MASTITIS – zapalenie wymienia

MASTITIS – zapalenie wymienia
Ważna przyczyna strat finansowych hodowcy Waldemar Krzymowski – inspektor nadzoru

Hodowcy zajmują się produkcją mleka głównie z uwagi na zysk, który mogą osiągnąć przez: 1. wzrost cen mleka, 2. obniżenie kosztów wytwarzania. Na oba czynniki można wpłynąć poprzez poprawę jakości mleka i przez zmniejszenie w stadzie ilości przypadków zachorowań na zapalenie wymienia (mastitis)

Uważa się, że około 30-50% bydła mlecznego w Polsce posiada wymię zakażone mastitis. Tylko u 2-5% takich krów notuje się postacie kliniczne, u pozostałych – zakażenia przebiegać mogą bezobjawowo, lub jako postacie podkliniczne. Szkody finansowe spowodowane przez schorzenia wymienia są większe niż wywołane wszystkimi innymi chorobami. Mówi się, że corocznie polscy producenci mleka tracą ponad 5 mln złotych. Chore krowy tracą około 20% swojej wydajności mlecznej.

Mleko „mastitowe” – mleko z podwyższoną liczbą komórek somatycznych ma gorszy smak i zapach stanowi zagrożenie dla konsumenta z powodu zawartości toksyn bakteryjnych stwarza ryzyko zatruć pokarmowych (gronkowcowych) źle się ukwasza niedostatecznie się ścina w obecności podpuszczki daje gorszą jakość smakową i zapachową produktów (śmietanka, masło, sery, jogurty) – obniżona wartość spożywcza 10% domieszka mleka od krów chorych zakłóca hodowlę zakwasów serowarskich ma z reguły niższą zawartość tłuszczu gorzej się przechowuje, ma niższą wartość odżywczą

A – naczynia włosowate B – światło pęcherzyka C – komórki mięśniowe D – przewód wyprowadzający

A – przewód wyprowadzający B – błona podstawowa C – komórka somatyczna D – komórka sekrecyjna E – naczynie włosowate

1. Drobnoustroje 2. Proces doju 3. Zarządzanie stadem 4. Odporność wrodzona krów 5. Czystość środowiska 6. Działanie stresu 7. Ludzie 8. Inne czynniki

Mastos (gr - pierś) + itis (łac. zapalenie) mastitis

Zapalenie jest to reakcja obronna organizmu, która ma na celu: 1. eliminację drobnoustrojów odpowiedzialnych za infekcję 2. neutralizację ich toksyn 3. naprawę uszkodzonych tkanek i przywrócenie ich normalnej funkcji

140 gatunków drobnoustrojów: bakterie, mykoplazmy, grzyby (drożdże), algi, wirusy

Objawy zapalenia: Zaczerwienienie (rubor) Obrzęk (tumor) Zwiększona ciepłota (calor) Ból (dolor) Upośledzenie funkcji (functio lesa) Zawsze muszą wystąpić wszystkie razem

Etapy infekcji gruczołu mlekowego: przedostanie się do wymienia przez kanał strzykowy drobnoustrojów, które wywołują mastitis Namnożenie drobnoustrojów w tkance gruczołowej wymienia Uwolnienie toksyn

Wnikniecie bakterii przez kanał strzykowy i adhezja bakterii chroni je przed wypłukaniem Namnażanie bakterii w pęcherzykach Toksyny atakują komórki, które wytwarzają substancje zwiększające przepuszczalność naczyń krwionośnych Surowica krwi i leukocyty przenikają do mleka. Leukocyty niszczą bakterie, a surowica rozcieńcza toksyny bakteryjne

Postać podkliniczna Postać kliniczna Zapalenie podostre Zapalenie ostre Zapalenie nadostre Zapalenie przewlekłe Zapalenie nieswoiste Zapalenie utajone

MASTITIS zwalczanie zapaleń wymienia

MASTITIS subclinica – podkliniczne zapalenie wymienia
Występuje najczęściej Nie jest rozpoznawana – wymię i mleko organoleptycznie pozostają normalne Może być rozpoznana na podstawie badania bakteriologicznego mleka lub na podstawie wzrostu lks Najczęstsza przyczyna – gronkowce Staphylococcus sp. oraz paciorkowce Streptococcus uberis, Streptococcus agalactiae Występuje 15 – 40 razy częściej niż postacie kliniczne Zwykle poprzedza postacie kliniczne Trwa długo Jest trudna do rozpoznania i do leczenia antybiotykami Stanowi źródło infekcji dla innych krów w stadzie Straty ekonomiczne są olbrzymie i nieuświadomione: Spadek produkcji mleka Pogorszenie jakości mleka = obniżenie premii za jakość (mleko pozaklasowe)

MASTITIS subclinica – podkliniczne zapalenie wymienia

MASTITIS clinica kliniczne zapalenie wymienia
Objawy są widoczne w gruczole mlekowym i w mleku, w trakcie choroby ulegają dalszym zmianom Wyraźnie widoczne są wszystkie objawy zapalenia Zmiany w mleku: od strzępek i skłaczeń po serowate zgrubiałe złogi, wydzielina może być przeźroczysta, surowicza lub krwista Program zwalczania: dipping poudojowy terapia DC Paciorkowce środowiskowe Bakterie pokrewne E. coli Patogeny: GRONKOWCE PACIORKOWCE COLI-podobne Arcanobacterium pyogenes 30% daje wynik ujemny MASTITIS

Podostre zapalenie wymienia: Objawy są łagodne: niewielkie zmiany w mleku (strzępki, kłaczki, zmiany koloru), mleko jest bardziej wodniste Ćwiartka lekko obrzękła, cieplejsza, zaczerwieniona nieznacznie, lekko wrażliwa na dotyk Obniżona produkcja mleka Brak objawów ogólnych

Ostre zapalenie wymienia Objawy są nagłe i o dużym nasileniu: intensywne zmiany w mleku (ropne, surowicze, wodniste, krwawe) Ćwiartka obrzękła, stwardniała, gorąca, mocno zaczerwieniona , bolesna Gwałtownie spada produkcja mleka Objawy ogólne: wzrost temperatury, utrata apetytu, zaleganie, słabnie motoryka żwacza, wzrost tętna, odwodnienie, osłabienie, drgawki, biegunka, depresja - otępienie

Nadostre zapalenie wymienia Objawy są gwałtowne i podobne do zapalenia ostrego ale przebieg jest bardziej intensywny Dodatkowo występuje: szok (wstrząs), zwłóknienie kanki wymienia, posocznica, utrata napięcia mięśniowego, ochłodzenie końcowych części ciała, zwolniony odruch źrenicowy Mimo leczenia wiele krów nie reaguje na terapię i pada Tkanka gruczołowa ulega zniszczeniu i wymaga wielomiesięcznej rekonwalescencji Występuje rzadko

Przewlekłe zapalenie wymienia Objawy utrzymują się długo Może zacząć się jako podkliniczne, podostre lub ostre Epizody zdrowienia i nawrotu - zaostrzenia Rozwój dużych blizn w tkance gruczołowej Zmiany wielkości i kształtu ćwiartki Tkanka gruczołowa ulega fragmentarycznemu zniszczeniu Występuje dość często

Ognisko bakteryjne głęboko osadzone w tkance gruczołowej System immunologiczny ogranicza ognisko do zamkniętego obszaru za pomocą leukocytów i tkanki bliznowatej Bakterie są okresowo uwalniane i zakażają tkanki zdrowych części wymienia

Nieswoiste zapalenie wymienia Aseptyczne lub bezbakteryjne zapalenie Wzrost lks i ujemny wynik posiewu Uraz fizyczny Podrażnienia chemiczne Nieprawidłowa praca dojarki Może występować jako zapalenie kliniczne lub podkliniczne

Zapalenie utajone Z mleka izoluje się pierwotne patogeny mastitis Brak jest wzrostu lks Zapalenie letnie (summer mastitis) – krowy zasuszone i jałówki cielne Arcanobacterium pyogenes Zakażenie na początku zasuszenia (gronkowce) lub uaktywnienie się zapalenia podklinicznego (gronkowce i paciorkowce) Zapalenie w zasuszeniu leczy się tak jak w okresie laktacji jeżeli czas pozwoli to stosuje się terapię DC z wyjątkiem ostatnich 3 tygodni ciąży Terapia mało skuteczna Ograniczenie populacji much Higiena pomieszczeń dla krów zasuszonych Prawidłowa terapia w zasuszeniu

Antybiotykoterapia LC Antybiotykoterapia DC do 5 % zapaleń podostrych

Coraz niższa skuteczność antybiotyków = antybiotykooporność Antybiotykogram – metoda płytkowo-krążkowa => różnice do kilkudziesięciu % Utrudniona dystrybucja w tkankach i utrzymanie stężenia terapeutycznego Po podaniu ogólnym lek musi dobrze przechodzić do wymienia i mleka Jak najkrótsza karencja w mięsie i mleku Supresja układu odpornościowego na skutek działania bakterii, wydzieliny zapalnej oraz samego leku = nadmiar antybiotyku szkodzi Antybiotykoterapia LC i DC to podstawowe metody zwalczania mastitis

Brak skuteczności leczenia antybiotykami: Proces zapalny chroni bakterie przed antybiotykami Stężenie leku jest zbyt niskie lub nietrwałe pH wydzieliny zapalnej hamuje działanie antybiotyku Antybiotyk łączy się z białkami Hamujące interakcje z innym antybiotykiem Ca może antagonizować działanie niektórych antybiotyków Spowolnienie wzrostu bakterii przez wydzielinę ropną, a antybiotyk działa tylko w fazie szybkiego wzrostu kolonii. NIE MA UNIWERSALNEGO ANTYBIOTYKU NIE MA „SILNYCH” ANTYBIOTYKÓW

Kaniulę tubostrzykawki wprowadzamy powoli i bardzo delikatnie tylko w 1/3 długości

Stany ostre i nadostre leczymy na ślepo („szerokim spektrum”) w połączeniu z leczeniem ogólnym (domięśniowym/dożylnym) W pozostałych przypadkach konieczny jest antybiogram Antybiotyk LC podajemy kilka dni co 12 – 24 godzin Karencja – z reguły 3 – 5 dni od ostatniego podania Krowy chore doimy ostatnie Antybiotyki podajemy po doju Antybiotyki podajemy po dippingu Dezynfekcja kopuły strzyka, rękawiczki Najpierw podajemy do ćwiartek dalszych Po podaniu leku ponowny dipping

Terapia DC zalety Leczeniu podlega każda ćwiartka wymienia Wyższy wskaźnik wyleczeń Wyższe stężenia antybiotyków o wydłużonym okresie działania Znaczna redukcja nowych zapaleń Ogranicza kliniczne postaci w zasuszeniu i po porodzie Mleko jest przeznaczone do sprzedaży

Terapia DC wady Długi czas oczekiwania na leczenie Zagrożenie dla innych krów, zaostrzenie procesu zapalnego Podawanie antybiotyków krowom zdrowym - lekooporność Immunosupresja – ostre stany po porodzie Nie można stosować na 2 tygodnie przed porodem

Skuteczność leczenia: Eliminacja drobnoustrojów Ustąpienie objawów Spadek LKS - kilka dni Streptococcus agalactie - kilka miesięcy Escherichia coli - do nowej laktacji Staphylococcus aureus

MASTITIS bakterie izolowane od jałówek

Dziękuję za uwagę

MASTITIS – zapalenie wymienia

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "MASTITIS – zapalenie wymienia"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres

Wejść

Zaloguj się poprzez sieć społeczną:

MASTITIS – zapalenie wymienia

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "MASTITIS – zapalenie wymienia"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres