W dwusetną rocznicę urodzin Fryderyka Chopina … I chciałoby się tak dokończyć ten tytuł … czego się już nigdy o nim nie dowiemy. Wciąż nierozstrzygniętą sprawą jest data urodzin Chopina i nie tylko dzień i miesiąc ale nawet rok ! Być może nasz wielki kompozytor urodził się w 1809 r. Nie wiemy na pewno jaka była przyczyna jego przedwczesnej śmierci . Nie mamy stuprocentowej pewności jak wyglądał . Pojawiają się nawet watpliwości czy rzeczywiście George Sand była jego największą miłością … MBP w Iławie

Fryderyk Chopin urodził się 1 marca 1810 r Fryderyk Chopin urodził się 1 marca 1810 r. ( wg oświadczeń samego artysty i jego rodziny ) lub 22 lutego ( wg metryki chrztu ) we wsi Żelazowa Wola k. Sochaczewa na Mazowszu , we wsi nad rzeką Utratą. Według legendy przyszedł na świat przy grze skrzypiec swojego ojca . Żelazowa Wola

Rodzice kompozytora - Justyna i Mikołaj Dom rodzinny był dla niego ważny, „ jestem zawsze jedna nogą u Was ” pisał w 1845 r. do rodziny . Ojciec był wykształcony, oszczędny, rzeczowy, , elegancki i wykwintny, grał na kilku instrumentach , sprawnie posługiwał się piórem , jak i umysłem . Wybitnie uzdolniony pedagog . Matka grała na fortepianie i śpiewała. Była sercem tego domu : pełna wdzięku , skromna i inteligentna obdarzona dużymi zdolnościami muzycznymi . Fryderyk od szóstego roku życia gra na fortepianie . Grać nauczył się sam i mając zaledwie sześć lat umiał odtworzyć ze słuchu każdą zasłyszana melodię . Potrafił też improwizować . Okrzyknięto go cudownym dzieckiem, cudowne dzieci były akurat w modzie . Chopin w dzieciństwie nie był przeciążany pracą , starczało mu kilka godzin ćwiczeń dziennie, nie koncertował publicznie dla pieniędzy . Przez całe życie dał tylko około trzydziestu płatnych koncertów , na których przeważnie gromadzili się jego znajomi i przyjaciele. Rodzice dbali o jego rozwój umysłowy , jak i fizyczny. Był kochany , hołubiony , chwalony. Ciepła atmosfera domowa dała mu pewność , kim jest , co znaczy, ile jest wart. Rodzice kompozytora - Justyna i Mikołaj

Nagrobek rodziców Chopina na Powązkach w Warszawie.

Izabela Emilia Ludwika Oto siostry Fryderyka : Ludwika była o 4 lata starsza od Fryderyka , ją lubił najbardziej. Miał jeszcze młodsze siostry – Izabelę i Emilię , ta ostatnia zmarła w wieku 15 lat. Emilia Ludwika

Jesienią 1810 r. gdy Fryderyk miał kilka miesięcy, rodzina Chopinów przeniosła się do Warszawy . Ojciec został wykładowcą w renomowanym Liceum Warszawskim potem uczył także w szkole Wojskowej i Szkole Artylerii nauczał języka francuskiego , niemieckiego . Mikołaj utrzymywał kontakty z elitą umysłową stolicy : profesorami UW . U Chopinów bywali u m. in. Samuel Bogumił Linde i Julian Ursyn Niemcewicz . WARSZAWA

. Fryderyk Chopin w wieku 19 lat.

Chopinowie prowadzili pensjonat dla uczniów z prowincji , co dawało rodzinie dodatkowe dochody . Z grona pensjonariuszy wywodzili się przyjaciele Fryderyka : Jan Białobłocki, Tytus Woyciechowski , Jan Matuszyński .

Salon Chopinów w pałacu Krasińskich Chopinowie mieszkali najpierw w Pałacu Saskim , potem w Pałacu Kazimierzowskim, a potem już po śmierci Emilki , w Pałacu Krasińskich. Same dobre adresy . Salon Chopinów w pałacu Krasińskich

Salon Chopinów -rekonstrukcja vPierwszymi utworami skomponowanymi przez Fryderyka już w 1817 były dwa polonezy , g-moll i B-dur. Zapisał je Mikołaj, zostały opublikowane w „ Pamiętniku Warszawskim ”, z adnotacją , że autorem ich jest siedmioletni geniusz muzyczny. Miesiąc po artykule, 24 II 1818 mały Frycek wystąpił na pierwszym koncercie w pałacu Radziwiłłowskim , z którego dochód był przeznaczony na cele charytatywne. Gdy zapytano malca , co publiczności podobało się najbardziej, odrzekł „ mój koronkowy kołnierzyk ” Co tu kryć Chopin zawsze był dandysem , dla którego krój surduta i fason kapelusza były rzeczami najwyższej wagi. Salon Chopinów -rekonstrukcja

Uniwersytet Warszawski Gruntowne wykształcenie muzyczne w zakresie kompozycji odebrał Chopin w l. 1826-1829 w Szkole Głównej Muzyki, wchodzącej w skład Uniwersytetu Warszawskiego. Nauczycielem młodego pianisty był utalentowany kompozytor Józef Elsner . Doceniał on talent Chopina i umiejętnie nim kierował, nie krepując osobowości ucznia. Uniwersytet Warszawski

On to napisał po adresem młodego studenta Chopina : „ szczególna zdolność geniusz muzyczny ” . Józef Elsner (1769- 1854 )

Teatr Narodowy Konstancja Gładkowska W czasie studiów młody Fryderyk poznał piękną Konstancję Gładkowską „ mam mój ideał , któremu wiernie służę, który mi się śni ” tak o niej pisał do przyjaciela . Razem studiowali , ona w Instytucie Muzyki i Deklamacji. Konstancja wzięła udział w pożegnalnym koncercie Chopina 11 X 1830 r. „ Biało ubrana z różami do twarzy , prześlicznie ubrana, śpiewała tak jak nigdy nie śpiewała ”. Niektórzy biografowie twierdzą , że Konstancja o tej miłości dowiedziała się dopiero pod koniec życia , ale sądząc z korespondencji tak źle nie było , miłość do Konstancji przeminęła jednak szybko , co może być zrozumiałe , bo panna śpiewała ponoć marnie . Teatr Narodowy Konstancja Gładkowska

. Inspiracje Fryderyk letnie wakacje spędzał na wsi, m. in. dwukrotnie w Szafarni na Kujawach , gdzie słuchał , notował teksty piosenek ludowych , uczestniczył w dożynkach, weselach , tańczył i grał na basetli z muzykami wiejskimi, słuchał wiejskich kapel i przygodnych muzykantów . Doskonale poznał polski folklor muzyczny z jego bogactwem rytmów i tanecznym wigorem i nie zapomniał do końca życia. Na wsi polskiej tkwiły korzenie jego twórczej odrębności .

Po zakończeniu nauki Fryderyk zaplanował dłuższy pobyt za granicą dla poznania życia muzycznego ówczesnej Europy i zdobycia sławy. 2 XI 1830 r. Fryderyk Chopin z przyjacielem Tytusem Woyciechowskim opuścił Warszawę na zawsze. Można się domyślać, że rodzina chciała go ochronić przed zbliżającą się burzą : narastał bunt przeciw caratowi i Konstantemu , wysłali go by uniknął tego, co już wisiało w powietrzu – kolejnego powstania . Miał robić karierę , trzeba mu było światowego rozgłosu , sukcesu , uczniów wreszcie. Miał w kuferku swoje pierwsze kompozycje : mazurki , nokturny i , jak nie omieszkał się pochwalić nowe spodnie !

Jesienią 1831 r. Chopin przyjechał stolicy Francji Jesienią 1831 r. Chopin przyjechał stolicy Francji. Paryż to ówczesne centrum świata kultury i sztuki. „ jest tu największy przepych , największa cnota , największy występek , krzyku, wrzasku, turkotu błota więcej, ginie się w tym roju i wygodnie z niego żyje „ pisał . Młody Polak stał się sławny po wspaniałym koncercie, który odbył się w Sali Pleyela 26 II 1832 r. Wtedy z ust Roberta Schumanna padły słynne słowa : „ Panowie, czapki z głów, oto geniusz ” Osiadłszy w Paryżu Chopin świadomie wybrał status emigranta . Mimo próśb ojca, nie podporządkował się rozporządzeniu cara i nie zgłosił się do ambasady rosyjskiej w celu przedłużenia paszportu. Tym samym , został zaliczony w poczet politycznych uchodźców, odciął sobie możliwość legalnego przyjazdu do kraju. Był nieufny wobec nowo poznanych osób i mówiono , że by do niego dotrzeć najlepiej mówić po polsku. Podobno Chopin celowo mówił po francusku z akcentem , bo chciał pokazać , że choć nosi francuskie imię i nazwisko , jest Polakiem . Paryż

Sala Pleyela Fortepian Chopina Chopin stał się twarzą firmy Pleyel . Grał na jej instrumentach , koncertował w jej salonach ; był pośrednikiem - za każdy sprzedany egzemplarz brał prowizję ! Fortepiany ówczesne były mniejsze od współczesnych , miały węższe klawisze i w porównaniu ze współczesnymi cichsze brzmienie . Fortepian Chopina

Chopin miał małe dłonie – zachował się odlew jego dłoni .

Najważniejszym źródłem dochodów Fryderyka Chopina były lekcje Najważniejszym źródłem dochodów Fryderyka Chopina były lekcje. Stał się wziętym nauczycielem fortepianu wśród polskiej i francuskiej arystokracji . Paryskie salony były też ulubionym miejscem jego występów. Na lekcje czekały Rotschildówny i książęta krwi. Chopin brał najwyższe stawki w Paryżu, godzina to 5 dniówek robotnika . Podobno był niezwykle surowy jako nauczyciel zdarzało mu się spuszczać klapę fortepianu na ręce nie dość przygotowanych uczniów. Cenił się i nie dawał wielu koncertów. Wydawcy bili się o jego utwory, a on ze zręcznością, jakiej nikt by nie podejrzewał, wykorzystywał to zainteresowanie , negocjując najwyższe ceny. Nie miał skrupułów . Potrafił zrezygnować ze współpracy z zaprzyjaźnionym wydawcą i iść , tam gdzie mu więcej zapłacą . Notoryczne wykłócał się ze swoimi wydawcami i w listach wyzywał ich od najgorszych. Targował się do upadłego. Grał przede wszystkim w salonach przyjaciół i znajomych, Był dobrem trudno dostępnym , geniuszem cenionym i uwielbianym.

Poruszał się z niewysłowiona gracją, mówił zawsze głosem cichym nieraz przytłumionym . Jego poczucie humoru kontrastowało z niechęcią do ujawniania najskrytszych uczuć, emocji i przeżyć . Elegancja jego ubioru była legendarna. Chopin był znakomicie wychowany i obyty. Władał wieloma językami ( angielskim, niemieckim, włoskim i francuskim) . Lubił salonowe życie do którego był stworzony. Talenty towarzyskie, maniery zaprocentowały, leżały u źródeł jego wielkiego sukcesu paryskiego. Muzyków traktowano wtedy jako osoby wynajęte, on zaś był zawsze i wszędzie człowiekiem z towarzystwa. Był pożądany i poszukiwany. „ Żywy , bystry, , pełen humoru, i niezmąconej pogody ” charakteryzował go Franciszek Liszt, George Sand „ duchowe życie Ch. niczym nigdy nie objawiało się na zewnątrz ”. Był skryty „ najbliżsi przyjaciele nie mieli dostępu do sanktuarium jego duszy ”. Z charakteru był określany zgodnie jako prawy i bezinteresowny, wierny i pełen szczególnej godności . Wzbudzał miłość i był przez nią otoczony .

Zachowały się sprzeczne opisy powierzchowności kompozytora Zachowały się sprzeczne opisy powierzchowności kompozytora. Z jednych wynika , że miał 180 cm wzrostu , z innych że 170 . Wg George Sand miał oczy niebieskie inni twierdzili że brązowe . Bez wątpienia bardzo dbał o siebie. Był wręcz przewrażliwiony na punkcie swojego wyglądu. Wydawał ogromne sumy na ubrania , miał ulubionego kapelusznika i własnego szewca, interesował się modą , jeden z jego uczniów wspominał ze u nikogo nie widział tak lśniących butów jak u Chopina . Z domu nie ruszał się bez białych rękawiczek , których miał wiele par i bez których jak pisał żartem „ nie miał by dobrego tonu ” , w ten sposób wytykał snobizm arystokracji. Ubierał się z wyszukana wytwornością : zgodnie z ówczesną modą nosił frak granatowy, koniecznie perłowe spodnie ( ulubiony kolor ), fular spięty brylantową szpilką .

Był człowiekiem skorym do żartów Był człowiekiem skorym do żartów. Był ceniony na salonach jako osoba , która rozbawiała wszystkich do łez. Miał talent komiczny i umiejętności naśladowania , które podziwiał m. in. Balzac . Umiał naśladować głosy , potrafił z sąsiedniego pokoju udawać ożywioną rozmowę trzech osób na temat podsłuchującego. Kiedy się upił grał łokciami na fortepianie. Lubił chleb razowy, mleko , poezje Mickiewicza , dzień zaczynał od wypicia kawy potem częściej sięgał po czekoladę . Był przesądny nie zaczynał niczego poważnego w poniedziałek lub w piątek, nie lubił liczb 13 i 7. Był obsesyjnie punktualny. Nie golił się sam , zanim zjawili się uczniowie musiał go najpierw odwiedzić fryzjer. Lubił świeże kwiaty zwłaszcza fiołki. Być może spełniały one także funkcję praktyczną : zabijały zapach kadzi inhalacyjnych ułatwiających mu oddychanie . Listy , które pisał do rodziny i przyjaciół zdradzały talent literacki .

KOBIETY

Trzej bracia Wodzińscy mieszkali w pensjonacie u Chopinów. W 1835 r Trzej bracia Wodzińscy mieszkali w pensjonacie u Chopinów. W 1835 r . Podczas pobytu w Dreźnie Chopin odnowił znajomość z tą rodziną . Maria miała dużo wdzięku, talent malarski i wokalny. Zaręczyli się rok później w „ szarej godzinie „ cokolwiek to znaczyło . Narzeczeństwo było nieoficjalne , do małżeństwa nie doszło. Pastwo Wodzińscy zaniepokojeni złym stanem zdrowia pianisty i jego zbyt swobodnym trybem życia uznali go za nieodpowiedniego dla swojej córki. Chopin lubił bowiem kawalerskie życie : czyli dużo imprezować, upijać się , wracać do domu późno, odżywiać się nieregularnie, nie dbać o siebie . Chopin mocno przeżył rozstanie , listy od panny związał różową wstążką i podpisał - „moja bieda ”. Maria Wodzińska

Zjawiskowo piękna , czarująca , o nieprzeciętnych talentach , była jedną z jego pierwszych uczennic, Chopin zabiegał o jej względy , odwiedzali się , ona lubiła słuchać jego improwizacji , on jej chętnie akompaniował , uwielbiał jej śpiew . Przyjaźń ta przetrwała do końca życia kompozytora . Czy tylko przyjaźń ? Rodzina Potockiej po dziś dzień nie udostępnia ich listów. Delfina Potocka

Marcelina Czartoryska Serdeczna przyjaciółka Chopina , najzdolniejsza uczennica Chopina, najznakomitsza z ówcczesnych polskich interpretatorek jego muzyki. Marcelina Czartoryska

George Sand – właśc. Aurore Dudevant (1804-1876 ) Zastałem kolegę George Sand w domowej sukience , w jej olbrzymim pokoju (…) palącą poobiednie cygaro , podwoiła swój podbródek jak ksiądz kanonik . Jej śniada cera nie zmieniła się , jej piękne oczy nie straciły nic ze swego blasku ” . Była zaprzeczeniem jego ideału kobiety. „ Czy to rzeczywiście kobieta ? Pozwalam sobie o tym wątpić „ tak ją scharakteryzował Chopin po pierwszym spotkaniu. Jej genealogia była fascynująca , tak się dziwnie plotło , że Sand była spokrewniona zarówno z trzema królami Francji , jak i z wędrownym handlarzem ptaków oraz z całym szeregiem służby domowej . George Sand – właśc. Aurore Dudevant (1804-1876 )

G.S. ubierała się z męska , paliła papierosy i cygara, klęła jak szewc słynęła z ekstrawagancji i swobodnego stylu życia . Była niezwykle inteligentna , błyskotliwa , obdarzona wielka siłą witalna i temperamentem. Po nocach pisała bardzo poczytne powieści za którymi szalały ówczesne czytelniczki. Mała , kształtna o dużych czarnych oczach niewiele mówiąca , była jedyną prawdziwa miłością pianisty . Ich romans przeszedł do historii jako jeden ze słynniejszych romansów wielkich artystów epoki.

Na początku znajomości wyjechali razem na Majorkę Na początku znajomości wyjechali razem na Majorkę . „ Możesz sobie mnie wystawić nieufryzowanego , bez białych rękawiczek i bladego jak zawsze „ tak pisał do przyjaciela Pobyt tam zamienił się w horror . Kobieta w spodniach i chory na gruźlicę kompozytor budzili agresję wśród miejscowych . Rzucano w nich kamieniami, żądano ogromnych sum za żywność. Na dodatek cały czas padał deszcz, a gdy zachorował para stała się jak zadżumiona, bo w Hiszpanii gruźlicę uznawano za chorobę zakaźną . I obowiązywały przepisy palenia rzeczy należących do chorych .Ustawiczne zmiany lokum pociągały za sobą ciągłe płacenie za spalone łóżka i pościel, szukanie nowego schronienia . W takiej sytuacji łatwo o konflikty, a jednak związek przetrwał. W czasie pobytu na wyspie( na przełomie 1838 i 1839 r.) Chopin dopracował cykl 24 preludiów m. in. Preludium Deszczowe. List Chopina z Majorki

Majorka

Nohant To tutaj spędzał wakacje w latach 1839-1846 tylko na zimę wracał do Paryża . Był to najszczęśliwszy okres w jego życiu od czasu opuszczenia domu rodzinnego , a w twórczości najbardziej płodny. W Nohant powstała większość najwybitniejszych i najgłębszych dzieł Chopina : Ballada As – dur, Nokturn op. 48 , Fantazja f-moll op. 49. W Nohant bywali : Balzac, Liszt, wreszcie Delacroix najbliższy przez wiele lat przyjaciel i partner do intelektualnych rozmów. Przez lata Fryderyk i GS żywili dla siebie miłość i przyjaźń .

Geniusz Piotr Wierzbicki autor książki o kompozytorze „ Migotliwy ton „ tak scharakteryzował jego muzykę : „ Na czym polega tajemnica Chopina ? Jest coś w tej muzyce , co czyni ją piekielnie rozpoznawalną . Dwa trzy takty i już wiemy , że to Chopin . Jego tajemnica polega na jego skrajnej oryginalności , strasznej osobności . Muzyka Chopina jest wyjątkowo inteligentna . Chopin jest jak zegarmistrz , on miał głowę żeby to napisać i trzeba mieć głowę żeby to odczytać „

Fryderyk Chopin był niezrównanym mistrzem ekspresji , ‘’ poetą dźwięku ‘’, osiągającym w sztuce gry wyżyny dostępne tylko największym geniuszom. Nowatorstwo twórcze , niezwykły nadprzyrodzony dar improwizacji łączył z doskonałym warsztatem kompozytorskim. , nieustannie poszukując złotego środka łączącego emocjonalne treści z doskonałością klasycznej formy , o precyzyjnej logicznej konstrukcji. Był niedoścignionym mistrzem melodii. Chopin był przede wszystkim pianistą jego działalność muzyczna ograniczyła się tylko do fortepianu. Rękopisy Chopina

Fortepian Fryderyka Chopina Muzyka Chopina miała wyraźnie narodowy charakter, interpretujemy fragmenty melancholijne jako przejaw tęsknoty za krajem , żyjącego na emigracji kompozytora , a fragmenty heroiczne jako nawiązanie do wielkiej historii Polski. We wczesnym okresie twórczości powstały mazury i polonezy . Z tego okresu pochodzą Rondo a la Krakowiak i Rondo a la Mazur . W latach 1831 – 1839 artysta komponował preludia( Preludium deszczowe) i etiudy ( Etiuda rewolucyjna), ballady i nokturny . Wybitnym osiągnięciem ostatniego okresu życia artysty były sonaty. Znana jest przede wszystkim Sonata B-moll, zawierająca sławny marsz pogrzebowy. Fortepian Fryderyka Chopina Rękopisy Chopina

Choroba i śmierć

Koniec związku z George nastąpił w 1847 r Koniec związku z George nastąpił w 1847 r. Chopin stał się zbyt chory i uciążliwy , odważał się ją krytykować , a tego nie tolerowała . Podobno powodem ostatecznym zerwania była kłótnia o wielkość kurczaka podanego na obiad (nie mógł jeść wieprzowiny ) . Ciężkie przeżycia osobiste, a także utrata Nohant odbiły się na stanie fizycznym i psychicznym pianisty . Przestał komponować. Wyjechał do Anglii namówiony przez uwielbiająca go uczennice Jane Stirling . W 1848 r. trudno było utrzymać się w Paryżu z lekcji – arystokracja wyjechała z miasta w obawie przed rewolucją. Podróż podkopała siły kompozytora jeszcze bardziej . Po powrocie do Paryża artysta położył się po prostu do łóżka i zaczął umierać . Zdawał sobie sprawę ze swego stanu , w czerwcu 1849 r. pisał do siostry Ludwiki i siostrzenicy ( tez Ludwiki ) „ Jeżeli możecie, to przyjedźcie. Słaby jestem (…) Wszakże i cyprysy mają swe kaprysy : mój kaprys dziś jest Was tu widzieć (…) ” Fryderyk Chopin zmarł17 X 1849 r. w swoim ostatnim paryskim mieszkaniu przy placu Vendome. Plac Vendome

Nagrobek kompozytora na cmentarzu Pere- Lachaise Został pochowany na cmentarzu Pere Lachaise w Paryżu. Nagrobek kompozytora na cmentarzu Pere- Lachaise

„Rodem Warszawianin , sercem Polak , a talentem świata obywatel Fryderyk Chopin, zszedł z tego świata ” – takimi słowami pożegnał go Cyprian Kamil Norwid w „ Dzienniku Polskim ” 18 X 1849 r.

Filar z wmurowaną urną z sercem Chopina Zgodnie z ostatnia wolą Chopina wyjęte po śmierci jego serce siostra przywiozła do Warszawy w karafce kryształowej z alkoholem ( koniakiem ? ). Karafkę Ludwika przeszmuglowała , na granicy urzędnicy carscy zapytali „ co wieziesz ? ” – Ludwika odpowiedziała „ serce wiozę ” więc wpuszczono ją przez granicę w przekonaniu, że miała na myśli własne . Urna z sercem artysty została wmurowana w filar kościoła Św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu. Filar z wmurowaną urną z sercem Chopina

W świecie naukowym wciąż trwają dyskusje na temat przyczyny śmierci pianisty. Oficjalną przyczyną zgonu była gruźlica płuc i krtani. Prof. Wojciech Cichy przypuszcza , że Chopin cierpiał na mukowiscydozę. Badanie zakonserwowanego serca Chopina mogłoby przynieść potwierdzenie tej hipotezy.

Muzeum Fryderyka Chopina Pierwszego marca 2010 r. otwarto w Warszawie kompleks budynków obejmujący nowe Centrum Chopinowskie oraz Muzeum Fryderyka Chopina w wyremontowanym Zamku Ostrogskich . Dla zwiedzających Muzeum będzie dostępne po Wielkanocy. Pałac Ostrogskich

Koniec