Wirusy RNA”+” Astroviridae Caliciviridae Picornaviridae Coronaviridae Arteriviraidae Flaviviridae Togaviridae.

Prezentacja na temat: "Wirusy RNA”+” Astroviridae Caliciviridae Picornaviridae Coronaviridae Arteriviraidae Flaviviridae Togaviridae."— Zapis prezentacji:

1 Wirusy RNA”+” Astroviridae Caliciviridae Picornaviridae Coronaviridae Arteriviraidae Flaviviridae Togaviridae

2 Rodzina: Astroviridae
Rodzaj: Astrovirus 28-30 nm., nagi 1 cząsteczka ssRNA”+” kb Występują nici o długości subgenomowej - ok. 2.8 kb W cytoplazmie często tworzą układy „krystaliczne”

3 Rodzina: Caliciviridae
Rodzaj: Calicivirus nagi, nm Jedna cząsteczka ssRNA”+” kb, u większości przedstawicieli zawierająca na końcu 5’ białko Vpg Niekiedy dochodzi do enkapsydacji RNA o niepełnej długości kb Genomowy RNA służy do translacji białek niestrukturalnych (u RHDV również kapsydu), białka kapsydu powstają na matrycy cząstek subgenomowych

4 owrzodzeniu koronki racic może towrzyszyć kulawizna
pęcherzykowa osutka (exanthema) u świń owrzodzeniu koronki racic może towrzyszyć kulawizna krwotoczna choroba królików

5 Ostra, bolesna kulawizna spowodowana zapaleniem stawów i mięśni
Koci kaliciwirus Ostra, bolesna kulawizna spowodowana zapaleniem stawów i mięśni Gorączka Owrzodzenia języka, podniebienia, warg lub nosa Owrzodzenia okolic pazurów, stóp i między palcami Zapalenie górnych dróg oddechowych z dusznością i wyciekiem z nosa i worka spojówkowego Kliniczny obraz zakażenia znajdziesz TU:

6 Rodzina: Picornaviridae
Rodzaj: Enterovirus Rhinovirus Hepatovirus Cardiovirus Aphtovirus Dwudziestościenne, nagie, ok. 30 nm Jedna, zakaźna!!! cząsteczka ssRNA”+” kb, na końcu 5’ białko Vpg

7 Zakażenie na ogół prowadzi do lizy komórek, ale często zdarzają się zakażenia persystentne
Większość pikornawirusów jest patogenna dla jednego lub niewielu gatunków, ALE Wyjątkiem jest wirus encephalomyocarditis, patogenny dla ok. 30 gatunków, w tym ssaków, ptaków i owadów oraz aphtowirusy - ok. 200 gatunków ssaków

8 WIRUS CHOROBY PĘCHERZYKOWEJ ŚWIŃ
Rodzaj: Enterovirus 32 nm, stabilny przy pH nawet 2.0, częściowo oporny na 2% NaOH Wrażliwy na chloraminę, NaOH z formalina lub podchlorynem sody Zakażenie szerzy się przez kontakt lub mechanicznie (np. na odzieży) nawet na znaczne odległości Jednolity serologicznie, spokrewniony z Coxackie B5 człowieka VEIN : Exotic diseases

9 WIRUS CHOROBY CIESZYŃSKIEJ
Rodzaj: Enterovirus Wrażliwe tylko świnie, wirus można izolować z kału i OUN Oporny na pH , zachowuje aktywność w przetworach peklowanych i wędzonych, chloramina i formalina niszczą go po 1-2 godz. 3 podtypy serologiczne, zakażenie (przez kontakt, karmę lub aerogenne) 3-etapowe - namnożenie wirusa w przewodzie pokarmowym i przynależnych węzłach chłonnych, wiremia, zakażenie OUN

10 7 serotypów - A, O, C, SAT 1-3, ASIA 1 - i szereg podtypów
WIRUS PRYSZCZYCY Rodzaj: Aphtovirus Stabilny w środowisku zewnętrznym - w sierści do 1 miesiąca, w sianie, ziarnie do 5 mies., w kale, gnojówce do 45 dni, na pastwisku światło słoneczne inaktywuje go po kilku minutach; jesienią i zimą może zachować aktywność do 3 mies. Wrażliwy na pH poniżej 6 i alkaliczne oraz 1% NaOH ALE wędzenie i peklowanie nie niszczy wirusa!!! Wrażliwe bydło, świnie, kozy, owce, zwierzęta dzikozyjące, i człowiek; przenoszenie najczęściej przez skażoną paszę i wodę 7 serotypów - A, O, C, SAT 1-3, ASIA 1 - i szereg podtypów

11 Rodzina: Coronaviridae
Rodzaj: Coronavirus Torovirus Otoczkowe: corona nm, sferyczne, pleomorficzne toro nm, dyskowate, nerkowate lub pałeczkowate

12 1 cząsteczka ssRNA”+” corona ok. 30 kb
toro ok. 20 kb Otoczka powstaje przez wypączkowanie wirionów przez błony siateczki endoplazmatycznej i aparatu Golgi’ego; wystające z otoczki cząsteczki glikoproteinowe tworzą „koronę” wokół wirionu Genomowy RNA jest matrycą dla RNA-polimerazy odpowiedzialnej za syntezę nici komplementarnych do genomowej, nici genomowej i subgenomowych (5 do 7) służących do translacji (tylko z końca 5’!)

13 WIRUS ZAKAŹNEGO ZAPALENIA OSKRZELI KUR
Rodzaj: Coronavirus Wrażliwy na eter i pH 3.0, 560C 10 min. i srodki dezynfekcyjne Szczepy terenowe wykazują znaczne różnice zjadliwości, występuje 8 serotypów Wrażliwe są kury, szczególnie pisklęta, zakażenie drogą kropelkową lub transowarialnie

14 Wrażliwe są świnie bez względu na wiek
WIRUS TGE Rodzaj: Coronavirus Wrażliwe są świnie bez względu na wiek Odporny na mrożenie, pH 3.0 i trypsynę, wrażliwy na 560C 30 min., eter i chlorofom Wykazuje tropizm do nabłonka kosmków jelitowych, powoduje ich zwyrodnienie i złuszczenie czemu towarzyszy silna biegunka Antygenowo spokrewniony z wirusem zapalenia otrzewnej kotów

15 Rodzina: Arteriviridae
Rodzaj: Arterivirus 60 nm, lipidowa otoczka Jedna cząsteczka ssRNA”+” Struktura i replikacja genomu podobna do koronawirusów

16 WIRUS ZAKAŹNEGO ZAPALENIA TĘTNIC KONI
Wrażliwe są konie, przenoszenie drogą kropelkową; może powodować ronienia, w odróżnieniu od EHV-1 nie powoduje powstawania ciałek wtrętowych Atakuje makrofagi i powoduje martwicę mięśniówki małych tętnic Często powoduje zakażenia persystentne Wrażliwy na rozpuszczalniki organiczne i pH 3.0

17 PRRS – Porcine Rreproductive and Rrespiratory Syndrome

18 Rodzina: Flaviviridae
Rodzaj: Flavivirus Pestivirus Hepacivirus Sferyczne, lipidowa otoczka, nm. Jedna cząsteczka ssRNA”+”, odpowiednio 10.7, 12.5 i 9.5 kb. Genomowy RNA jest jedynym mRNA w zakażonej komórce; zawiera pojedyńczą ORF Powstająca poliproteina jest ko- i potranslacyjnie rozszczepiana przez komórkowe i kodowane przez wirus proteazy

19 WIRUS KLASYCZNEGO POMORU ŚWIŃ
Rodzaj: Pestivirus Serologicznie niejednolity, spokrewniony z wirusem BVD-MD Oporny na działanie czynników środowiska, może przetrwać procesy przetwórcze mięsa. Wrażliwy na trypsynę,, 5% fenol, fiolet krystaliczny Na zakażenie wrażliwa świnia domowa i dzik; przenosi się drogą doustną z paszą, wodą lub przez kontakt bezpośredni

20 Obraz zakażenia znajdziesz TU:
Ma powinowactwo do tkanek pochodzenia mezodermalnego, początkowo replikuje się w komórkach tkanki limfoidalnej, później można go znaleźć w ślinie, krwi, kale, moczu, wydzielinach z nosa i worka spojówkowego Obraz zakażenia znajdziesz TU:

21 Powoduje syndrom objawiający się:
WIRUS BVD-MD Rodzaj: Pestivirus Powoduje syndrom objawiający się: - nadostrą, ostrą lub przewlekłą chorobą z gorączką, biegunką i owrzodzeniami policzkowymi - zakażeniami układu oddechowego - zaburzeniami rozrodu - mumifikacją płodów, ronieniami, porodami martwych płodów, wadami wrodzonymi lub niedorozwojem - owrzodzeniami okolicy racic 7 serotypów izolowanych z różnych postaci choroby Antygenowo spokrewniony z wirusem pomoru świń

22 Rodzina: Togaviridae Rodzaj: Alphavirus Rubivirus
Sferyczne, lipidowa otoczka, ok. 70 nm. Jedna cząsteczka ssRNA”+”, 9.7, 11.8 kb. Jej część na końcu 5’ służy jako matryca do translacji jednej dużej poliproteiny; dzięki autoproteolitycznej aktywności ulega ona rozpadowi na mniejsze łańcuchy białek niestrukturalnych odpowiedzialnych za replikację genomowego RNA (poprzez formę pośrednią „-”) i wytworzenie krótkiego mRNA do syntezy białek kapsydu

23 WIRUSY ZAPALENIA MÓZGU KONI
wschodniego, zachodniego i wenezuelskiego Rodzaj: Alphavirus Mają zdolności hemaglutynacyjne, odmienne antygenowo w odczynach OZHA i SN; wspólny antygen reagujący w OWD WEE - rezerwuarem są ptaki od których wirus przenoszony jest przez komary na wrażliwe gatunki - konie, muły, ludzi, wiewiórki, zwierzynę płową, świnie Klinicznie choroba ma przebieg śpiączkowy, porażenny, agresywny i apoplektyczny; śmiertelność u koni ok. 30%

24 EEE - bardziej zjadliwy, śmiertelność ponad 90%; wśród ptaków szerzy się bez udziału stawonogów
VEE - 4 podtypy różniące się zjadliwością; różne szczepy EEE i WEE różnią się nieznacznie Rezerwuarem są dzikie gryzonie, wektorem - komary; wrażliwe są konie, muły, osły i człowiek; wirus jest bardziej wiscerotropowy, zwłaszcza u ludzi; często nie występuje zajęcie układu nerwowego

25 Wirusy RNA”-” Filoviridae Paramyxiviridae Rhabdoviridae Bornaviridae
Rząd: Mononegavirales Arenaviridae Bunyaviridae Orthomyxoviridae

26 Rząd: Mononegavirales
Cechy wspólne rzędu: Liniowy niesegmentowany genom ssRNA „-” kb Helikalny nukleokapsyd Liniowy niesegmentowany genom Inicjacja transkrypcji pierwotnej przez wirionową RNA-zależną RNA polimerazę Podobny układ genów Uzyskiwanie otoczki przez wypączkowywanie

27 Rodzina: Filoviridae Nitkowate, do 1400 nm x 80 nm, często rozgałęzione Nukleokapsyd z osią centralną o średnicy ok. 20 nm ssRNA z komplementarnymi sekwencjami końcowymi

28 Zakażenie szerzy się przez bliski kontakt, zwłaszcza za pośrednictwem płynów ustrojowych; możliwa jest transmisja kropelkowa Mają tropizm do komórek ukłądu siateczkowo-śródbłonkowego, fibroblastów i tkanki śródmiąższowej, w szczególności parenchymy wątroby Wirus rozprowadzany jest do wszystkich tkanek, szczególnie dużo stwierdza się go w wątrobie, nerkach, śledzionie i płucach Powoduje gorączkę krwotoczną o bardzo ciężkim przebiegu: Marburg - śmiertelność 30-35%, Ebola - śmiertelność 50-88%

29 Rodzina: Paramyxoviridae
Podrodzina: Paramyxovirinae Rodzaj: Respirovirus Rubulavirus Morbilivirus Podrodzina: Pneumovirinae Rodzaj: Pneumovirus Metapneumovirus

30 Ok. 150 nm. lub większe, pleomorficzne
ssRNA „-” od ok do ok kb koduje białek, w tym transkryptazę, transferazy, kinazę, neuraminidazę Część wirionów może zawierać ssRNA „+”

31 WIRUS RZEKOMEGO POMORU DROBIU
Rodzaj: Rubulavirus Stabilny w pH 2-12 i oporny na czynniki środowiskowe, ale wrażliwy na środki dezynfekcyjne; szerzy się drogą kropelkową Wrażliwe są kury, indyki, bażanty, gołębie i kuropatwy, śmiertelność sięga 100% U ludzi zakażenie powoduje zapalenie spojówek i, rzadko, objawy ogólne

32 Szczepy dzieli się na welo-, mezo- i lentogeniczne
Welogeniczne - zjadliwe szczepy terenowe zakażające ptaki bez względu na wiek Mezogeniczne - Roakin i Hartfordshire - ptaki dorosłe zakażają się wyjątkowo, najbardziej wrażliwe są kurczęta poniżej 6 tygodnia Lentogeniczne - apatogenne Obraz zakażenia znajdziesz TU:

33 WIRUS POMORU BYDŁA (KSIĘGOSUSZU)
Rodzaj: Morbilivirus Otoczkowe, pleomorficzne, brak neuraminidazy Bardzo wrażliwe na temperaturę, rozpuszczalniki, detergenty niejonowe, formaldehyd i utleniacze Chorobotwórczy dla bydła, kóz, świń, bawołów i wielbłądów Choroba o ciężkim przebiegu i wysokiej śmiertelności obejmuje głównie błony śluzowe przewodu pokarmowego

34 WIRUS POMORU MAŁYCH PRZEŻUWACZY
Rodzaj: Morbilivirus Wywołuje chorobę podobną do księgosuszu ale nie atakującą bydła Pasażowanie wirusa w hodowli komórek nerki owcy powoduje atenuację wirusa, który indukuje u bydła odporność na zakażenie wirusem księgosuszu Prawdopodobnie jest wariantem wirusa ksiegosuszu

35 WIRUS NOSÓWKI Faza 2 – nerwowa – ataksja, drgawki i paraliż – może ale nie musi być poprzedzona przez fazę nieżytową

36 Rodzina: Rhabdoviridae
Rodzaj: Vesiculovirus Lyssavirus Ephemerovirus Cytorhabdovirus Nucleorhabdovirus x nm ssRNA „-”, kb Często występują cząstki defektywne, replikujące się w obecności homologicznych lub (rzadko) heterologicznych helperów

37 WIRUS WŚCIEKLIZNY Rodzaj: Lyssavirus Wrażliwe wszystkie ssaki, człowiek i ptaki Dość odporny na czynniki środowiska - 500C 1 godz. UV 5 min., światło słoneczne 2 godz., w tkance nerwowej w 220C - 14 dni, pH min., w zwłokach do kilku miesięcy; wrażliwy na formalinę, alkohol i mydła Rozróżnia się szczepy terenowe (uliczne) i tzw. fixe - laboratoryjne, uzyskane przez seryjne zakażenia domózgowe

38 Dwie postacie kliniczne - szałowa i cicha (porażenna)
Zakażenie przez ukąszenie, niekiedy przed wystąpieniem objawów klinicznych, lub przez zanieczyszczenie rany; możliwe jest zakażenie przez np. spojówkę Dwie postacie kliniczne - szałowa i cicha (porażenna) W neuronach powoduje powstawanie ciałek wtrętowych Negri’ego Zjadliwość związana z długością wirionów

39 WIRUS PĘCHERZYKOWEGO ZAPALENIA JAMY USTNEJ
Rodzaj: Vesiculovirus 2 serotypy: New Jersey i Indiana stabilny przy pH , w 580C ginie po 30 min., oporny na 0.5% fenol, wrażliwy na światło i fiolet krystaliczny wrażliwe świnie, bydło, konie i człowiek zakażenie szerzy się przez kontakt, drogą alimentarną i za posrednictwem owadów ssących klinicznie u zwierząt zakażenie przypomina pryszczycę, u ludzi - grypę

40 Rodzina: Orthomyxoviridae
Rodzaj: Influenzavirus A (8) Influenzavirus B (8) Influenzavirus C (7) Thogotovirus (6) wiriony sferyczne lub pleomorficzne nm, ssRNA”-” segmentowany, kb, segmenty od 900 do 2500 nt

41 WIRUS INFLUENZY KONI I PTAKÓW
Rodzaj: Influenzavirus A wrażliwe na rozpuszczalniki, pH 3.0 i temperaturę pneumotropowe, u ptaków mogą być pantropowe 16 typów HA i 9 NA H5 i H7 - u ptaków, ze wszystkimi możliwymi kombinacjami NA zjadliwość zależy głównie od właściwości HA i jej zdolności do rozszczepiania na podjednostki H1 i H2

42 segmentacja genomu sprzyja rekombinacji i powstawaniu rekombinantów o zmienionej patogenności i „wzorcu” antygenowym rekombinacja i nabywanie nowych cech zachodzi np. u świń, które mogą zakazić się jednocześnie dwoma szczepami - od człowieka i od ptaków

43 Rodzina: Bunyaviridae
Rodzaj: Bunyavirus Hantavirus Nairovirus Phlebovirus Tospovirus sferyczne lub pleomorficzne, otoczka lipidowa uzyskiwana przez pączkowanie przez błony aparatu Golgiego gospodarza 3 segmenty ssRNA”-” lub ambisensownego (segment S Phlebo i Tospo), kb

44 WIRUS GORĄCZKI DOLINY RIFT
Rodzaj: Phlebovirus 2 segmenty ssRNA”-” i 1 ambisensowny „+” „-” otoczkowe, wrażliwe na środowisko kwaśne i zasadowe oraz UV; w +40C zachowuje zakaźność do 3 lat zakażenie szerzy się za pośrednictwem komarów a u człowieka zdarzają się często zakażennia laboratoryjne

45 u bydła przebieg zakażenia jest łagodny
wrażliwe jest bydło i owce, dochodzi do uszkodzenia wątroby z ciężkimi objawami klinicznymi; jagnięta giną w ciągu 24 godz. a śmiertelność sięga %; u owiec dorosłych ok. 20%, kotne samice ronią u bydła przebieg zakażenia jest łagodny u ludzi - przypomina grypę - dreszcze, bóle głowy i stawów przechorowanie pozostawia trwałą odporność

46 Rodzina: Arenaviridae
Sferyczne lub pleomorficzne, nm wewnątrz otoczki znajdują się rybosomy gospodarza 2 segmenty zamkniętego ssRNA ambisensownego (L i S) 7.7 i 3.5 kb wirus limfocytarnego zapalenia opon i splotów naczyniówkowych (choriomeningitidis lymphocytaria) wirusy Lassa i zespołu Tacaribe - rodzaj gorączki krwotocznej

47 Wirusy dsRNA Birnaviridae Reoviridae

48 Rodzina: Birnaviridae
Rodzaj: Aquabirnavirus Avibirnavirus Entomobirnavirus ok. 60 nm, nagie, jednowarstwowy kapsyd dsRNA - dwa segmenty (A i B), ok i 2800 bp; na segmencie A występują 2 ORFs, na B - 1 ORF 2 daje początek jednej poliproteinie która jest kotranslacyjnie rozszczepiana (przez NS) na 3 polipeptydy

49 WIRUS CHOROBY GUMBORO (zapalenia torebki Fabrycjusza)
Rodzaj: Avibirnavirus oporny na eter i chloroform, pH 3.0, 560C przez 5 godz. w środowisku nieodkażonym zachowuje aktywność do 4 miesięcy wrażliwe są kurczęta w wieku 2-15 tygodni, zachorowalność do 80%, śmiertelność - do 15% wskutek zakażenia torebki Fabrycjusza dochodzi do upośledzenia odporności - immunosupresja

50 Rodzina: Reoviridae Rodzaj: Orthoreovirus Orbivirus Rotavirus Coltivirus Aquareovirus Cypovirus - stawonogi Fijivirus - rośliny Phytoreovirus - rośliny i stawonogi Oryzavirus - rośliny i stawonogi

51 ponad 100 przedstawicieli rodziny
60-80 nm, dwudziestościenne, niektóre sferyczne dokładna morfologia różni się w zależności od rodzaju - kapsyd dwu- (lub więcej) warstwowy (np. Orbi - 4) genom złożony z segmentów dsRNA przynajmniej 3 białka wewnętrzne tworzą kompleks wirionowej RNA polimerazy

52 WIRUS AFRYKAŃSKIEGO POMORU KONI
Orbivirus antygenowo podobny do wirusa choroby niebieskiego języka Stabilny w pH od 6 do 10, wrażliwy na pH<6, 500C, UV i procesy gnilne wrażliwe są konie i, mniej, muły i osły zakażenie szerzy się za pośrednictwem owadów kłujących mogą występować otoczki rzekome - wyraz silnego związania wirusa z błonami komórkowymi

53 WIRUS CHOROBY NIEBIESKIEGO JĘZYKA
Orbivirus chorobotwórczy dla owiec i, doświadczalnie, dla bydła i kóz we krwi zachowuje zakaźność przez kilka lat wrażliwy na niskie pH, NaCl, C, zamrażanie serologicznie niejednolity - w Afryce wyróżnino 12 serotypów zakażenie szerzy się za pośrednictwem owadów kłujących

54 Wirusy odwrotnie transkrybujące Retroviridae Hepadnaviridae

55 Rodzina: Retroviridae
Rodzaj: Alpharetrovirus Betaretrovirus Gammaretrovirus Deltaretrovirus Epsilonretrovirus Lentivirus Spumavirus

56 Rodzaj:. Alpharetrovirus (avian type C). wirus białaczki ptaków
Rodzaj: Alpharetrovirus (avian type C) wirus białaczki ptaków wirus mieloblastozy ptaków wirus mięsaka Rousa Rodzaj: Betaretrovirus wirus gruczolakowatości płuc owiec Rodzaj: Gammaretrovirus (mammalian type C) wirus białaczki kotów

57 Rodzaj: Deltaretrovirus (BLV-HTLV) wirus enzootycznej białaczki bydła ludzkie wirusy T-limfotropowe
Rodzaj: Lentivirus HIV BIV NZK

58 sferyczne, otoczkowe, 80-100 nm
2 cząsteczki ssRNA”+” RT, 7-11 kb, połączone mostkiem wodorowym oczyszczony wirionowy RNA jest niezakaźny, na końcu 5’ znajduje się krótki fragment tRNA 4 geny - gag - białka wewnętrzne, 3-6, matrix, kapsyd pro - proteaza pol - odwrotna transkryptaza (RT) env - białka otoczki niektóre kodują dUTP-azę lub białko NS regulujące ekspresję genów i replikację wirusa

59 WIRUS GRUCZOLAKOWATOŚCI PŁUC OWIEC
Betaretrovirus powoduje powstawanie w płucach guzków z komórek nabłonkowych które, rosnąc, niszczą miąższ płuca

60 WIRUS MAEDI-VISNA Lentivirus wrażliwy na eter i chloroform, pH<4.2, alkohol, fenol i trypsynę, stosunkowo oporny na UV wrażliwe są owce, zakażenie przybiera dwie formy - nerwową i płucną postaci nerwowej towarzyszy demielinizacja istoty białej mózgu i rdzenia czemu towarzyszą objawy nerwowe; czas trwania do 2 lat; okres inkubacji - do 6 lat; niekiedy mimo zakażenia nie dochodzi do rozwoju choroby i objawów klinicznych

61 okres inkubacji -2-3 lata, czas trwania choroby - 3-8 miesięcy
postać płucna polega na śródmiąższowym zapaleniu płuc z dusznością i kaszlem; klinicznie przypomina gruczolakowatość okres inkubacji -2-3 lata, czas trwania choroby miesięcy zakażenie z objawami klinicznymi jest zawsze śmiertelne!

62 WIRUS ZAPALENIA STAWÓW I MÓZGU KÓZ
Lentivirus podobny do Maedi-Visna wykazuje tropizm do komórek błony maziowej, ale można go znaleźć w mózgu, płucach, nerkach i śledzionie postać stawowa występuje u starszych zwierząt, nerwowa - u koźląt poniżej 4 miesiąca - dochodzi do porażeń i, niekiedy, gwałtownych upadków

63 WIRUS NIEDOKRWISTOŚCI ZAKAŹNEJ KONI
Lentivirus oporny na ogrzewanie, mrożenie i suszenie, wrażliwy na fenol, formalinę i inne środki dezynfekcyjne dość zróżnicowany serologicznie, ma jednak antygen grupowo specyficzny występuje w wydalinach i wydzielinach chorego, jednak zakażenie szerzy się za pośrednictwem owadów kłujących obecny jest na erytrocytach, które ulegają uszkodzeniu wskutek przylączenia się przeciwciał i uaktywnienia dopełniacza