Interakcje leków ARV Maria Jankowska, Małgorzata Lemańska Klinika Chorób Zakaźnych Gdańsk.

Prezentacja na temat: "Interakcje leków ARV Maria Jankowska, Małgorzata Lemańska Klinika Chorób Zakaźnych Gdańsk."— Zapis prezentacji:

1 Interakcje leków ARV Maria Jankowska, Małgorzata Lemańska Klinika Chorób Zakaźnych Gdańsk

2 Interakcja leków - definicja wzajemne oddziaływanie leków w żywym organizmie zależy bezpośrednio od liczby stosowanych jednocześnie leków /przy kilku lekach wynosi 3-5%, przy 10 i więcej dochodzi do 20%/ interakcje leków mogą prowadzić do nasilenia działań ubocznych i zmniejszenia skuteczności stosowanych leków Interakcje lekowe mogą ponadto zależeć od wielu czynników indywidualnych takich jak wiek, płeć, rasa, ciąża, poziom hormonów, stosowanie używek, funkcja nerek, wątroby

3 Typy interakcji leków farmakokinetyczne interakcje w czasie wchłaniania leków interakcje w czasie transportu leków z krwią interakcje metaboliczne interakcje w czasie wydalania przez nerki farmakodynamiczne bezpośrednie /taki sam efekt końcowy, działanie synergistyczne/ pośrednie /gdy jeden z leków wtórnie zmienia działanie drugiego/

4 Interakcje wzajemne ARV

5 Główne interakcje NRTI leki dz.hamująco szpik /TMP-SMX, Dapson, Pyrimetamina, IFN, Sulfadiazyna, AmfoterycynaB, Flucytozyna leki powodujące neuropatie obwodowe /d4T, Hydroksymocznik, EMB, INH, Etionamid, Vinkrystyna, Złoto, Metronidazol, Disulfiram/ leki dz.toksycznie na trzustkę /Pentamidyna, Azatiopryna, Furosemid, moczopędne tiazydy, Tetracykliny, Sulfonamidy, AZT ddI, d4T ddI

6 Główne interakcje NRTI cd metadon leki wymagające kwaśnego środowiska /Dapson, Ketokonazol, Itrakonazol, Tetracykliny, Fluorochinolony - 2godz.przed lub po/ leki o potencjalnym dz. toksycznym na nerki /Amfoterycyna, Foscarnet, Aminoglikozydy/ AZT, ddI, d4T,ABC ddI

7 Główne interakcje NtRTI leki wydalane przez nerki /konkurencyjnie / /Acyclovir, Gancyclovir, Valgancyclovir, Cidofovir / leki nefrotoksyczne /aminoglikozydy, AmfoterycynaB, Pentamidyna, Wankomycyna/ TDF

8 Główne interakcje NNRTI leki przeciwgrzybicze /Ketokonazol/ leki p/mykobakt. RFP Rifabutyna Clarytromycyna leki antykoncepcyjne /Ethinylestradiol/ leki lipostatyczne /Atorvastatyna, Pravastatyna/ NVP, DLV, EFV /łączenie generalnie nie zalecane/ NVP,DLV - nie zalecana, EFV - 800mg DLV - nie zalecana, NVP, EFV- modyfikacja dawki DLV - modyfikacja dawki, EFV - unikać/wysypka/ NVP, DLV, EFV obniżają poziom 20-37%, używać alternatywnej metody antykoncepcji NVP - brak danych EFV - obniża poziom o ok..40%

9 Główne interakcje NNRTI cd Metadon Sildenafil /Viagra/ leki p/drgawkowe /Phenobarbital, Phenytoina, Carbamazepina/ NVP, DLV, EFV obniżają poziom Metadonu do 60%, dostosować dawkę DLV nie przekraczać dawki 25mg/48godz NVP, DLV, EFV monitorować poziom leków p/drgawkowych, rozważyć zastosowanie leków alternatywnych np.Depakine

10 Główne interakcje PI leki p/grzybicze /Ketokonazol/ leki p/mykobakt. RFP Rifabutyna Clarytromycyna leki doustne antykoncepcyjne RTV, LPV/r - nie przekraczać dawki 200mg IDV - 68% wzrost, obniżyć dawkę wszystkie PI p/wskazane wszystkie PI powodują 2-4x wzrost poziomu Rifabutyny, konieczne dostosowanie dawki wzrost poziomu Clarytromycyny o 18%/APV/ do 94%/ATV/, brak danych dotyczących NFV i LPV, tylko przy ATV 50%dawki NFV,APV,LPV,ATV zastosować metodę alternatywną

11 Główne interakcje PI cd leki lipostatyczne Atorvastatyna Pravastatyna leki p/drgawkowe Phenobarbital, Phenytoin, Carbamazepina/ Metadon Sildenafil /Viagra/ SQV, NFV, APV, LPV wzrost poziomu Atorvastatyny 74-450% rozpoczynać od dawki 10mg/dz spadek poziomu Pravastatyny od 33-50% bez konieczności modyfikacji dawki generalnie wskazane monitorowanie poziomu leków, należy rozważyć zastosowanie Depakiny lub innych APV, LPV, NFV, RTV 13 -37% spadku poziomu Metadonu wymaga dostosowania /wzrostu/ dawki nie przekraczać dawki 25mg/48godz

12 Farmakoterapia choroby wrzodowej a HAART zażywanie leków zmniejszających kwaśność soku żołądkowego jest bardzo częste przeciętnie ok. 50% chorych leczonych HAART zażywa leki osłaniające, blokery receptorów H 2 lub inhibitory pompy protonowej

13 H2blokery i inhibitory pompy protonowej stosowane przez chorych przyjmujących HAART oparty na PI 1 na 2 HIV+ pacjentów stosuje PPI lub H2B !! Survey of Medication Used by HIV-infected pts that affect GI and potential for negative drug interactions with HAART – A. Luber et al; HIV7 Glasgow 2004; poster 206

14 Czas trwania terapii inhibitorami pompy protonowej 88% HIV+ pacjentów stosujących inhibitory pompy protonowej stosuje je ponad 8 tygodni 8 tygodni 5-8 tygodni mniej niż 5 tygodni

15 Interakcje lekowe ARV- podsumowanie W leczeniu zakażenia HIV oraz współistniejących schorzeń stosowanych jest ponad 20 leków antyretrowirusowych, dziesiątki leków do terapii infekcji oportunistycznych, liczne leki stosowane w terapii powikłań HAART, liczne leki stosowane w leczeniu chorób współistniejących Dlatego interakcje lekowe stały się problemem wszechobecnym i narastającym

16 Interakcje lekowe ARV- podsumowanie Rocznie pojawia się wiele danych na temat stwierdzanych nowych interakcji lekowych stąd optymalnym rozwiązaniem w prowadzeniu pacjentów jest posiadanie podstawowej wiedzy dotyczącej interakcji pomiędzy klasami leków korzystanie z bieżących informacji zachowanie czujności dobra współpraca z pacjentem