Historia psychologii społecznej w pigułce Wykład 1

Wspólne korzenie psychologii i socjologii

Francja August Comte (1798-1857) Gabriel Tarde (1843-1904) - Prawa naśladownictwa (1890) Gustave LeBon (1841-1931) -Tłum (1895) Emil Durkheim (1858-1917) - Samobójstwo (1897)

Niemcy Georg Simmel (1858-1919) Max Weber (1864-1920) - Etyka protestancka i duch kapitalizmu

Kraje anglojęzyczne Herbert Spencer (1820-1903): Zasady socjologii (1876) Lester Ward (1841-1913): Dynamic sociology (1883) James Baldwin - 1897 - pierwsze użycie słowa „psychologia społeczna” 1898 - Norman Triplett - pierwszy eksperyment w dziejach psychologii społecznej (facylitacja społeczna)

Dwie psychologie społeczne: „psychologiczna” i „socjologiczna” Pierwsze książki z zakresu psychologii społecznej William McDougall (1908): An introduction to social psychology. London Edward A. Ross (1908): Social psychology: An outline and sourcebook. New York. McDougall - cytował tylko psychologów (np. James Baldwin) Ross - cytował tylko socjologów (np. Cooley)

Dalsze prace z psychologii społecznej 1924 - Floyd Allport - „Social Psychology” - pierwszy podręcznik z zakresu psychologii społecznej - wprowadzenie psychologii społecznej do programu studiów 1931 - Gardner Murphy & Lois Murphy: Experimental Social Psychology 1937 - poprawione wydanie wraz z Th. Newcombem 1935 - Murchison - Handbook of Social Psychology

Pierwsze czasopisma i towarzystwa 1925 - zmiana tytułu Journal of Abnormal Psychology na: Journal of Abnormal and Social Psychology 1936 - powstaje Society for the Psychological Study of Social Issues - afiliowane później przy American Psychological Association

Pierwsze badania postaw i opinii 1918 - W. Thomas i F. Znaniecki - Chłop polski w Europie i Ameryce - wprowadzenie pojęcia „postawa” 1928 - Thurstone - Pierwsze skalowanie postaw 1934 - LaPierre - Pierwsze badanie zgodności postaw z zachowaniami

Ważne nazwiska w okresie przedwojennym Floyd Allport i Gordon Allport Theodor Newcomb Gardner Murphy i Lois Murphy

II wojna światowa Rozwój badań nad postawami C. I. Hovland i inni: (1949/1950). Studies in Social Psychology in World War II - 3 tomy - badania nad preferencjami i postawami zołnierzy amerykańskich

Okres powojenny Badania nad zmianami postaw zamiast badań surveyowych (C.I. Hovland, M. Sherif, McGuire, Th. Newcomb i inni) Badania nad uprzedzeniami 1954: Gordon Allport - The nature of prejudice 1950: Theodor Adorno i współpracownicy z Berkeley University: The Authoritarian Personality 1961 - M. Sherif - badania nad tworzeniem się i zanikaniem konfliktów międzygrupowych

Wpływy psychologii Gestalt na amerykańską psychologię społeczną Kurt Lewin Solomon Asch Fritz Heider Heinz Werner

Kurt Lewin Od 1932 visiting professor w Stanfordzie, potem MIT (Massachusetts Institute of Technology w Bostonie) dynamika grupowa teoria pola uczniowie: m.in. Leon Festinger

Solomon Asch Badania nad konformizmem Prawa percepcji społecznej (cechy centralne i peryferyczne, ukryte teorie osobowości) 1952 – podręcznik Social Psychology   Kontynuacja badań nad konformizmem - uczeń Allporta - Stanley Milgram 

Fritz Heider Prawa percepcji – badanie percepcji przyczynowości Teoria równowagi postaw i przekonań Teoria atrybucji – naiwne teorie przyczynowości spolecznej 1950: Psychology of Interpersonal Relationships

Heinz Werner Rówieśnik Kurta Lewina Wpływ Levy-Bruhla (myśl ludzi „prymitywnych”) Psychologia porównawcza rozwoju pojęciowego Pojęcie rozwoju poprzez rosnące zróżnicowanie i integrację Przejście od myślenia konkretnego do abstrakcyjnego Uczniem – Herman Witkin Wpływ na późniejsze prace dotyczące złożoności poznawczej i jej roli w interpretowaniu życia społecznego (Harvey, Hunt, Schroeder, Suedfeld itd.)

Książki i czasopisma 1954 - Lindzay i Aronson: Handbook of Social Psychology (2 tomy) 1968 - 5 tomów 1985 - 2 tomy lata 90-te - 2 tomy  1965 - Journal of Experimental Social Psychology 1967 - Journal of Personality and Social Psychology (wyłonione z: Journal of Abnormal and Social Psychology)

Główne ośrodki psychologii społecznej w Ameryce po wojnie Yale University: Institute of Human Relations (m.in. C.I. Hovland, W. McGuire)  University of Michigan: Theodor Newcomb, Likert Harvard University: The Department of Social Relations (Gordon Allport, socjologowie: T. Parsons, C. Kluckhohn, P. Sorokin)  MIT: Kurt Lewin

Tendencje w latach 60-tych i 70-tych Zanik wielkich szkół - odejście wielkich indywidualności lub wycofanie się z życia zawodowego Coraz większy rozziew między psychologiczną i socjologiczną psychologią społeczną Psychologia społeczna coraz bardziej eksperymentalna i poznawcza <what is „social” in social psychology?> Psychologia społeczna coraz mniej stosowana „Mody w psychologii społecznej” - pojawiające się i zanikające kierunki (komunikacja w grupach, małe grupy, teorie równowagi, teorie złożoności poznawczej itd.)

Postmodernizm w psychologii społecznej Reakcja na eksperymentalną psychologię społeczną: konstruktywizm w socjologii i psychologii (Berger i Luckmann, Rom Harre, Ken Gergen) Teoria konstruktów osobistych i schematów poznawczych (człowiek „konstruuje” świat) Zanik badań nad trafnością percepcji społecznej

Lata 80-te i 90-te Rola afektu Procesy automatyczne i kontrolowane Badania stereotypów, mniejszości grupowych, narodowych, płciowych itd. Pragmatyczne koncepcje myślenia Psychologia w działaniu

Psychologia społeczna w Europie Henri Tajfel (Wielka Brytania)  Badania nad kategoryzacją społeczną, tożsamością społeczną, wzajemną percepcją grup, stereotypizacją Autor teorii akcentuacji w percepcji grup  Serge Moscovici (Szwajcaria) Badania nad wpływami grupy na postawy jednostki, relacje mniejszość - większość grupowa itd. Guido Peeters (Belgia) Badania nad asymetrią pozytywno-negatywną (inklinacja pozytywna, efekt negatywności) Badania nad kategoriami spostrzegania społecznego (rozróżnienie cech korzystnych dla siebie - korzystnych dla innych) Badania nad personalnymi vs. apersonalnymi stylami percepcji (SO vs. 3P)

Guido Peeters