne cele i wizje: HE-backcasting (1 mld) albo TR–backcasting. ZNAJOMOŚĆ METODY JAKO POMOC W ROZPOZNAWANIU HE-ZAGROŻEŃ ORAZ UZASADNIENIU KONIECZNOŚCI I MOŻLIWOŚCI EKOHUMANISTYCZNEGO UDOSKONALENIA GLOBALNEJ POLITYKI

105 Backcasting (R2006-EU SDS) w projektowaniu strategii trwałego rozwoju (TR – UN Sustainable Development) światowej społeczności (ŚS) – alternatywnej względem strategii „holokaustu ekologicznego” (HE). (JPII, Smail 2004, Meadows 2009)

106 APOLLO Lądowanie na Księżycu Programowanie dynamiczne

107 Backcasting a projektowanie „idealne” G. Nadlera A
Backcasting a projektowanie „idealne” G. Nadlera A. Toffler, Szok przyszłości

108 Dialog współpracy (Nadler, BXVI Londyn) a nie negacja i wroga konfrontacja jako podstawa kształtowania zdolności trwałego rozwoju ŚS

109 Analiza zmienności Michnowski L
Analiza zmienności Michnowski L. 2003c, Analiza zmienności w kształtowaniu strategii trwałego rozwoju (sustainable development), [w:] Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, (red. Artur Pawłowski), Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, vol. 16, Lublin 2003:

110

111 Koniec wykładu III - 14 XI 2010

112

113 Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego Wykład IV 13 II 2011

114 World Economic Forum – Davos 2011 (patrz m. in. : Michnowski L
World Economic Forum – Davos (patrz m.in..: Michnowski L., GLOBAL GOVERNANCE AND INFORMATION FOR THE WORLD SOCIETY’S SUSTAINABLE DEVELOPMENT:

115 Jaka jest istota kryzysu globalnego
Jaka jest istota kryzysu globalnego? Jak zapewniać globalne bezpieczeństwo ekologiczne? Jak przywracać zdolność rozwoju światowej społeczności?

116

117

118 Główny (SŻ) czynnik globalnego kryzysu to szybko postępująca moralna degradacja (dotychczasowych form życia), a nie przeludnienie Ziemi (czyli nadmiar potencjału intelektualnego)

119 Czym wyższy poziom rozwoju nauki i techniki, tym większe tempo zmian w uwarunkowaniach życia, oraz większe natężenie moralnej degradacji form życia, już niezgodnych z nowymi uwarunkowaniami życia - a zatem więcej MĄDREJ (w tym etycznej) - sztuczną inteligencją wspomaganej - PRACY, oraz nowej nauki i techniki, dla eliminowania negatywnych skutków moralnej degradacji

120 Strategia TR ŚS projektowana metodą TR-backcasting (1) b===================================================================================================================================================== CELE GENERALNE strategii TR ŚS (2) WIZJA, czyli IDEALNA, zgodna z LOGIKĄ ROZWOJU, (w tym zmian w UWARUNKOWANIACH życia), oraz uwzględniająca GMD, przyszłościowa forma STRUKTURY (w tym sposobu funkcjonowania) ŚWIATOWEJ SPOŁECZNOŚCI przekształconej polityką TR;

121 Strategia TR ŚS projektowana metodą TR-backcasting (2) ======================================================================================================================================================================== (3) wykaz OGRANICZEŃ realizacji WIZJI (w tym GRANIC WZROSTU ŚS); (4) ETAPY (w tym metody) ELIMINOWANIA ww OGRANICZEŃ (5) Etapy (w tym metody) rozwojowego (krok po kroku) PRZEKSZTAŁCANIA STRUKTURY układu: światowa społeczność – środowisko przyrodnicze oraz inicjowania procesów sprzyjających TR.

122 Strategia TR ŚS projektowana metodą TR-backcasting (3) =================================================================================================================================== (6) WYMIERNE i zgodne z celami generalnymi KRYTERIA oceny skuteczności ww działań etapowych; (7) sukcesywne dynamiczne monitorowanie (w tym wartościowanie) skutków polityki TR, oraz - w razie potrzeby - FEEDFORWARD jej KORYGOWANIE.

123 Jay. W. Forrester 1971/95, kryzys globalny, bo brak: - INFORMACYJNYCH NARZĘDZI WSPOMAGANIA POLITYKI, oraz - wiedzy o właściwościach i współzależnościach elementów systemów społecznych, czyli - KULTURY INFORMACYJNEJ POLITYKÓW, w tym umiejętności analizy systemowej.

124 Analiza systemowa w kształtowaniu polityki obrony i rozwoju, w tym bezpieczeństwa ekologicznego

125 Sage’a koncepcja kształtowania polityki - zgodna z postulatem Forrestera

126 Polityka jako - zgodne z celami jej kreatorów - sterowanie przebiegiem procesu życia społeczności, będącej obiektem polityki, oraz jej środowiska

127

128

129 Wszelkie zmiany (w tym chaotyczne) mogą być dokonywane (lub zachodzą) w ramach obiektywnie w danym czasie istniejących ograniczeń ich różnorodności.

130 Konieczność wiedzy ogólnej o zmienianych polityką obiektach oraz o ograniczeniach dokonywania rozwojowych zmian

131 Model konceptualny rzeczywistości jako: - systemowe przedstawienie, przydatnej w sterowaniu rozwojem społeczności, wiedzy systemowo-filozoficznej, oraz - narzędzie konceptualnej analizy systemowej

132 Dla polityki trwałego rozwoju konieczność:
- dostępności adekwatnych do zmieniającej się rzeczywistości baz danych i wiedzy, ją odwzorowujących; - modelu konceptualnego rzeczywistości; - metod symulacji komputerowej, w tym MD; - analizy systemowej konceptualnej i komputerowo-symulacyjnej; - adekwatnego do rzeczywistości systemu wartościowania zmian w układzie: dana społeczność – środowisko.

133 Poprawny system wartości, w tym wartościowania rozwojowych przedsięwzięć, jako istotny element polityki rozwoju.

134 Adekwatny do rzeczywistości system wartościowania zmian będących skutkiem polityki jest zależny od aktualnego stanu, w tym kondycji układu: społeczność – środowisko.

135 Dla przykładu, w warunkach nadmiaru dostępnych w środowisku zasobów nie występuje konieczność uwzględniania kosztów ich zużywania

136 Egoizm albo egoaltruizm, współcześnie ekohumanizm

137 Modelowanie dynamiczne J. W
Modelowanie dynamiczne J. W. Forrestera dla komputerowo-symulacyjnej analizy systemowej

138 Metoda dedukcyjna jak podstawa cybernetyki rozwoju i budowy Sage’a modelu konceptualnego rzeczywistości

139 J.M. Bocheńskiego koncepcja wykorzystywania wiedzy filozoficznej metodą teorii aksjomatycznej

140 Metoda aksjomatyczna Forrestera – Bocheńskiego jako sposób budowy ogólnego modelu konceptualnego:
pojęcia niedefiniowane pojęcia zdefiniowane logiczne wnioskowanie badanie adekwatności modelu do rzeczywistości

141 Wybrane modele konceptualne przydatne w kształtowaniu polityki TR: - systemy otwarty i ogólny L. von Bertalanffy’ego; - system naturalny E. Laszlo - teoria regulonów K. Bogdańskiego; - system cybernetyczny N. Wienera; - system autonomiczny M. Mazura

142 Wszystkie te modele są niewystarczające dla określenia istoty kryzysu globalnego oraz uwarunkowań trwałego rozwoju światowej społeczności

143 Koniec wykładu IV - 13 II 2011

144

145 Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego Wykład V 27 II 2011

146 Ogólny model konceptualny System Życia jako pomoc w kształtowaniu - za pomocą TR-backcasting - zdolności trwałego rozwoju ŚS

147 System Życia (SŻ) odwzorowuje podstawowe właściwości statyczne i dynamiczne oraz cechy strukturalne różnorodnej postaci systemów typu: człowiek – technika (SCT), ich pod- i nad-systemów, ujętych wspólną nazwą:: systemy życia (sż). Systemem życia (sż) jest także układ (system): sż – środowisko, jak również środowisko.

148 System życia jest: - systemem otwartym (ze zdolnością homeostazy) i ogólnym (L.von Bertalanffy); - systemem naturalnym (E. Laszlo) - regulonem (K. Bogdański); - systemem cybernetycznym (N. Wiener); - systemem autonomicznym (M. Mazur); - systemem dynamicznym, w tym inercyjnym (J.W. Forrester); - systemem informacyjnym rozwijającym się (L. Michnowski).

149 Systemy otwarte L.von Bertalanffy’ego

150

151

152

153 Regulony K. Bogdańskiego
Pod pojęciem "Regulon" rozumiemy układ istniejący dzięki samoregulacji, której natura jest rodzaju adekwatnego do jego budowy i która oparta jest o - co najmniej - jedno ujemne sprzężenie zwrotne /u.s.z./. regulony falowe regulony sybstancjalne biopole

154 N. Wiener Informacja – entropia i/s Loty międzyplanetarne Wzrost entropii nieuchronnym skutkiem każdego działania

155

156 System życia (sż) sż = < E, Rw, Rz, Ho, Ə, i, t > E – elementy tworzące sż, Rw – zbiór relacji wewnętrznych. wiążących elementy systemu w systemową całość; Rz – zbiór relacji zewnętrznych, wiążących system ze środowiskiem; Ho – homeostat sż. Ə – okres życia sż, i – poziom informacji/jakości sż; t – czas.

157 Struktura sż składa się z: - mikrostruktury, czyli struktury elementów sż (E), oraz - makrostruktury, czyli zbioru relacji wewnętrznych (Rw), wiążących w systemową całość elementy sż

158 . Struktura sż zawiera jego homeostat (Ho), umożliwiający niezbędną w SZR ultrastabilność sż. Homeostat - układ sterowania procesem życia sż - zbudowany jest z dwu podsystemów: konserwatywnego i progresywnego.

159 Mikrostruktura (hardware, software) sż ulega zmianom praktycznie w sposób nieustanny, zaś makrostruktura (orgware) - okresowo

160 Podstawowe elementy homeostatu rozwiniętego sż/SCT:
pole informacyjne; elita; powszechna świadomość.

161 Postać energii emitowanej przez sż do środowiska zależy od jego struktury. Energia ta - gdy jest ukształtowana zgodnie z potrzebami życia środowiska/odbiorców - stanowi czynnik ich życia i może stanowić także czynnik zwrotnego wspomagania ją emitującego

162 Podstawowe aksjomaty modelu konceptualnego System Życia - przesłanki wnioskowania dotyczącego poprawnej metody przezwyciężania kryzysu globalnego

163 Aksjomat I: i = B(n,q)1/s i – poziom informacji systemu życia – zarazem poziom rozwoju oraz zorganizowania sż, jak również konceptualna miara jakości sż. s – poziom entropii ekospołecznej systemu życia, a także poziom rozwojowych rezerw sż. n – ilość elementów systemu życia; q – jakość elementów systemu życia, oraz B(n,q) – pewna funkcja zależna od rodzaju systemu życia oraz ilości I jakości jego elementów.

164 przy czym: Entropia ekospołeczna (jedynie izomorficzne podobieństwo do entropii termodynamicznej) s = k ln w k – pewna stała zależna od rodzaju systemu życia; w – ilość różnorodnych czasoprzestrzennych konfiguracji elementów systemu życia, które umożliwiają uzyskiwanie tego samego stanu jakości tego systemu.

165 Aksjomat II: E = mc2 - rozumiany jako założenie, iż układ system życia – środowisko, zbudowany jest z energii w szerszym znaczeniu (falowej lub substancjalnej, a różnice pomiędzy różnorodnymi postaciami sż sprowadzają się do odmiennych ich struktur, wyznaczających odmienne właściwości różnorodnych sż.

166 Tworzywem systemu życia jest energia (w szerszym znaczeniu) – zarówno falowa jak i substancjalna – E=mc2 (Einstein, Sedlak, Bogdański)

167 Wszystkie elementy układu: system życia–środowisko są wzajemnie współzależne i powiązane sprzężeniami zwrotnymi

168 Okres życia sż (Ə) jest skończony, lecz nie zdeterminowany i zależy od poziomu jego informacji (i).

169 W ujęciu modelu SŻ, życie to proces tworzenia informacji lub przeciwstawiania się zmniejszaniu jej poziomu (czyli wzrostowi entropii) w układzie: system życia – środowisko.

170 System życia posiada zdolność obrony życia układu: sż – środowisko oraz współpracy na rzecz życia tego układu

171 System życia (sż) posiada zdolność antycypatywności, w tym FEEDFORWARD oraz feedback

172 Proces życia sż składa się z rozwoju albo regresu

173 Rozwój sż a tworzenie informacji Tworzenie informacji polega na dokonywaniu właściwych zmian w czasoprzestrzennych konfiguracjach już istniejących elementów układu: system życia – środowisko. W wyniku - kształtowana jest coraz mniej prawdopodobna i wyższej jakości dynamiczna struktura tego układu

174 Aby żyć trzeba co najmniej względnie degradować siebie i środowisko, lecz - będąc dojrzałym i poinformowanym - można pozytywnymi skutkami działań przewyższać te negatywne konsekwencje życia, czyli więcej „dawać” aniżeli się „bierze”. (Por. „miłość”, BXVI, wykład II).

175 Warunkiem rozwoju sż jest przewaga dotyczących go (własnych lub środowiska) oddziaływań konstrukcyjnych (negentropowych) względem oddziaływań destrukcyjnych (entropowych)

176 W wyniku rozwoju sż typu: człowiek – technika (SCT): - zwiększa swą trwałości i jakość życia tworzących go osób, - zwiększa sprawność działania, w tym pomniejsza jednostkowe wewnętrzne i zewnętrzne koszty jego życia, a wraz z tym - zwiększa skuteczność swych działań rozwojowych

177 Rozwojowa nadwyżka (konstrukcji nad destrukcją) służy do: - dostosowywania form życia sż do nowych uwarunkowań życia; - kształtowania środowiska zgodnie z potrzebami życia sż; zwiększania sprawności działania sż.; A także - jest rezerwą zasobów życia sż, do przeciwdziałania w porę nie przewidzianym zagrożeniom jego życia.

178

179 Konsekwencją wstrzymania rozwoju i „steady state” będzie brak zdolności tworzenia rezerw zasobów życia i upadek sż zwłaszcza na skutek braku zdolności przeciwdziałania w porę nie przewidzianym zagrożeniom

180 Koniec wykładu V

181

182 Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego Wykład VI 15 V 2011

183 Cywilizacja Życia i Miłości (CŻM JPII) istotny warunek życia w Stanie Zmian i Ryzyka trwały rozwój > CŻM > ekorozwój (rozwój globalnego ekosystemu, czyli rozwój społeczno-gospodarczo-przyrodniczy Ziemi)

184 Zachowanie się SCT przy NADMIARZE dostępnych ZASOBÓW w środowisku
1. Przy wyrównanych potencjałach twórczych i obronnych (inform.–energ.): - koegzystencja, autonomia. 2. Przy dominacji tym potencjałem nad systemem słabszym: - system silniejszy podporządkowuje sobie system słabszy i przekształca go w swą TECHNIKĘ.

185 Zachowanie się SCT przy DEFICYCIE ZASOBÓW w środowisku:
1. Przy wyrównanych potencjałach twórczych i obronnych: - synergiczna współpraca, obronno-rozwojowa integracja 2. Przy dominacji tym potencjałem nad systemem słabszym: - system silniejszy podporządkowuje sobie system słabszy i przekształca go w źródło deficytowych zasobów, eliminujące konkurentów wojna lub integracja drenażowa.

186 W warunkach deficytu dostępnych zasobów
istnieje możliwość integracji rozwojowej, gdy zniszczenie systemu słabszego spowoduje upadek systemu silniejszego - lecz tylko wówczas, gdy elita systemu silniejszego jest świadoma takiego zagrożenia (CŻM, Rodzina Ludzka/Narodów) Warunkiem takiej integracji jest rozwojowe wzmocnienie systemu słabszego, zracjonalizowanie konsumpcji zasobów, wprowadzenie specjalizacji i poprzez wzrost potencjału twórczego oraz n-t współpracę zapewnienie dostępu do nowych źródeł zasobów.

187 Stan Zmian i Ryzyka (SZR): 1
Stan Zmian i Ryzyka (SZR): 1. Coraz szybciej wraz rozwojem n-t postępująca moralna destrukcja dotąd poprawnych form życia Wyczerpywanie dostępnych zasobów życia – naturalnych i przyrodniczych Konieczność FEEDFORWARD dla adaptacyjnych działań wyprzedzających zmiany w uwarunkowaniach życia (duża inercja); 4. Konieczność rezerw zasobów życia „na wszelki wypadek”, brak możliwości w pełni skutecznego prognozowania.

188 MORALNA destrukcja: GŁÓWNY - w Stanie Zmian i Ryzyka - CZYNNIK kryzysu globalnego. Ekorozwój to warunek życia w SZR

189 Darwinizm społeczny „tradycyjny” - przed powstaniem SZR W warunkach dostępności zasobów naturalnych oraz „czystego powietrza” życiowa selekcja (darwinizm społeczny) dokonywana była poprzez przekształcanie słabszych w „technikę” („mówiące narzędzia”) wspomagania „najlepiej dostosowanych” Podporządkowywanie narodów słabszych narodom silniejszym, kolonializm, ….

190 NEO-darwinizm społeczny W Stanie Zmian i Ryzyka radykalna zmiana sposobu funkcjonowania darwinizmu społecznego: zamiast (tradycyjnego) wykorzystywania słabszych, ELIMINOWANIE (niszczące rozwojowy dorobek) konkurentów do deficytowych zasobów życia.

191 W Stanie Zmian i Ryzyka (w tym narastania deficytu dostępnych zasobów życia): NEO-DARWINIZM SPOŁECZNY i globalna katastrofa albo trwały rozwój (sustainable development), CYWILIZACJA ŻYCIA I MIŁOŚCI i - w następstwie - EKOROZWÓJ.

192 Względny wzrost entropii układu: SCT – środowisko nieuchronnym następstwem każdego działania oraz upływu czasu.

193 Aby żyć trzeba niszczyć życie własne i środowiska, lecz będąc dojrzałym, w tym doinformowanym, można pozytywnymi oddziaływaniami względem siebie i otoczenia przewyższać negatywne konsekwencje życia własnego i środowiska.

194 Konstruktywność: przewaga konstrukcji nad destrukcją
Konstruktywność: przewaga konstrukcji nad destrukcją. Destruktywność: przewaga destrukcji nad konstrukcją.

195 Cztery stany jakości życia SCT: 1
Cztery stany jakości życia SCT: 1. Wewnętrznej konstruktywności przy zewnętrznej destruktywności. 2. Wewnętrznej i zewnętrznej konstruktywności. 3. Wewnętrznej destruktywności przy zewnętrznej konstruktywności. 4. Wewnętrznej i zewnętrznej destruktywności.

196 Rozwój SCT odznacza się jego dwoma fundamentalnymi etapami: I – rozwoju „niedojrzałego”, oraz II – rozwoju „dojrzałego”.

197 W trakcie pierwszego – „NIEDOJRZAŁEGO” – etapu ROZWOJU SCT jest wewnętrznie konstruktywny, zaś nieuchronnie zewnętrznie destruktywny, czyli w stanie „”Wzrostu KOSZTEM społeczno-przyrodniczego środowiska” SCT więcej ze środowiska „bierze” aniżeli „daje”.

198 W trakcie drugiego – „DOJRZAŁEGO” – etapu ROZWOJU SCT jest zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie konstruktywny, czyli jest w stanie „Rozwoju RAZEM ze społeczno-przyrodniczym środowiskiem” SCT sam się nadal rozwija a zarazem środowisku „daje” więcej, aniżeli zeń „bierze”.

199 Przejście SCT od stanu „wzrostu kosztem środowiska” do stanu „rozwoju razem ze środowiskiem” jest uwarunkowane holistycznie rozwojowym udoskonaleniem jego homeostatu, w tym osiągnięciem dojrzałości przez elitę SCT.

200 Kolejność etapów procesu życia SCT

201

202

203 Istotnym warunkiem przezwyciężenia kryzysu globalnego jest zintegrowanie i przejście elity światowej społeczności ze stanu „niedojrzałego” - „wzrostu kosztem środowiska (społeczno-przyrodniczego)” do stanu „dojrzałości” (TdeCh) „rozwoju razem ze środowiskiem”.

204 Proces rozwoju odznacza się jego kolejno następującym fazami i etapami.

205 Rozwój sż odznacza się trzema (cyklicznie powtarzającymi się) fazami o odmiennych ich dynamicznych charakterystykach : Faza I – postępujące, za przebudową makrostruktury sż, jej doskonalenie; Faza II – stymulowany nową formą makrostruktury, ilościowo – jakościowy rozwój mikrostruktury sz; Faza III – przygotowanie przebudowy makrostruktury dostosowującej sż do nowych uwarunkowań jego życia (umożliwiającej przekroczenie granicy wzrostu).

206

207 System: Człowiek-Technika (SCT) - którego makrostruktura/orgware uległa moralnej degradacji – jeśli nie dokona jej rozwojowej przebudowy, wchodzi w stan kryzysu.

208 Regres – przeciwieństwo rozwoju (przewaga destrukcji nad konstrukcją) Kryzys: tendencja regresywna, przy okresowych stanach pseudo-rozwojowych

209 System w stanie kryzysu może znajdować się w trzech stanach: I – regresu (1 faza); II – krótkotrwałego niestabilnego rozwoju pozornego albo regresu (2 faza); III – długotrwałego stabilnego rozwoju pozornego (3 faza). Kryzys nie przezwyciężony doprowadza system życia do upadu. W wyniku przejścia przez każdy kolejny etap kryzysu poziom jakości systemu życia ulega sukcesywnemu obniżeniu.

210 Wraz z rozwojem SCT nieuchronność osiągania granic wzrostu w ramach aktualnej formy makrostruktury lub pojemności informacyjnej SCT

211 Przezwyciężenie kryzysu, poprzez: 1 – przebudowę struktury SCT, zwłaszcza zwiększającą jego sprawność informacyjną, lub 2 – integrację SCT z innym/innymi SCT, zwłaszcza zwiększającą jego pojemność informacyjną.

212 Istotnym warunkiem trwałego przezwyciężenia kryzysu sż jest stworzenie – poprzez udoskonalenie homeostatu i przebudowę jego makrostruktury – możliwości sprawnego dostępu do tych, już istniejących w układzie: sż – środowisko, zasobów życia do których dostęp był dotąd niemożliwy lub znacznie utrudniony.

213 Przezwyciężenie kryzysu, poprzez: 1 – przebudowę wewnętrzną sż, zwłaszcza zwiększającą jego sprawność informacyjną; 2 – integrację sż z innym/innymi sż, zwłaszcza zwiększającą jego pojemność informacyjną.

214 Rozwojowe przekraczanie granic wzrostu SCT uwarunkowane zwiększaniem: (1) – dalekowzroczności; (2) – elastyczności; (3) – rezerwotwórczości, oraz (4) – obszaru opiekuńczej troski o kondycję środowiska.

215

216 Podstawowe kolejne granice wzrostu SCT:
1 – BEZWŁADNOŚCIOWA – konieczność antycypatywności 2 – ŚRODOWISKOWA – konieczność aksjologii dobra wspólnego 3 – KATASTROFICZNA – konieczność symbiozy i wielkiej rezerwotwór czości

217

218 Kryzys globalny jako skutek patologicznego przekroczenia co najmniej bezwładnościowej i środowiskowej granicy wzrostu wysoko rozwiniętej części światowej społeczności.

219 Ewolucja jako proces rozwojowych - podtrzymujących życie - przekształceń struktury układu: system życia - środowisko

220 Socjal-darwinistyczna ewolucja intelektualna: wzorowane na mechanizmach ewolucji biologicznej, krótkowzrocznie dostosowujące do nowych uwarunkowań życia, nadmiarowe tworzenie różnorodnych nowych form życia człowieka (w tym środków technicznych) i ich wielce ekospołecznie kosztowne selekcjonowanie w praktyce - POPRZEZ ŚMIERĆ osób i społeczności „niedostosowanych” lub „WYRZUCANIE NA ŚMIETNIKI” wyrobów „nie trafionych”.

221 Ekohumanistyczna ewolucja ultraintelektualna (w tym TR backcasting): z pomocą powszechnej mądrości (AI/komputerowo wspomaganej), dalekowzroczne przewidywanie zmian w uwarunkowaniach życia oraz projektowanie i sukcesywne wdrażanie nowych form życia zgodnych z tymi nowymi uwarunkowaniami, w tym ich wstępne - w „przestrzeni wirtualnej” - ekohumanistyczne selekcjonowanie i MD oraz „post factum” korygowanie.

222 Podstawowe uwarunkowania ekohuma-nistycznej ewolucji ultraintelektualnej (1): 1 – przemiana aksjologiczna: od egoizmu do egoaltruizmu, współcześnie ekohumanizmu powszechna mądrość, w tym kultura informacyjna; 3 – AI/komputerowe metody symulacyjne (Kaku, Forrester) - dla kompleksowego poznawania przyszłych skutków ludzkich zamierzeń i działań oraz innych zmian w uwarunkowaniach życia ludzi i przyrody; dostępność wiedzy istniejącej i sprawnie nowo pozyskiwanej, niezbędnej zwłaszcza dla poznawania i wyprzedzającego eliminowania nadchodzących zagrożeń;

223 Podstawowe uwarunkowania ekohuma -nistycznej ewolucji ultraintelektualnej (2): 5 – tworzenie rezerw zasobów intelektualno-materialnych „na wszelki wypadek” (dla eliminowania zagrożeń w porę nieprzewidzianych); 6 – elastyczne (w tym poprzez podmiotowość osób oraz komputerowe wspomaganie) metody - zwłaszcza wyprzedzającego - eliminowania zagrożeń; 7- gospodarka trwałego rozwoju i ekospołecznej sprawiedliwości; 8 - informacyjnie sprawna i innowacyjnie podatna infrastruktura społeczno-gospodarcza.

224 Bez dokonania aksjologicznej przemiany od egoizmu do ekohumanizmu nie można:
a) zapewnić powszechnego dostępu do wiedzy (istniejącej i bieżąco odwzorowującej szybko zmieniającą się rzeczywistość), niezbędnej w: - kierowaniu się zasadą miłości (Vs p. 15), - wyprzedającym rozpoznawaniem i - eliminowaniem zagrożeń, a także - umożliwiającej wraz „common good global governance” stymulowanie ekospołecznie użytecznej aktywności twórczej; b) przekształcić obecnej formy globalizacji (w tym ekonomiki) w globalizację trwałego rozwoju - sprawiedliwą, „z ludzką twarzą” (m.in. likwidacja nieuzasadnionych nierówności społecznych, bezrobocia, głodu, przyczyn terroryzmu).

225 Ekohumanistyczna ewolucja ultraintelektualna jako sposób ograniczenia nadmiernej rozrodczości ludzi Kreatywność intelektualna w miejsce kreatywności biologicznej (nadmiarowego tworzenia ludzkich mutacji)

226 Dla ukształtowania - do CŻM i ekorozwoju prowadzącej - zdolności trwałego rozwoju niezbędne jest zastąpienie mechanizmów socjal-darwinistycznej ewolucji intelektualnej mechanizmami ekohumanistycznej ewolucji ultraintelektualnej

227 ROZWÓJ TRWAŁY ŚS albo kryzys i globalna katastrofa [θ = θ(i)]

228 Dziękuję i zapraszam do współudziału w kształtowaniu etycznych i informacyjnych podstaw Cywilizacji Życia i Miłości a wraz z tym: bezpieczeństwa ekologicznego - polskiej, europejskiej i światowej społeczności

229 Uzupełnienia

230 Neo-socjaldarwinistyczne stosunki społeczne cechuje wielkie natężenie destrukcji fizycznej, w tym zarówno niszczenie rozwojowego dorobku eliminowanych z życia społeczności słabszych, jak i zasobów własnych (np. na zbrojenia, tajną wojnę, ..) społeczności dominujących w takiej formie walki o byt . A także regresywne niszczenie rozwojowego dorobku, poprzedzającej powstanie Człowieka, ewolucji naturalnej. Gdy w SZR głównym czynnikiem globalnego kryzysu stała się moralna destrukcja, to przywrócenie zdolności rozwoju światowej społeczności wymaga zarówno opanowania umiejętności eliminowania negatywnych skutków moralnej destrukcji, jak i minimalizowania destrukcji fizycznej.

231 (…) a sustainable society is one that has in place informational, social, and institutional mechanisms to keep in check the positive feedback loops that cause exponential population and capital growth. This means that birthrates roughly equal death rates, and investment rates roughly equal depreciation rates, UNLESS OR UNTIL TECHNICAL CHANGE AND SOCIAL DECISIONS JUSTIFY A CONSIDERED, LIMITED CHANGE IN THE LEVELS OF POPULATION OR CAPITAL. (…) SUSTAINABILITY DOES NOT MEAN ZERO GROWTH. Rather, a sustainable society would be interested in qualitative development, not physical expansion. (A Synopsis Limits to Growth, The 30‑Year Update).

232 Powstrzymanie głodem (food) „eksplozji demograficznej”:
A Synopsis Limits to Growth, The 30‑Year Update.

233 Raport UNEP (12 maja 2011) potwierdzeniem poprawności - i błędnych strategicznych wniosków z - prognozy ostrzegawczej Raportu „Granice wzrostu” (LtG1972)

234 UNEP Report (1) By 2050, humanity could consume an estimated 140 billion tons of minerals, ores, fossil fuels and biomass per year – three times its current appetite –(…) is "far beyond what is likely sustainable” if realized at all given FINITE WORLD RESOURCES (…).

235 UNEP Report (2) Scenario 3: tough contraction of consumption in developed countries, converging with others Industrialized nations reduce per capita consumption by two thirds and other nations remain at current rates, resulting in a global per capita consumption rate (…) the same as in year 2000.

236 Podstawowe wnioski: 1. Nie ma granic dla mądrze kierowanego wzrostu i trwałego rozwoju (sustainable development) ludzkości Dla ukształtowania zdolności trwałego rozwoju konieczność zastąpienia mechanizmów ewolucji socjal-darwinistycznej, mechanizmami ewolucji ekohumanistycznej - ultraintelektualnej.

237 Czym wyższy poziom rozwoju nauki i techniki tym więcej mądrej, etycznej, ekospołecznie użytecznej poznawczo-innowacyjnej pracy potrzeba dla: (1) podtrzymywania rozwoju społeczno-gospodarczego, w tym (2) eliminowania negatywnych konsekwencji niezbędnych coraz liczniejszych zastosowań osiągnięć rozwoju nauki i techniki.

238 Im mniej bezrobocia i biedy - jednak bez wiedzy o prawdopodobnych kompleksowych skutkach polityki, pracy i innych zmian w uwarunkowaniach życia - tym szybciej nastąpi wyczerpanie źródeł aktualnie dostępnych zasobów naturalnych i zdegradowanie przyrody. A wraz z tym - globalna katastrofa.

239 Trwałe przezwyciężenie kryzysu globalnego wymaga ponownej analizy jego istoty oraz stworzenia możliwości opracowania i realizowania wieloletniej wieloetapowej (backcasting) strategii przeciwdziałania zagrożeniom oraz wdrażania rozwojowych zmian w aksjologii, strukturze, technice i sposobie funkcjonowania światowej społeczności oraz gospodarki.

240 Kryzys światowej społeczności: gdy aktualna jej struktura (w tym stosunki społeczne) jest niezgodna z aktualnymi uwarunkowaniami życia i rozwoju tej społeczności. (gdy istniejące stosunki społeczne przyjęły formę „struktury grzechu” (JPII)

241 Podstawowe zadanie ONZ-owskiej strategii trwałego i „trójfilarowego” rozwoju, to odejście od dotąd nieuchronnej, silnie destrukcyjnej, cykliczności: „rozwój – regres” i doprowadzenie do trwałego zintegrowania rozwoju gospodarczego z rozwojem społecznym oraz ochroną środowiska przyrodniczego. Jest ono obecnie - w ramach aktualnej, socjal-darwinistycznej, informacyjnie mało sprawnej, formy cywilizacyjnej - niemożliwe do zrealizowania.

242 Szczególnie niezbędne jest stworzenie, drogą globalnej (i win-win) współpracy, możliwości dostępu do wiedzy o kompleksowych – w tym rozległych w czasie i przestrzeni - skutkach ludzkich działań umożliwi z odpowiednim wyprzedzeniem rozpoznawanie nadchodzących zagrożeń oraz ich eliminowanie w sposób minimalizujący negatywne następstwa.

243 Zbudowanie, wraz z tym, informacyjnych podstaw polityki i gospodarki trwałego rozwoju stworzy możliwość dokonania przebudowy światowego systemu ekonomicznego w sposób umożliwiający stymulowanie ekospołecznie użytecznej aktywności społeczno-gospodarczej. Przyczyni się to do ograniczania zbędnego zużywania deficytowych zasobów oraz degradowania środowiska przyrodniczego, jak również stwarzania dostępu do alternatywnych źródeł tych zasobów.

244 W ramach ONZ powinna zostać powołana - na wzór Rady Bezpieczeństwa - Rada Trwałego Rozwoju. Przy tej Radzie powinno zostać utworzone Światowe Centrum Strategii Trwałego Rozwoju, wspomagane przez Centrum Globalnego Monitoringu Dynamicznego (w tym prognozowania ostrzegawczego).

245 W Polsce, celem stworzenia możliwości prowadzenia dalekowzrocznej (od wyborczego cyklu niezależnej) polityki trwałego rozwoju, należałoby m.in. powołać profesjonalne Centrum Strategii Trwałego Rozwoju Polski, także informacyjnie wspomagane – m.in. prognozowaniem ostrzegawczym, przez odpowiednio rozbudowany Główny Urząd Statystyki i Monitoringu Dynamicznego.

246 Proponowane Centra powinny działać na zasadzie sieciowej, poprzez organizowanie zdalnej współpracy odpowiednich istniejących placówek naukowo-badawczych oraz specjalistów, z wykorzystaniem - w celach symulacyjnych, metodą GRID/cloud computing - już istniejących, a niezbędnych tu systemów komputerowych oraz baz danych i wiedzy. Główną metodą wypracowywania strategii powinna być, poprzedzana prognozowaniem ostrzegawczym, metoda programowania wizyjnego (backcasting) wspomagana metodami symulacji komputerowej skutków realizacji strategicznych zamierzeń.

247 Uwarunkowania skuteczności i podstawowe cele globalnej współpracy (1): (1) zintegrowanie światowych elit wraz z ich przemianą aksjologiczną od egoizmu do ekohumanizmu; (2) powołanie Światowego Centrum Strategii Trwałego Rozwoju (w tym rozpoznawania i wyprzedzającego eliminowania nadchodzących zagrożeń (RP - Rio+20);

248 Uwarunkowania skuteczności i podstawowe cele globalnej współpracy (2): (3) zbudowanie globalnego systemu informacyjnego dla potrzeb polityki i gospodarki trwałego rozwoju, w tym poznawania prawdopodobnych kompleksowych skutków ludzkich działań i innych zmian w uwarunkowaniach życia; (4) – uspołecznienie informacji statystycznej i naukowo-technicznej, czyli wiedzy warunkującej funkcjonowanie ww systemu informacyjnego oraz wyprzedzające lub skuteczne eliminowanie zagrożeń;

249 Uwarunkowania antykryzysowej skuteczności i podstawowe cele globalnej współpracy (3): (5) system ekonomiczny oparty na kompleksowym rachunku korzyści i kosztów gospodarowania, stymulujący ekospołecznie użyteczną aktywność poznawczo-innowacyjną. (6) system finansowy „deflacyjny”, stymulujący oszczędne gospodarowanie oraz „innowacyjny” popyt; (7) elastyczna automatyzacja wytwarzania..

250 of sustainable development of the world society.
„three pillars” of sustainable development of the world society. It is impossible to integrate social development with economic development and environmental protection without computer simulation

251 Podjąć próbę przekonania światowej elity realnej władzy („możnych tego świata”) , iż ekohumanistyczna przemiana cywilizacyjna jest nie tylko konieczna, lecz także możliwa i leży także w interesie wysoko rozwiniętych społeczności

252 Sprawiedliwość ekospołeczna
Podział efektów społecznego procesu pracy według ekospołecznej użyteczności pracy lub życia „dojrzałych” podmiotów życia społeczno-gospodarczego Pełna „zapłata” za innowacyjność – „post factum”

253 Konsumpcje: sprawnościowa; prestiżowa; hedonistyczna. Maksymalizować konsumpcję sprawnościową Kto więcej „daje” ten może więcej „brać”, w tym konsumować zarówno „prestiżowo”, jak i „hedonistycznie”, byle „dawał” więcej, aniżeli „bierze”..

254 Antykryzysowe rozwiązania przejściowe: (1) międzynarodowa koordynacja i specjalizacja dotycząca ekospołecznie użytecznego („win-win” -„green”) rozwoju nauki i techniki; (2) „innowacyjny” barter międzynarodowy; (3) odrzucenie systemu spekulacyjnego bogacenia się; (4) zniesienie tajemnicy bankowej; (5) wypracowanie poprawnego wskaźnika rozwoju społeczno-gospodarczego – w układzie globalnym i lokalnym.

255 "With the calling of Abraham began God's great plan to make HUMANITY A FAMILY (…) This divine plan is still underway” Benedict XVI, 2008, EUCHARISTIC CELEBRATION ON THE SOLEMNITY OF THE EPIPHANY OF THE LORD HOMILY OF HIS HOLINESS BENEDICT XVI St Peter's Basilica, Sunday, 6 January 2008

256 W społeczeństwie globalizującym się dobro wspólne i zaangażowanie na jego rzecz nie mogą nie odnosić się do całej RODZINY LUDZKIEJ, TO ZNACZY WSPÓLNOTY LUDÓW I NARODÓW, aby zaprowadzić jedność i pokój (…). (Benedykt XVI, Caritas in veritate, p.7)

257 Wobec niepowstrzymanego wzrostu wzajemnej światowej zależności odczuwa się (…) pilną potrzebę reformy zarówno organizacji narodów zjednoczonych, jak i międzynarodowej struktury ekonomicznej i finansowej. (…) Istnieje pilna potrzeba prawdziwej politycznej władzy światowej (...) dla zarządzania ekonomią światową; dla uzdrowienia gospodarek dotkniętych kryzysem; dla zapobieżenia pogłębieniu się kryzysu (…) Tego rodzaju władza musi być regulowana przez prawo, przestrzegać w sposób spójny zasady pomocniczości i solidarności, być ukierunkowana na realizację dobra wspólnego, zaangażować się w realizację autentycznego integralnego rozwoju ludzkiego, inspirującego się wartościami miłości w prawdzie. (Benedykt XVI, Caritas in veritate, p. 67)

258 Proces życia jest silnie nieliniowy, w tym wykładniczy, chaotyczny lub katastroficzny

259 Czym szybciej rozpoznamy destrukcyjny proces, tym mniejszym kosztem wyeliminujemy jego szkodliwe następstwa

260

261

262

263

264

265 Podatność innowacyjna jako warunek „chłonności” nauki przez gospodarkę
Specjalizacja jako warunek podatności innowacyjnej Sprawność informacyjna jako warunek podatności innowacyjnej

266

267 Podatność innowacyjna przedsiębiorstwa a skala podobnego naukowo-technologicznie wytwarzania

268

269

270 Koszt jednostkowy stosowania techniki:
odniesiony do jednostkowego zastosowania danej techniki koszt: jej wytworzenia, eksploatowania, likwidacji, oraz odtworzenia środowiska społeczno-przyrodniczego zdegradowanego w wyniku stosowania danej techniki, w tym odtworzenia zużytej bazy paliwowo-surowcowej (albo zapewnienia dostępu do źródeł alternatywnych).

271

272

273 Dwa podejścia do problemu przeciwdziałania globalnej katastrofie: I - czym więcej ludzi, tym więcej zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego i mniej dostępnych zasobów naturalnych, a zatem szybciej globalna katastrofa; II – czym więcej ludzi zdolnych do MĄDREJ - na dobro wspólne ukierunkowanej poznawczo-intelektualnej, - aktywności twórczej, tym większe szanse przekształcania tych zanieczyszczeń w czynniki podtrzymywania życia ludzi i przyrody oraz zapewniania dostępu do do nowych lub alternatywnych źródeł zasobów naturalnych

274 - zmniejszyć globalną konsumpcję.
Model 2 – Scenariusz pierwszy: - zmniejszyć globalną konsumpcję. radykalnie zmniejszyć globalny wzrost gospodarczy zmniejszyć ilość ludzi. (Sustainable Development – oxymoron) W.R. Fey, A. C.W. Lam, The Bridge to Humanity’s Future, A System Dynamics Perspective on the Environmental Crisis and its resolution

275 Model 3 - LM Scenariusz drugi: Zastąpić darwinizm społeczny mechanizmami ewolucji intelektualnej. Aktywnością intelektualną zastępować aktywność rozrodczą (biologiczną) LM - Nowa rewolucja naukowo-techniczna Przekształcać odpady w czynniki życia środowiska

276 Czynniki mądrości (w SZiR):
- intelekt, oraz - wiedza, oraz - sztuczna inteligencja (AI), oraz - moc sprawcza.

277 Intelekt:. - rozum;. - pamięć;. - intuicja;. - sumienie (jako zdolność
Intelekt: - rozum; - pamięć; - intuicja; - sumienie (jako zdolność poprawnego, adekwatnego wartościowania).

278 systemowo-filozoficzna; naukowa; - empiryczna; intuicyjna, a także
Wiedza: systemowo-filozoficzna; naukowa; - empiryczna; intuicyjna, a także WIEDZA o przeszłości i PRZYSZŁOŚCI.

279 Sztuczna inteligencja, w tym:
metody symulacji komputerowej wielkich systemów ekospołecznych, oraz elastyczna automatyzacja (także cyborgizacja).

280 Moc sprawcza: zdolność twórczego działania (moc swobodna); wola;
- UMIEJĘTNOŚĆ INICJOWANIA (procesów – jaki i kiedy „pierwszy krok”!).

281 Dla życia w Stanie Zmian i Ryzyka
(w tym ukształtowania adekwatnego do SZR feedforward) konieczność kompleksowego kształtowania powyższych czynników mądrości.

282 Społeczeństwo powszechnej mądrości jako podstawa ewolucji intelektualnej – warunku trwałego rozwoju polskiej, europejskiej i światowej społeczności