FUTURES OPTIONS ON COMMODITIES II Twoja droga do finansowej wolności
Część II – Zabezpieczenia W tej części między innymi: Rozważymy kontrakty terminowe jako zabezpieczenia przed zmianami kursów Poznamy pojęcie opcji Zrozumiemy jak działają opcje OTM Poznamy niektóre (tylko te potrzebne) parametry opcji Poznamy nazwy polskie i ich angielskie odpowiedniki Zastanowimy się od czego zależy cena zabezpieczenia opcyjnego
Problem Rolnika Rolnik ma pole obsiane zbożem, powiedzmy pszenicą. Pszenica urosła, ale żniwa dopiero za miesiąc Aktualna cena rynkowa pszenicy satysfakcjonuje Rolnika, jednak wie on, że im bliżej żniw tym cena może być niższa Aby zabezpieczyć się przed spadkiem dochodu Rolnik próbuje już teraz znaleźć kupca na swoje zbiory Kupiec zobowiązuje się zapłacić bieżącą cenę za pszenicę, której dostawa nastąpi w przyszłości. Nie musi jednak na razie płacić pełnej kwoty za dostawę – przecież nie otrzymał jeszcze towaru, a jedynie pewną jej część jako depozyt-zaliczkę na wypadek gdyby chciał wycofać się z umowy, a cena pszenicy faktycznie spadła. Taka umowa, to właśnie kontrakt terminowy. Umowa zawierana jest teraz, po aktualnej cenie rynkowej na dane dobro, ale fizyczna dostawa i ostateczne rozliczenie następuje w przyszłości, w terminie przewidzianym w kontrakcie.
Kontrakt terminowy Rolnika Kontrakt terminowy funkcjonuje następująco: Jeśli cena pszenicy spada, Rolnik nic nie traci, gdyż za zakontraktowaną pszenicę dostanie cenę zapisaną w kontrakcie. Nawet jeśli sprzeda pszenicę komuś innemu, druga strona kontraktu (Kupiec) wypłaci mu kwotę wynikającą z różnicy cen Jeśli cena pszenicy urośnie, Rolnik nic nie zyskuje, gdyż za zakontraktowaną pszenicę i tak dostanie cenę zapisaną w kontrakcie. Nawet jeśli sprzeda pszenicę komuś innemu, nadwyżkę wynikającą z różnicy cen musi wypłacić Kupcowi, z którym zawarł kontrakt.
W praktyce, w przypadku kontraktów handlowanych na giełdach dostawa fizyczna zazwyczaj nie następuje (choć może nastąpić) Strony transakcji rozliczają się natomiast ze sobą z różnicy cen między dniem zawarcia transakcji, a dniem rozliczenia: Jeśli cena poszła w górę, pieniądze przepływają z konta posiadacza pozycji krótkiej na konto posiadacza pozycji długiej Jeśli cena poszła w dół, pieniądze przepływają z konta posiadacza pozycji długiej na konto posiadacza pozycji krótkiej Przekazana (w jedną lub w drugą stronę) kwota pieniędzy jest taka, że dokładnie rekompensuje posiadaczowi towaru wzrost lub spadek jego kursu
Podsumowując, kontrakt terminowy zabezpiecza interes strony tak, że nie traci ona przy niekorzystnym dla niej ruchu cen, jednak na ruchu cen dla niej korzystnym, nic nie zyskuje (pomijamy zakup lub sprzedaż kontraktów w celach spekulacyjnych). Jest to pewnego rodzaju wada kontraktów futures, dlatego szukano rozwiązania… … i wymyślono opcje, które zapewniają ochronę, a jednocześnie nie pozbawiają możliwości zysków! Ale o nich za chwilę…
Rolnik się ubezpiecza Rolnik, zamiast sprzedawać swoją przyszłą produkcję na rynku terminowym, przeszukał oferty towarzystw ubezpieczeniowych. Znalazł ubezpieczenie przed spadkiem kursu pszenicy, które działa następująco: Polisa kosztuje – Rolnik płaci jednorazową składkę zależną od czasu obowiązywania ochrony ubezpieczeniowej Poniżej pewnej ceny – nazwijmy ją ceną aktywacji polisy – ubezpieczyciel wypłaca Rolnikowi odszkodowanie. Odszkodowanie jest tym większe im bardziej kurs spadnie poniżej ceny aktywacji, co dokładnie kompensuje Rolnikowi spadek wartości jego zbiorów Jeśli kurs w chwili wygaśnięcia polisy będzie niższy niż na początku, ale wyższy od ceny aktywacji, Rolnik traci jedynie niewielką część wartości zbioru Za to jeśli kurs pszenicy urośnie, Rolnik zatrzymuje dla siebie całą nadwyżkę, pomniejszoną jedynie o (jednorazową) wartość składki!
Profil zysku ubezpieczonego Rolnika: Wykres zysku Rolnika w zależności od ceny pszenicy z uwzględnieniem wypłaty z ubezpieczenia: Poniżej ceny aktywacji polisy spadająca wartość zbiorów jest kompensowana przez rosnące odszkodowanie. Maksymalna strata to różnica miedzy ceną pszenicy w dniu zawarcia umowy, a ceną aktywacji, powiększona o opłaconą składkę. Bez ubezpieczenia możliwa strata byłaby niemal nieograniczona Cena pszenicy Zysk Rolnika Kwota którą Rolnik zyska na sprzedanej pszenicy (przychód minus koszty produkcji) Kwota z uwzględnieniem wypłaty odszkodowania Cena aktywacji
Ubezpieczenie, które działa w sposób, który właśnie opisaliśmy, to nic innego jak OPCJA Ubezpieczenie, które chroni przed spadkami kursu instrumentu bazowego, to opcja PUT Poniżej ceny aktywacji ubezpieczyciel wypłaca coraz większe odszkodowanie. Powyżej ceny aktywacji ubezpieczyciel zatrzymuje całą pobraną składkę dla siebie.
… (…)
Podsumowanie Opcje OTM działają jak klasyczne polisy ubezpieczeniowe Opcje PUT zabezpieczają przed spadkami, opcje CALL zabezpieczają przed wzrostami Za pomocą opcji można się zabezpieczać przed zmianami kursów zarówno instrumentów podstawowych, np. akcji, jak i pochodnych, np. kontraktów terminowych W kręgu naszego zainteresowania są wyłącznie opcje na kontrakty terminowe na surowce, czyli: Futures Options on Commodities Wszystko to nie oznacza jednak, że nasza metoda bazuje na kupowaniu opcji… Wręcz przeciwnie!
Zadania: 1. Kurs instrumentu bazowego wynosi Do każdej z czterech cen wykonania dopisz CALL lub PUT, tak, aby wszystkie opcje były OTM: 1100…….., 1200…….., 1300…….., 1400…….. 2. Kurs instrumentu bazowego wynosi 601 ¾. Do każdej z pięciu cen wykonania dopisz CALL lub PUT, tak, aby wszystkie opcje były ITM: 601 1/8…….., 601 ½…….., 601 5/8…….., 601 7/8…….., 602……..