PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ Aleksandra Wójcicka 1a. Promieniotwórczość? Występuje, kiedy jądro atomu dzieli się wytwarzając przy tym promienie lub cząstki, i tworzy.

Prezentacja na temat: "PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ Aleksandra Wójcicka 1a. Promieniotwórczość? Występuje, kiedy jądro atomu dzieli się wytwarzając przy tym promienie lub cząstki, i tworzy."— Zapis prezentacji:

1 PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ Aleksandra Wójcicka 1a

2 Promieniotwórczość? Występuje, kiedy jądro atomu dzieli się wytwarzając przy tym promienie lub cząstki, i tworzy jądro innego pierwiastka. Występuje, kiedy jądro atomu dzieli się wytwarzając przy tym promienie lub cząstki, i tworzy jądro innego pierwiastka. Pierwiastek promieniotwórczy to taki, którego jądra dzielą się stopniowo w wyżej opisany sposób. Pierwiastek promieniotwórczy to taki, którego jądra dzielą się stopniowo w wyżej opisany sposób. Takie jądra są nietrwałe, zwykle, dlatego, że mają albo bardzo duże liczby masowe albo nierówno ważne liczby protonów i neutronów. Takie jądra są nietrwałe, zwykle, dlatego, że mają albo bardzo duże liczby masowe albo nierówno ważne liczby protonów i neutronów. Duże dawki promieniowania są śmiertelne. Duże dawki promieniowania są śmiertelne.

3 Najprostsza definicja promieniotwórczości Promieniowanie to wysyłanie oraz przekazywanie energii na różne odległości. Mamy do czynienia z trzema głównymi rodzajami promieniowania: Promieniowanie to wysyłanie oraz przekazywanie energii na różne odległości. Mamy do czynienia z trzema głównymi rodzajami promieniowania: - promieniowanie elektromagnetyczne; - promieniowanie elektromagnetyczne; - promieniowanie jądrowe; - promieniowanie jądrowe; - promieniowanie energii fal sprężystych. - promieniowanie energii fal sprężystych.

4 Właściwości promieniotwórczości Wspomniany wcześniej Henri Becquerel wykrył niewidoczne dla oka, bardzo słabe promieniowanie wysyłane przez ciała zawierające uran. Wspomniany wcześniej Henri Becquerel wykrył niewidoczne dla oka, bardzo słabe promieniowanie wysyłane przez ciała zawierające uran. Ciała te nazwano promieniotwórczymi lub radioaktywnymi. Ciała te nazwano promieniotwórczymi lub radioaktywnymi. Pierwiastki radioaktywne (w tym uran) mają następujące właściwości: Pierwiastki radioaktywne (w tym uran) mają następujące właściwości: a) zaczerniają klisze fotograficzne b) Pierwiastki promieniotwórcze wysyłają ciepło, a w stanie czystym świecą w ciemności c) Wywołują luminescencję niektórych substancji na przykład siarczku cyjanku. d) Wywołują działanie chemiczne, pod wpływem promieniowania na przykład tlen zamienia się w ozon, woda czy chlorowodór ulegają rozkładowi. a) zaczerniają klisze fotograficzne b) Pierwiastki promieniotwórcze wysyłają ciepło, a w stanie czystym świecą w ciemności c) Wywołują luminescencję niektórych substancji na przykład siarczku cyjanku. d) Wywołują działanie chemiczne, pod wpływem promieniowania na przykład tlen zamienia się w ozon, woda czy chlorowodór ulegają rozkładowi.

5 Rodzaje promieniotwórczości Promieniotwórczość naturalna - zjawisko obecności w środowisku naturalnym substancji promieniotwórczych niezależnie od działalności człowieka (w odróżnieniu od skażeń promieniotwórczych). W środowisku można zaobserwować ponad 60 izotopów promieniotwórczych. Promieniotwórczość naturalna - zjawisko obecności w środowisku naturalnym substancji promieniotwórczych niezależnie od działalności człowieka (w odróżnieniu od skażeń promieniotwórczych). W środowisku można zaobserwować ponad 60 izotopów promieniotwórczych. Promieniotwórczość sztuczna - zjawisko promieniotwórczości obserwowane dla izotopów promieniotwórczych innych niż występujące w naturalnym środowisku ziemi, otrzymanych najczęściej w wyniku aktywacji izotopów stabilnych. Promieniotwórczość sztuczna - zjawisko promieniotwórczości obserwowane dla izotopów promieniotwórczych innych niż występujące w naturalnym środowisku ziemi, otrzymanych najczęściej w wyniku aktywacji izotopów stabilnych.

6 Naturalne źródła promieniotwórczości Przez całe życie nasze organizmy ludzkie są narażone na systematyczne aczkolwiek niezbyt duże promieniowanie naturalne. Na naturalne źródła promieniowania składają się: Przez całe życie nasze organizmy ludzkie są narażone na systematyczne aczkolwiek niezbyt duże promieniowanie naturalne. Na naturalne źródła promieniowania składają się: a) Ziemia, jest naturalnym źródłem promieniowania, które jest związane z występowaniem w skorupie ziemskiej i glebie naturalnych izotopów promieniotwórczych. a) Ziemia, jest naturalnym źródłem promieniowania, które jest związane z występowaniem w skorupie ziemskiej i glebie naturalnych izotopów promieniotwórczych. b) Nieodpowiednie materiały budowlane użyte przy budowie domów, budynków. Takim materiałem jest na przykład granit. Nieodpowiednie jest także dodawanie do tych materiałów popiołów i żużlów hutniczych zawierających zagęszczone ilości radioaktywnego węgla. c) Radon (gaz szlachetny, Rn) w powietrzu, emitowany z niektórych rodzajów wód na przykład mineralnych. d) Radon w budynkach, wydzielany z gleby i gromadzący się w niewietrzonych pomieszczeniach. Ze wszystkich źródeł naturalnych daje największą dawkę promieniowania. Dlatego mieszkania bezwzględnie należy wietrzyć. e) Promieniotwórcze jądra atomów zawartych w organizmie człowieka: 40K, 226Ra, 218Po.

7 Promieniowanie alfa To strumień dodatnio naładowanych jąder helu, czyli zlepionych ze sobą dwóch protonów i dwóch neutronów. To strumień dodatnio naładowanych jąder helu, czyli zlepionych ze sobą dwóch protonów i dwóch neutronów. Skoro jądro atomu wyzbywa się dwóch protonów, spada on w układzie okresowym o dwie pozycje – np. z plutonu (94 protony) powstaje uran (92 protony). Skoro jądro atomu wyzbywa się dwóch protonów, spada on w układzie okresowym o dwie pozycje – np. z plutonu (94 protony) powstaje uran (92 protony). Cząstki alfa są na ogół mało przenikliwe. W powietrzu rzadko dolatują dalej niż na milimetry od źródła promieniowania. Cząstki alfa są na ogół mało przenikliwe. W powietrzu rzadko dolatują dalej niż na milimetry od źródła promieniowania. Przed tymi, które mają małą energię, można się zabezpieczyć nawet kartką papieru. Przed tymi, które mają małą energię, można się zabezpieczyć nawet kartką papieru.

8 Promieniowanie beta To strumień szybko poruszających się elektronów. To strumień szybko poruszających się elektronów. Pojawia się, kiedy jeden z neutronów jądra rozpada się, tworząc proton, elektron i neutrino. Pojawia się, kiedy jeden z neutronów jądra rozpada się, tworząc proton, elektron i neutrino. Jądro „awansuje” w układzie Mendelejewa o jedną kratkę – np. z uranu (92) powstaje neptun (93), a szybki elektron wyrzucany jest z jądra (neutrino także). Jądro „awansuje” w układzie Mendelejewa o jedną kratkę – np. z uranu (92) powstaje neptun (93), a szybki elektron wyrzucany jest z jądra (neutrino także).

9 Promieniowanie gamma Wysyłane jest przez jądra tych spośród nietrwałych atomów, które w wyniku wcześniejszych przemian promieniotwórczych są obdarzone nadmiarem energii. Wysyłane jest przez jądra tych spośród nietrwałych atomów, które w wyniku wcześniejszych przemian promieniotwórczych są obdarzone nadmiarem energii. Atomy wysyłając je, niejako „rozładowują się”. Promieniowanie gamma jest strumieniem fal elektromagnetycznych (a nie cząstek, jak alfa i beta). Atomy wysyłając je, niejako „rozładowują się”. Promieniowanie gamma jest strumieniem fal elektromagnetycznych (a nie cząstek, jak alfa i beta). Jądro wysyłające ten rodzaj promieniowania nie zmienia swego położenia w układzie okresowym, – czyli np. uran wysyłający promienie gamma pozostaje uranem. Jądro wysyłające ten rodzaj promieniowania nie zmienia swego położenia w układzie okresowym, – czyli np. uran wysyłający promienie gamma pozostaje uranem. Zarówno promienie beta, jak i gamma są bardzo przenikliwe. Zarówno promienie beta, jak i gamma są bardzo przenikliwe. Do ochrony przed nimi stosuje się grube osłony np. z ołowiu. Do ochrony przed nimi stosuje się grube osłony np. z ołowiu.

10 Promieniowanie jonizujące Jonizujące promieniowanie, rodzaj promieniowania przenikliwego, strumień wysokoenergetycznych fotonów (promieniowanie gamma lub promieniowanie rentgenowskie) albo cząstek naładowanych (np. elektronów czyli cząstek beta, cząstek alfa, protonów, jonów itp.). Jonizujące promieniowanie, rodzaj promieniowania przenikliwego, strumień wysokoenergetycznych fotonów (promieniowanie gamma lub promieniowanie rentgenowskie) albo cząstek naładowanych (np. elektronów czyli cząstek beta, cząstek alfa, protonów, jonów itp.). Cząstki promieniowania jonizującego oddziałują elektromagnetycznie z atomami ośrodka, przez co przekazują część swojej energii elektronom ośrodka powodując jonizację... Cząstki promieniowania jonizującego oddziałują elektromagnetycznie z atomami ośrodka, przez co przekazują część swojej energii elektronom ośrodka powodując jonizację...

11 Zalety promieniotwórczości Niszczące działanie promieniowania jądrowego jest wykorzystywane w terapii nowotworowej i innych chorób. Niszczące działanie promieniowania jądrowego jest wykorzystywane w terapii nowotworowej i innych chorób. Izotopy promieniotwórcze znalazły liczne zastosowanie w badaniach naukowych, technice, przemyśle, medycynie, i wielu innych dziedzinach ludzkiego działania. Izotopy promieniotwórcze znalazły liczne zastosowanie w badaniach naukowych, technice, przemyśle, medycynie, i wielu innych dziedzinach ludzkiego działania. Budując elektrownie jądrowe, które nie produkują popiołów itp. nie zanieczyszczamy środowiska. Budując elektrownie jądrowe, które nie produkują popiołów itp. nie zanieczyszczamy środowiska. Mniejsze koszty wytwarzania energii Za pomocą promieniotwórczego wodoru 1H, zwanego trytem, można śledzić wędrówkę wody podziemnej, co ma duże znaczenie w kopalniach. Mniejsze koszty wytwarzania energii Za pomocą promieniotwórczego wodoru 1H, zwanego trytem, można śledzić wędrówkę wody podziemnej, co ma duże znaczenie w kopalniach. Za pomocą radioizotopu można na przykład badać ścieralność opon samochodowych. Za pomocą radioizotopu można na przykład badać ścieralność opon samochodowych.

12 Zalety promieniotwórczości Utrwalana radiacyjnie żywność może być napromieniana w trwałym opakowaniu, co skutecznie zapobiega jej wtórnemu skażeniu. Utrwalana radiacyjnie żywność może być napromieniana w trwałym opakowaniu, co skutecznie zapobiega jej wtórnemu skażeniu. Promieniowanie używane jest w kuchenkach mikrofalowych. Promieniowanie Rentgena pozwala nam zobaczyć, np. złamaną rękę. Promieniowanie używane jest w kuchenkach mikrofalowych. Promieniowanie Rentgena pozwala nam zobaczyć, np. złamaną rękę. Reaktory jądrowe używane są jako źródła napędu statków i okrętów. Promieniotwórczość wykorzystuje się także do wykrywaczy dymu. Reaktory jądrowe używane są jako źródła napędu statków i okrętów. Promieniotwórczość wykorzystuje się także do wykrywaczy dymu.

13 Wady promieniotwórczości Promieniowanie jonizujące jest bardzo szkodliwe i niebezpieczne dla organizmu człowieka. Promieniowanie jonizujące jest bardzo szkodliwe i niebezpieczne dla organizmu człowieka. Występują wysokie koszty budowy elektrowni jądrowych. Występują wysokie koszty budowy elektrowni jądrowych. Ryzyko skażenia środowiska poprzez składowanie odpadów promieniotwórczych. Ryzyko skażenia środowiska poprzez składowanie odpadów promieniotwórczych. Zmiany w ekosystemach spowodowane odprowadzeniem do rzek ciepłej wody. Zmiany w ekosystemach spowodowane odprowadzeniem do rzek ciepłej wody. Emitowanie promieniotwórcze wywołane po próbach jądrowych. Emitowanie promieniotwórcze wywołane po próbach jądrowych. 8.Druty wysokiego napięcia wytwarzają szkodliwe promieniowanie. 8.Druty wysokiego napięcia wytwarzają szkodliwe promieniowanie.

14 Wady promieniotwórczości Broń jądrowa wykorzystuje energię, w wyniku której powstaje ogromna fala uderzeniowa, o wielkiej sile rażenia i burzenia, wywołująca promieniowanie cieplne tworząca oparzenia i pożary, promieniowanie jonizujące, promieniotwórcze i zostawiająca ogromne spustoszenie i zatrucie terenu. Broń jądrowa wykorzystuje energię, w wyniku której powstaje ogromna fala uderzeniowa, o wielkiej sile rażenia i burzenia, wywołująca promieniowanie cieplne tworząca oparzenia i pożary, promieniowanie jonizujące, promieniotwórcze i zostawiająca ogromne spustoszenie i zatrucie terenu. Podczas rozmów przez komórkę emitowane jest szkodliwe promieniowanie, na które jest nie narażony nasz mózg. Podczas rozmów przez komórkę emitowane jest szkodliwe promieniowanie, na które jest nie narażony nasz mózg. Istnieje również ryzyko katastrofy w elektrowni jądrowej. Istnieje również ryzyko katastrofy w elektrowni jądrowej. W napędzie statków wykorzystuje się promieniowanie. W wypadku zatopienia potencjalne źródło poważnego skażenia środowiska pierwiastkami promieniotwórczymi może stanowić ich paliwo. W napędzie statków wykorzystuje się promieniowanie. W wypadku zatopienia potencjalne źródło poważnego skażenia środowiska pierwiastkami promieniotwórczymi może stanowić ich paliwo.

15 Skutki napromieniowania ciała ludzkiego Dawka [Sv] Skutki napromieniowania: Dawka [Sv] Skutki napromieniowania: 0,25 brak wykrywalności skutków klinicznych 0,25 brak wykrywalności skutków klinicznych 0,25-0,50 zmiany obrazu krwi 0,25-0,50 zmiany obrazu krwi 0,50-1,00 mdłości, zmęczenie 0,50-1,00 mdłości, zmęczenie 1,00-2,00 mdłości, wymioty, wyczerpanie, zmniejszona żywotność, biegunka 1,00-2,00 mdłości, wymioty, wyczerpanie, zmniejszona żywotność, biegunka 2,00-4,00 mdłości, wymioty, niezdolność do pracy, pewna liczba zgonów 2,00-4,00 mdłości, wymioty, niezdolność do pracy, pewna liczba zgonów 4,00-6,00 50% zgonów (wciągu 2 - 6 tygodni) 4,00-6,00 50% zgonów (wciągu 2 - 6 tygodni) 6,00 i więcej prawie 100% zgonów 6,00 i więcej prawie 100% zgonów

16 Wpływ promieniowania na przyrodę Na zwierzęta i rośliny: Setki badań na zwierzętach i roślinach wskazują, że małe dawki promieniowania skutkują zerowymi lub pozytywnymi ze względu na zdrowie skutkami. Setki badań na zwierzętach i roślinach wskazują, że małe dawki promieniowania skutkują zerowymi lub pozytywnymi ze względu na zdrowie skutkami. Żadne z badań nie wykazało w przekonujący, powtarzalny sposób szkodliwych skutków małych dawek. Wszystko to silnie zaprzecza LNT. Żadne z badań nie wykazało w przekonujący, powtarzalny sposób szkodliwych skutków małych dawek. Wszystko to silnie zaprzecza LNT. Efekty dobroczynne wykazano w ponad 2000 badań przy naświetlaniu "całego ciała". Efekty dobroczynne wykazano w ponad 2000 badań przy naświetlaniu "całego ciała". Te dobroczynne skutki, to Te dobroczynne skutki, to zmniejszenie liczby nowotworów, zwiększenie średniego czasu życia, zwiększenie szybkości wzrostu, wzrost wielkości i masy ciała, wzrost płodności i zdolności reprodukcyjnych, zredukowana liczba mutacji wraz ze spotęgowaniem funkcji fizjologicznych i biologicznych. zmniejszenie liczby nowotworów, zwiększenie średniego czasu życia, zwiększenie szybkości wzrostu, wzrost wielkości i masy ciała, wzrost płodności i zdolności reprodukcyjnych, zredukowana liczba mutacji wraz ze spotęgowaniem funkcji fizjologicznych i biologicznych.

17 Zastosowanie różnych rodzajów promieniotwórczości 1. Promieniowanie X wykorzystywane jest w otrzymywaniu zdjęć rentgenowskich. 1. Promieniowanie X wykorzystywane jest w otrzymywaniu zdjęć rentgenowskich. 2. Promieniowanie IR wykorzystywane jest do leczenia klinicznego, ogrzewania ciała, opalania, różnych badań lekarskich, suszenia włosów. 2. Promieniowanie IR wykorzystywane jest do leczenia klinicznego, ogrzewania ciała, opalania, różnych badań lekarskich, suszenia włosów. 3. Promieniowanie jonizujące wykorzystywane jest do zwalczania szkodników w rolnictwie. Powoduje wysterylizowanie samców. Po kopulacji samice nie wydają potomstwa, co doprowadza do wyniszczenia populacji szkodników na określonym terenie. 3. Promieniowanie jonizujące wykorzystywane jest do zwalczania szkodników w rolnictwie. Powoduje wysterylizowanie samców. Po kopulacji samice nie wydają potomstwa, co doprowadza do wyniszczenia populacji szkodników na określonym terenie. 4. Promieniowania mikrofalowego wykorzystywane jest w mikrofalowych kuchenkach. Stosujemy lampę elektronową, która generuje mikrofale z częstotliwością 2,4 GHz. Promieniowanie działa na cząstki wody, które drgają w wyniku jego działania i wytwarzają ciepła. Promieniowania mikrofalowe używane jest także do transmisji danych. Nie ulega pochłonięciu przez atmosferę. 4. Promieniowania mikrofalowego wykorzystywane jest w mikrofalowych kuchenkach. Stosujemy lampę elektronową, która generuje mikrofale z częstotliwością 2,4 GHz. Promieniowanie działa na cząstki wody, które drgają w wyniku jego działania i wytwarzają ciepła. Promieniowania mikrofalowe używane jest także do transmisji danych. Nie ulega pochłonięciu przez atmosferę.

18 Rodzaje promieniowania 1. Promieniowanie radiowe, które jest promieniowaniem elektromagnetycznym o długości fali (mikrofale 10-4-1 m, fale ultrakrótkie 1-10m, fale krótkie 10-100m, fale średnie 100- 1000m, fale długie 1k-100km). Głównym źródłem fal są nadajniki radiowe oraz radioźródła. Ten rodzaj promieniowania znalazł zastosowanie w medycynie, radiokomunikacji, grzejnictwie. 1. Promieniowanie radiowe, które jest promieniowaniem elektromagnetycznym o długości fali (mikrofale 10-4-1 m, fale ultrakrótkie 1-10m, fale krótkie 10-100m, fale średnie 100- 1000m, fale długie 1k-100km). Głównym źródłem fal są nadajniki radiowe oraz radioźródła. Ten rodzaj promieniowania znalazł zastosowanie w medycynie, radiokomunikacji, grzejnictwie. 2. Promieniowanie mikrofalowe, które jest promieniowaniem elektromagnetycznym o długości fali 1m- 0,1 mm. Częstotliwość wynosi 300 MHz-3000 GHz. Ten rodzaj promieniowania znalazł zastosowanie w komunikacji, medycynie, grzejnictwie elektrycznym oraz radiolokacji. 2. Promieniowanie mikrofalowe, które jest promieniowaniem elektromagnetycznym o długości fali 1m- 0,1 mm. Częstotliwość wynosi 300 MHz-3000 GHz. Ten rodzaj promieniowania znalazł zastosowanie w komunikacji, medycynie, grzejnictwie elektrycznym oraz radiolokacji. 3. Promieniowanie podczerwone, czyli podczerwień, promieniowanie IR, jest promieniowaniem elektromagnetycznym o długości fali od 780 nm do 1 mm. Ten rodzaj promieniowania znalazł zastosowanie w min. suszeniu. 3. Promieniowanie podczerwone, czyli podczerwień, promieniowanie IR, jest promieniowaniem elektromagnetycznym o długości fali od 780 nm do 1 mm. Ten rodzaj promieniowania znalazł zastosowanie w min. suszeniu.

19 Rodzaje promieniowania 4. Promieniowanie nadfioletowe, czyli ultrafiolet lub promieniowanie ultrafioletowe, to promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali wynoszącej 10-400 nm. Promieniowanie nadfioletowe dzielimy na: promieniowanie A, promieniowanie B, promieniowanie C oraz nadfiolet próżniowy. Najsilniejszym źródłem tego promieniowania jest Słońce. 4. Promieniowanie nadfioletowe, czyli ultrafiolet lub promieniowanie ultrafioletowe, to promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali wynoszącej 10-400 nm. Promieniowanie nadfioletowe dzielimy na: promieniowanie A, promieniowanie B, promieniowanie C oraz nadfiolet próżniowy. Najsilniejszym źródłem tego promieniowania jest Słońce. 5. Promieniowanie reliktowe, nazywane także promieniowaniem tła, to promieniowanie mikrofalowe, które stanowi pozostałość po etapach ewolucji. Wypełnia cały Wszechświat w postaci m.in. kwantów. 5. Promieniowanie reliktowe, nazywane także promieniowaniem tła, to promieniowanie mikrofalowe, które stanowi pozostałość po etapach ewolucji. Wypełnia cały Wszechświat w postaci m.in. kwantów.

20 Rodzaje promieniowania 6. Promieniowanie kosmiczne, które zostało odkryte w roku 1912, to cząstki dobiegające do zewnętrznych części atmosfery ziemskiej z Kosmosu. W jego skład wchodzą: protony, cząstki oraz jądra pierwiastków. Zachodzi zderzenie z atomami oraz cząsteczkami wchodzącymi w skład atmosfery, powstają kaskady pozytonów, protonów, elektronów, neutrin ( promieniowanie wtórne), które dobiegają do powierzchni kuli ziemskiej. 6. Promieniowanie kosmiczne, które zostało odkryte w roku 1912, to cząstki dobiegające do zewnętrznych części atmosfery ziemskiej z Kosmosu. W jego skład wchodzą: protony, cząstki oraz jądra pierwiastków. Zachodzi zderzenie z atomami oraz cząsteczkami wchodzącymi w skład atmosfery, powstają kaskady pozytonów, protonów, elektronów, neutrin ( promieniowanie wtórne), które dobiegają do powierzchni kuli ziemskiej. 7. Promieniowanie słoneczne, pod postacią strumienia fal elektromagnetycznych oraz cząstek elementarnych dociera ze Słońca. 30% fal tego promieniowania ulega odbiciu od atmosfery, 20% jest pochłanianych, zaś 50% dociera do Ziemi. 7. Promieniowanie słoneczne, pod postacią strumienia fal elektromagnetycznych oraz cząstek elementarnych dociera ze Słońca. 30% fal tego promieniowania ulega odbiciu od atmosfery, 20% jest pochłanianych, zaś 50% dociera do Ziemi.

21 Promieniowanie Czerenkowa Promieniowanie Czerenkowa – promieniowanie elektromagnetyczne emitowane, gdy naładowana cząstka relatywistyczna (np. relatywistyczny elektron) porusza się w ośrodku materialnym z prędkością większą od prędkości fazowej światła w tym ośrodku. Fala elektromagnetyczna jest emitowana tylko w ściśle określonym kierunku leżącym pod kątem ostrym do kierunku ruchu cząstki. Nazwa tego typu promieniowania pochodzi od nazwiska rosyjskiego fizyka Pawła A. Czerenkowa, który opisał to zjawisko. Popularną analogią jest przyrównanie tego zjawiska do uderzenia dźwiękowego (fali uderzeniowej), wywołanego przez ciało poruszające się z prędkością ponaddźwiękową.

22 Promieniowanie Czerenkowa Promieniowanie Czerenkowa można zaobserwować w reaktorach jądrowych. W wyniku reakcji zachodzących w reaktorze powstają wysokoenergetyczne, przenikliwe cząstki, które dostając się do wody będącej chłodziwem reaktora powodują powstawanie promieniowania Czerenkowa. W rezultacie woda dookoła rdzenia świeci na niebiesko. W Polsce można to zjawisko obserwować w reaktorze Maria w podwarszawskim Świerku.

23 Zastosowanie W fizyce cząstek elementarnych promieniowanie Czerenkowa ma zastosowanie w licznikach, służących do detekcji i precyzyjnego wyznaczania prędkości wysokoenergetycznych, naładowanych cząstek. Promieniowanie Czerenkowa jest także wykorzystywane w astrofizyce wysokich energii do detekcji wysokoenergetycznych kwantów gamma. Używa się w tym celu teleskopów optycznych rejestrujących promieniowanie Czerenkowa wywołane oddziaływaniem kwantów gamma promieniowania kosmicznego z atmosferą Ziemi. Metoda ta, jako jedyna, pozwala na obserwacje kosmicznych źródeł promieniowania gamma z powierzchni Ziemi.

24 Reaktor jądrowy

25 Zdjęcia z wycieczki klasy 1a do Świerki – Reaktor Maria Zdjęcia z wycieczki klasy 1a do Świerki – Reaktor Maria

26

27

28 koniec Prezentacja na temat promieniotwórczości. Prezentacja na temat promieniotwórczości. Aleksandra J. Wójcicka Aleksandra J. Wójcicka