SZTUKA ROMAŃSKA I GOTYCKA

Prezentacja na temat: "SZTUKA ROMAŃSKA I GOTYCKA"— Zapis prezentacji:

1 SZTUKA ROMAŃSKA I GOTYCKA

2 Romanizm w Europie Romański,styl w sztukach plastycznych rozwijający się w XI-XII w. w Europie (dzięki wyprawom krzyżowym zaznaczył też swą obecność na Bliskim Wschodzie) jako pierwszy powszechny kierunek sztuki średniowiecznej. Miał charakter głównie sakralny, a jego dokonania wiązały się przede wszystkim z działalnością zakonów, zwłaszcza benedyktynów i cystersów. Sztuka romańska nawiązywała do sztuki poźnoantycznej (antyk), zapożyczając od niej poszczególne elementy (np. architektoniczne), lecz jej nie naśladowała. Była odbiciem ścisłej hierarchizacji stosunków społecznych i surowości w ujmowaniu spraw religii. Do jej upowszechnienia przyczynił się Kościół, jednoczący kulturowo narody ówczesnej Europy, i wzrost znaczenia władzy papieskiej.

3 Cechy sztuki romańskiej
Obejmuje następujące dziedziny: architekturę, rzeźbę w kamieniu, drewnie i kości słoniowej Budowle miały charakter obronny Kościoły budowano na planie krzyża Budowano głównie z kamienia ciosanego w kwadratowe bryły Budowle cechowała prostota Miały grube mury, małe okna uwieńczone łukiem prostym. Bogate kolumny i portale ozdobne Rzeźbiono w kamieniu Rzeźby umieszczano na fasadach kościołów w niszach Rzeźby i freski miały pokazać ludziom, którzy nie umieli czytać i pisać, sceny z Biblii.

4 KOLEGIATA W TUMIE POD ŁĘCZYCĄ ( XIIw.)
Charakteryzuje się ona prostotą i masywnością. Grube, zbudowane z kamiennych ciosów mury nakryte są ciężkim sklepieniem w kształcie połowy walca (sklepienie kolebkowe). Okna są niewielkie, okrągło łukowe, a bryłę budynku urozmaicają wieże i liczne, zwykle półkoliste przybudówki.

5 STYL ROMAŃSKI W MALARSTWIE
Na romańskich obrazach postacie ludzkie są płaskie i odrealnione. Wokół Madonny namalowanej przez włoskiego malarza Duccia (ok ) tłoczą się świeci. Scena ujęta jest bez żadnej perspektywy. Tło obrazu jest złote, co sugeruje idealną bezczasową przestrzeń szczęśliwego bytowania błogosławionych.

6 RZEŹBA ROMAŃSKA Rzeźba romańska była przede wszystkim rzeźbą architektoniczną, wypełniała portale i tympanony, pokrywała głowice kolumn, trzony filarów oraz węgary. Prezentowała w prostej, ornamentalnej lub znakowej formie logiczne przesłanie dostępne dla ogółu wiernych. Przemawiała do nich wyrazistą, ostro zarysowaną i ekspresyjną formą, która odznaczała się hieratycznością przedstawień i charakterystycznymi, wydłużonymi proporcjami. Tematów dostarczał Stary i Nowy Testament oraz żywoty świętych. W ornamencie dominowała plecionka, częste były również motywy zwierzęce i roślinne symbolizujące m.in. walkę dobra ze złem.

7 RZEŹBA ROMAŃSKA Kapitel (XIIIw.) kaplicy Vera Cruz Drzwi gnieźnieńskie

8 GOTYK Styl w architekturze i sztukach plastycznych panujący w Europie w okresie dojrzałego i późnego średniowiecza. Stanowi szczytowe osiągnięcie kultury rycerskiej, mieszczańskiej a także dworskiej. Rozwijał się w kilku fazach od połowy XII w. i trwał do końca XV w. Sztuka gotycka powstała ok we Francji i początkowo rozwijała się w rejonie Ile-de-France, od XIII w. objęła Europę Zachodnią (Francja, pn. Hiszpania), Europę Środkową (Niemcy, Szwajcaria, Czechy, Węgry, Polska), Europę południowo-północną, Włochy, na północy Anglię i południową część Skandynawii. Dzięki wyprawom krzyżowym dotarła na Cypr i na Bliski Wschód.

9 Cechy sztuki gotyckiej
Obejmuje dziedziny: architekturę, rzeźbę kamienną, malarstwo ścienne, ilustracje w księgach, malarstwo tablicowe, drewniane ołtarze i witraże Budowle bogate, strzeliste Oprócz kościołów powstawały: hale targowe, domy mieszkalne, zamki warowne Kościoły mają sklepienie falarowo-żebrowe Budowane z kamienia i cegły Duże okna zakończone łukami ostrymi W oknach kościołów mamy witraże Obrazy malowane na desce Światłocień

10 RZEŹBA GOTYCKA Rzeźba gotycka miała charakter religijny o skomplikowanym programie ikonograficznym w układach typologicznych ze Starego i Nowego Testamentu. Jej ewolucja przebiegała od idealizmu poprzez realizm do dużej ekspresji. Początkowo była silnie związana z architekturą i skoncentrowana na portalach-głowicach, stopniowo nabierała samodzielności. Wprowadzono postać ludzką wielkości naturalnej przy filarach oraz do rzeźby nagrobnej. Najpopularniejsze tematy realizowane były zarówno w kamieniu, jak i polichromowanym drewnie. Stanowiły je: Pieta, krucyfiks, Madonna z Dzieciątkiem na ręku, Chrystus Bolesny.

11 Rzeźba gotycka Płaskorzeźba katedry w Orvieto.
Ołtarz W.Stwosza w kościele Mariackim.

12 MALARSTWO W GOTYKU W okresie gotyku rozkwitało malarstwo miniaturowe (miniatura), które zerwało z płaską linearną (linearyzm) stylizacją na rzecz ujęć przestrzennych. Z czasem miniatury książkowe ewoluowały w kierunku realizmu, zapowiadając rozwój realistycznego malarstwa sztalugowego. Malarstwo tablicowe rozkwitło w XIII w. we Włoszech (retabula), wyrażało się zwłaszcza w kompozycjach wieloskrzydłowych. Największe znaczenie miało jednak malarstwo flamandzkie torujące drogę ku nowożytnemu realizmowi, stanowiące połączenie świata biblijnego z realiami współczesnymi o głębokich treściach religijnych i symbolicznych (M. Broederlam, R. Campin, H. van Eyck, J. van Eyck, H. van der Goes, H. Memling). W XV w. swą kulminację przeżyło malarstwo niemieckie z realizmem K. Witza i H. Pleydenwurfa, liryzmem S. Lochnera, ekspresjonizmem M. Grünewalda i wizjonerstwem wielkiej sztuki A. Dürera. Kwitło też witrażownictwo.

13 MALARSTWO W GOTYKU Cechą charakterystyczną malarstwa gotyckiego, jest pokazywanie człowieka takim, jaki jest naprawdę: w wyglądzie, w odczuciach, a także w otoczeniu. To dążenie do realizmu przejawiło się w: ukazywaniu indywidualnych cech postaci, przeżyć człowieka (wyraz twarzy, gest), a także w ukazaniu człowieka w naturalnym otoczeniu - krajobrazie lub wnętrzu. Z tym wszystkim wiązała się konieczność wydobycia efektu plastyczności i głębi przez zastosowanie światłocienia i perspektywy. Rzeź niewiniątek malowidło z ołtarza zwanego Jerozolimskim, Gdańsk.

14 BIBLIOGRAFIA Podręcznik j. polskiego ,,Przeszłość to dziś’’
K. Mrocewicz.

15 Wykonała: Karolina Karamuz kl. 1F