BUDOWNICTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW PRAWA FIZYKI I MATEMATYKI ZASTOSOWANE W BUDOWNICTWIE

BUDOWNICTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW ARCHITEKTURA STAROŻYTNOŚCI

EGIPT CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Materiały budowlane jakie stosowano to: ił nilowy, glina, kamień, drewno; Początkowo budynkami mieszkalnymi były lepianki z iłu w kształcie kopulastym, potem to prymitywne chaty w kształcie czworościennym - lepione lub murowane; Mury stawiano tęgie, grube u dołu i zwężające się ku górze; Bardzo małe okna i drzwi; W świątyniach stosowano bardzo wąskie pomieszczenia

EGIPT KOLUMNY Kolumna egipska nie pojawia się od razu w gotowym kształcie, początkowo podporą stropu jest czworograniasty filar. Z czasem, przez ścięcie krawędzi, filar otrzymuje przekrój ośmioboczny. Dalsze ścinanie krawędzi daje kolejno przekrój szesnastoboczny, wreszcie przechodzi w koło. Kolumny są tęższe u dołu i oparte na płaskim krążku zwanym bazą. Górna część kolumny uformowana jest w głowicę (kapitel), która utrzymuje formę zdobniczą, wykonaną po kamieniarsku i malowaną. Przykłady kolumn egipskich

EGIPT GROBOWCE Grobowce w starożytnym Egipcie spełniały wielką rolę. Początkowo są to podziemne komory o małych rozmiarach, wyłożone cegłą lub drewnem, zabezpieczone drewnianym stropem. Później pojawia się nadbudowa w postaci prymitywnej chatki, następnie nadziemny blok o pochyłych ścianach i płaskim dachu. Arabowie nazwali grobowce „mastabami”. Grobowce, z biegiem czasu przekształciły się w formę o kilku pomieszczeniach. Powstały również rodzinne zespoły mastab.

EGIPT PIRAMIDY Piramida była grobowcem faraona. Ma kształt ostrosłupa prostego na kwadratowej podstawie i ścianach nachylonych do podstawy pod kątem 500. Mumię wkładano w środkową komorę. Najstarsze piramidy to: Piramida w Sakkarze. Piramida w Dashur. Zbudowano ją na prostokącie Nazwano ją złamaną, ponieważ z małych bloków kamiennych, mniej więcej w połowie wysokości nadając jej kształt jej ściany są załamane i biegną ku zmniejszających się stopni. wierzchołkowi z mniejszym nachyleniem.

EGIPT PIRAMIDY Trzy ważne piramidy wznoszą się koło wsi Giza, w pobliżu Kairu. Jest to; Piramida faraona Chufu (Cheopsa) Piramida faraona Chafra Piramida faraona Mykerinosa

EGIPT ŚWIĄTYNIE Potem tworzone świątynie skalne. Do ważniejszych świątyń wiodły aleje sfinksów, tzn. leżących lwów o ludzkich lub baranich głowach Plac przed świątynią akcentował obelisk (jednorodny, kamienny, graniasty filar zwężający się ku górze, zakończony tępą piramidką)

MEZOPOTAMIA CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Mury wznoszono z cegły suszonej, okładając ją w ważniejszych budowlach cegłą paloną; Mury są tęgie, często wzmocnione pionowymi pasami pogrubiającymi; Spoiwem w murach jest glina lub asfalt naturalny, potem także gips; Domy prywatne zazwyczaj były parterowe, budowane z cegły surowej, zadowalając się tynkowaniem wnętrz;

MEZOPOTAMIA CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Rzeźba dekoracyjna reprezentowana jest przeważnie figurami uskrzydlonych geniuszów lub byków z ludzką twarzą, wykazujących przesadną anatomię.

PERSJA CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Budowle są skromne w formie i konstrukcji; Mury wykonywano z palonej lub suszonej cegły, barwionej i formowanej po rzeźbiarsku; Z kolorowych cegieł układano jako okładziny całe ściany:

GRECJA CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Styl grecki rozpada się na trzy kierunki, różniące się między sobą w proporcjach i szczegółach. Później nazwano je porządkami. Istnieją porządki : dorycki, joński i koryncki; Jako materiał budowlany stosowano drewno, cegły i kamień ciosowy. Metale stosowano tylko z konieczności, np. z gwoździami, hakami. Mury często powlekano bardzo cienką warstwą gipsu, którą wygładzano i kolorowano;

GRECJA PORZĄDEK DORYCKI Kolumna składa się z dwóch części: trzonu i głowicy. Trzon zwęża się ku górze. Górna średnica trzonu mierzy ok,. 4/5 średnicy dolnej. Żłobkowany jest pionowo. Żłobki, w liczbie od 16 do 24 stykają się ze sobą, dając ostre krawędzie.

GRECJA PORZĄDEK DORYCKI Budowle reprezentacyjne polichromowano kolorami czystymi, nasyconymi(białymi, błękitnymi, czerwonymi) Najstarszą świątynią dorycką jest świątynia Hery w Olimpii

GRECJA PORZĄDEK JOŃSKI Budowle jońskie różnią się od doryckich tym, że wyglądają na lżejsze, smuklejsze. Słupy są wyższe w relacji do grubości. Najwspanialszym dziełem porządku jońskiego to świątynia Artemidy w Efezie.

GRECJA PORZĄDEK KORYNCKI Nieznacznie różni się od jońskiego. Jedyną z różnic jest głowica, której głównym motywem jest liść akantu. Słup koryncki jest smuklejszy od jońskiego. Dużą budowlą koryncką jest świątynia Zeusa Olimpijskiego w Atenach.

RZYM CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Architektura rzymska dzieli się na porządki: joński i koryncki, będące bogaciej wyposażone w płaskorzeźby niż greckie. Wprowadzono kopuły półkoliste; - Kolumna jest smuklejsza od greckiej i gęściej żłobkowana. Pod widnieje szyjka. Architraw i fryz są podobnie wykształcone jak w porządku greckim, ale architraw jest znacznie węższy od fryzu.

BUDOWNICTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW ARCHITEKTURA WCZESNYCH WIEKÓW ŚREDNICH

OKRES ROMAŃSKI CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Podstawowym materiałem budowlanym jest kamień, zazwyczaj obrobiony w kostkę. Grube ściany wypełniają kamienie łożyskowe lub łupane, obficie zalane zaprawą wapienną; Otwory w murach (drzwi i okna) są bardzo małe; Dla okresu romańskiego charakterystyczne były następujące typy kolumn

OKRES ROMAŃSKI CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Dla wczesnego stylu typowa jest głowica kostkowa, powierzchnia obrotowa, zbliżona do półkuli, ścięta z czterech stron pionowymi płaszczyznami. Jest to więc kwadrat ozdobiony niezbyt skomplikowanym gzymsem; Dużą rolę odgrywają filary o profilu kwadratowym. Jego baza i głowica są mało skomplikowane. Filar przyjmuje łęki i żebra, wtedy też jego przekrój poziomy znacznie się wzbogaca.

OKRES ROMAŃSKI CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Rzeźba romańska odznacza się wielką świeżością, np. ornament roślinny bywa traktowany z wielkim uproszczeniem, że nie można odgadnąć jaka roślina była dla rzeźbiarza pierwowzorem; W malarstwie dominują tematy religijne, wykorzystując duże przestrzenie ścian; Pojawienie się witrażu, kolorowych szkieł ułożonych w ornament dywanowy, łączonych paskami ołowiu;

OKRES ROMAŃSKI POLSKA Między IX a X wiekiem Polska musiała mieć budowle mieszkalne, obronne i sakralne. Budowle te pierwotnie wznoszono z drewna. Dopiero ok. 1180r pojawiła się cegła, którą układa się w murze tzw. wiązaniem wendyjskim. System ten pod koniec XIII w ustępuje tzw. wiązaniu polskiemu

OKRES ROMAŃSKI POLSKA Najprawdopodobniej najstarszą budowlą romańską w Polsce jest Rotunda N P Marii na Wawelu Drugą budowlą zasługującą na uwagę jest Rotunda św. Gotarda w Strzelinie A także Rotunda w Grzegorzewicach, kaplica zamkowa w Cieszynie, Rotunda w Stroni Śląskiej.

OKRES ROMAŃSKI POLSKA Romańskich kościołów prostokątnych jest mniej więcej tyle samo co rotund. Ich przedstawicielami w Polsce jest kościół NMPanny w Górce pod Ślężą. A także kościół w Pożaryszczu, w Pełnicy i w Udaninie. Są to kościoły bezwieżowe, z kamienia łamanego. Dobrze znaną nam budowlą romańską jest katedra św. Wojciecha w Gnieźnie.

OKRES ROMAŃSKI POLSKA KATEDRA ŚW. WOJCIECHA W GNIEŹNIE

BUDOWNICTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW ARCHITEKTURA PÓŹNYCH WIEKÓW ŚREDNICH

OKRES GOTYCKI CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Jest to następstwo stylu romańskiego; Sklepienie gotyckie operuje łukami ostrymi. Każdy z nich jest łukiem złożonym z dwóch odcinków kół, prawie zawsze symetrycznie rozmieszczonych. Zależnie od położenia środków tych kół otrzymujemy łuki mniej lub bardziej zaostrzone. Oprócz tych łuków występują łuki bardziej skomplikowane, taki jak np. łuk Tudorów w Anglii

OKRES GOTYCKI CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Ośli grzbiet, zwany też przeginką Łuk kotarowy, zamykający otwory okienne lub drzwiowe. Uzyskanie sklepienia Krzyżowo-gwiazdowego i siatkowego

OKRES GOTYCKI CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Doprowadziło to do powstania dość zawiłych, a nawet dziwacznych układów. Osobną pozycję stanowi ceglane sklepienie celkowe lub kryształowe

OKRES GOTYCKI CECHY CHARAKTERYSTYCZNE - Otwory ścienne w budynkach (drzwi i okna) są większe niż w okresie romańskim; Rozwój witrażu; Bardzo strome dachy; - Wzbogacenie wystroju wnętrz: bardziej skomplikowane profile filarów, dołączenie do nich dodatkowych kolumienek, listewek, itp..

OKRES GOTYCKI CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Gładki mur ceglany, którego nie tynkowano, wykonywano umiejętnie na przemian z cegły czerwonej i czarnej, spiekanej do połysku, uzyskując efekty dywanowe

OKRES GOTYCKI POLSKA - Pionierskimi dziełami stylu gotyckiego są kościół Dominikanów pod wezwaniem Św. Jakuba w Sandomierzu (1227)

OKRES GOTYCKI POLSKA Kościół Franciszkański w Gnieźnie

OKRES GOTYCKI POLSKA Franciszkański kościół Św. Jakuba we Wrocławiu

OKRES GOTYCKI POLSKA Wawel w Krakowie

BUDOWNICTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW ARCHITEKTURA RENESANSU

RENESANS CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Zwrot ku humanizmowi (inaczej mówiąc ku sprawom ludzkim); Polska dzieli się na trzy okresy: (1500-1550) - Okres włoski, działają tu przede wszystkim wyraźne wpływy włoskie (1550-1600) – upowszechnienie stylu, przenikanie do szerokich sfer szlachty i mieszczaństwa, dostosowywanie nowej sztuki do lokalnego tła i obyczajowości (1600-1650) – charakteryzuje się przerostem potęgi magnatów, upadkiem stanu mieszczańskiego i wzrostem nietolerancji religijnej

RENESANS WŁOCHY – PODWALINY STYLU Powstaje duża liczba pałaców, budynków użyteczności publicznej, rezydencji podmiejskich; Utworzenie nowoczesnego wnętrza znacznych rozmiarów, wyposażonego w duże okna, nie dzielonego kolumnami, ani filarami; Budynki tracą charakter obronny; Architektura religijna ulega przeobrażeniu: wnętrza stają się mniej strzeliste; spore okna prostokątne lub koliste pozbawione witraży; Dużemu rozpowszechnieniu ulegają sklepienia: Kolebkowe nieckowe zwierciadlane

RENESANS WŁOCHY – PODWALINY STYLU Do rozkwitu dochodzi zaniedbana przez wieki średnie kopuła , czasza kuli osadzona wprost na murze cylindrycznym, lub na kwadracie, jako tzw. sklepienie a-kopuła na trompach b- sklepienie żaglaste c- kopuła na żaglach d kopuła na bębnie

RENESANS WŁOCHY – PODWALINY STYLU Głowni budowniczy tego okresu we Włoszech to Filippo Brunellesco, Leone Battista Alberti, Miechelozza di Bartolommeo, Bernard Rosselini, Antonio Filarete, i inni. Filippo Brunellesco Antonio Filarete

RENESANS POLSKA Szereg renesansowych budowli w Polsce rozpoczyna zachodnie skrzydło zamku na Wawelu w Krakowie;

BUDOWNICTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW ARCHITEKTURA BAROKU

BAROK CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Epokę te datuje się na koniec XVI lub początek XVII wieku; Oznacza nieregularność i fantazyjność formy; Nie pojawia się żadna nowatorska konstrukcja, wszystko oparte jest na elementach klasycznych- renesansowych; Wprowadza się kolumny skręcone;

BAROK CECHY CHARAKTERYSTYCZNE - Podział ścian akcentują zwielokrotnione pilastry; - Obramienia drzwi i okien bywają silnie podkreślone; Belkowanie w baroku przedstawia się bogato, a później giętko

BAROK CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Pojawia się elipsa : sklepienie elipsoidalne, nadproża okien, drzwi i bram bywają półeliptyczne; W baroku dużą rolę odgrywa wystrój rzeźbiarski: fantazyjne obramienia, wspaniale prowadzone linie, piękne kształty obramowań drzwi i okien, figury w dramatycznych pozach z rozwianymi sukniami, itp. W baroku wprowadzono tzw. stiuk (odlew gipsowy, często z dodatkiem drobno mielonego marmuru, po stwardnieniu polerowany do połysku) Panuje też fantazyjność w projektowaniu parków i ogrodów. Zaczyna się wytyczać ich geometryczne układy.

BAROK POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE BUDOWLE BAROKU Pałac Krasińskich w Warszawie

BAROK POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE BUDOWLE BAROKU Pałac w Nieborowie

BAROK POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE BUDOWLE BAROKU Kościół Św. Anny w Krakowie

BAROK POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE BUDOWLE BAROKU Kościół Św. Krzyża w Warszawie

BUDOWNICTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW ARCHITEKTURA LAT 1750-1890

KLASYCYZM CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Dzieli się na trzy fazy: We Francji nazywano ją stylem Ludwika XVI Odznacza się pewną swobodą i lekkością. Skromnie nawiązywano do rokoko, szczególnie w urządzaniu wnętrz. Ściany, sufit, posadzki i meble, które były całością odchodzą w niepamięć, a następuje odłączenie stropu od ścian gzymsem lub fryzem. Kolory ścian i ornamentu są pastelowe: biały, kremowy, cytrynowy, lawendowy, różowy. 2. Styl Cesarstwa (za panowania Napoleona I)- inaczej nazywany „empire” W okresie tym architektura nabiera mocy, staje się reprezentacyjna. Detale nawiązują do stylu starorzymskiego. Pojawiają się girlandy, wieńce, orły, emblematy wojenne. 3. Neoklasycyzm. Architektura staje się po prostu „klasyczna”.

POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE BUDOWLE KLASYCYZMU Kościół Ewangelicki w Warszawie

POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE BUDOWLE KLASYCYZMU Pałac Zbaraskich w Krakowie

POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE BUDOWLE KLASYCYZMU Zamek Królewski w Warszawie Łazienki w Warszawie

ROMANTYZM CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Romantyzm to okres architektoniczny wychwalający uroki życia wiejskiego, piękno krajobrazu, zjawiska ponad przyrodnicze, W Polsce romantyzm pojawia się bardzo wcześnie, ale wyraża się głównie w planowaniu pałacowych ogrodów, Pojawiają się altany, pawilony i „świątynie dumania”’

POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE MIEJSCA ROMANTYCZNE ROMANTYZM POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE MIEJSCA ROMANTYCZNE Powązki w Warszawie

POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE MIEJSCA ROMANTYCZNE ROMANTYZM POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE MIEJSCA ROMANTYCZNE Park Arkadia pod Łowiczem

POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE MIEJSCA ROMANTYCZNE ROMANTYZM POLSKA – CHARAKTERYSTYCZNE MIEJSCA ROMANTYCZNE Park w Puławach

BUDOWNICTWO NA PRZESTRZENI WIEKÓW ARCHITEKTURA WSPÓŁCZESNA

ARCHITEKTURA WSPÓŁCZESNA CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Na Europę duży wpływ miał ruch ugrupowania De Stijl, który charakteryzował się: Niskimi, horyzontalnymi budowlami, Tym, że wielkość i układ pomieszczeń uzależnione są od ich funkcji, Hall, jadalnia i pokój dzienny nie są od siebie rozdzielone, lecz wzajemnie się przenikają, Pomieszczenia wytyczają zewnętrzny wygląd budowli, Tarasy i ogrody stapiają się w jedno, Wygląd elewacji kształtuje beton, szkło, stal i naturalny kamień,

EKSPRESJONIZM CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Budowle funkcjonalne, robiące wrażenie abstrakcyjnych rzeźb; Opływowe, rzeźbiarskie kształty; Potem pojawiły się stropy stalaktytowe; Później wznoszono budowle na ostrokątnych narożnikach ulic

STYL MIĘDZYNARODOWY CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Asymetria w rzucie i przekroju, Formy kubiczne, konstrukcje szkieletowe, Szerokie pasy okien „curtain wall”, Białe tynki, Rezygnacja z ornamentów i profili

PRAWA MATEMATYKI I FIZYKI ZASTOSOWANE W BUDOWNICTWIE

PRAWA STOSOWANE W BUDOWNICTWIE

PRAWA STOSOWANE W BUDOWNICTWIE PRAWO PRZEWODZENIA CIEPŁA Przewodzenie ciepła – proces wymiany ciepła między ciałami o różnej temperaturze pozostającymi ze sobą w bezpośrednim kontakcie. Polega on na przekazywaniu energii kinetycznej bezładnego ruchu cząsteczek w wyniku ich zderzeń. Proces prowadzi do wyrównania temperatury między ciałami. Ciepło płynie tylko wtedy, gdy występuje różnica temperatur, w kierunku od temperatury wyższej do temperatury niższej. Z dobrym przybliżeniem dla większości substancji ilość energii przekazanej przez jednostkę powierzchni w jednostce czasu jest proporcjonalna do różnicy temperatur

PRAWA STOSOWANE W BUDOWNICTWIE ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE Efekt fotoelektryczny (zjawisko fotoelektryczne, fotoefekt) – zjawisko fizyczne, które polega na: 1. Emisji elektronów z powierzchni przedmiotu (zjawisko fotoelektryczne zwane również zjawiskiem fotoelektrycznym zewnętrznym dla odróżnienia od wewnętrznego); 2. przeniesieniu nośników ładunku elektrycznego pomiędzy pasmami energetycznymi (tzw. zjawisko fotoelektryczne wewnętrzne), w wyniku naświetlania promieniowaniem elektromagnetycznym (na przykład światłem widzialnym) o odpowiedniej iczęstotliwości, zależnej od rodzaju przedmiotu. Emitowane w zjawisku fotoelektrycznym elektrony nazywa się czasem fotoelektronami. Energia kinetyczna fotoelektronów nie zależy od natężenia światła a jedynie od jego częstotliwości. Gdy oświetlanym ośrodkiem jest gaz, zachodzi zjawisko fotojonizacji, gdy zachodzi zjawisko fotoelektryczne wewnętrzne mówi się o fotoprzewodnictwie.

PRAWA I ZJAWISKA FIZYCZNE STOSOWANE W BUDOWNICTWIE ZJAWISKO SEEBECKA Zjawisko termoelektryczne polegające na powstawaniu siły elektromotorycznej w obwodzie zawierającym dwa metale lub półprzewodniki gdy ich złącza znajdują się w różnych temperaturach. Odkryte w 1821 roku przez fizyka niemieckiego (pochodzenia estońskiego) Th.J. Seebecka. Zjawisko to jest wykorzystywane m.in. w termoparze.

PRAWA I ZJAWISKA FIZYCZNE STOSOWANE W BUDOWNICTWIE GRAWITACJA Wszystkie obiekty posiadające masę oddziaływują na siebie wzajemnie przyciągając się. Obiekty cięższe znajdą się na ziemi wcześniej niż lżejsze. Dlatego też powietrze i woda ciepłe, o mniejszej gęstości i masie od powietrza i wody zimnej wędrują do góry i ogrzewają budynki.

PRAWA I ZJAWISKA FIZYCZNE ZASTOSOWANE W BUDOWNICTWIE PRAWO PASCALA jeżeli na płyn (ciecz lub gaz) w zbiorniku zamkniętym wywierane jest ciśnienie zewnętrzne, to (pomijając ciśnienie hydrostatyczne) ciśnienie wewnątrz zbiornika jest wszędzie jednakowe i równe ciśnieniu zewnętrznemu. Wiąże się to z faktem, że ciśnienie / parcie w płynach "rozchodzi się błyskawicznie w całej objętości płynu". Ciśnienie działające z zewnątrz na płyn (gaz, ciecz) jest przenoszone we wszystkich kierunkach jednakowo.

PRAWA I ZJAWISKA FIZYCZNE ZASTOSOWANE W BUDOWNICTWIE PARADOKS HYDROSTATYCZNY Paradoks hydrostatyczny – paradoks związany z mechaniką płynów, polegający na tym, że ciśnienie na dnie naczynia nie zależy wprost od ciężaru cieczy zawartej w naczyniu, a zależy od wysokości słupa cieczy nad dnem. Parcie cieczy an dno tych naczyń jest jednakowe

ZASTOSOWANIE PRAW FIZYKI W URZĄDZENIACH I INSTALACJACH

Jak działa pompa ciepła Jak działa pompa ciepła? Pompy ciepła, w których realizowany jest obieg identyczny z obiegiem chłodniczym (obieg taki zachodzi np. w lodówce domowej lub zamrażarce) umożliwiają wykorzystanie ciepła o niskiej temperaturze (praktycznie bezużytecznego) do wytwarzania ciepła o wyższej temperaturze, które można wykorzystać do ogrzewania i klimatyzacji pomieszczeń lub przygotowania ciepłej wody użytkowej. Podstawowe zadanie pompy ciepła to transport ciepła ze źródła dolnego (o niższej temperaturze) do źródła górnego (o temperaturze wyższej) z wykorzystaniem energii elektrycznej (napędowej). Warto przy tym podkreślić iż energia elektryczna do tego celu jest wykorzystywana niezwykle efektywnie. Zasada pracy pompy ciepła: Czynnik*) obiegu dolnego źródła płynąc w wężownicy odbiera energię cieplną z gruntu, powietrza lub wody W parowniku pompy podgrzany czynnik obiegu dolnego źródła oddaje ciepło zimnemu czynnikowi chłodniczemu**) obiegu wewnętrznego pompy ciepła. Czynnik chłodniczy podgrzewa się i odparowuje, stając się gazem. Gaz zostaje sprężony przez sprężarkę. Wytworzone w tym procesie ciepło jest przekazywane w skraplaczu do systemu instalacji centralnego ogrzewania budynku. Skroplony gaz po przejściu przez zawór rozprężny obniża swoje ciśnienie oraz temperaturę i przepływa do parownika, gdzie ponownie odbiera ciepło od czynnika obiegu dolnego źródła i proces zaczyna się ponownie. Podstawą działania pompy ciepła jest wzrost temperatury gazu przy jego sprężaniu i spadek temperatury przy rozprężaniu. Podobny efekt ogrzewania powstaje przy sprężaniu powietrza w pompce rowerowej. Przykładem chłodzenia wskutek rozprężania jest rozpylenie dezodorantu na rękę. * Czynnik obiegu dolnego źródła jest cieczą niezamarzającą, np. mieszaniną wody i alkoholu lub glikolu.

POMPA CIEPŁA

KOLEKTOR SŁONECZNY Kolektor słoneczny – urządzenie do konwersji energii promieniowania cieplnego na ciepło. Energia docierająca do kolektora zamieniana jest na energię cieplną nośnika ciepła, którym może być ciecz (glikol, woda) lub gaz (np. powietrze). Kolektory słoneczne można podzielić na: Gazowe Cieczowe Dwufazowe Rurowe (próżniowe)

KOLEKTOR SŁONECZNY Metalowa powierzchnia kolektora nagrzewa się od promieni słonecznych. Przez rurki przepływa płyn, który chłodzi metal jednocześnie się nagrzewając. Gorąca woda płynie do zbiornika, w którym magazynowane jest ciepło (zasobnika ciepła).

FOTOKOMÓRKA Fotokomórka - lampa próżniowa, która ma dwie elektrody; jedną elektrodą jest zwykle warstwa metalu, naparowana na wewnętrzną stronę szklanej bańki próżniowej -katoda, drugą elektrodą jest wygięty pręt metalowy znajdujący się wewnątrz lampy - anoda. Nieoświetlona fotokomórka nie przewodzi prądu, prąd może się jednak pojawić jeżeli katoda zostanie oświetlona. Fotokomórki wykorzystuje się w badaniach naukowych do pomiarów światła emitowanego przez różne substancje i cząsteczki oraz w urządzeniach kontrolnych. Służą np. do liczenia przedmiotów przesuwających się na taśmociągu. Są również stosowane w alarmowych systemach przeciwwłamaniowych: w przypadku przerwania przez włamywacza promienia światła padającego na komórkę włącza się alarm.

FOTOKOMÓRKA Fotkomórka zastosowana w bramie elektrycznej

TERMOPARA Termopara – czujnik temperatury wykorzystujący zjawisko Seebecka. Składa się z pary (dwóch) różnych metali Jedno złącze umieszczane jest w miejscu pomiaru, podczas gdy drugie utrzymywane jest w stałej temperaturze odniesienia. Pod wpływem różnicy temperatury między miejscami złączy (pomiarowego i "odniesienia") powstaje różnica potencjałów (siła elektromotoryczna), zwana w tym przypadku siłą termoelektryczną, proporcjonalna do różnicy tych temperatur. Spoina pomiarowa może znajdować się w obudowie o dużym przewodnictwie cieplnym. Instaluje się ją w miejscu pomiaru temperatury. Złącze odniesienia może być umieszczane w ściśle określonej temperaturze odniesienia, np. topniejącym lodzie. Złącze to może nie być złączem bezpośrednim, a zamknięcie obwodu odbywa się poprzez zaciski miernika.

TERMOPARA

WENTYLACJA Podstawowym zadaniem wentylacji jest wymiana powietrza w budynku. Sprawnie działająca wentylacja pozwala skutecznie usuwać dwutlenek węgla, parę wodną, alergeny oraz zapachy unoszące się w powietrzu wewnątrz pomieszczeń. Skuteczność wentylacji zależy od właściwego doprowadzenia świeżego powietrza z zewnątrz do budynku, zapewnienia odpowiedniego przepływu pomiędzy pomieszczeniami i sprawnego usunięcia zanieczyszczonego powietrza. Montując odpowiednie urządzenia tzw. Rekuperatory można odzyskiwać ciepło z usuwanego powietrza. Istnieje możliwość zastosowania filtrów, które zatrzymują zanieczyszczenia dostające się z zewnątrz do pomieszczeń.

WENTYLACJA Przykład rekuperatora

BUDOWA OKNA

BUDOWA OKNA Gazy szlachetne takie jak neon, krypton, ksenon występują w powietrzu w bardzo małych ilościach. Krypton (0,001% obj.),ksenon (0,00001% obj.) i neon (0,018% obj.) są pozyskiwane z powietrza w procesie kriogenicznej destylacji powietrza. Gazy szlachetne charakteryzują się wysoką gęstością i emitują światło po dostarczeniu impulsu elektrycznego.Ze względu na wysoką gęstość (3-4-krotnie większą od azotu) są stosowanedo izolacji okien przede wszystkim w celumaksymalnego ograniczenia strat ciepła. Drugą podstawową korzyścią wynikającaz zastosowania gazów szlachetnychsą ich własności tłumiące – są stosowanedo szyb montowanych zwłaszcza nalotniskach, w miejscach o dużym natężeniuruchu. Zastosowanie gazu szlachetnegodo izolacji szyb zespolonych polega na zastąpieniu powietrza pomiędzy taflamiszkła gazem o niskiej przewodności np.argonem, kryptonem lub ich mieszaniną. Z fizycznego punktu widzenia w przypadku szyb zespolonych mamy do czynienia z 3 rodzajami wymiany ciepła: promieniowaniem (podczerwień), przewodzeniem (cieplna wymiana molekularna), konwekcją (unoszeniem).

BUDOWA OKNA

BIBLIOGRAFIA Broniewski Tadeusz- „Historia architektury dla wszystkich”- Wyd.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990; Koch Wilfried- „Style w architekturze”- Wyd: Świat Książki, Warszawa 2005 Książyński Krzysztof Wojciech: „Hydraulika. Zestawienie pojęć i wzorów stosowanych w budownictwie”, Wyd: Politechnika Krakowska, Kraków 2002 Zakrzewski Tadeusz- „ Zagadnienia fizykalne w budownictwie”, Wydawnictwo Politehniki Śląskiej, Gliwice, 2003 STRONY INTERNETOWE: www.airliquide.pl www.centralne-ogrzewanie.pl www.instalacjeb2b.pl www.int-clima.pl www.kolektory.com.pl www.wikipedia.pl

Pracę wykonała: Dominika Agnieszka Miłek uczennica kl Pracę wykonała: Dominika Agnieszka Miłek uczennica kl. III Technikum Agrobiznesu w Goworowie