Preparaty krwiopochodne ewa niedzielska

Prezentacja na temat: "Preparaty krwiopochodne ewa niedzielska"— Zapis prezentacji:

1 Preparaty krwiopochodne ewa niedzielska

2 Elementy wykładu Podstawowe wiadomości o morfologii
Rodzaje preparatów krwi Oddawanie krwi – warunki bezpieczeństwa dla DAWCY, BIORCY

3 Wybrane SKŁAdniki krwi
krwinki czerwone - erytrocyty (RBC) norma 4-5 mln/mm3 hemoglobina (Hb) mg% (zmienność w zależności od płci) płytki krwi - trombocyty(PLT) norma tys/mm3 krwinki białe (WBC) norma 4-10 tys/mm3 - granulocyty (neutrofile) ok.40-70% - limfocyty ok % czynniki krzepnięcia, w tym fibrynogen

4 Wybrane SKŁAdniki krwi
krwinki czerwone – preparat KKcz (koncentrat krwinek czerwonych) płytki krwi – preparat KKp (koncentrat płytek krwi) krwinki białe, w tym granulocyty preparat masa granulocytarna czynniki krzepnięcia, w tym fibrynogen - preparat FFp (osocze) Przy ich braku uzupełniane sa w leczniczctwie poprzez preparaty dostarczane przez stacje krwiodastwa

5 Dlaczego potrzebNe są preparaty krwi ?
Krew jest bezcennym lekiem, którego mimo wielu prób i postępu w nauce nie udało się wytworzyć syntetycznie Krew jest niezbędna dla ofiar wypadków, ale także dla osób cierpiącym na szereg poważnych, przewlekłych chorób ! Krew może być potrzebna w każdej chwili każdemu z nas lub naszym bliskim

6 Praktyczne potrzeby W Centrum Krwiodawstwa zapasy krwi nie mogą spaść poniżej 200 litrów/dobę Codziennie musi zgłosić się do oddania krwi od 200 do 300 dawców!!! Zapotrzebowanie z powodu wypadku czy katastrofy może wzrosnąć z godziny na godzinę nawet o 100%

7 Praktyczne potrzeby • Z jednej jednostki krwi równej ok. 450 ml,
oddanej przez krwiodawcę, uzyskuje się po obróbce: - 1 jedn. osocza - 1 jedn. koncentratu krwinek czerwonych - płytki krwi w zależności od rodzaju produkcji

8 Koncentrat krwinek czerwonych - KkCZ
zgodny w zakresie ABO i Rh (próba zgodności) Jednorazowo od osoby ważącej co najmniej 50 kg lub więcej można pobrać 450 ± 45 ml krwi (1 jednostka) Termin ważności - krwinki czerwone do 42 dni - 1 przygotowany preparat KKcz (worek) ma około ml 1. Może być pobierana nie częściej niż: * 6 razy w roku od mężczyzn * 4 razy w roku od kobiet z tym, że przerwa pomiędzy pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni. 2. Jednorazowo od osoby ważącej co najmniej 50 kg lub więcej można pobrać 450 ± 45 ml krwi (1 jednostka). 3. Jeżeli dawca krwi został poddany zabiegowi aferezy, pobranie krwi pełnej może nastąpić po upływie 48 godzin od tego zabiegu, z wyjątkiem zabiegu erytroaferezy. 4. Całkowita jednorazowa utrata krwinek czerwonych przez dawcę nie może przekroczyć wartości, która w warunkach izowolemicznych doprowadziłaby do obniżenia stężenia hemoglobiny u dawcy poniżej 110 g/l (6,8 mmol/l).

9 Koncentrat krwinek czerwonych - KkCZ
Może być pobierana nie częściej niż: 6 x w roku u mężczyzn 4 x w roku od kobiet UWAGA: przerwa pomiędzy pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni !!! jednorazowa utrata krwinek czerwonych przez dawcę nie może przekroczyć wartości, która doprowadzi do obniżenia Hb < 11 g% 1. Może być pobierana nie częściej niż: * 6 razy w roku od mężczyzn * 4 razy w roku od kobiet z tym, że przerwa pomiędzy pobraniami nie może być krótsza niż 8 tygodni. 2. Jednorazowo od osoby ważącej co najmniej 50 kg lub więcej można pobrać 450 ± 45 ml krwi (1 jednostka). 3. Jeżeli dawca krwi został poddany zabiegowi aferezy, pobranie krwi pełnej może nastąpić po upływie 48 godzin od tego zabiegu, z wyjątkiem zabiegu erytroaferezy. 4. jednorazowa utrata krwinek czerwonych przez dawcę nie może przekroczyć wartości, która doprowadzi do obniżenia Hb < 11 g% stężenia hemoglobiny u dawcy poniżej 110 g/l (6,8 mmol/l).

10 Wybrane Wskazania do przetoczenia KKcz
• krwawienie ostre lub przewlekłe • niedokrwistość z objawami klinicznymi • profilaktycznie w trakcie chemioterapii • operacje - duże i małe zabiegi

11 Koncentrat krwinek PŁYTKOWYCH - KkP
KKp zgodny w zakresie ABO i Rh 1 jednostka to 50 ml metody produkcji KKp: -z krwi pełnej - zlewany od kilku dawców -z aferezy- separacja płytkowa Termin ważności preparatów płytek nie jest długi: - TYLKO 5 dni !!! Pokazac worek kkp na ile dni- kilka tylko…

12 Wybrane Wskazania do przetoczenia KKp
• skaza małopłytkowa • krwawienie • profilaktycznie w trakcie chemioterapii • operacje (poziom płytek>100tys/mm3)

13 Osocze – FFp FFP osocze świeżo mrożone 1 jednostka ma ok. 200ml
Termin ważności -osocze w stanie zamrożenia ok. 1 roku osocze stanowi do 55% objętości krwi zawiera m.in. albuminy, globuliny czynniki krzepnięcia, witaminy, hormony, białka odpornościowe

14 Dlaczego potrzebne są duże ilości osocza?
Z osocza uzyskiwane są m.in.: -czynniki krzepnięcia (hemofilia, inne skazy krwotoczne) -immunoglobuliny (zaburzenia odporności) -albumina (oparzenia, wstrząs) W osoczu znajdują się niewielkie ilości wymienionych białek, dlatego aby umożliwić skuteczne leczenie wielu chorób potrzebne jest zebranie dużych ilości osocza

15 Pobieranie osocza – plazmafereza
- przerwa pomiędzy pobraniami osocza metodą plazmaferezy nie może być krótsza niż 2 tygodnie, chyba że lekarz wyrazi zgodę ! - pobranie osocza metodą plazmaferezy może być wykonane po przerwie wynoszącej co najmniej 30 dni od dnia pobrania krwi pełnej - waga ciała nie powinna być niższa niż 60 kg - jednorazowo od dawcy można pobrać metodą plazmaferezy nie więcej niż 650 ml osocza

16 Ile czasu musi upłynąć od zrobienia tatuażu do oddania krwi?

17 Przygotowanie do oddania krwi w stacji krwiodawstwa

18 JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO ODDANIA KRWI?
• być wypoczętym • w ciągu doby poprzedzającej oddanie krwi wypić ok. 2 l płynów (woda mineralna, soki) • spożyć lekki posiłek (np. pieczywo, chuda wędlina, ser biały, dżem) • nie zgłaszać się do oddania krwi jeśli jest przyjmuje się leki, jest infekcja • nie spożywać uprzednio alkoholu!, ograniczyć palenie papierosów

19 Procedura oddania krwi
1. Śniadanie: spożycie lekkostrawnego posiłku w domu 2. Rejestracja: Po przybyciu do punktu poboru krwi wypełniamy kwestionariusz (koniecznie musimy przedstawić aktualny dokument tożsamości) 3. Pracownia analiz lekarskich lub stanowisko do badania poziomu hemoglobiny: badanie poziomu hemoglobiny przy użyciu wyłącznie sprzętu jednorazowego, odczyt w ciągu 3 minut, 4. Gabinet lekarski: • badanie lekarskie • wywiad • kwalifikacja do oddania krwi

20 Procedura oddania krwi, krok po kroku
5. Uzupełnienie płynów w organizmie: (dawca otrzymuje wodę mineralną do spożycia) 6. Stanowisko do oddawania krwi: oddanie 450 ml krwi do jednorazowego pojemnika plastikowego z płynem konserwującym w czasie od 5 do 8 minut 7. Krótka regeneracja sił. Po oddaniu krwi, dawca przez moment pozostaje na miejscu celem regeneracji sił. Każdy dawca opuszczając punkt poboru krwi otrzymuje posiłek regeneracyjny o wartości kalorycznej kcal. - 8 tabliczek czekolady

21 Dawca MA WYKONANE WYNIKI BADAŃ LABORATORYJNYCH
• oznaczenie grupy krwi w układzie AB0 i Rh • pełnej morfologii krwi • próby wątrobowe • badania wirusologiczne WZW typu B i C, AIDS (HIV-1/HIV-2) oraz kiła UWAGA: Centrum Krwiodawstwa nie jest miejscem wykonywania testów na obecność wirusów lecz jednostką służby krwi !

22 Jaka krew jest najbardziej potrzebna?
Każda! Niezależnie od częstości jej występowania Największe zapotrzebowanie jest na najczęściej występującą czyli A Rh+ BEZPIECZEŃSTWO UCZCIWOŚĆ DAWCÓW - oznaczone skrzynki na ternie RCKiK – procedura samowykluczenia

23 KTO MOŻE ODDAĆ KREW • osoby od 18 do 65 roku życia, które ważą > 50 kg • osoby, u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie wykonano tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała • osoby, które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie miały wykonanych diagnostycznych badań i zabiegów endoskopowych • osoby, które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie były leczone krwią lub jej składnikami UWAGA: skaleczyłeś/aś się np. przy korzystaniu ze wspólnego sprzętu (sprzęt treningowy, golarka) i tym samym miałeś/aś kontakt z krwią innej osoby – wstrzymaj się i nie oddawaj krwi przez minimum 6 miesięcy

24 Można ODDAĆ KREW PO OKRESIE:
- 2 tygodni po przebyciu grypy lub infekcji z gorączką >38 °C - 2 tygodni po zakończeniu leczenia antybiotykami - 7 dni po wykonaniu małego zabiegu chirurgicznego (np. usunięcie zęba). Jeśli podczas zabiegu stomatologicznego były zakładane szwy nie wolno oddawać krwi przez 6 mc - 48 godzin po szczepieniu przeciwko grypie oraz anatoksyną przeciwtężcową, po 7 dniach od WZW typu B - 3 dni po zakończeniu miesiączki - 6 miesięcy po porodzie lub zakończeniu ciąży - WEGETARIANIE Jeśli dieta jest właściwie skomponowana, a co za tym idzie wyniki badań krwi są prawidłowe można oddawać krew. Można oddać krew jeśli stężenie Hb u mężczyzn wynosi min. 13,5g%, a u kobiet 12,5 g%.

25 CZASOWA DYSKWALIFIKACJA
W przypadku wystąpienia objawów opryszczki nie można oddawać krwi (najwcześniej 2 tygodnie od ustąpienia objawów) Przy występowaniu zmian skórnych nie można oddawać krwi. W okresie odczulania nie można oddawać krwi. Również w okresie zaostrzenia objawów alergii nie powinno się oddawać krwi. Nie należy oddawać krwi przez 2 miesiące od ukłucia kleszcza. 6 miesięcy od wyleczenia mononukleozy zakaźnej Kontakt z chorobami zakaźnymi dyskwalifikuje na czas równy inkubacji danej choroby (zwykle 4 tygodnie) Bliski kontakt w warunkach domowych z chorym na WZW wirusowe zapalenie wątroby dyskwalifikuje na okres 6 miesięcy

26 BEZWzGLęDNE PRZECIWSKAZANIA
-ciężkie choroby układu: krążenia, pokarmowego, nerwowego, oddechowego, moczowego - zakażenie chorobami zakaźnymi (np. HIV, żółtaczka, kiła) zachowania seksualne o podwyższonym ryzyku zarażenia chorobami zakaźnymi -używanie środków psychoaktywnych -choroby krwi -łuszczyca -cukrzyca -nowotwory złośliwe Bezwględ

27 BEZPIECZEńSTWO Pozostać w miejscu oddania krwi przez co najmniej 30 minut Unikać w tym dniu pośpiechu i energicznych ćwiczeń fizycznych Starać się nie przebywać w zbyt gorących i dusznych pomieszczeniach Jeśli poczujesz się źle proszę powiedzieć komukolwiek, kto jest obok ciebie, że oddawałeś krew i czujesz się słabo W przypadku wystąpienia w ciągu 48 godzin od pobrania krwi jakichkolwiek dolegliwości chorobowych zawiadomić telefonicznie RCKiK lub Oddział Terenowy RCKiK.

28 PODSUMOWANIE(minimalne wymogi bezpieczeństwa dla DAWCY):
• ODDANIE KRWI - dawca oddaje krew pełną w ilości 450 ml, nie częściej niż: - 6 razy w roku mężczyźni - 4 razy w roku kobiety, przerwa między oddawaniem nie może być krótsza niż 8 tygodni Po jednorazowym pobraniu krwi czas odnowy składników krwi u dawcy trwa około 5 tygodni • ODDANIE PŁYTEK KRWI - zabiegi mogą być wykonywane nie częściej niż 12 razy w roku • ODDANIE OSOCZA (PLAZMA) - dawca oddaje tylko osocze w odstępach nie krótszych niż 2 tygodnie, jednak nie więcej niż 15 l rocznie

29 Podsumowanie- pamiętajmy!!!
dla wielu ludzi jedynym ratunkiem jest transfuzja krwi krew można oddawać bez uszczerbku dla zdrowia, ale ważne jest bezpieczeństwo - stosowanie się do zasad stacji krwiodawstwa! MOŻLWOŚC ZAREJESTROWANIA SIĘ JAKO DAWCA SZPIKU