II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 1 Instytut im. Herdera w Marburgu założony w 1950 r. jako część akademii.

Prezentacja na temat: "II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 1 Instytut im. Herdera w Marburgu założony w 1950 r. jako część akademii."— Zapis prezentacji:

1 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 1 Instytut im. Herdera w Marburgu założony w 1950 r. jako część akademii Johann-Gottfried-Herder Forschungsrat W latach 50-tych i 60-tych zajmował się głównie historią byłych terenów niemieckich w Europie Środkowo-Wschodniej jak n.p. Śląsk, Pomorze, Zachodnie i Wschodnie Prusy … Od lat 70-tych specializuje się jako instytut badawczy w historii i kulturze Europy Środkowo-Wschodniej (Polska, Czechy, Słowacja, Estonia, Litwa, Łotwa) instytucja naukowej infrastruktury i członek Towarzystwa Naukowego im. Leibniza finansowany przez rząd federalny i 16 krajów związkowych posiada m.i. największą bibliotekę specjalną z dziedziny historii i kultury Europy Środkowo-Wschodniej na terenie krajów niemieckojęzycznych

2 Studia polskoznawcze w niemieckich bibliotekach wirtualnych na przykładzie ViFaOst dr Jürgen Warmbrunn, Instytut im. Herdera, Marburg

3 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 3 Niemiecka Biblioteka Narodowa założona w 1913 Niemiecka Biblioteka w Lipsku (od 1913) Niemiecka Biblioteka we Frankfurcie nad Menem (od 1947) Niemieckie Archiwum Muzyczne w Berlinie 1990-2006 Die Deutsche Bibliothek (Niemiecka Biblioteka) 2006 Deutsche Nationalbibliothek (Niemiecka Biblioteka Narodowa) >> brak zbiorów niemieckiej literatury wydanej przed 1912 >> brak literatury w językach obcych (z wyjątkiem germanica)

4 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 4 System gromadzenia zbiorów ze specjalnych dziedzin nauk powstał po drugiej wojnie światowej (1949) finansowany przez Niemieckie Towarzystwo Naukowe (DFG) 23 uczestniczące biblioteki spełniają funkcję biblioteki narodowej w następującym zakresie –kompletne gromadzenie –katalogowanie –archiwizowanie –gwarantowany ponadregionalny dostęp –inne usługi

5 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 5 Organizacja wirtualnych usług Od roku 1990 powstawały wirtualne usługi dla bibliotek gromadzących zbiory ze specjalnych dziedzin nauki, które sfinansowane zostały częściowo przez NiemieckieTowarzystwo Naukowe, na przykład –baza danych nowych nabytków –digitalizacja drukowanych książek –projekty born digital –katalogi źródeł internetowych (link lists) –… Od roku 2000 rozszerzono usługi wirtualne i skoncentrowano je w tak zwanych wirtualnych bibliotekach fachowych finansowa- nych przez Niemieckie Towarzystwo Naukowe (DFG)

6 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 6 Partnerzy - Bawarska Biblioteka Państwowa - Uniwersytet w Monachium - Instytut Europy Wschodniej Monachium/Regensburg - Instytut im. Herdera w Marburgu Od roku 2008: Biblioteka Uniwersytecka i Państwowa w Getyndze Biblioteka Wirtualna była finansowana przez DFG w latach 2002-2007 www.vifaost.de

7 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 7 Regionalna i tematyczna specjalizacja -Europa Wschodnia, Południowo-Wschodnia i Środkowo-Wschodnia -Nauki humanistyczne -ze szczególnym uwzględnieniem krajów słowiańskich, Rumunii i Albanii / historii i nauk politycznych

8 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 8 Struktura Biblioteki Wirtualnej - 1 indywidulne i technicznie różnorodne bazy danych i dokumenty, odłożone w: –Bawarskiej Bibliotece Państwowej –instytucjach partnerskich –innych instytucjach Bazy danych i usługi są zgromadzone w modułach : Content Mangement System (Typo3: open source) / Strona internetowa w języku niemieckim, angielskim i rosyjskim

9 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 9 Moduły

10 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 10 Bazy danych nowych nabytków

11 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 11 Czasopisma i artykuły

12 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 12 Katalog źródeł internetowych

13 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 13 Specjalistyczne bazy danych i bibliografie

14 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 14

15 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 15 Struktura Biblioteki Wirtualnej - 2 Metawyszukiwarka (Elektra: OCLC) –obejmuje indywidualne bazy danych w systemie CMS - jeśli jest to technicznie możliwe (integracja preferowana przez standart Z 39.50) –obejmuje kilka ogólnych baz danych, które nie znajdują się w systemie CMS

16 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 16 Uwzględnienie baz danych z zakresu humanistyki w metawyszukiwarce -wolnodostępne bazy danych (Zeitschriftendatenbank) -bazy danych dostępne w ramach narodowych licencji finansowane przez DFG (Peridicals Index Online) -bazy danych dostępne metodą pay-per-use (Historical Abstracts) -bazy danych dostępne tylko w niektórych bibliotekach posiadających licencje (JSTOR)

17 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 17

18 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 18 Teksty i materiały

19 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 19 Dokumenty z historii Rosji i Związku Radzieckiego

20 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 20 Fokus Ost-Südost

21 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 21 Inne pełnoteksty są dostępne w katalogach bibliotecznych ( + dodatkowo w bazie danych czasopism elektronicznych (EZB) lub w przewodniku baz danych (DBIS))

22 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 22 Repozytorium (OstDok) - część Wirtualnej Biblioteki Europy Wschodniej (ViFaOst) - funkcja wyszukiwania pełnotekstowego jest wintegrowana w metawyszukiwarce

23 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 23 Funkcje i cele Wirtualnej Biblioteki Europy Wschodniej (ViFaOst) oferta wirtualnych usług wygodnych dla użytkowników z zakresu specjalnych dziedzin nauki (SSG) obejmująca również drukowane i elektroniczne media gromadzenie i koordynacja innych odpowiednich usług wirtualnych –w Niemczech –na całym świecie najszybsze zaprowadzanie użytkowników do pełnotekstów open access (w Niemczech) do największej ilości materiałów

24 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 24 Problemy po okresie finansowania przez DFG: brak pracowników technicznych tematyczne metawyszukiwanie materiałów w różnych językach oraz różne sposoby katalogowania rzeczowego metawyszukiwanie i cyrylica zastosowanie technologii wyszukiwarki: Bawarska Biblioteka Państwowa musi posiadać indeksy wszystkich baz danych

25 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 25 Inne wirtualne biblioteki z zakresu studiów Europy Wschodniej

26 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 26 Inne wirtualne biblioteki z zakresu studiów Europy Wschodniej

27 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 27

28 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 28 Centralny portal internetowy vascoda

29 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 29

30 II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych Wrocław, 18–19 czerwca 2009 30 Dlaczego czuję się krewnym polonii ? - żona Jadwiga (bibliotekarka) córka Milusia (Emilia) Dziękuję za uwagę ! dr Jürgen Warmbrunn Herder-Institut Forschungsbibliothek Gisonenweg 5-7 D- 35037 Marburg tel. **49(0)6421-184150 juergen.warmbrunn@herder-institut.de