FORMY TERENU PO LĄDOLODZIE Ewa Kuczyńska, Weronika Wróblewska, Andrzej Gil, Michał Marusza, Juliusz Pastwa

SPIS TREŚCI Nasza makieta + Mapa Morena czołowa Morena denna Jezioro morenowe Jezioro rynnowe Jezioro wytopiskowe Pradolina Ozy Kemy Głazy narzutowe Stożki sandrowe

Nasza Mapa zasięgu makieta: zlodowaceń w Polsce: > Powrót <

MORENA CZOŁOWA rodzaj moreny powstającej wzdłuż czoła lodowca lub lądolodu w czasie stagnacji w okresie jego etapowego zaniku Powstaje w wyniku akumulacji materiału skalnego transportowanego wewnątrz i w stopie lodowca Występują na pojezierzach > Powrót <

MORENA DENNA pagórkowata powierzchnia powstała po wytopieniu lodu Jest to forma powstała wskutek działania procesów budujących (akumulacja lodowcowa) Występują w obszarach Polski objętych zlodowaceniami: bałtyckim, środkowopolskim i krako- wskim > Powrót <

JEZIORO MORENOWE Powstało na skutek zatamowania odpływu wód przez wały morenowe. Charakteryzują się rozwiniętą linią brzegową , małą głębokością i dużą powierzchnią. Występują w na Mazurach > Powrót <

JEZIORO RYNNOWE Powstają w wyniku erozji płynących pod lodem rzek Charakteryzują się dużą głębokością, stromymi brzegami, wąskim i krętym wyglądem. Występują w Polsce na pojezierzach. > Powrót <

JEZIORO WYTOPISKOWE Powstały w izolowanych, małych zagłębieniach po wytopieniu brył martwego lodu, zalegających po ustąpieniu lodowca. Charakteryzują się małą głębokością i powierzchnią Występują w północnej Polsce. > Powrót <

PRADOLINA element rzeźby terenu stanowiący szerokie obniżenie o płaskim dnie Powstała w czasie cofania się lądolodu na jego przedpolu w wyniku działalności wód z topniejącego lodowca i wód rzecznych Występują np.: na Podkarpaciu > Powrót <

OZY Są to wały lub silnie wydłużone pagórki powstałe wskutek osadzania piasku i żwiru przez wody płynące pod lądolodem Czasem są pokryte cienką warstwą gliny. Przeważnie są bardzo długie, a górna powierzchnia jest płaska. Najczęściej występują w strefie czołowo-morenowej. W Polsce najczęściej można je spotkać na Mazurach, Pomorzu i w Wielkopolsce > Powrót <

KEM pagórek o wysokości od kilku do kilkunastu metrów i średnicy kilkuset metrów, w kształcie stożka lub z płaskim wierzchołkiem i stromymi zboczami.  Jest zrobiony z warstwowo ułożonych piasków, mułków i żwirów, które były osadzane w szczelinach i zagłębieniach w obrębie lądolodu. Jest przeciwną formą ukształtowania do ozu. Występują na Pomorzu Zachodnim > Powrót <

GŁAZY NARZUTOWE Głaz narzutowy to fragment skały litej, przyniesiony przez lądolód. Głazy narzutowe są różnie zachowanym, wyselekcjonowanym materiałem skalnym o dużej wytrzymałości i odporności na działanie czynników klimatycznych. Zbudowane są przeważnie z granitów, amfibolitów, gnejsów, mi gmatytów, porfirów, kwarcytów. Występują w całym obszarze środkowej i północnej Polski. > Powrót <

STOŻKI SANDROWE Stożki sandrowe to rozległe, bardzo płaskie stożki napływowe zbudowane ze żwirów i piasków osadzonyc h i wypłukanych przez wody pochodzące z topnienia lądolodu. Powstały w wyniku cofania się lub postoju lądolodu > Dalsza część < > Powrót <

Powierzchnia młodego sandru jest zwykle bardzo płaska, lekko nachylona w kierunku odpływu dawnych wód lodowcowych. Powierzchnie starszych sandrów są zwykle rozczłonkowane przez erozję wodną i wygładzone tak, że zagłębienia bezodpływowe i rynny uległy na nich zatarciu. Przykłady dużych pól sandrowych w Polsce można zobaczyć w rejonie np. Borów Dolnośląskich, Borów Tucholskich, czy Bełchatowa. Mniejsze obszary sandrowe spotkać można w wielu miejscach na całym obszarze Polski północnej i środkowej > Powrót <

BIBLIOGRAFIA http://www.loprzymierze.edu.pl/pliki/imagecache/150x150/z alaczniki/logo_nowe.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Morena_czo%C5%82owa http://pl.wikipedia.org/wiki/Morena_denna http://pl.wikipedia.org/wiki/Pradolina http://pl.wikipedia.org/wiki/Ozy http://pl.wikipedia.org/wiki/G%C5%82az_narzutowy http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Glaz_mszczonowski01.jpg http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=285