NAWIERZCHNIE TWARDE ULEPSZONE STABILIZOWANE Opracował: Anna Pietruszka Zespół Szkół Przyrodniczo-Żywieniowych w Jeleniej Górze Technikum Architektury Krajobrazu Klasa III Rok szkolny 2011/2012

NAWIERZCHNIE TWARDE ULEPSZONE STABILIZOWANE Elementy warstwy ścieralnej połączone ze sobą różnymi spoiwami lub lepiszczami Rozebranie = zniszczenie warstwy Nawierzchnia zwykle nieprzepuszczalna dla wody Nie powinny być zbyt często stosowane w terenach zieleni Ograniczone użycie w pobliżu drzew i krzewów

NAWIERZCHNIE TWARDE ULEPSZONE STABILIZOWANE Zalety: Gładkie Łatwe w utrzymaniu czystości Rzadko ulegają zachwaszczeniu Większość prac przy budowie można wykonać maszynowo

NAWIERZCHNIE TWARDE ULEPSZONE STABILIZOWANE Podział na: Betonowe Betonowe z okładzinami Bitumiczne Ze spoiwami z tworzyw sztucznych

NAWIERZCHNIE TWARDE ULEPSZONE STABILIZOWANE Konieczne stosowanie spadków poprzecznych (nawet na gruncie przepuszczalnym) 0,5-2% Przy niedokładnym wykonaniu – może zbierać się woda Po pracach remontowych – zostają nieestetyczne ślady

NAWIERZCHNIE BETONOWE Formowanie płyt na terenie budowy – wylewanie ich w miejscu przeznaczenia Stosuje się tzw. DYLATACJE Przerwy konstrukcyjne Nawierzchnia podzielona na części, które mogą się odkształcać niezależnie od siebie Wymiary płyty betonowej – w granicach proporcji jej grubości do długości (1:10)

NAWIERZCHNIE BETONOWE Grubość zależy od przewidywanych obciążeń Dylatacje wykonane z: Zaimpregnowanej deski Wkładek z tworzyw sztucznych Pasków styropianowych itp. Lub nacięcia w gotowym betonie

NAWIERZCHNIE BETONOWE W terenach zieleni rzadko stosuje się beton surowy Górna część dylatacji zabezpieczona: Sylikonami Wkładkami dylatacyjnymi z metalowymi krawędziami Paskami ciętego szkła Specjalne kity (z tworzyw sztucznych)

NAWIERZCHNIE BETONOWE Nawierzchnie takie nie wymagają obrzeży, lecz można je zastosować Nawierzchnie mogą być 1 lub 2 warstwowe Dolna warstwa – 8-12 cm (dla ruchu pieszego i pieszo-jezdnego) Beton żwirowy lub tłuczniowy klasy C12/15 Beton wylewamy i zagęszczamy wibratorami

NAWIERZCHNIE BETONOWE Górna warstwa: Wylewana po związaniu warstwy dolnej Grubość 2-3 cm Nadmiar mieszanki zgarniamy (łata, szablon oparty na krawędziach szalunku) Beton lepszej klasy (C16/20) o drobniejszym uziarnieniu kruszywa Można zatrzeć powierzchnię (paca murarska)

NAWIERZCHNIE BETONOWE Po zakończeniu prac (po 24 godz.) Tzw. pielęgnacja: Polewanie wodą Przez 7-14 dni Można stosować preparaty zabezpieczające przed wyparowywaniem wody z mieszanki betonowej (nanoszone na powierzchnię)

NAWIERZCHNIE BETONOWE Uszlachetnianie powierzchni: Lepsze wł. mechaniczne i estetyczne Zastosowanie w górnej warstwie kruszywa Grysy lub żwir sortowany Można po stwardnieniu mieszanki zeszlifować część kruszywa i zaprawy = lastryko Jest to nawierzchnia gładka o rysunku grysu lub ziaren żwiru Wykończenie dylatacji – odcinki ze szkła płaskiego

NAWIERZCHNIE BETONOWE Uszlachetnianie nawierzchni: Tzw. beton płukany Przed związaniem betonu część zaprawy spomiędzy ziaren kruszywa wypłukujemy małym strumieniem wody Spadek – w granicach 2%

NAWIERZCHNIE BETONOWE Nawierzchnie systemu betonu odciskanego Piesze i pieszo-jezdne Wykonywane na nawierzchniach jednowarstwowych z odpowiednią podbudową tłuczniową lub żwirową Dodatek – włókna z tworzywa (poprawiają wł.) Na powierzchni odciskane wzory (forma) Warstwa barwiona i zabezpieczona preparatami przeciw ścieraniu i odbarwianiu Dylatacje – szczeliny wycinane za pomocą tarcz

Przekroje konstrukcyjne nawierzchni z zastosowaniem betonu odciskanego

NAWIERZCHNIE BETONOWE Z OKŁADZINAMI Wykonywane na nawierzchniach betonowych jednowarstwowych Górna warstwa ścieralna – różne materiały: Płytki okładzinowe kamienne Gruby żwir lub małe otoczaki Płyty kamienne łamane Małe kostki kamienne Małe kostki ceramiczne Cegły ceramiczne Płytki okładzinowe ceramiczne Płytki gresowe

NAWIERZCHNIE BETONOWE Z OKŁADZINAMI Na przygotowaną nawierzchnię betonową naklejamy (zaprawy cementowe lub kleje mineralne) płyty kamienne, płytki gresowe itp. Między elementami pozostawiamy odstępy (fugi) – wypełniane są zaprawą lub specjalnymi mieszankami do fugowania

NAWIERZCHNIE BETONOWE Z OKŁADZINAMI Otoczaki, kostka kamienna – warstwa zaprawy musi być grubsza Jeśli konieczne – przerwy między elementami wypełniamy zaprawą Nie przyklejać elementów na dylatacji

Przekrój konstrukcyjny nawierzchni betonowej z zastosowaniem kostek brukowych jako okładziny (nawierzchnia pieszo-jezdna na gruntach o słabszej przepuszczalności)

NAWIERZCHNIE BITUMICZNE Kruszywa połączone za pomocą lepiszczy bitumicznych Tego rodzaju nawierzchnie powinny być zastępowane nawierzchniami przepuszczalnymi Dolne warstwy: Podbudowa tłuczniowa lub betonowa jednowarstwowa

NAWIERZCHNIE BITUMICZNE Powinny być ograniczone obrzeżami Masy bitumiczne rozkładane na gorąco jako upłynniona masa Ze względu na rodzaj kruszywa wyróżniamy: Beton asfaltowy Asfalt lany Asfalt piaskowy

NAWIERZCHNIE BITUMICZNE Są to masy bitumiczne nawierzchniowe typu betonowego, charakteryzujące się różnowymiarowym kruszywem (tłuczeń, grys, piasek, mączki kamienne)

NAWIERZCHNIE BITUMICZNE Beton asfaltowy Zastosowanie: nawierzchnie dróg jezdnych, pieszo-jezdnych, parkingów (większe obciążenia) Wykonywany na nawierzchniach tłuczniowych lub betonowych Nawierzchnia rozkładana maszynowo i zagęszczana ciężkimi walcami drogowymi Grubość warstwy – 5-10 cm (bez podbudowy)

NAWIERZCHNIE BITUMICZNE Asfalt lany Upłynniona masa zawierająca kruszywo, mączkę kamienną i ok. 10% asfaltu Na ustabilizowanej podbudowie tłuczniowej Ręczne rozgarnięcie gorącej masy asfaltowej Nie wymaga zagęszczania mechanicznego Drogi o lekkim obciążeniu lub nawierzchnie piesze Grubość warstwy bitumicznej: 3-5 cm

NAWIERZCHNIE BITUMICZNE Asfalt piaskowy Przygotowywany podobnie jak asfalt lany, ale składniki to piasek i mączka kamienna Wymaga zagęszczenia mechanicznego Stosowany głównie do nawierzchni pieszych

NAWIERZCHNIE BITUMICZNE Wykańczanie nawierzchni bitumicznych Rozsypanie grysu na świeżo położoną nawierzchnię i uwałowanie Po natrysku asfaltu rozrzucamy kruszywo (np. grys marmurowy) – przykleja się (rozjaśnienie powierzchni i zmniejszenie poślizgu)

Przekrój konstrukcyjny nawierzchni bitumicznych

NAWIERZCHNIE ZE SPOIWAMI Z TOWRZYW SZTUCZNYCH Dla terenów zieleni – nawierzchnie typu „Terra Way” Przepuszczalne dla wody i powietrza Zastosowanie: drogi piesze i jezdne Układane na podbudowie mineralnej (mieszanina tłucznia, żwiru i piasku) 20-40 cm Warstwa klinująca: Jest zarazem warstwą wiążącą 10, 15, 20 cm Kliniec (0,2-32 mm Ø)

NAWIERZCHNIE ZE SPOIWAMI Z TOWRZYW SZTUCZNYCH Warstwa ścieralna: Mieszanina żywicy epoksydowej z kruszywem (1 frakcja – żwir lub grys) 2,5-3 cm Stosuje się obrzeża Dylatacje co 5-7 m Nawierzchnia jest obojętna dla środowiska + nie zarasta chwastami

NAWIERZCHNIE ZE SPOIWAMI Z TOWRZYW SZTUCZNYCH Zad. Opisz etapy wykonania nawierzchni ze spoiwem z tworzyw sztucznych Str. 80,81

NAWIERZCHNIE ZE SPOIWAMI Z TOWRZYW SZTUCZNYCH Nawierzchnie o dużej elastyczności Wypełniacz: granulat gumowy Lepiszcze: żywice epoksydowe, poliuretany, poliamidy, polichlorek winylu, kauczuk syntetyczny Proporcja lepiszcza do wypełniacza 1:1, 1:5 Nawierzchnie 1 lub wielowarstwowe, grubość 4-50 mm Podbudowa tłuczniowa lub tłuczniowo-żwirowa; także na nawierzchniach betonowych i bitumicznych Duże koszty Zastosowanie: place zabaw, obiekty sportowe

NAWIERZCHNIE KOMBINOWANE Cel: zniwelowanie monotonii placu Nadanie ciekawych efektów plastycznych ciągom pieszym Może być: poprawienie wł. Mechanicznych Np. użycie tego samego materiału ale o różnej wielkości Np. połączenie cegły klinkierowej i kostki kamiennej Np. połączenie kostki kamiennej i nawierzchni żwirowej lub tłuczniowej

Przekrój konstrukcyjny nawierzchni kombinowanej wykonanej z cegły klinkierowej i kamiennej kostki brukowej

Przekrój konstrukcyjny nawierzchni kombinowanej wykonanej ze żwiru i kamiennej kostki brukowej

Przekrój konstrukcyjny nawierzchni kombinowanej wykonanej z płyt chodnikowych i kamiennej kostki brukowej

Przekrój konstrukcyjny nawierzchni kombinowanej wykonanej z płyt chodnikowych i drobnych otoczaków

NAWIERZCHNIE KOMBINOWANE Problem: zwykle materiały mają różną grubość Dostosowanie konstrukcji do przeważającego materiału i sposobu użytkowania Uwaga: stabilizowanie elementów, aby nawierzchnia się nie odkształcała Wytrzymałość nawierzchni kombinowanych jest taka, jak wytrzymałość najsłabszego elementu zastosowanego w kombinacji

NAWIERZCHNIE SPECJALNE Nawierzchnie specjalne to nawierzchnie: Sportowe Na placach zabaw O zwiększonej wodoprzepuszczalności Ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności

Zad.1 Opisz tradycyjne nawierzchnie kortowe (sposób wykonania). Wykonaj rysunek przedstawiający przekrój przez taką nawierzchnię. Zad.2 Opisz nawierzchnię boiska do gry w siatkówkę plażową (sposób wykonania, przekrój, grubość poszczególnych warstw).

Zad.3. Jakie materiały stosujemy przy wykonywaniu nawierzchni specjalnych twardych ulepszonych z zastosowaniem tworzyw sztucznych?

Zad4. Narysuj i opisz przekroje Nawierzchni kortowej sztucznej Nawierzchni sztucznej przeznaczonej do gier zespołowych Nawierzchni sztucznej na bieżni Nawierzchni z prefabrykowanych elementów z tworzyw sztucznych do gier drobnych Nawierzchni sztucznej przeznaczonej do gry w piłę nożną

Zad. 5 Opisz sposób wykonywania nawierzchni z kruszywa naturalnego na placach zabaw. Narysuj przekrój takiej nawierzchni. Zad.6 Narysuj przekrój konstrukcyjny nawierzchni na placach zabaw dla dzieci wykonanych z wiórów drzewnych.

Zad.7 Jaka powinna być grubość warstwy dla różnych materiałów organicznych przy wykonywaniu nawierzchni z kruszyw organicznych na placach zabaw? Zad.8 Jakie są zalety nawierzchni ustabilizowanych z tworzyw sztucznych stosowanych na placach zabaw?

Zad.9 Narysuj przekrój nawierzchni z tworzyw sztucznych na placu zabaw dla dzieci. Zad.10 Jakie materiały możemy wykorzystać jako wykończenie nawierzchni o podwyższonej wodoprzepuszczalności?

Zad.11 Jakie są metody wykonania nawierzchni o podwyższonej wodoprzepuszczalności z kostek brukowych? Zad.12 Narysuj przekrój konstrukcyjny nawierzchni wodoprzepuszczalnej z kostek brukowych.

Zad.13. Narysuj przekrój konstrukcyjny nawierzchni wodoprzepuszczalnej z ażurowych płyt betonowych. Zad.14 Jak wykonujemy warstwy konstrukcyjne przy wykonywaniu nawierzchni wodoprzepuszczalnych?

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności Cel: zapewnienie prawidłowego rozwoju oraz ochrona korzeni drzew i krzewów sadzonych przy ulicach w miastach Konstrukcja – dostosowana do warunków miejscowych i zagrożeń dotyczących nadmiernego zagęszczenia gruntu

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności Najprostszy sposób – zastosowanie nawierzchni o zwiększonej wodoprzepuszczalności Najlepiej: małe elementy z szerokimi fugami

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności W celu zapewnienia dobrych warunków drzewom powinno się tworzyć ciągi strukturalnie przystosowane dla korzeni drzew, stanowiące jednocześnie oparcie dla nawierzchni Specjalne substraty glebowe dostosowane do warunków miejskich

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności Substraty glebowe – cechy: Są odporne na zagęszczenie po ustabilizowaniu struktury Mają duży udział przestworów powietrznych Mają właściwą dla roślin zasobność w składniki pokarmowe Zapewniają prawidłową wilgotność roślinom Nie są zbyt kosztowne

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności Wykonanie: Pasowe wykorytowanie gruntu Szer. min. 2,5 m Głębokość 60-90 cm Wypełnienie mieszanką kamienno-glebową Np. tłuczeń (12,5-25mm)+ił gliniasty (glina 35%; ił 40%; piasek 25%) – proporcja 4:1 (5:1) Piasek (0,21mm)+materia organiczna 4-5%+ glina 2-4% Kamienie(32-150mm) lub tłuczeń kamienny (32-45mm)+ił gliniasty – proporcja 1:5

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności Warto zastosować hydrożele M.in. – lepsze zlepienie mieszanki Przygotowanie mieszanek kamienno-glebowych: Wstępne mieszanie w betoniarkach materiałów przed ich ułożeniem Mieszanie z użyciem wody podczas układania Mieszanie na sucho podczas układania

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności Ważne: zapewnienie dostatecznego wypełnienie glebą przestrzeni między elementami szkieletowymi Tak przygotowane podłoże: Odpowiednia nośność dla chodnika Optymalne warunki dla rozwoju korzeni Następny etap: układanie chodnika

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności KONSTRUKCJE TECHNICZNE, na których będzie oparta nawierzchnia Np. żelbetowe pojemniki bez dna, z otworami w ściankach Pojemniki zagłębia się w gruncie, wypełnia się mieszanką glebową i sadzi się drzewa Mogą być przykryte ażurowymi płytami żeliwnymi lub betonowymi

Nawierzchnie ochronne dla projektowanej i istniejącej roślinności Zastosowanie kanałów w ciągach między drzewami Wypełnione podłożem właściwym dla korzeni drzew Nawierzchnia – żelbetowe płyty ażurowe Oparte na cokole krawężnika i zbrojonej ławie betonowej Zapobieganie ugniatanie gleby wokół drzew

Kolizja krawężników z korzeniami Problemy występujące przy wykonywaniu nawierzchni wokół rosnących już drzew Kolizja krawężników z korzeniami Zastosowanie krawężników mostowych (konstrukcje żelbetowe, układane nad korzeniami) Wycinanie otworów w krawężnikach dla pojedynczych korzeni Drzewa płytko korzeniące się – najwięcej kłopotów (zmiana trasy – najlepsza)