Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Inauguracja roku akademickiego 2009/2010 w Zamiejscowym Ośrodku Dydaktycznym Akademii Górniczo-Hutniczej w Mielcu Mielec 26 września 2009

Zbigniew Witold ENGEL „ZNACZENIE MECHANIKI NA TLE JEJ HISTORII” Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Zbigniew Witold ENGEL „ZNACZENIE MECHANIKI NA TLE JEJ HISTORII”

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu MECHANIKA, jako dziedzina podstawowa wiedzy ścisłej o przyrodzie nieożywionej zwanej fizyką lub według Newtona „filozofią przyrody” zajmuje się badaniem ruchu jako najprostszego i najczęstszego ze zjawisk (zdarzeń) w przyrodzie.

(w monografii: HISTORIA FIZYKI) Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu MAX von LAUE (1879 – 1960) „NA POCZĄTKU BYŁA MECHANIKA. MECHANIKA STANOWI PODSTAWĘ DLA KAŻDEJ KONSTRUKCJI TECHNICZNEJ, ZNAJDUJE ZASTOSOWANIA W RÓŻNYCH NAUKACH…” (w monografii: HISTORIA FIZYKI)

Co daje nam ta mechanika ? Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Co daje nam ta mechanika ? „Stanowi podstawę dla każdej konstrukcji technicznej, sięga tym samym głęboko w życie codzienne. Znajduje zastosowanie w naukach biologicznych np. jako mechanika ruchów organizmów lub przy procesie słyszenia. Zawiera naukę o elastycznym odkształcaniu się ciał, obejmuje prądy w cieczach i gazach oraz naukę o drganiach sprężystych i falach jakie w ciałach zachodzić mogą”

i nowoczesnego myślenia w naukach PRZYRODNICZYCH i TECHNICZNYCH Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu MECHANIKA jest dyscypliną o charakterze podstawowym dla PRZYRODOZNAWSTWA, a jej rozwój jest elementem postępu i nowoczesnego myślenia w naukach PRZYRODNICZYCH i TECHNICZNYCH

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu W przełomowych okresach rozwoju nauki zawsze daje się zauważyć równoległy a nawet wyprzedzający rozwój MECHANIKI

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu MECHANIKA STOSOWANA „Spośród nauk przyrodniczych, które stanowią fundament wszelkich gałęzi techniki współczesnej, a zwłaszcza przemysłu maszynowego i budowlanego, na pierwszy plan wybija się jedna z najstarszych nauk ścisłych zwana mechaniką”. (Polska Encyklopedia Mechaniki, IW SIMP)

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu „Mechanika kroczy bez wątpienia na czele tych nauk, które tworzą pomost między wiedzą czystą, dążącą do poznania bez względu na bezpośredni pożytek dla ludzkości, a techniką, tj. umiejętnością zużytkowania materii i sił przyrody dla celów kultury” (Wykład marzec1928, Politechnika Warszawska ,M.T.Huber)

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Wykorzystanie praw mechaniki (niepisanych) sięga dalekiej starożytności. Nie wiemy kiedy po raz pierwszy użyto: klina, dźwigni, rolki, równi pochyłej. Kilka tysięcy lat przed naszą erą prowadzono prace budowlane na wielką skalę np. piramidy. Umiejętności dawnych budowniczych świadczą o rozumieniu przez nich podstawowych praw mechaniki.

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Z HISTORII MECHANIKI - ok. 350 r. p.n.e: Arystoteles – pierwsze pisane prace z mechaniki; - ok. 250 r. p.n.e: Archimedes - dźwignia, środek masy ciała, wypór hydrostatyczny; - 1 w. p.n.e – Witruwiusz, „O architekturze ksiąg dziesięć”; - II w.n.e. Ptolemeusz – ruch ciał niebieskich; - XII lub XIII w.n.e. Jordan de Nemore, traktat „O ciężarach”.

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Leonardo da VINCI (1452 – 1519)

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu CRACOVIA TOTIUS POLONIAE URBS CELEBERRIMA ATQUE AMPLISSIMA, REGIA ATQUE ACADEMIA INSIGNIS „Kraków w całej Polsce miasto najsławniejsze, ozdobione zamkiem królewskim i słynną Akademią” Mateusz Merian 1619 r.

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Mikołaj KOPERNIK (1473 – 1543) „Epokowe dzieło Kopernika De revolutionibus orbium coelestium ,które ukazało się w 1543 roku, należące formalnie do astronomii miało zasadnicze znaczenie dla rozwoju idei fizycznych, zwłaszcza dla sformułowania podstaw mechaniki . ” ( B. Średniawa)

Wkład Kopernika w rozwój Mechaniki: - badania ruchów złożonych; Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Wkład Kopernika w rozwój Mechaniki: - badania ruchów złożonych; - wspólny ruch dwóch wahadeł opisywał zapętlone krzywe (krzywe Lissajoux); - zjawisko precesji; - wprowadzenie ciążenia (grawitacji).

„Quare apes hexagona figura favos construant” Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Jan BROŻEK (1575-1652) „Quare apes hexagona figura favos construant” (Dlaczego pszczoły budują plastry o sześciokątnych komórkach) – biomechanika (Rozprawa z roku 1612)

Christian Huyghens Robert Hooke Galileo Galilei Rene Descartes Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Christian Huyghens Robert Hooke Galileo Galilei Rene Descartes

Isaac NEWTON (1642 – 1727) Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Isaac NEWTON (1642 – 1727)

Wiek XVIII Leonard EULER Jean d’ALEMBERT Joseph LAGRANGE Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Wiek XVIII Leonard EULER Jean d’ALEMBERT Joseph LAGRANGE

Wiek XIX Gaspard CORIOLIS William HAMILTON Heinrich HERTZ Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Wiek XIX Gaspard CORIOLIS William HAMILTON Heinrich HERTZ

Max PLANCK, Erwin SCHÖDINGER, Paul DIRAC - mechanika kwantowa Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Max PLANCK, Erwin SCHÖDINGER, Paul DIRAC - mechanika kwantowa Albert EINSTEIN (1879 -1955) Szczególna teoria względności Ogólna teoria względności

WIEK XIX (druga połowa) i WIEK XX Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu WIEK XIX (druga połowa) i WIEK XX Rozwój nauk fizycznych i matematycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, Politechnice Lwowskiej, Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, Politechnice Warszawskiej

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu

Prof.Tadeusz Ważewski (1896-1972) Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Prof.Tadeusz Ważewski (1896-1972) Prof. Stanisław Zaremba (1863-1942) Prof. Władysław Natanson (1864-1937)

Maksymilian Tytus HUBER (1872-1950) Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Maksymilian Tytus HUBER (1872-1950)

Wacław OLSZAK (1902–1980) TEORIA SPRĘŻYSTOŚCI TEORIA PLASTYCZNOŚCI Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Wacław OLSZAK (1902–1980) TEORIA SPRĘŻYSTOŚCI TEORIA PLASTYCZNOŚCI „Metoda inwersji w teorii ciał plastycznych niejednorodnych” REOLOGIA MECHANIKA GRUNTÓW TEORIA ŻELBETU I KONSTRUKCJI SPRĘŻONYCH

Stefan ZIEMBA (1907–1994) Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Stefan ZIEMBA (1907–1994)

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Władysław BOGUSZ (1916–1975)

Jerzy LITWINISZYN Witold BUDRYK Antoni SAŁUSTOWICZ Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Jerzy LITWINISZYN Witold BUDRYK Antoni SAŁUSTOWICZ

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Roman CIESIELSKI (1924–2004)

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Michał ŻYCZKOWSKI (1930–2006)

PODSUMOWANIE – wiek XX Wzajemne inspiracje mechaniki i techniki: Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu PODSUMOWANIE – wiek XX Wzajemne inspiracje mechaniki i techniki: mechanika kwantowa, aerodynamika, wytrzymałość materiałów, materiałoznawstwo; sprzężenie zwrotne między nauką (np. mechaniką ), a techniką: technika samochodowa i lotnicza, budowa maszyn, telekomunikacja itp. podstawy automatyki. Rozwój nauk podstawowych matematyki i mechaniki: analiza funkcjonalna, topologia, przestrzenie topologiczne, teoria procesów stochastycznych.

WKŁAD UCZONYCH POLSKICH Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu WKŁAD UCZONYCH POLSKICH Stefan BANACH (1891-1945) Stanisław MAZUR (1905-1981) Hugo STEINHAUS (1887-1972) Wacław SIERPIŃSKI (1882–1969)

- Roboty i manipulatory - Loty kosmiczne - Informatyka Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Druga połowa XX wieku to przede wszystkim rozwój mechaniki stosowanej: teorii drgań, stateczności ruchu, niesprężystych własności materiałów, badania sprzężeń elektro-magneto-mechanicznych, zastosowania nowych generacji materiałów, w tym kompozytów i materiałów aktywnych. - Roboty i manipulatory - Loty kosmiczne - Informatyka

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu

- nowych materiałach (np.kompozyty, gradientowe); Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Początek XXI wieku: Zainteresowania mechaników koncentrują się wokół układów „inteligentnych”, adaptujących się do warunków pracy: - nowych materiałach (np.kompozyty, gradientowe); - układy mechatroniczne; - nanomechanika.

Dziękuję za uwagę Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki ZOD w Mielcu Dziękuję za uwagę