Nobel w 1969 roku za opracowanie i zastosowanie modeli dynamicznych dla potrzeb analizy procesów gospodarczych. Jan Tinbergen & Ragnar Frisch Barbara Nowakowska

Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii Jest to nagroda w dziedzinie nauk ekonomicznych przyznawana przez Komitet Noblowski. Są to nagrody ufundowane przez Szwedzki Bank Narodowy, czyli nie pochodzą z funduszy, z których pochodzą Nagrody Nobla.

Ragnar Anton Kittil Frisch(1895-1973)

Ragnar Anton Kittil Frisch(1895-1973 ) Ur. 3 marca w Oslo, Norwegia Syn jubilera Antona Frischa i Ragny Fredrikke Kittilsen Żonaty w 1920r. Z Marie Smedal( córka Ragna, wnuczka Nadia córki i Hasnaoui) Żonaty w 1953r. z Astrid Johannessen Zm. 31 stycznia w Oslo, Norwegia

Kariera Staż w Andersen David – firma biżuterii w Oslo; w 1920r. Dyplom rzemieślniczy jubilera; 1919r. tytuł mgr inż. Ekonomii; 1926r. tytuł profesora we Francji na Uniwersytecie; 1931r. tytuł profesora, Założył Wydział Ekonomii na Uniwersytecie w Oslo; 1932 dyrektor Instytutu Ekonomicznego w Oslo.

W latach 1933-1955 wydawał pismo "Econometrica", był także współtwórcą międzynarodowego Towarzystwa Ekonometrycznego (Econometric Society).

Należał do członków Komisji Cowles’a, instytucji naukowej, w której opracowywano przyjęte później powszechnie zasady ekonometrii.

Pracował jako doradca oraz członek międzynarodowych komitetów eksperckich, zajmujących się gospodarką w krajach rozwijających się, m.in. w Egipcie i Indiach.

Wykładał gościnnie na renomowanych uczelniach światowych (m. in Wykładał gościnnie na renomowanych uczelniach światowych (m.in. Yale, Minnesota, Paryż, Pittsburgh).

Praca naukowa Koncentrował się na problematyce statystyki matematycznej oraz teorii i metodologii ekonomii; prowadził badania z zakresu teorii produkcji i teorii popytu.

Dokonania Wymyślił termin „ekonometria”; Wprowadził pojęcia: analiza mikro- i makroekonomiczna, statyczna i dynamiczna, zmienne endogeniczne i egzogeniczne, identyfikacja relacji czy modele decyzyjne; Próbował zbudować teorie postępowania konsumenta na podstawie aksjomatycznej; Wprowadził określenie „playometrics”; Autor kilku schematów mnemotechnicznych, np. techniki odwracania macierzy(bez użycia macierzy liczącej);

Jest uznawany za twórcę systemu rachunkowości narodowej, który miał duży wpływ na norweskie planowanie gospodarcze. Za opracowanie i zastosowanie modeli dynamiki do analizy procesów gospodarczych (przełomowe artykuły z ekonometrii) otrzymał pierwszą w historii Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1969 roku (razem z Holendrem Janem Tinbergen’em).

Wybrane publikacje Badania cykli koniunkturalnych: Business Cycles in the United States of America 1919–1932 1939, Business Cycles in the United Kingdom 1870–1914 1956, Badania polityki gospodarczej i planowania: On the Theory of Economic Policy 1952, Centralization and Decentralization in Economic Policy 1954, Badania planowania rozwoju i międzynarodowych stosunków gospodarczych: Development Planning 1969, International Economic Integration 1965, Shaping the World Economy. Suggestions for an International Economic Policy 1962)

Zainteresowania Politycznie związał się z lewicą społeczną pozostając gorliwym chrześcijaninem. Zajmował się pszczelarstwem

Jan Tinbergen(1903-1994) Ekonomista Ekonometryk

Jan Tinbergen(1903-1994) Ur. 12 kwietnia w Hadze, Holandia Zm. 9 czerwca w Hadze, Holandia 1929- tytuł doktora fizyki w Uniwersytecie Leyden W 1930r. Inicjator i współzałożyciel Międzynarodowego Towarzystwa Ekonometrycznego;

Kariera Od 1933r. profesor ekonomii w Holenderskiej Szkole Ekonomii w Rotterdamie oraz Uniwersytetu w Leyden. 1929-45 pracownik Centralnego Biura statystycznego Holandii Przed wojną współpracował jako ekspert z Ligą Narodów w Genewie(1936-38) 1945-55 Przez 10 lat kierował Centralnym Biurem Planowania rządu w Hadze

Doradca ekonomiczny kilku rządów krajów Trzeciego Świata (Egiptu, Indonezji, Pakistanu, Surinamu, Wenezueli, Turcji) Współpracował z Europejską Wspólnota Węgla i Stali; Współpracował z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz Organizacją Narodów Zjednoczonych

Członek Królewskiej Holenderskiej Akademii Nauk i Sztuki 1976 kierownik zespołu specjalistów i współautor Trzeciego Raportu Klubu Rzymskiego O nowy ład międzynarodowy. Do wiedzy doszedł samodzielnie dlatego nie wiąże się go z konkretna szkołą ekonomii.

Badania naukowe Badania rozpoczął od badania cen w rolnictwie, gdzie pokazał użyteczność modelu pajęczyny, obrazujący reakcje podaży na zmiany cen pojawiające się z widocznym opóźnieniem.

Pracował nad problemem optymalnego międzynarodowego podziału pracy rozwijając zasadę Heckschera-Ohlina oraz nad propozycją utworzenia towarowej waluty rezerwowej, rozpatrywana później przez N.Kaldora i A.G.Harta. Większość zmatematyzowanych analiz Tinbergena polegała na zastosowaniu liniowych równań różniczkowych.

Zapoczątkował teorie konwergencji, głoszącą powstanie w następstwie długiej ewolucji i wzajemnego przenikania się swoich elementów, systemu ekonomicznego stanowiącego połączenie kapitalizmu i gospodarki planowej.

Wybrane prace Badania cykli koniunkturalnych: „Statisyical Testing of Buissness Cycles Theories”(1939); „International Economic Cooperation”(1945) „On the theory of Economic Policy”(1952) „Economic Policy: Principles and Design” (1956); „Shaping the World Economy”(1962) „Development Planning”(1968) „Income Distribution”(1975). „Reshaping the International Order”

„Do Communist and Free Economies Show a Converging Pattern „Do Communist and Free Economies Show a Converging Pattern?” (Soviet Studies, Vol. XII, No 4. April 1961, pp. 333-41) Istnieją dwa radykalnie różnie ekonomiczne systemy: komunistyczna(socjalistycznej) i wolna(kapitalistycznej) ekonomia. Oba systemy reprezentują zmiany.

każdy system rozwija się z doświadczenia i próbuje pokonywać swoje słabości. każdy system wywiera wpływ na inny system.

Podsumowanie Tinbergena i Frisch’a uważa się za pionierów współczesnej ekonomii. Tinbergen i Frisch działali niezależnie od siebie, pomimo iż znali swoje wyniki pracy. W latach 30-tych przedstawiali nowatorskie prace w obszarze makroekonomii

Frisch Tinbergen Analizy ekonomiczne Stan koniunktury i ruch cen Teoretyk W praktyczny sposób wykorzystywał nowe metody analizy korzystając z dorobku Frischa przez co mógł w empiryczny sposób ocenić alternatywne teorie cyklu koniunkturalnego.

Monety Ragnar Anton Kittil Frisch Jan Tinbergen

Bibliografia Rysunki: http://www.studio.zp.ua/chapter4_economics.htm http://econc10.bu.edu/economic_systems/Lecture_notes/Introduction/intro_types_convergence.htm http://www.shutterstock.com/pic-42285160/stock-photo-netherlands-circa-jan-tinbergen-dutch-economist-was-awarded-the-first-bank-of-sweden-prize.html Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001 K. Niemczycki Teoria polityki ekonomicznej Jana Tinbergena, Warszawa 1987; M. Geldner Jan Tinbergen, w: Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii 1969–1986, red. Z. Matkowski, Warszawa 1990.

Dziękuję za uwagę Barbara Nowakowska