Wstęp do prawoznawstwa ćwiczenia 4

Prezentacja na temat: "Wstęp do prawoznawstwa ćwiczenia 4"— Zapis prezentacji:

1 Wstęp do prawoznawstwa ćwiczenia 4
Martyna Stępień Katedra Teorii i Filozofii Prawa

2 System prawa – definicja ogólna
Zbiór norm generalnych i abstrakcyjnych: uporządkowanych i wzajemnie ze sobą powiązanych, wysłowionych w tekstach aktów prawotwórczych, nieuchylonych odpowiednim aktem derogacji, i obowiązujących na określonym terytorium w określonych przedziałach czasowych.

3 System prawa obejmuje też normy generalne i abstrakcyjne niewyrażone wprost w tekstach aktów normatywnych (normy uznawane za logiczną, instrumentalną i aksjologiczną konsekwencję norm w tych tekstach wysłowionych); nie obejmuje norm wprost wyrażonych w tekście, które dotknięte są wadą sprzeczności.

4 Więzi łączące normy w systemie prawa:
POZIOME (statyczne, treściowe); PIONOWE (dynamiczne, hierarchiczne, kompetencyjne). Więzi służą uporządkowaniu norm.

5 Rodzaje systemów prawa:
System konkretny: - na danym terytorium, - w określonym momencie czasowym, - zmienność norm, - niezależność od doktryny. System prawny – typ: - wzorzec zawierający w sobie kilka systemów konkretnych, - grupa systemów prawa obowiązujących w określonym miejscu i czasie (cechy wspólne).

6 Systemy prawne - typy: Cecha Civil law Common law
Przebieg tworzenia i stosowania prawa Operacyjna zamkniętość/otwartość System operacyjnie zamknięty System operacyjnie otwarty Możliwość pojęciowego rozgraniczenia tworzenia i stosowania prawa Tak Nie Podstawowa wartość systemu (+paremia) LEGALIZM Nullum crimen sine lege ADEKWATNOŚĆ I SKUTECZNOŚĆ Nullum crimen sine poena Podstawowe pojęcie systemu USTAWA PRECEDENS

7 Klasyfikacje systemów prawa:
System pionowy, System poziomy. System autopojetyczny, System allopojetyczny. System prawa powszechnego, System wewnętrzny.

8 System prawny powinien być:
niesprzeczny – brak kolizji między normami; i zupełny – brak luk w prawie.

9 Rodzaje luk: Luka aksjologiczna; Luka logiczna; Luka tetyczna.

10 1. Luka aksjologiczna (pozorna, subiektywna)
ujawnia się w wyniku porównania systemu obowiązującego z systemem idealnym: system nie zawiera pewnych elementów, które zawierać powinien; system zawiera regulację, którą należałoby uchylić bądź zmienić; lub system zawiera regulacje prawne, ale sformułowane zbyt luźno (zbyt duża swoboda pozostawiona organom).

11 II. Luka logiczna współobowiązujące i sprzeczne ze sobą regulacje znoszą się nawzajem, pozostawiając po sobie w systemie puste miejsce. Obecnie: termin używany wobec rozmaitych form kolizji usuwanych za pomocą tzw. reguł kolizyjnych.

12 III. Luka tetyczna (konstrukcyjna, rzeczywista, obiektywna)
następstwo niedokończenia procesu legislacyjnego, stwierdza się to na podstawie zobiektywizowanych kryteriów. *LUKA SWOISTA

13 Sposoby zapełniania luk:
poprzez działania legislacyjne, lub typ wnioskowania analogia iuris i legis.

14 Typy kolizji: O charakterze logicznym: O charakterze prakseologicznym:
Sprzeczność; Przeciwieństwo, O charakterze prakseologicznym: Radykalne; Umiarkowane, O charakterze aksjologicznym.

15 Sposoby usuwania kolizji między normami:
derogacja, właściwa wykładnia, reguły kolizyjne.

16 Reguły kolizyjne: I stopnia – są 3: Hierarchiczna reguła kolizyjna
Lex superior derogat legi inferiori Temporalna (chronologiczna) reguła kolizyjna Lex posterior derogat legi priori Merytoryczna (zakresowa) reguła kolizyjna Lex specialis derogat legi generali

17 Reguły kolizyjne II stopnia – metareguły:
Lex posterior inferior non derogat legi priori superiori, Lex specialis inferior non derogat legi generali superiori.

18 Obowiązywanie prawa w 3 aspektach:
Temporalnym; Terytorialnym; Personalnym.