Opracowanie: pedagog MZS- Gimnazjum nr 1 w Czeladzi

Prezentacja na temat: "Opracowanie: pedagog MZS- Gimnazjum nr 1 w Czeladzi"— Zapis prezentacji:

1 Problematyka i profilaktyka narkomanii, czyli jak rozpoznać, czy dziecko sięga po narkotyki?
Opracowanie: pedagog MZS- Gimnazjum nr 1 w Czeladzi mgr Agnieszka Szkutnik

2

3 Charakterystyka środków uspokajających i opóźniających
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Opium Wysuszony sok mleczny niedojrzałych makówek maku lekarskiego; Zawiera około 25 alkaloidów, m.in. morfinę, kodeinę, narkotynę; Ma działanie środka przeciwbólowego i uspokającego. Doustnie (jako napar); Inhalacje – palony w fajkach opiumowych. Euforia; Niepokój ruchowy bądź senność; Osłabienie reakcji na światło; Szklane – wodniste oczy; Zwężenie źrenic; Obniżenie ciśnienia krwi; Brak apetytu. Wyniszczenie organizmu; Zmiany zapalne skóry; Próchnica; Zaburzenia menstruacji.

4 Przyjmowanie narkotyku
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Morfina Otrzymuje się ją z łodyg i główek maku; To główny składnik opium; Występuje w postaci białego proszku, pigułek i w ampułkach – w postaci roztworu. Doustnie; Dożylnie; Inhalacje. Euforia bądź zobojętnienie; Osłabienie reakcji na światło; Obniżenie ciśnienia krwi; Brak apetytu; Zwężone źrenice. Spadek masy ciała; Wyniszczenie organizmu; Zaparcia

5 Przyjmowanie narkotyku
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Heroina Ma postać proszku, może występować w postaci granulek lub żwirku; 6 – 7 - krotnie silniejsza od morfiny; kompot – polska heroina ma wygląd mocnej herbaty. Dożylnie; „ brown sugar ” – pali się. Euforia; Osłabienie reakcji na światło; Utrata koordynacji ruchowej; Senność; Zamroczenie; Bezruch ( nawet kilkugodzinny ); Wysoka temperatura ciała; Oddech nieregularny, szybki; Brak apetytu. Wyniszczenie organizmu; Duży spadek masy ciała; Śmierć ( około 20 – 25 lat ); Zaparcia; Zmiany zapalne skóry; Próchnica; Zaburzenia menstruacji.

6 Przyjmowanie narkotyku Barbiturany ( Veronal, Luminal )
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Barbiturany ( Veronal, Luminal ) Są to leki przeciwpadaczkowe, nasenne i uspokajające; Powodują gwałtowne zapadanie w sen lub euforię. Doustnie; Dożylnie; Doodbytniczo. Trudności w wysławianiu się; Senność lub euforia; Wygląd jak po spożyciu alkoholu; Zaburzenia równowagi; Wymioty; Zaburzenia równowagi. Zaniki pamięci ( amnezja ); Napady delirium; Pozorna tolerancja organizmu ( chwilowy zanik pożądanych doznań ) może prowadzić do przedawkowania Zaburzenia pracy serca i układu oddechowego Nagłe odstawienie tych środków może powodować zgon lub groźne powikłania.

7 Charakterystyka środków pobudzających
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Kokaina Ma postać białego proszku, bez zapachu i o gorzkim smaku; Odmiana kokainy jest crack Ma postać przezroczystych kryształków; Crack ma działanie silniejsze od kokainy. Wciąganie nosem; Wcieranie w dziąsła; Dożylnie; Doodbytniczo i dopochwowo (stosowane rzadko). Euforia; Pewność siebie; Brak potrzeby snu; Rozszerzenie źrenic; Katar; Wytrzeszcz gałek ocznych; Pociąganie nosem; Ból gardła; Gadatliwość; Zaczerwienienie twarzy (głównie nosa, krostki); Wzrost aktywności seksualnej. Wyniszczenie organizmu; Kokaina niszczy naczynia krwionośne i skórę (głównie przy wstrzykiwani) a także organy oddychania ( gdy się wdycha ); Występują urojenia prześladowcze omamy; Wybuchy agresji; Bezsenność; Drgawki; Na przemian brak i wzrost łaknienia; Utrata wagi.

8 Przyjmowanie narkotyku
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Amfetamina Ma postać białego, proszku, czasem żółtego, niebieskiego i różowego; Występuje też w postaci tabletek; Długotrwałe jej zażywanie powoduje trwałe luki w pamięci; Odmianą amfetaminy jest metamfetamina ( rozprowadzana głównie w Czechach ). Doustnie; Dożylnie; Wciąganie nosem. Euforia; Duży przypływ energii; Brak apetytu; Brak potrzeby snu; Na krótko powoduje poczucie jasności umysłu; Pozornie zwiększa zdolność koncentracji; Gdy ustępuje jej działanie daje uczucie zmęczenia; Rozszerzenie źrenic; Agresja; Zwiększone wydalanie moczu; Przyspieszona akcja serca. Bezsenność; Wychudzenie; Zmiany nastroju; Drżenie kończyn; Halucynacje; Wysypka.

9 Przyjmowanie narkotyku
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Ekstaza Ma postać białych lub różnokolorowych tabletek z wytłoczonymi wzorkami, napisami; Jest pochodną amfetaminy; Ma działanie pobudzające, podwyższa temperaturę ciała; Powoduje szybkie uzależnienie psychiczne. Doustnie; Wciąganie do nosa. Pobudzenie organizmu; Energia; Brak potrzeby snu; Zaburzona koordynacja; Po okresie pobudzenia następuje wyczerpanie, senność i ból głowy; Suchość w ustach; Pęknięte naczynka na twarzy; Wysoka temperatura ciała. Niepokój; Depresja; Powoduje paranoję; Obniżenie sprawności intelektualnej Niszczy wapń w organizmie ( co prowadzi do częstych złamań i psucia się zębów).

10 Charakterystyka środków halucynogennych
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu LSD (tzw. kwas) Bezwonny i bezbarwny środek halucynogenny; Najczęściej występuje w formie niewielkich znaczków nasączonych narkotykiem; Znaczki te mają zwykle kolorowe nadruki; Może być tez sprzedawany w postaci tabletek. Doustnie. Zaburzenia koordynacji ruchów; Drżenie mięsni; Rozszerzenie źrenic; Mdłości; Halucynacje wzrokowe i słuchowe; Potliwość; Niespójność wypowiedzi. Omamy z napadami lęku; Apatia; Agresja bądź depresja; Zanik zainteresowań; Bezsenność; Wiotkość mięsni.

11 Przyjmowanie narkotyku
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Grzyby halucynogenne Grzybki o zabarwieniu od żółtawego do czarnego z prześwitem brązowym; Przyjmuje się surowe bądź suszone; Jednorazowo przyjmuje się do kilkunastu sztuk. Doustnie. Ograniczona percepcja; Złudzenia i urojenia; Lęk, panika; Rozszerzenie źrenic. Narastające iluzje; Psychozy; Bezsenność; Depresja; Zachowania agresywne.

12 Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Inhalanty (kleje, aerozole, gaz z zapalniczek, benzyna, lakiery) Tanie i łatwo dostępne; Pierwsze wdychanie najczęściej kończy się torsjami; Powodują silne uzależnienie fizyczne i psychiczne; Podczas jednego wdychania ginie kilkaset (a nawet kilka tysięcy) komórek. Inhalacje. Niezborność ruchów; Rozszerzenie źrenic; Katar i kaszel; Krwawienie z nosa; Mdłości; Wymioty; Zachowania agresywne; Mowa bełkotliwa (trudności z porozumieniem) Euforia; Rozweselenie. Wyniszczenie organizmu; Przekrwienie spojówek; Zaburzenia pamięci; Zaburzenia snu; Spadek masy ciała; Trwałe uszkodzenia mózgu; Oczopląs; Osłabienie mięśni.

13 Charakterystyka środków na bazie konopi indyjskich
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Marihuana Najbardziej popularny narkotyk wśród młodzieży; Zdolność marihuany do wywoływania uzależnienia psychicznego jest razy większa niż alkoholu; Roślina osiąga ok. 1,5 m. wysokości; W celach narkotycznych wykorzystuje się: liście, nasiona i kwiaty; Marihuana ma brązowo – zielone liści i nasionka; Skun – marihuana pochodząca z górnej części rośliny ( gdzie jest najwięcej THC ). Skun jest droższy od marihuany. Doustnie ( napar ); Palenie. Obniżona temperatura ciała; Zwiększony apetyt ( głównie na słodycze ); Przyspieszona akcja serca; Suchość w przewodach nosowych; Euforia; Gadatliwość; Powiększone źrenice; Przekrwienie gałek ocznych; Zaburzenia koordynacji ruchowej; Kaszel; Nadwrażliwość zmysłów – zaburzenia akomodacji ( reakcji na światło ). Zaburzenia snu; Wychudzenie; Trudności z koncentracją; Zmienność nastrojów; Apatia; Przewlekłe zapalenia krtani i oskrzeli; Zanik zainteresowań; Zmniejszenie poziomu testosteronu u mężczyzn ( uszkodzenie spermy ); U kobiet – nieregularne cykle.

14 Przyjmowanie narkotyku
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Haszysz Pochodzi z nasion oraz żywicy konopi;Występuje w postaci brunatnych kawałków i kuleczek, które łatwo da się ugniatać. Palenie. Chichot, euforia połączona z wielomównością; Powiększone źrenice; Przekrwione oczy; Słodkawo – mdława woń oddechu, włosów i ubrań. Objawy jak w przypadku marihuany o zwiększonej intensywności a ponadto: Ogólny spadek aktywności; Alienacja z otoczenia; Gwałtowny spadek energii

15 Przyjmowanie narkotyku
Nazwa narkotyku Charakterystyka Przyjmowanie narkotyku Zachowanie po: Kontakcie Długotrwałym jednorazowym braniu Olej haszyszowy Konopie po destylacji; Gęsta ciecz o zabarwieniu czarnym z odcieniem zielonkawym. Doustnie ( nasącza się nim papierosy ). Objawy jak w przypadku marihuany i haszyszu

16 OBJAWY UZALEŻNIENIA OD NARKOTYKÓW
GŁÓD NARKOTYCZNY – Jest to silna, nieodparta chęć wzięcia narkotyków połączona z narastającym napięciem, niepokojem, lękiem. UTRATA KONTROLI NAD BRANIEM NARKOTYKÓW – trudności w kontrolowaniu zachowań związanych z braniem narkotyków w trzech aspektach: Kontrolowanie rozpoczęcia zażywania narkotyków Długość trwania zażywania Ilości zażywanych narkotyków OBJAWY ABSTYNENCYJNE – są to wszelkie objawy fizyczne i psychiczne pojawiające się po zakończeniu brania narkotyków. ZMIENIONA TOLERANCJA NA NARKOTYK – polega na potrzebie zażywania coraz większych dawek narkotyku w celu wywołania efektu powodowanego poprzednio mniejszymi dawkami. BRANIE NARKOTYKÓW MIMO OCZYWISTEJ WIEDZY O POWODOWANYCH PRZEZ NIE SZKODACH FIZYCZNYCH, PSYCHICZNYCH I SPOŁECZNYCH

17 NARKOMAŃSKA MITOLOGIA
MARIHUANA TO NIESZKODLIWY NARKOTYK – marihuana jest bardzo często pierwszym narkotykiem z którym styka się narkoman. Po dłuższym okresie palenia upośledza zdolność koncentracji, pogarsza pamięć, powoduje uszkodzenie komórek rozrodczych. Mit, że marihuana jest nieszkodliwa powstał w latach 60 – tych, kiedy to stężenie aktywnego składnika THC ( tetrahydrocanabinolu – składnik działający na komórki mózgu ) w marihuanie wynosiło 2 %. Obecnie wynosi do 10 % ( dzięki technologii upraw konopi indyjskich ). Taka ilość jest w stanie wywołać duże spustoszenie w komórkach mózgu. AMFETAMINA TO NIEGROŹNY PROSZEK POMAGAJĄCY W NAUCE – amfetamina to środek podstępny. Po jej zażyciu człowiek wydaje się być inteligentniejszy, bardziej atrakcyjny. Efekty działania tego środka mijają po paru godzinach. W miejscu pobudzenia pojawia się niepokój i zmęczenie. Bardzo szybko wzrasta tolerancja na ten narkotyk i mała dawka przestaje już wystarczać.

18 MOŻNA PRZEZ DŁUŻSZY CZAS BRAĆ NARKOTYKI BEZ ŻADNYCH KONSEKWENCJI – zmiany, jakie zachodzą w mózgu pod wpływem narkotyków mogą być po prostu niezauważalne lub lekceważone. Niektóre z narkotyków ( ekstaza, amfetamina, kleje ) mogą jednak wywołać chorobę już po jednorazowym zażyciu. UZALEŻNIAJĄ SIĘ TYLKO SŁABI LUDZIE – człowiek uzależnia się nie dlatego, że jest słaby lub silny, ale dlatego, że bierze narkotyki, że podoba mu się ich działanie. Kiedy ktoś zaczyna brać narkotyki powinien liczyć się z uzależnieniem.

19 FAZY UZALEŻNIENIA OD NARKOTYKÓW
FAZA I – eksperymentowanie ( pierwsze próby ) – słowem kluczowym jest ciekawość i chęć poznania czegoś nowego. FAZA II – częste branie ( faza ostrzegawcza ) – słowem kluczowym jest poszukiwanie wrażeń. Człowiek zaczyna szukać okazji i towarzystwa, w którym będzie mógł brać narkotyki. Kontakt z narkotykami jest coraz częstszy. Zmienia się krąg znajomych. Starzy koledzy zostają odsunięci na bok jako nieciekawi. Rozpoczyna się gra w zaprzeczanie – podwójny styl życia. Zwracamy uwagę na: pogorszenie ocen w szkole, dużą liczbę nieobecności, kaszel, zaczerwienienie spojówek, późne powroty do domu, zmiany w aktywności, nieuzasadnione zmiany nastroju, tajemnicze telefony.

20 FAZA III – regularne zażywanie ( faza krytyczna ) – coraz częściej zażywa się narkotyki, krótsze są okresy abstynencji. Kradzieże i oszukiwania, by zdobyć narkotyk. Próba przekonania innych i samego siebie, że zawsze można przerwać, że kontroluje się branie. Coraz większe dawki – rośnie tolerancja na narkotyk. Utrata kontroli nad przyjmowaniem narkotyków, ucieczki z domu. Zwracamy uwagę na: kontrastowe zmiany zachowania ( energia lub zasypia ), brak lub nagły wzrost apetytu, wychudzenie, coraz większe zaniedbania w nauce. FAZA IV – zaawansowanie ( faza chroniczna ) – najgłębsza degradacja organizmu. Utrata kontroli nad narkotykiem. Bierze się, by normalnie funkcjonować. Kolizje z prawem, przedawkowania, utraty przytomności. Zwracamy uwagę na: brak zasad i wartości, niewywiązywanie się z obowiązków, zanik zainteresowań, wyniszczenie wyglądu.

21 NARKOTYKI – TYPOWE MECHANIZMY OBRONNE
PIERWSZE PRÓBY. Nie ma typowych zachowań. Jak to jest? Tyle o tym słyszałem ... Tylu już przede mną próbowało i nic się nie stało ... To musi być fascynujące przeżycie. Marihuana nie uzależnia. Nałóg to dla mięczaków, nie dla mnie. Wiem o tym tyle, że nic mi nie grozi. Tylko głupcy się uzależniają. FAZA OSTRZEGAWCZA ( 2 – 5 razy w miesiącu ). Zmiana wielu nawyków, zachowań, trybu życia ( nowi koledzy, późne powroty do domu ), unikanie rozmów, kontaktu, agresja lub bierne wycofanie. Biorę tylko gdy mam okazję, specjalnie za tym nie biegam. Kto się teraz bawi bez prochów, czy „ trawki ”? Lepiej mi się myśli na haju. Tylu przed mną i nie takich jak ja próbowało ( Witkacy, Morison, Riedel ).

22 FAZA KRYTYCZNA – zaczynają się ciągi brania, utrata kontroli, kłopoty w szkole lub w pracy, zerwanie z dotychczasowym środowiskiem, objawy głodu. Nie jest tak źle, jak zechcę to przestanę. Inni i tak biorą więcej. Biorę bo chcę, bo taki już jestem. Nie chcę żyć normalnie, co to w ogóle znaczy „ żyć normalnie ”? Nikt mnie nie rozumie ... To przez Ciebie, przez Was ( do rodziców ), przez szkołę, itp. Cały świat jest do niczego. FAZA CHRONICZNA – ciągi brania, kradzieże, porzucenia szkoły, pracy, konflikty z Policją, problemy zdrowotne, silne objawy abstynencyjne. Przestałbym, ale do tego potrzeba silnej woli. Z tego i tak się nie wychodzi, komu się to udała? Próbowałem , ale ... Życie i tak jest bez sensu. Chcę, staram się, ale mi nie wychodzi. Po co się męczyć skoro i tak umrę ( HIV ).

23 RODZINA WOBEC NARKOTYKÓW – TYPOWE ZACHOWANIA I MECHANIZMY OBRONNE
PIERWSZE PRÓBY: niepokój i zaprzeczanie, że problem w ogóle istnieje. Młodość musi się wyszumieć; Nie wierzę żeby on był taki głupi; Wydawało Ci się; Ty zawsze przesadzasz i panikujesz; Przecież czułem od niego alkohol. FAZA OSTRZEGAWCZA: naprawianie szkód, perswazje, przekonywanie, straszenie, szantaż, kontrola. W rodzinie wzrasta napięcie, coraz więcej myśli i zachowań koncentruje się wokół narkotyków. Obiecał mi, na pewno przestanie; Przecież to rozsądny chłopak ... Jak zmieni szkołę to będzie lepiej To przez tych kolegów ... On jest taki wrażliwy ...

24 FAZA KRYTYCZNA: nasila się dezorganizacja życia rodzinnego i cierpienie psychiczne.
Rodzice lub tylko jedno z nich koncentrują się prawie całkowicie na narkotykach i sprawach z nimi związanych. Dzieje się to kosztem pozostałych dzieci, wzajemnych relacji. FAZA CHRONICZNA: poszukiwanie pomocy na zewnątrz lub poddanie się. On jest inny niż wszyscy; Muszę mu pomagać do końca, obojętnie co by się działo; Gdyby mnie zabrakło to byłoby po niej; On się stara ale ci koledzy ... Ja nic już nie oczekuję, czekam na jego śmierć ...

25 Tzw. test oczny /opracowano na podstawie artykułu "Test oczny ..." Jerzego Toczołowskiego i Jacka Ciechana z II Kliniki Okulistyki AM w Lublinie zamieszczonego w "Medicus" nr 3 '98/ Obserwacja ogólna oczu / w warunkach oświetlenia pokojowego/. Jeśli zauważysz u Swojego dziecka: zaczerwienienie spojówek, łzawienie, opadnięcia powieki (zakrywa od góry więcej niż 2 mm rogówki), zaczerwienienie brzegów powiek, nadmierne rozszerzenie źrenicy (średnica ponad 6 mm), nadmierne zwężenie źrenicy (średnica poniżej 3 mm), Może to być sygnał, że w grę wchodzić mogą narkotyki. Ostrzeżeniem może być również używanie przez Twoje dziecko kropli do oczu (jeśli wiesz, że ma zdrowe oczy). Młodzi często w ten sposób maskują ww. objawy "brania".

26 reakcja źrenic na światło obserwacja zbieżności oczu
Jeżeli w trakcie obserwacji ogólnej oczu dziecka zauważysz coś podejrzanego, zastosuj prostą metodę badania oczu: reakcja źrenic na światło Skieruj światło latarki kolejno na poszczególne oczy dziecka. Jeśli reakcja źrenic na światło jest nienaturalnie powolna, coś jest nie tak. obserwacja oczopląsu Poruszaj palcem przed oczami dziecka. Zatrzymaj palec nieruchomo na kilkanaście sekund. Jeśli zauważysz oczopląs gałek ocznych lub ich drgania podczas wpatrywania się w nieruchomy palec, może to być objaw zażywania narkotyku. obserwacja zbieżności oczu Przesuwaj palec z odległości ok. 20 cm do czubka nosa i przytrzymaj go dotykając do nosa dziecka przez ok. 5 sek.Jeśli dziecko nie potraci śledzić ruchu palca, może to być niepokojący sygnał.