Zespół bólowy odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa u 44-letniej kobiety

Opis przypadku Do praktyki lekarza rodzinnego zgłosiła się kobieta z bólem odcinka lędźwiowo krzyżowego kręgosłupa, promieniującym do obu kończyn dolnych z przewagą kończyny dolnej lewej. Podobne dolegliwości u chorej występowały z przerwami od 7 lat i pacjentka wiązała je z intensywnym wysiłkiem fizycznym. Dotychczas bóle ustępowały po zastosowaniu niesterydowych leków przeciw bólowych.

Badanie przedmiotowe Stwierdzono wzmożone napięcie mięśni grzbietu, ograniczenie ruchomości kręgosłupa szczególnie w odcinku lędżwiowo-krzyżowym, dodatni objaw Laseque’a po stronie prawej.

Badania dodatkowe: - RTG odcinka lędźwiowo-krzyżowego: zmiany zwyrodnieniowe w stawach międzykręgowych. - RTG stawów biodrowych: Koślawość stawów biodrowych - Odczyn lateksowy (-) - Odczyn Waalera-Rose’go (-) - Badanie ogólne moczu: bez zmian

OB. 17 Morfologia: WBC 9 tys/mm3, RBC 4.3 mln/mm3, HGB 11.6 g%, HTC 34 % , MCH 27 , MCHC 276, PLT 180 tys/mm3 USG jamy brzusznej: bez odchyleń

Konsultacja neurologiczna: Diagnoza: Rwa kulszowa prawostronna Zastosowano niesterydowe leki przeciwzapalne, miorelaksanty oraz fizykoterapię. Po 3 miesiącach leczeniach dolegliwości nie ustąpiły. Pacjentkę skierowano na konsultację neurochirurgiczną.

Neurochirurg zalecił wykonanie badanie MRI-opis: w kanale kręgowym na długości 75 mm od poziomu krążka międzykręgowego L3/L4 do połowy S1 zmiana lita o wymiarach poprzecznych 30x20 mm wypełnia w całości kanał kręgowy wraz z zachyłkami bocznymi na poziomach L4/L5 i L5/S1, powodując ich poszerzenie. Guz ulega jednorodnemu intensywnemu wzmocnieniu kontrastowemu. Wzmocnieniu ulegają również opony w obrębie stożka końcowego oraz nić końcowa.

Po 2 miesiacach od badania MRI wykonano zabieg niedoszczętnego usunięcia guza. Leczenie uzupełniono radioterapią . W kontrolnym MRI stwierdzono obecnosć masy guza na poziomie L4-S1 o wymiarze 4.6 mm. Objawy rwy kulszowej ustąpiły, jednakże po operacji doszło do dysfunkcji zwieraczy pęcherza moczowego i odbytu.

Statystyka bólu kręgosłupa - 30-60% populacji odczuwa bóle kręgosłupa, z tego 80% dotyczy odcinka L-S -65-85% populacji przynajmniej raz w życiu cierpiało z powodu bólu kręgosłupa - 90% stanowią niespecyficzne bóle kręgosłupa - 10% specyficzne bóle kręgosłupa (nowotwór, zakażenie, zapalenie, złamanie)

Czynniki predysponujące: - otyłość - wysoki wzrost (kobieta >170cm, mężczyzna >180cm) - ciąża - przebyty uraz - uprawianie niektórych dyscyplin sportu np. żeglarstwo, hokej... - system pracy (przy taśmie, narażenie na wibracje, wyczerpanie fizyczne spowodowane pracą, niezadowolenie z pracy) -czynniki atmosferyczne (nasilenie przy spadku ciśnienia atmosferycznego i temperatury)

Najczęstsze przyczyny bólu przy poszszególnych grupach wiekowych - poniżej 30 r.ż:-wrodzona cieśń lędźwiowa -nowotwory -uraz -dyskopatia -30-50 r.ż:-dyskopatia -spondyloartroza -po 50 r.ż:-choroba zwyrodnieniowa stawów -nowotwory -osteoporoza

RWA KULSZOWA-jeden z najczęstszych zespołów bólowych kręgosłupa (uszkodzenie korzeni nerwowych na poziomie L4-L5, L5-S1)

Objawy uszkodzenia korzenia S1: ból tylnej powierzchni uda i podudzia oraz palca V Zabużenia czucia bocznej powierzchni stopy Osłabienie mięśni łydek Brak lub osłabienie odruchu skokowego Dodatni objaw Laseque’a Objawy uszkodzenia korzenia L5: bóle od stawu krzyżowego do tylno-bocznej powierzchni uda oraz przednio-bocznej powierzchni uda i podudzia Osłabienia prostownika palucha

Badania dodatkowe RTG odcinka L-S TK MRI Scyntygrafia Mielografia EMG Badania laboratoryjne: Morfologia, OB, badania ogólne moczu, fosfataza alkaliczna, wapń, fosforany, sód, potas, kwas moczowy, kreatynina, antygen HLAB27

LECZENIE modyfikacja stylu życia min.15min.ćwiczeń dziennie – ćwiczenia aerobowe, pływanie 2-3 razy w tygodniu, rower stacjonarny, spanie na twardym podłożu Rehabilitacja Rioterapia Masaże Elektrostymulacja, TENS Akupuktura Ultradźwięki

Farmakoterapia Leki przeciwbólowe wg drabiny analgetycznej I - paracetamol, NLPZ II – tramadol, kodeina III – opioidy (stosować krótko) leki miorelaksujące (torpelizol, tetrazepam, diazepam) Leki poprawiające nastrój - SSRI - TLPD

Około 1% chorych wymaga leczenia operacyjnego szczególnie objawy zespołu ogona końskiego i niedowład kończyn dolnych