Mitoza i mejoza mgr Ilona Marciniak

Mitoza Zachodzi w komórkach somatycznych, Obejmuje jeden podział, Powstają 2 komórki potomne, Liczba chromosomów po podziale jest taka sama jak wyjściowa.

Cykl komórkowy Interfaza Kariokineza Cytokineza G2 G1 S

Cykl komórkowy to okres trwający od momentu powstania komórki do końca podziału tej komórki na komórki potomne

Faza G1- wzmożona synteza białek budulcowych i enzymatycznych, synteza RNA (faza wzrostu komórki). Faza G0- komórka zostaje wyłączona z cyklu komórkowego, różnicuje się na komórki specjalistyczne. Faza S- replikacja DNA (w jądrze komórkowym) i synteza histonów (w cytoplazmie)- podwojenie chromosomów (które pozostają niewidoczne). Faza G2- synteza białek potrzebnych do budowy wrzeciona kariokinetycznego, przygotowanie do podziału.

Przebieg mitozy Profaza Metafaza Anafaza Telofaza

Profaza- spiralizacja i kondensacja nici chromatynowych prowadzi do wyodrębnienia się chromosomów, z których każdy składa się z dwóch chromatyd połączonych centromerem. Pod koniec profazy znikają: jąderko i otoczka jądrowa. Zaczynają się organizować mikrotubule wrzeciona podziałowego.

Metafaza- chromosomy układają się centromerami w płaszczyźnie równikowej komórki wrzeciona kariokinetycznego

Anafaza- następuje podział centromerów, nici wrzeciona skręcają się i chromosomy potomne wędrują do przeciwległych biegunów komórki (jako chromosomy potomne).

Telofaza- Oba zespoły chromosomów potomnych zostają otoczone otoczką jądrową, chromosomy ulegają dekondensacji, tworząc nici chromatynowe, pojawia się jąderko. Następuje cytokineza.

Mejoza Podział zachodzi w komórkach macierzystych gamet (u zwierząt) i zarodników (u roślin), Obejmuje dwa cykle podziałowe, Z jednej komórki macierzystej powstają cztery komórki potomne, Komórki potomne mają zredukowaną liczbę chromosomów o połowę (z 2n do n).

Profaza I (leptoten, zygoten, pachyten, diploten, diakineza) Metafaza I Anafaza I Telofaza I Profaza II Metafaza II Anafaza II Telofaza II

Profaza I Leptoten- chromosomy wyodrębniają się jako długie cienkie nici, Zygoten- łączenie chromosomów homologicznych (tworzą się biwalenty, albo tetrady chromatyd), Pachyten Zachodzi zjawisko crossing-over, Diploten- następuje skracanie i częściowe rozdzielanie się chromosomów, widoczne są chiazmy. Diakineza- skrócenie i zgrubienie chromosomów w biwalentach, zanika otoczka jądrowa i jąderko. Tworzy się wrzeciono podziałowe.

Metafaza I Ostateczne formuje się wrzeciono podziałowe, biwalenty układają się w płaszczyźnie równikowej komórki. Włókienka wrzeciona kariokinetycznego łączą się z centromerami.

Anafaza I Skracanie się wrzeciona podziałowego powodje rozejście się chromosomów homologicznych do naprzeciwległych biegunów komórki.

Telofaza I Zanika wrzeciono podziałowe, Chromosomy na przeciwległych biegunach zostają otoczone otoczką jądrową, Chromosomy ulegają częściowej despiralizacji Następuje cytokineza.

Profaza II Chromosomy ulegają kondensacji Zanika otoczka jądrowa

Metafaza II Organizuje się wrzeciono podzialowe (zwykle prostopadle do pierwszego podziału), Chromosomy z wyodrębnionymi chromatydami układają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona podziałowego.

Anafaza II Podział centromerów. Nici wrzeciona skracają się i chromatydy jako chromosomy potomne wędrują do przciwległych biegunów komórki.

Telofaza II Wokół czterech grup chromosomów odtwarzają się otoczki jądrowe, Powstają jąderka, Chromosomy ulegają despiralizacji.

Zadanie domowe Podaj znaczenie procesu crossing-over Skonstruuj tabelę, w której porównasz mitozę i mejozę.

KONIEC