Globalne bezpieczeństwo ekologiczne – Ujęcie cybernetyczne Analiza systemowa w kształtowaniu Cywilizacji Życia i Miłości Cywilizacji Ekohumanistycznej.

Prezentacja na temat: "Globalne bezpieczeństwo ekologiczne – Ujęcie cybernetyczne Analiza systemowa w kształtowaniu Cywilizacji Życia i Miłości Cywilizacji Ekohumanistycznej."— Zapis prezentacji:

1 Globalne bezpieczeństwo ekologiczne – Ujęcie cybernetyczne Analiza systemowa w kształtowaniu Cywilizacji Życia i Miłości Cywilizacji Ekohumanistycznej Wykład III 13 stycznia 2013

2 Lesław Michnowski Wieloletni ( ) członek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

3 Informacje dotyczące wykładu, w tym: (1) prezentacje wykładów, (2) wykaz literatury; (3) tematy prac zaliczeniowych Zapytania, wypowiedzi, komentarze:

4 Nowe materiały

5 Nowy Raport dla Klubu Rzymskiego: 2052 – A GLOBAL FORECAST FOR THE NEXT FORTY YEARS – JORGEN RANDERS PTE, Aktualności, 10 grudnia 2012:

6 Główne tezy Raportu (1): 1
Główne tezy Raportu (1): 1. Konieczność przemiany aksjologicznej: “Konkurencję i eliminowanie słabych (dominacja) zastąpi kooperacja.” (Eliminowanie słabych to neo-darwinizm społeczny a nie dominacja – LM),

7 Główne tezy Raportu (2): 2
Główne tezy Raportu (2): 2. Negacja kapitalizmu: „All because of inadequate global governance We need to shift investment flows from what is most profitable to what society needs Capitalism won’t do this – it is made to allocate money to what is profitable, not to what society needs And democratic parliaments won’t pass regulations that could change this reality - because voters are against solutions that require higher taxes, more expensive gasoline or electricity in the short term The root cause is short-termism in capitalism and democracy.”

8 Główne tezy Raportu (3): 3
Główne tezy Raportu (3): 3. Uzupełnić globalizację instytucjami zdolnymi do wypracowania i realizowania dalekowzrocznej strategii globalnego rozwoju (np. postulowane w Polsce utworzenie Światowego Centrum Strategii Trwałego Rozwoju): „Temper short-termism: Establish supra- national institutions”: ; .

9 Powtórzenie

10 Meadows, D.H., …Granice wzrostu (1972)

11 Globalny Monitoring Dynamiczny (GMD) GW/LtG 1972 m. in
Globalny Monitoring Dynamiczny (GMD) GW/LtG 1972 m.in. ukazuje: (1) nieadekwatność stosunków społecznych; (2) krótkowzroczność; (3) wielką bezwładność światowej społeczności (ŚS), w tym gospodarki, oraz (4) wielką zmienność uwarunkowań życia

12 Cele NEO-SOCJALDARWINISTYCZNYCH działań antykryzysowych: (1) zmniejszyć ilość użytkowników deficytowych zasobów życia; (2) zmniejszyć zdolności rozrodcze Peryferii/słabszej części ŚS; (3) pogorszyć warunki wyżywienia i ochrony zdrowia oraz dostępności do innych osiągnięć rozwoju nauki i techniki (np. mieszkań) Peryferii; (4) wzmocnić zdolność obrony i samoobrony Centrum/silniejszej części ŚS.

13 Cele EKOHUMANISTYCZNYCH działań antykryzysowych (1): (1) zracjonalizować zużywanie deficytowych zasobów naturalnych (w tym energii); (2) zintensyfikować dostęp do alternatywnych źródeł zasobów naturalnych; (3) przebudować technosferę na życzliwą środowisku (społeczno-przyrodniczemu);

14 Cele EKOHUMANISTYCZNYCH działań antykryzysowych (2): (4) zwiększyć DALEKOWZROCZNOŚĆ polityki; (5) zwiększyć ELASTYCZNOŚĆ gospodarki; (6) zwiększyć EFEKTYWNOŚĆ społecznego procesu pracy; (7) racjonalnie ograniczyć nadmierną kreatywność biologiczną (rozrodczość)

15 Kryzys globalny jest kryzysem cywilizacyjnym, w tym aksjologicznym Jego przezwyciężenie wymaga zastąpienia współczesnej cywilizacji społecznego darwinizmu – cywilizacji śmierci – Cywilizacją Życia i Miłości (CŻM) -Cywilizacją Ekohumanistyczną.

16 Wykład III Analiza systemowa w kształtowaniu CŻM – Cywilizacji Ekohumanistycznej

17 Czy koncepcja Cywilizacji Życia i Miłości - Cywilizacji Ekohumanistycznej nie jest nierealizowalną utopią? Jakie właściwości powinna ona posiadać? Jak ją realizować?

18 Alvin Toffler: Praktopie Sangeta Sharma: Attainable utopias

19 Główne badawcze problemy: (1) czy zasoby naturalne są wyczerpywalne
Główne badawcze problemy: (1) czy zasoby naturalne są wyczerpywalne? Jeśli są wyczerpywalne to musi być ekologiczny holokaust (2) czy człowieka można w ekospołecznie użytecznej pracy zastąpić automatem/sztuczną inteligencją?

20 Czy prawdą jest, iż nie ma bezwzględnego deficytu materialnych zasobów życia (surowców, paliw, zasobów ekologicznych)? Brakuje natomiast wiedzy, technologii, aktywnego potencjału intelektualnego i sumienia oraz czasu – czynników koniecznych do ograniczania zbędnego zużywania deficytowych zasobów oraz stwarzania dostępu do zasobów alternatywnych w miarę wyczerpywania źródeł aktualnie eksploatowanych.

21 Cybernetyka o ogólna teoria sterowania przebiegiem procesów

22 Proces to ciąg zmian zachodzących zgodnie z jego logiką, określającą jego fazy i etapy.

23 Wszelkie zmiany można dokonywać jedynie w ramach aktualnie istniejących ich ograniczeń

24 Istnieją takie oddziaływania - zmiany w przebiegu procesu - których konsekwencją jest cały ciąg pozytywnych lub negatywnych zmian następujących w ślad za nimi już spontanicznie Lawina, zapałka, błąd kierowcy, ale także poprawne: edukacja, system ekonomiczny, itp. Błędna strategia obronna – zagrożenie globalną katastrofą!

25 Odpowiednie działanie może wywołać cały ciąg - wymuszanych dynamiką procesu – pożądanych zmian w: obiekcie, którego dotyczy dany proces, lub jego środowisku.

26 albo lub (i/albo)

27 Uruchomienie lub podtrzymywanie pożądanego procesu wymaga znajomości: (1) jego logiki, w tym dynamiki; 2) AKTUALNYCH ograniczeń zmian, oraz (3) kolejności podejmowanych działań. (Np.. etapów nie można „przeskakiwać”, kolejność a skuteczność odżywiania.)

28 Zależność procesu od: (1) struktury układu w którym się dokonuje; (2) stanu środowiska tego układu, oraz (3) kolejności oddziaływań; Medycyna: dieta, smog elektromagnetyczny, tworzywa sztuczne, materiały budowlane itp. „Struktury grzechu” (JPII)

29 Modelowanie jako podstawa analizy systemowej celem poznawania właściwości i przyszłego (w zależności od oddziaływań) zachowania się badanego obiektu/sż

30 Modele: (1) konceptualne; (2) operacyjne.

31 Model operacyjny/symulacji komputerowej

32 Jay. W. Forrester 1971/95, kryzys globalny, bo brak: - INFORMACYJNYCH NARZĘDZI WSPOMAGANIA POLITYKI, oraz - wiedzy o właściwościach i współzależnościach elementów systemów społecznych, czyli - KULTURY INFORMACYJNEJ POLITYKÓW, w tym umiejętności analizy systemowej.

33 Sage’a koncepcja kształtowania polityki - zgodna z postulatem Forrestera

34 Polityka jako - zgodne z celami jej kreatorów - sterowanie przebiegiem procesu życia społeczności, będącej obiektem polityki, oraz jej środowiska

35

36

37 Model konceptualny rzeczywistości jako:
- przedstawienie, przydatnej w sterowaniu rozwojem społeczności, wiedzy systemowo-filozoficznej, oraz - narzędzie konceptualnej analizy systemowej

38 Dla polityki trwałego rozwoju konieczność:
- dostępności adekwatnych do zmieniającej się rzeczywistości baz danych i wiedzy, ją odwzorowujących; - modelu konceptualnego rzeczywistości; - metod symulacji komputerowej, w tym MD; - analizy systemowej konceptualnej i komputerowo-symulacyjnej; - adekwatnego do rzeczywistości systemu wartościowania zmian w układzie: dana społeczność – środowisko.

39 Poprawny system wartości, w tym wartościowania rozwojowych przedsięwzięć, jako istotny element polityki rozwoju.

40 Adekwatny do rzeczywistości system wartościowania zmian będących skutkiem polityki jest zależny od aktualnego stanu, w tym kondycji układu: społeczność – środowisko.

41 Dla przykładu, w warunkach nadmiaru dostępnych w środowisku zasobów nie występuje konieczność uwzględniania kosztów ich zużywania

42 Egoizm albo egoaltruizm, współcześnie ekohumanizm

43 Modelowanie dynamiczne J. W
Modelowanie dynamiczne J. W. Forrestera dla komputerowo-symulacyjnej analizy systemowej

44 Metoda dedukcyjna jak podstawa cybernetyki rozwoju i budowy Sage’a modelu konceptualnego rzeczywistości

45 J.M. Bocheńskiego koncepcja wykorzystywania wiedzy filozoficznej metodą teorii aksjomatycznej

46 Metoda aksjomatyczna Forrestera – Bocheńskiego jako sposób budowy ogólnego modelu konceptualnego:
pojęcia niedefiniowane pojęcia zdefiniowane logiczne wnioskowanie badanie adekwatności modelu do rzeczywistości

47 Wybrane modele konceptualne przydatne w kształtowaniu polityki TR: - systemy otwarty i ogólny L. von Bertalanffy’ego; - system naturalny E. Laszlo - teoria regulonów K. Bogdańskiego; - system cybernetyczny N. Wienera; - system autonomiczny M. Mazura

48 Systemy otwarte L.von Bertalanffy’ego

49

50

51 System naturalny E. Laslo Cybernetic I Cybernetic II Struktura hierarchiczna

52 Regulony K. Bogdańskiego
Pod pojęciem "Regulon" rozumiemy układ istniejący dzięki samoregulacji, której natura jest rodzaju adekwatnego do jego budowy i która oparta jest o - co najmniej - jedno ujemne sprzężenie zwrotne /u.s.z./. regulony falowe regulony sybstancjalne biopole

53 N. Wiener Informacja – entropia i/s Loty międzyplanetarne Wzrost entropii nieuchronnym skutkiem każdego działania

54

55 Wszystkie te modele są niewystarczające dla określenia istoty kryzysu globalnego oraz uwarunkowań trwałego rozwoju światowej społeczności

56 Dziękuję za uwagę www.kte.psl.pl leslaw.michnowski@gmail.com