Wanda Klenczon Biblioteka Narodowa Opracowanie rzeczowe w bibliografiach narodowych w świetle zaleceń IFLA Wanda Klenczon Biblioteka Narodowa Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

IFLA Guidelines for Subject Access in National Bibliographies Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Dostęp do treści – standardy i narzędzia 1. Narodowa agencja bibliograficzna powinna odgrywać wiodącą rolę i ponosić odpowiedzialność za tworzenie, rozwój i promocję zaleceń i standardów opisu rzeczowego na poziomie krajowym Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Dostęp do treści – standardy i narzędzia 2. Wybierając krajowe narzędzie indeksowania należy mieć na względzie współpracę międzynarodową. Zaleca się, o ile to możliwe i uzasadnione, adaptować międzynarodowe standardy i wykorzystywać istniejące narzędzia Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Dostęp do treści – standardy i narzędzia 3. Stosowane języki informacyjno-wyszukiwawcze – zarówno o notacji paranaturalnej, jak i klasyfikacje – powinny być zasobami kontrolowanymi Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Dostęp do treści – standardy i narzędzia 4. Punkty dostępu do treści materiałów rejestrowanych w bibliografii narodowej powinny być formułowane w języku (-ach) i piśmie (-ach) używanych w kraju Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Dostęp do treści – standardy i narzędzia 5. Zaleca się udostępniać użytkownikom zarówno kontrolowane jak i niekontrolowane punkty dostępu do treści Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Kontrolowane punkty dostępu pracochłonne, czasochłonne indeksowanie + utrzymanie i rozwój kontrolowanego zasobu słownictwa ale: zapewniają lepsze charakterystyki treściowe i wyniki wyszukiwania Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Niekontrolowane punkty dostępu słowa z dokumentu i/lub z opisu (tytuł, abstrakt, uwagi) wyszukiwanie pełnotekstowe = narzędzia komplementarne Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Dostęp do treści – standardy i narzędzia 6. Zaleca się, aby zasób słownictwa lub stosowana klasyfikacja miały charakter uniwersalny i obejmowały wszystkie dziedziny, problemy, obszary wiedzy i życia Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Dostęp do treści – standardy i narzędzia 7.Do oznaczania treści dokumentów, ale przede wszystkim do organizacji układu bibliografii, zaleca się stosować klasyfikację o zasięgu międzynarodowym Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Dostęp do treści – standardy i narzędzia 8. Wskazane jest dostarczanie dodatkowych informacji o treści, uzupełniających tradycyjne punkty dostępu, np: - uwagi o zawartości, - streszczenia/abstrakty, - spisy treści, - fragmenty tekstu, - linki do przeszukiwalnych zasobów pełnotekstowych Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Funkcjonalność i interfejs bibliografii narodowych 9. Zaleca się porządkowanie materiału w grupach tematycznych, z wykorzystaniem terminów wyrażających kategorie lub klasy z wyższego poziomu Układ taki powinien być stosowany niezależnie od tego, czy bibliografia jest publikowana drukiem czy też prezentowana jedynie w wersji online Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Funkcjonalność i interfejs bibliografii narodowych 10. Hasła przedmiotowe/deskryptory oraz symbole klasyfikacji powinny być czytelnie prezentowane w opisach bibliograficznych Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Funkcjonalność i interfejs bibliografii narodowych 11.Zaleca się zapewnić przyjazny i funkcjonalny sposób wyszukiwania rzeczowego i informacji o zasobach dostęp do zasobów kontrolowanego słownictwa z poziomu indeksu przejrzystą prezentację relacji pomiędzy hasłami (np. odsyłacze, wizualizację w postaci „topic maps”) wyszukiwanie w języku naturalnym (słowa z opisu) i system pomocy (help screen, „Czy chodziło Ci o..?”) opcje wyszukiwania prostego i zaawansowanego wielojęzyczność punktów dostępu Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Scenariusze stosowania (poziomy indeksowania i dostępu) 12. Należy zdecydować na jakim poziomie, w zależności od znaczenia/wagi zasobu, są opracowywane różne typy publikacji Dotyczy to zwłaszcza zasobów elektronicznych, które powinny otrzymywać metadane na poziomie zależnym od znaczenia zawartości zasobu dla bibliografii narodowej Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Scenariusze stosowania (poziomy indeksowania i dostępu) 13. Zaleca się stosować dwa poziomy indeksowania: - pełny: pełna charakterystyka treściowa z użyciem punktów dostępu kontrolowanych kartoteką wzorcową: haseł/deskryptorów oraz symboli klasyfikacji - minimalny: co najmniej jeden kontrolowany punkt dostępu Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Polityka indeksowania narodowych agencji bibliograficznych 14 Polityka indeksowania powinna być przejrzysta i zrozumiała dla wszystkich grup użytkowników Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Polityka indeksowania narodowych agencji bibliograficznych 15. Należy opublikować politykę indeksowania do użytku wewnętrznego i dla użytkowników zewnętrznych, zarówno w języku (-ach) stosowanych w kraju, jak i w wersji angielskiej Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Polityka indeksowania narodowych agencji bibliograficznych Należy określić, 16. jakie narzędzia indeksowania są stosowane 17. jakie typy zasobów są indeksowane 18. jakie poziomy indeksowania są stosowane do opisu jakich zasobów Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Polityka indeksowania narodowych agencji bibliograficznych Należy 19 utrzymywać spójność polityki indeksowania aby zapewnić jednolity dostęp do zasobów, 20 modyfikować politykę indeksowania zawsze gdy wprowadzane są zmiany i korekty oraz wyraźnie wskazywać, jaka polityka obowiązywała w danym czasie Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05

Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05 Polska bieżąca bibliografia narodowa realizuje większość zaleceń Zadania: - polityka indeksowania, - nowe funkcjonalności wyszukiwania - niekontrolowane punkty dostępu? Warsztaty JHP BN i UKD 2012 Biblioteka Narodowa 9-11.05