(acquired immune deficiency syndrome) Wirus, wywołujący AIDS (acquired immune deficiency syndrome) – zespół nabytego niedoboru odporności. Human immunodeficiency virus
HIV - Human immunodeficiency virus (ludzki wirus niedoboru odporności) Zidentyfikowany w 1983 r Dawnej określany jako: Lymphadenopathy associated virus (LAV) Human T-cell lymphotropic virus (HTLV-III) AIDS-related virus (ARV)
Systematyka HIV: Rodzina: Retroviridae Podrodzina: Lentiviridae Podtyp HIV I Podtyp HIV II
Struktura HIV
HIV
Genom HIV-1 / HIV-2 GAG POL ENV HIV-1 HIV-2 NEF
Geny HIV: Gag – koduje białka strukturalne macierzy (P17), kapsydu (P24) i nukleokapsydu (P7) wirionu Pol – koduje enzymy, zaangażowane w proces replikacji : -odrotną transkryptazę (RT) -integrazę -proteazę Env – koduje białka otoczki: - gp 160 – prekursor gp120 i gp41
Zjawisko quasispecies Odwrotna transkrypcja – sprzyja zmienności 1 mutacja punktowa na 1 cząstkę wirusa na 1 cykl replikacyjny
Początkowe etapy zakażenia HIV drogą naturalną - przez błony śluzowe. Wirus wykorzystuje komórki dendrytyczne jako środek transportu do okolicznych węzłów limfatycznych. HIV błona śluzowa węzeł chłonny komórka dendrytyczna CD4 limfocyt T CD4+ CCR5
Proces wnikania HIV do komórki docelowej
Najważniejsze receptory wykorzystywane przez różne szczepy wirusa w zakażaniu komórek CXCR4 CCR5 CD4 HIV szczep T-tropowy M-tropowy
Blokowanie koreceptorów dla HIV receptor dla ß-chemokin ß-chemokina Aby wniknąć do komórki, HIV musi przyłączyć się do dwóch receptorów powierzchniowych: CD4 i receptora dla ß-chemokin. Jeśli koreceptor jest zablokowany przez chemokinę, wirus nie może wniknąć do komórki.
Cykl życiowy HIV Replikacja 109-1010 kopii wirusa dziennie
Cząstki wirusa odpączkowujące z powierzchni komórki
Terapia AIDS - możliwość blokowania różnych etapów cyklu życiowego HIV wnikanie odwrotna transkrypcja KOMÓRKA integracja translacja formowanie wirionów uwalnianie chemokiny związki blokujące receptory dla chemokin inhibitory odwrotnej transkrypcji np.: zydowudyna lamiwudyna stawudyna efawirenz integraz białek: -białka TAT -białka REV proteaz sakwinawir rytonawir indynawir integraza transkryptaza HIV proteaza
Patogeneza zakażenia HIV - mechanizmy niszczenia komórek układu odpornościowego 1. CD4 GP120 HIV niezakażona komórka T4 zakażona komórka T4 nowe cząstki wirusa Uszkodzenie błony komórkowej przez odpączkowujące z powierzchni komórki wiriony
Patogeneza zakażenia HIV - mechanizmy niszczenia komórek układu odpornościowego 2. CD4 komórki niezakażone zakażona komórka syncytium Typowym efektem cytopatycznym, wywoływanym przez HIV jest fuzja komórek CD4 i formowanie wielojądrzastych syncytiów. in vitro
Patogeneza zakażenia HIV - mechanizmy niszczenia komórek układu odpornościowego 3. komórka cytotoksyczna zakażona komórka T4 przeciwciała Zainfekowana komórka prezentuje na swojej powierzchni antygeny wirusa, dzięki czemu jest rozpoznawana przez komórki układu odpornościowego i niszczona.
Patogeneza zakażenia HIV - mechanizmy niszczenia komórek układu odpornościowego 4. wolne GP120 we krwi niezakażona komórka T4 komórka cytotoksyczna niezakażona komórka T4 Efekt obserwatora Komórka prezentuje na swojej powierzchni antygeny lub całe cząstki wirusa. Mimo, że nie jest zakażona, jest rozpoznawana przez komórki układu odpornościowego i niszczona.
Diagnostyka poekspozycyjna
Diagnostyka poekspozycyjna personel medyczny
Diagnostyka poekspozycyjna personel medyczny osoby, wykazujące zachowania ryzykowne
Diagnostyka poekspozycyjna personel medyczny osoby, wykazujące zachowania ryzykowne dzieci matek zakażonych
Typowy przebieg zakażenia HIV
TEST ELISA (Enzyme Linked Immunoabsorbent Assay) Badania przesiewowe – badania surowicy w kierunku obecności przeciwciał anty-HIV TEST ELISA (Enzyme Linked Immunoabsorbent Assay)
Schemat testu ELISA Faza stała- zrekombinowane antygeny HIV1 lub HIV1/HIV2 Czułość i swoistość: 98,2-100%
Wyniki fałszywie – Wyniki fałszywie + późna serokonwersja obecność PC anty-HIV IgM (wykrycie nie jest możliwe) Wyniki fałszywie + błędy techniczne zła jakość próbek (zhemolizowane, ogrzewane) współistnienie innych zakażeń alkoholowe zapalenie wątroby
Test potwierdzenia: Western – blotting
jako test potwierdzenia w diagnostyce HIV Western blotting jako test potwierdzenia w diagnostyce HIV + gdy reakcja z co najmniej 2 antygenami otoczki i 1 nukleokapsydowym
Diagnostyka dziecka matki zakażonej 2% zakażonych dzieci rozwija AIDS w pierwszych dwóch miesiącach życia
Diagnostyka dziecka matki zakażonej Rozpoznanie zakażenia HIV u dziecka do 18 m-ca życia – 2x stwierdzenie obecności wirusa jedną lub więcej następujących metod: Hodowla wirusa Oznaczenie materiału genetycznego wirusa metodą PCR Oznaczenie antygenu p24 U każdego dziecka matki HIV+ do 5 roku życia: Morfologia krwi obwodowej z rozmazem Profil immunologiczny (stosunek CD4 do CD8) Hodowla wirusa, PCR HIV