PwC.

Prezentacja na temat: "PwC."— Zapis prezentacji:

1 PwC

2 - Pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego - Zmiany w kontroli – ustawa o swobodzie działalności gospodarczej - Kontrola podatkowa i skarbowa – jak to teraz wygląda Mariusz Marecki, Mirosława Przewoźnik-Kurzyca Dział doradztwa podatkowego PwC

3 Interpretacje prawa podatkowego

4 Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1807)
Art. 10. Przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej, w jego indywidualnej sprawie. Przedsiębiorca nie może być obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji. Zasady udzielania interpretacji regulują odrębne ustawy.

5 Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1808) zmiany do Ordynacji podatkowej w części dotyczącej udzielania interpretacji (art d) wejście w życie zmian: 1 stycznia 2005 r. zakres czasowy stosowania nowych zasad – brak przepisów przejściowych

6 Interpretacje prawa podatkowego
interpretacje wydawane przez Ministra Finansów indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe: - warunki i tryb udzielenia - konsekwencje nieudzielenia interpretacji - charakter prawny interpretacji - możliwość uchylenia bądź zmiany interpretacji - konsekwencje zastosowania się do treści interpretacji

7 Ogólne interpretacje Ministra Finansów
generalny charakter wydawane z urzędu cel: zapewnienie jednolitego stosowania prawa ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów konsekwencje zastosowania się do treści interpretacji

8 Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – warunki i tryb udzielenia
skierowany do właściwego organu wniosek uprawnionego podmiotu: - podatnika, płatnika, inkasenta - następcy prawnego, osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe indywidualna sprawa, w której nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym wyczerpujące przedstawienie stanu faktycznego zaprezentowanie własnego stanowiska w sprawie

9 Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – konsekwencje nieudzielenia
termin wydania - ogólny termin załatwienia sprawy: - sprawa, która może być załatwiona na podstawie dowodów przedstawionych przez stronę łącznie z żądaniem – niezwłocznie - sprawa wymagająca przeprowadzenia postępowania dowodowego – bez zbędnej zwłoki, maksymalnie 1 miesiąc (sprawa szczególnie skomplikowana: 2 miesiące) w przypadku niewydania postanowienia w terminie 3 miesięcy (przypadek uzasadniony złożonością sprawy: 4 miesięcy) od dnia otrzymania wniosku uznaje się, że organ jest związany stanowiskiem zawartym we wniosku

10 Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – charakter prawny interpretacji
ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa postanowienie – konsekwencje: - pełne uzasadnienie faktyczne i prawne rozstrzygnięcia - tryby uzupełnienia, sprostowania i wyjaśnienia rozstrzygnięcia - możliwość wniesienia zażalenia - nadzwyczajne tryby wzruszenia interpretacji charakter wiążący dla organów podatkowych: - brak możliwości wydania niezgodnej z interpretacją decyzji ustalającej lub określającej zobowiązanie podatkowe

11 Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – zmiana i uchylenie interpretacji
zmiana lub uchylenie wyłącznie przez organ odwoławczy w drodze decyzji: - w rezultacie rozpatrzenia zażalenia - z urzędu, jeśli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo TK lub ETS (w tym w wyniku zmiany przepisów) szczególne tryby wzruszenia postanowienia: wznowienie postępowania i stwierdzenie nieważności skutek zmiany: od następnego okresu rozliczeniowego po doręczeniu zmiany wstrzymanie wykonania decyzji o zmianie na czas postępowania sądowoadministracyjnego

12 Indywidualne interpretacje udzielane przez organy podatkowe – skutki zastosowania się do interpretacji zastosowanie się do interpretacji nie może szkodzić: - nie określa się albo nie ustala zobowiązania podatkowego za okres do efektywnej zmiany interpretacji - nie ustala się dodatkowego zobowiązania w VAT - nie wszczyna się postępowania karnoskarbowego, a wszczęte umarza się - nie stosuje się innych sankcji podatkowych i karnoskarbowych

13 Korzystanie z interpretacji prawa podatkowego
ogólne interpretacje Ministra Finansów: ogłaszane w Dzienniku Urzędowym MF – zastosowanie się nie może szkodzić – formalnie niewiążące, efektywnie wiążą indywidualne interpretacje organów podatkowych zamieszczane na stronach internetowych izb skarbowych i celnych – charakter informacyjny indywidualne interpretacje organów podatkowych w sprawie podatnika – zastosowanie nie może szkodzić, wiążące organy podatkowe – najpełniejsza ochrona

14 Zmiany w kontroli – ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

15 Wejście w życie zmian: 21 sierpnia 2004 r.
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173,poz. 1807) – zmiany w zasadach prowadzenia kontroli skarbowej Wejście w życie zmian: 21 sierpnia 2004 r. Regulacja przejściowa: Art. 84. Kontrolę przedsiębiorcy wszczętą przed dniem wejścia w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej prowadzi się według przepisów dotychczasowych.

16 obowiązek prowadzenia książki kontroli
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173,poz. 1807) – zmiany w zasadach prowadzenia kontroli skarbowej obowiązek prowadzenia książki kontroli Art. 81. 1.  Przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli, a także udostępniać je na żądanie organu kontroli. dokonywanie wpisów w książce kontroli

17 Ograniczenie ilości prowadzonych równocześnie kontroli Art. 82.
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173,poz. 1807) – zmiany w zasadach prowadzenia kontroli skarbowej Ograniczenie ilości prowadzonych równocześnie kontroli Art. 82. 1.  Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Istotne wyjątki: śledztwo lub dochodzenie przepisy odrębne, np. kontrola podatkowa w toku kontroli skarbowej zasadność dokonania zwrotu podatku VAT

18 Ograniczenie czasu trwania kontroli Art. 83.
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173,poz. 1807) – zmiany w zasadach prowadzenia kontroli skarbowej Ograniczenie czasu trwania kontroli Art. 83. 1.  Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać: 1) w odniesieniu do przedsiębiorców, o których mowa w rozdziale 7 – 4 tygodni; w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 8 tygodni. Wyjątki – j.w.

19 Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1807) – zmiany w zakresie posługiwania się NIP wejście w życie zmian: 1 stycznia 2007 r. Art. 16. 1.  Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym.

20 Kontrole krzyżowe – zmiana formuły
Art. 274c. § 1.  Organ podatkowy, w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, może zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym kontrolą u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności. Z czynności tych sporządza się protokół. Forma czynności „zza biurka” a nie faktycznej kontroli u kontrahenta

21 Kontrola podatkowa i skarbowa
Jak to teraz wygląda

22 Kontrola podatkowa – Kontrola skarbowa Coraz mniejsze różnice.
Prowadzona jest przez Urząd Skarbowy: Zazwyczaj jeden podatek, Zazwyczaj krótki okres podlegający kontroli, Kończy się protokołem. Prowadzona jest przez Inspektora Kontroli Skarbowej: Często wszelkie podatki, obrót celny lub dewizowy oraz nie podatkowe należności budżetowe, rozliczenia z ZUS, Kontrola dotyczy nawet 2-3 lat, Zazwyczaj długi czas trwania kontroli, Kończy się wynikiem kontroli / decyzją / postanowieniem

23 Kontrola skarbowa – Kontrola podatkowa. Podobieństwa.
Cel kontroli skarbowej i podatkowej – sprawdzenie wywiązywania się kontrolowanych z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego Obowiązek prowadzenia kontroli podatkowej i skarbowej zgodnie ze stosowanymi zasadami ogólnymi rządzącymi postępowaniem podatkowym (tj. praworządności, zaufania do organów podatkowych, prawdy obiektywnej, udzielania informacji, czynnego udziału strony w postępowaniu, zaufania do organów podatkowych, przekonywania, szybkości, pisemności, dwuinstancyjności, trwałości ostatecznych decyzji podatkowych, jawności dla stron) Jednolita procedura kontrolna wspólna dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej (od 1 stycznia 2003)

24 Kontrola skarbowa – kontrola podatkowa. Nowe instytucje.
możliwość prowadzenia kontroli podatkowej w ramach kontroli skarbowej prowadzonej przez UKS; ograniczony zakres możliwości wszczęcia kontroli skarbowej w stosunku do dużych podatników: - wyłącznie GIKS - na wniosek naczelnika „dużego” urzędu lub - w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa - w przypadku udokumentowanego przypuszczenia występowania powiązań między kontrolowanym a kontrahentami

25 Organy kontroli skarbowej i podatkowej
Organy kontroli skarbowej i podatkowej. Podmioty u których prowadzona jest kontrola. Organy kontroli skarbowej: Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej – organ wyższego stopnia Minister Finansów – organ naczelny Organy kontroli podatkowej: Naczelnik Urzędu Skarbowego/ Urzędu Celnego (VAT graniczny/ akcyza)

26 Kontrola skarbowa - zarys
postanowienie o wszczęciu postępowania upoważnienie do kontroli podatkowej czynności kontrolne protokół zastrzeżenia – 14 dni rozpatrzenie zastrzeżeń 7 dni na zapoznanie z materiałem decyzja / wynik Postępowanie kontrolne Kontrola podatkowa

27 Kontrola podatkowa - zarys
Doręczenie upoważnienia Czynności kontrolne Protokół Zastrzeżenia kontrolowanego Rozpatrzenie zastrzeżeń Kontrola podatkowa

28 Wszczęcie kontroli skarbowej
z urzędu postanowienie o wszczęciu postępowania – datą wszczęcia jest data doręczenia postanowienia czynności kontrolne przeprowadza Inspektor Kontroli Skarbowej (wraz z upoważnionymi pracownikami) po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i okazaniu legitymacji

29 Wszczęcie kontroli podatkowej
z urzędu (wniosek strony może stanowić inspirację do jej wszczęcia) pracownik urzędu skarbowego jest obowiązany przedstawić imienne upoważnienie i okazać legitymację służbową upoważnienie doręcza się osobom reprezentującym kontrolowanego (np. członkowi zarządu lub osobie upoważnionej do zastępowania kontrolowanego w trakcie kontroli – art. 281 a ordynacji) zakaz ponownego wszczęcia kontroli podatkowej w zakresie spraw rozstrzygniętych ostateczną decyzją (są wyjątki)

30 Jak się zachować w trakcie kontroli?
Wyznaczyć osobę koordynującą, decydującą o przepływie informacji Nie dopuścić do dowolnych rozmów z pracownikami Zachować formę pisemną Sprawdzić zakres kontroli - zrobić analizę ryzyka

31 Właściwość miejscowa organów kontrolujących
Organy kontroli skarbowej: Według terytorialnego zakresu działania urzędów kontroli skarbowej siedziba podatnika na obszarze działania UKS –także oddziały/zakłady poza województwem prawo do kontroli oddziału lub zakładu podatnika, nawet jeżeli siedziba znajduje się na terenie działania innego UKS Na terenie całej Polski inspektorzy zatrudnieni w Ministerstwie Finansów Możliwość upoważnienia inspektora przez GIKS do przeprowadzenia kontroli poza obszarem jego właściwości miejscowej Zmiana siedziby w toku kontroli – właściwym miejscowo pozostaje ten organ, który był właściwy w chwili wszczęcia kontroli

32 Właściwość miejscowa organów kontrolujących
Kontrola podatkowa Terytorialny zakres działania US: - siedziba kontrolowanego na obszarze działania US Instytucja tzw. pomocy prawnej (art. 157 ordynacji) Zmiana siedziby w toku kontroli – właściwy pozostaje organ dotychczasowy

33 Prawa i obowiązki stron postępowania kontrolnego
Prawa i obowiązki stron postępowania kontrolnego. Obowiązki kontrolujących. Obowiązki Inspektora UKS i pracownika US prowadzącego kontrolę: doręczenie postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego (tylko inspektor UKS) i upoważnienia do przeprowadzenia kontroli okazanie legitymacji służbowej obowiązek podania przyczyn przedłużenia kontroli i wskazanie nowego terminu jej zakończenia zawiadomienie o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych lub z oględzin, w terminie umożliwiającym udział w tych czynnościach obowiązek prowadzenia czynności w obecności kontrolowanego (chyba, że kontrolowany zrezygnuje z tego prawa)

34 Obowiązki kontrolujących c.d.
obowiązek dokumentowania przebiegu kontroli w protokole doręczenie kontrolowanemu zawiadomienia o sposobie załatwienia zastrzeżeń i wyjaśnień do protokołu kontroli w terminie 14 dni od ich otrzymania wydanie wyniku kontroli - dokumentu podsumowującego kontrolę skarbową, jeżeli nie zaistniały przesłanki do wydania decyzji (kontrola UKS)

35 Uprawnienia kontrolujących
Uprawnienia inspektora i pracownika US: wstęp na grunt i do budynków, lokali i innych pomieszczeń żądanie okazania majątku podlegającego kontroli i dokonywanie oględzin badanie akt, ksiąg i dokumentów, związanych z przedmiotem kontroli i dokonywanie z nich odpisów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej, itp. zabezpieczenie zebranych dowodów legitymowanie osób w celu ustalenia tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli zasięganie opinii biegłych

36 Uprawnienia kontrolujących c.d.
przesłuchiwanie świadków, przesłuchiwanie kontrolowanego, jego pracowników, osób współdziałających z kontrolowanym zbieranie innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą swobodny wstęp oraz poruszanie się po terenie jednostki kontrolowanej prawo do zwrócenia się do odpowiednich organów (Policja, Straż Graniczna, Straż Miejska) z prośbą o udzielenie pomocy w przypadku utrudniania kontroli lub o tzw. asystę w obawie o opór

37 Uprawnienia kontrolujących c.d.
żądanie wydania (za pokwitowaniem) akt, ksiąg, dokumentów, w razie: - podejrzenia ich nierzetelności lub - w przypadku nie udostępnienia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca przechowywania dokumentów

38 Obowiązki kontrolowanego
wyznaczenia osoby upoważnionej do działania w imieniu podatnika udostępnienie obiektów, urządzeń i składników majątkowych, których badanie wchodzi w zakres kontroli skarbowej zapewnienie wglądu w dokumentację i prowadzone ewidencje objęte zakresem kontroli zapewnienie warunków do pracy, w tym, w miarę możliwości, samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów umożliwienie nieodpłatnego filmowania i fotografowania oraz dokonywania nagrań dźwiękowych, jeżeli film, fotografia lub nagranie może stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli

39 Obowiązki kontrolowanego c.d.
przedstawienie, na żądanie kontrolującego, tłumaczenia na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji finansowo-księgowej terminowe udzielanie wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli przez osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego - w zakresie wykonywanych czynności lub zadań i przedstawianie dokumentów

40 Uprawnienia kontrolowanego
Podatnik ma prawo do : żądania okazania legitymacji służbowej i upoważnienia do kontroli uczestniczenia w czynnościach kontrolnych (m.in. udział w czynności przesłuchania świadka, dokonywaniu oględzin, dowodu z biegłego) przedstawiania wyjaśnień, wniosków, własnego stanowiska w sprawie żądania przesłuchania świadka, przeprowadzenia dowodu przedkładania opinii ekspertów z zakresu prawa podatkowego złożenia zastrzeżeń i wyjaśnień do protokołów kontroli

41 Inne uprawnienia podatnika w związku z kontrolą
Podatnik ma prawo do: złożenia oświadczenia o rezygnacji z udziału w czynnościach kontrolnych działania przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga osobistego stawiennictwa złożenia zażaleń na postanowienia wydawane w toku kontroli złożenia wniosku o wyłączenie inspektora UKS lub pracownika US złożenia skargi na tryb prowadzenia kontroli złożenia odwołania od decyzji wydanej w postępowaniu podatkowym wszczętym po zakończeniu kontroli w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia

42 Czego nie mogą żądać kontrolujący
Inspektor Kontroli Skarbowej/pracownik Urzędu Skarbowego ma prawo do żądania okazania / przeglądania wyłącznie dokumentów związanych z zakresem kontroli. Powyższe dotyczy także sprawdzenia dokumentacji u kontrahenta kontrolowanego podatnika w ramach tzw. kontroli krzyżowej.

43 Rezultat zakończenia kontroli podatkowej/skarbowej
Jeżeli zaistniały przesłanki do wydania decyzji: Urząd Skarbowy wszczyna się postępowanie podatkowe postanowieniem wydanym przez naczelnika urzędu skarbowego, powyższe postępowanie kończy się: - decyzją Naczelnika Urzędu UKS siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się dla kontrolowanego i decyzja dyrektora UKS

44 Rezultat zakończenia kontroli podatkowej/skarbowej
Jeżeli nie zaistniały przesłanki do wydania decyzji: UKS doręcza się: - wynik kontroli wydany przez Dyrektora UKS – jeżeli ustalenia dotyczą innych nieprawidłowości (np. oświadczeń o stanie majątkowym), gdy nieprawidłowości nie stwierdzono, gdy ustalenia dotyczą należności celnych - postanowienie – gdy zobowiązanie uległo przedawnieniu Urząd Skarbowy Brak określonej formy danego postępowania

45 Utrudnianie kontroli „Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub skarbowej udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby odmawia okazania księgi lub księgę taką niszczy, uszkadza, czyni bezużyteczną, ukrywa lub usuwa,” każdy – także pracownik kontrolowanego podmiotu nie każdy „brak współpracy” jest utrudnianiem kontroli zagrożenie – do 720 stawek dziennych (do PLN)

46 Należy pamiętać, że uchybienie obowiązkom nałożonym na podatnika w związku z kontrolą może prowadzić do zastosowania wobec niego sankcji karno-skarbowych; uchybienia wykryte w toku kontroli skarbowej / podatkowej mogą mieć skutki karne skarbowe.

47 Podsumowanie – co robić?
Nie denerwuj się – to nie jest gra o życie Przypomnij sobie przepisy Dopilnuj zachowania formy pisemnej Porozmawiaj z pracownikami – to może być ich pierwsze doświadczenie z kontrolą Wyznacz osoby odpowiedzialne za kontakty z kontrolą Pomyśl o profesjonalnym pełnomocniku Rozmawiaj z kontrolującym, ale pokaż, że znasz swoje prawa

48 Podsumowanie – co robić ?
Próbuj od razu wyjaśniać trudne kwestie – zanim pojawią się w protokole Pisz lub mów tylko to, co wiesz na pewno Pamiętaj, że miły kontrolujący potrafi zaskoczyć ogromnym przypisem w protokole Podkreślaj swoje stanowisko na każdym etapie postępowania Pamiętaj, że decyzja podatkowa jest, co do zasady, wykonalna mimo złożenia odwołania a postępowanie egzekucyjne toczy się szybko Wykorzystaj środki zaskarżenia

49 Kontakty do prelegentów
Mariusz Marecki – Starszy Menedżer Dział doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers tel , fax Mirosława Przewoźnik-Kurzyca – Menedżer tel , fax