System ochrony prawnej Unii Europejskiej

Prezentacja na temat: "System ochrony prawnej Unii Europejskiej"— Zapis prezentacji:

1 System ochrony prawnej Unii Europejskiej

2 Skarga przeciwko PC z tytułu uchybienia zobowiązaniom
Skarga o stwierdzenie nieważności Skarga na bezczynność Skarga odszkodowawcza Odesłanie prejudycjalne Opinia o zgodności umowy międzynarodowej z traktatami

3 Skarga o stwierdzenie nieważności

4 CEL Usunięcie z obrotu prawnego aktów, które zostały przyjęte z naruszeniem prawa CHARAKTER Skarga ma charakter autonomiczny

5 Termin Dwa miesiące od: Liczy się dzień wpływu do Trybunału
Ogłoszenia Zawiadomienia Powzięcia wiadomości Liczy się dzień wpływu do Trybunału Termin może być przedłużony o 10 dni ze względu na odległość

6 Akty podlegające zaskarżeniu
Akty ustawodawcze Akty Rady, Komisji, EBC – inne niż zalecenia i opinie Akty PE, RE, organów lub jednostek organizacyjnych UE – zmierzające do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich

7 Strony postępowania Podmioty uprzywilejowane
Państwa członkowskie Rada Komisja Parlament Europejski Podmioty uprzywilejowane Europejski Bank Centralny Komitet Regionów Trybunał Obrachunkowy Podmioty półuprzywilejowane Osoby fizyczne Osoby prawne Podmioty nieuprzywilejowane

8 Locus standi osób fizycznych i prawnych
Akty, których są adresatami Akty, które dotyczą ich w sposób bezpośredni i indywidualny Akty regulacyjne, które dotyczą ich w sposób bezpośredni i nie wymagają środków wykonawczych

9 Bezpośrednio – wywiera wpływ na sytuację prawną i interes prawny jednostki bez pośrednictwa innego aktu wykonawczego, chyba że władze PC nie miały żadnej swobody przy wydawaniu aktu, także gdy podczas uchwalania decyzji - nawet jeżeli PC pozostawiona jest swoboda – jest pewne, że PC ją zastosuje i wykona. Indywidualnie – dotyczy podmiotów z powodu grupy cech, które są dla nich charakterystyczne, lub ze względu na okoliczności, w których te osoby są odróżniane od wszystkich innych osób i z powodu tych czynników wyróżnia ich indywidualnie – tak jak osoby do których decyzja została skierowana.

10 Akty regulacyjne Każdy akt o charakterze generalnym, z wyjątkiem aktów ustawodawczych

11 Przesłanki nieważności
Brak kompetencji Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych Naruszenie traktatów lub jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z ich stosowaniem Nadużycie władzy

12 Przesłanki nieważności
Bezwzględne Brak kompetencji Naruszenie istotnych wymogów proceduralnych Względne (na wniosek) Naruszenie traktatów lub jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z ich stosowaniem Nadużycie władzy

13 Skutek stwierdzenia nieważniości
Erga omnes Ex tunc Art. 266 TFUE (obowiązek wykonania wyroku) Obowiązek naprawienia szkody

14 Incydentalna kontrola legalności aktów o zasięgu ogólnym (art
Incydentalna kontrola legalności aktów o zasięgu ogólnym (art. 277 TFUE) Nie jest to samodzielna skarga – charakter incydentalny Dotyczy aktów o zasięgu ogólnym Wymaga rzeczywistego powiązania pomiędzy aktami Zastosowanie przesłanek nieważności z art. 263 TFUE Nie może skutkować zastąpieniem skargi o stwierdzenie nieważności

15 Incydentalna kontrola legalności aktów o zasięgu ogólnym - skutki
Ograniczony skutek Nie działa erga omnes Nie wywołuje nieważności ex tunc Stosowany tylko do konkretnego rozstrzygnięcia

16 Skarga na bezczynność

17 Wniesienie skargi Wezwanie organu do działania Brak odpowiedzi w przeciągu 2 miesięcy 2 miesiące na wniesienie skargi od upływu powyższego okresu

18 Legitymacja Bierna Parlament Europejski Rada Europejska Rada
Europejski Bank Centralny Komisja Organy i jednostki organizacyjne Unii

19 Legitymacja Czynna Podmioty uprzywilejowane Państwa członkowskie
Instytucje UE Podmioty nieuprzywilejowane Osoby fizyczne Osoby prawne

20 Warunki zaskarżenia bezczynności
Bezprawność Należy udowodnić obowiązek Niewydanie aktu prawnego Akty podlegające kontroli na podstawie 263 TFUE Akt pośredni gdy jest niezbędny do przeprowadzenia postępowania, kończącego się aktem definitywnym i wiążącym prawnie

21 Locus standi podmiotów nieuprzywilejowanych
Przedmiotem skargi jest bezprawne zaniechanie wydania aktu mającego wywołać wiążące skutki prawne, które mogą naruszyć jej interesy, zmieniając znacząco jej sytuację prawną Akt, jeżeli zostałby wydany dotyczyłby powoda w sposób bezpośredni i indywidualny (jak przy skardze o nieważność) Nie służy obejściu przepisów traktatów, w szczególności kontroli środków prawnych, których skarżący nie mógłby z jakiś powodów wzruszyć a tyrybie skargi o stwierdzenie nieważności

22 Wezwanie organu do działania
Jest warunkiem dopuszczalności skargi Musi mieć charakter wyraźny Organ ma 2 miesiące na podjęcie działania lub określenie stanowiska od momentu wezwania

23 Skutki stwierdzenia bezprawnej bezczynności
Orzeczenie ma charakter deklaratoryjny Organ ma obowiązek wykonać wyrok, czyli podjąć działanie (wydać akt) Wyrok nie może określać treści aktu Wyrok nie może zasądzać odszkodowania

24 Skarga odszkodowawcza

25 Skarga odszkodowawcza
Odpowiedzialność umowna Prawo właściwe dla danej umowy Rozstrzyga sąd krajowy Odpowiedzialność deliktowa Za akt administracyjny Za akt prawodawczy Za pracowników

26 Odpowiedzialność deliktowa
Żądanie naprawienia szkody wynikające z bezpośredniego aktu lub działania, które można przypisać instytucją lub pracownikom UE Jest to skarga samodzielna Termin: 5 lat od zdarzenia wywołującego szkodę

27 Przesłanki odpowiedzialności
Bezprawność działania Rzeczywisty charakter szkody Związek przyczynowy między działaniem a szkodą

28 Odpowiedzialność za akty administracyjne
Wina – stopień bezprawności działania lub zaniechania Zakres swobodnego uznania

29 Odpowiedzialność za akty prawodawcze
Zasada – brak odpowiedzialności Wyjątek – wystarczająco istotne naruszenie przepisu przyznającego jednostce prawa Dziedziny ze swobodą działania (WPR) – przekroczenie granic uprawnień w sposób oczywisty i poważny

30 Odpowiedzialność odszkodowawcza w przypadku braku bezprawności
Szkoda jest rzeczywista Związek przyczynowo-skutkowy Szkoda ma nadzwyczajny i szczególny charakter (szkody gospodarcze – przekroczenie granic ryzyka gospodarczego przynależnego prowadzeniu działalności w danym sektorze)

31 Odpowiedzialność za pracowników
Szkoda jest skutkiem działań podjętych przy wykonywaniu funkcji Niezbędne następstwo działań

32 Konkurencyjna odpowiedzialność PC
Problematyka przypisania Przypisanie instytucją UE – skarga odszkodowawcza Przypisanie bezpośredniemu działaniu PC – Skarga jest dopuszczalna po wyczerpaniu procedury krajowej