UKŁAD IMMUNOLOGICZNY ODPORNOŚCIOWY

Układ immunologiczny - inaczej układ odpornościowy lub limfatyczny, to system organizmu odpowiedzialny za zwalczanie infekcji wirusów, bakterii, pierwotniaków, a także zwalczanie obcych tkanek oraz nowotworów. Mechanizmy te wykrywają różnorakie odmiany czynników chorobotwórczych, od wirusów po robaki pasożytnicze, dlatego muszą rozróżniać zdrowe komórki i tkanki organizmu, w celu jego prawidłowego funkcjonowania. Wykrywanie patogenów jest skomplikowane, ponieważ dzięki ewolucji przystosowują się, zmieniając metody działania. Zdjęcie pojedynczego neutrofilu (żółty), pochłaniającego bakterię wąglika →

Wyróżniamy odporność wrodzoną i nabytą: Odporność wrodzona (uwarunkowana genetycznie) jest swoista, to znaczy, że jest skierowana przeciwko określonemu rodzajowi antygenu. Zawdzięczamy to limfocytom krążącym we krwi, limfie i innych płynach ustrojowych. Odporność Nabyta (sztucznie) – polega na podawaniu surowicy z gotowymi przeciwciałami. Przeciwciała szybko neutralizują toksyny. Jest to jednak odporność krótkotrwała.

Antygeny Antygen to substancja obca, która po wniknięciu do organizmu wywołuje w nim reakcję obronną.

Antygenowy charakter mają substancje wielkocząsteczkowe np Antygenowy charakter mają substancje wielkocząsteczkowe np.: białka, polisacharydy, kwasy nukleinowe). Istnieją również czynniki, które po przedostaniu się do organizmu po raz pierwszy, nie wywołują widocznej reakcji obronnej, ale pozostawiają w nim pewien ślad. Ponowne kontakty z nimi dają objawy uczuleń (alergii). Oprócz antygenów pochodzących z zewnątrz – każdy organizm ma swoje antygeny, które decydują o jego odmienności immunologicznej. Najważniejsze z nich zlokalizowane są w błonach komórkowych np. antygeny decydujące o grupach krwi, antygeny zgodności tkankowej, antygeny komórek nowotworowych.

Choroby układu odpornościowego

Alergiczny nieżyt nosa Atopowe zapalenie skóry Patomechanizm AIDS Alergia pokarmowa Alergiczny nieżyt nosa Choroby alergiczne Astma oskrzelowa Białaczka Cytomegalia Atopowe zapalenie skóry Choroby z autoagresji Procesy zapalne

Niedobór odporności występuje, kiedy system odpornościowy jest mniej aktywny niż normalnie, wskutek powracających na nowo i zagrażających życiu infekcji. Niedobór odpornościowy może być także wynikiem choroby genetycznej np. zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS), powodowany retrowirusem HIV.

Wyrenderowany przekrój przez wirusa HIV Schematyczne przedstawienie kluczowych cech strukturalnych HIV-1 wchodzącego do komórek T. Dwa dolne obrazki przedstawiają alternatywne modele wejścia do komórek.

Wirus grypy Rozmaz szpiku kostnego u pacjenta z białaczką.

Zapalenie jest jedną z pierwszych odpowiedzi układu odpornościowego na infekcję[18]. Objawia się ono przez zaczerwienienie i spuchnięciem, które spowodowane jest zwiększonym przepływem krwi w tkance. Zapalenie jest produktem eikozanoidów i cytokinów, które uwalniane są przez uszkodzone albo zainfekowane komórki. Eikozanoidy zawierają prostaglandynę i leukotrieny. Prostaglandyna wywołuje gorączkę i wazodilatację naczyń krwionośnych powiązanych z zapaleniem, natomiast leukotrieny niezawodnie przyciągają krwinki białe (leukocyty)[19][20]. Zwykłe cytokiny zawierają interleukiny, które są odpowiedzialne za komunikację pomiędzy krwinkami białymi, chemokiny pobudzające chemotaksję i interferony, które mają wpływ na antywirusowe zmiany, takie jak wyłączenie biosyntezy białka w komórce gospodarza[21]. Czynniki wzrostowe i cytotoksyczne również mogą być uwolnione. Te cytokiny i inne substancje chemiczne włączają kolejno nowe komórki odpornościowe na miejsce infekcji i przyczyniają się do naprawy każdej zniszczonej tkanki, następującej po usunięciu patogenów[22]. Zapalenie jest jedną z pierwszych odpowiedzi układu odpornościowego na infekcję[18]. Objawia się ono przez zaczerwienienie i spuchnięciem, które spowodowane jest zwiększonym przepływem krwi w tkance. Zapalenie jest produktem eikozanoidów i cytokinów, które uwalniane są przez uszkodzone albo zainfekowane komórki. Eikozanoidy zawierają prostaglandynę i leukotrieny. Prostaglandyna wywołuje gorączkę i wazodilatację naczyń krwionośnych powiązanych z zapaleniem, natomiast leukotrieny niezawodnie przyciągają krwinki białe (leukocyty)[19][20]. Zwykłe cytokiny zawierają interleukiny, które są odpowiedzialne za komunikację pomiędzy krwinkami białymi, chemokiny pobudzające chemotaksję i interferony, które mają wpływ na antywirusowe zmiany, takie jak wyłączenie biosyntezy białka w komórce gospodarza[21]. Czynniki wzrostowe i cytotoksyczne również mogą być uwolnione. Te cytokiny i inne substancje chemiczne włączają kolejno nowe komórki odpornościowe na miejsce infekcji i przyczyniają się do naprawy każdej zniszczonej tkanki, następującej po usunięciu patogenów[22]. Zapalenie jest jedną z pierwszych odpowiedzi układu odpornościowego na infekcję[18]. Objawia się ono przez zaczerwienienie i spuchnięciem, które spowodowane jest zwiększonym przepływem krwi w tkance. Zapalenie jest produktem eikozanoidów i cytokinów, które uwalniane są przez uszkodzone albo zainfekowane komórki. Eikozanoidy zawierają prostaglandynę i leukotrieny. Prostaglandyna wywołuje gorączkę i wazodilatację naczyń krwionośnych powiązanych z zapaleniem, natomiast leukotrieny niezawodnie przyciągają krwinki białe (leukocyty)[19][20]. Zwykłe cytokiny zawierają interleukiny, które są odpowiedzialne za komunikację pomiędzy krwinkami białymi, chemokiny pobudzające chemotaksję i interferony, które mają wpływ na antywirusowe zmiany, takie jak wyłączenie biosyntezy białka w komórce gospodarza[21]. Czynniki wzrostowe i cytotoksyczne również mogą być uwolnione. Te cytokiny i inne substancje chemiczne włączają kolejno nowe komórki odpornościowe na miejsce infekcji i przyczyniają się do naprawy każdej zniszczonej tkanki, następującej po usunięciu patogenów[22]. Zapalenie jest jedną z pierwszych odpowiedzi układu odpornościowego na infekcję[18]. Objawia się ono przez zaczerwienienie i spuchnięciem, które spowodowane jest zwiększonym przepływem krwi w tkance. Zapalenie jest produktem eikozanoidów i cytokinów, które uwalniane są przez uszkodzone albo zainfekowane komórki. Eikozanoidy zawierają prostaglandynę i leukotrieny. Prostaglandyna wywołuje gorączkę i wazodilatację naczyń krwionośnych powiązanych z zapaleniem, natomiast leukotrieny niezawodnie przyciągają krwinki białe (leukocyty)[19][20]. Zwykłe cytokiny zawierają interleukiny, które są odpowiedzialne za komunikację pomiędzy krwinkami białymi, chemokiny pobudzające chemotaksję i interferony, które mają wpływ na antywirusowe zmiany, takie jak wyłączenie biosyntezy białka w komórce gospodarza[21]. Czynniki wzrostowe i cytotoksyczne również mogą być uwolnione. Te cytokiny i inne substancje chemiczne włączają kolejno nowe komórki odpornościowe na miejsce infekcji i przyczyniają się do naprawy każdej zniszczonej tkanki, następującej po usunięciu patogenów[22]. Zapalenie jest jedną z pierwszych odpowiedzi układu odpornościowego na infekcję. Objawia się ono przez zaczerwienienie i spuchnięciem, które spowodowane jest zwiększonym przepływem krwi w tkance. Zapalenie jest produktem eikozanoidów i cytokinów, które uwalniane są przez uszkodzone albo zainfekowane komórki. Eikozanoidy zawierają prostaglandynę i leukotrieny. Prostaglandyna wywołuje gorączkę i wazodilatację naczyń krwionośnych powiązanych z zapaleniem, natomiast leukotrieny niezawodnie przyciągają krwinki białe (leukocyty). Zwykłe cytokiny zawierają interleukiny, które są odpowiedzialne za komunikację pomiędzy krwinkami białymi, chemokiny pobudzające chemotaksję i interferony, które mają wpływ na antywirusowe zmiany, takie jak wyłączenie biosyntezy białka w komórce gospodarza. Czynniki wzrostowe i cytotoksyczne również mogą być uwolnione. Te cytokiny i inne substancje chemiczne włączają kolejno nowe komórki odpornościowe na miejsce infekcji i przyczyniają się do naprawy każdej zniszczonej tkanki, następującej po usunięciu patogenów.

Linie obrony odporności Układ odpornościowy ochrania organizmy przed infekcją na kilku poziomach, które wzrastają wraz ze swoistością. Najprostsze są bariery fizyczne, które zapobiegają wejściu do ciała takim patogenom, jak bakterie czy wirusy. Jeżeli patogen przełamie te bariery to wrodzony układ odpornościowy zapewnia natychmiastową, lecz nieswoistą odpowiedź.

Pamięć immunologiczna – to dzielące się limfocyty B oraz T, tworzą komórki zapamiętujące antygen. Są one, razem z przeciwciałami krążącymi w organizmie, śladem po przebytej infekcji. Gdy po jakimś czasie organizm zetknie się ponownie z danym antygenem to odpowiedź organizmu jest intensywniejsza. ← Dojrzały limfocyt

Przeciwciała (immunoglobuliny) – są białkami złożonymi z grupy glikoprotein zaliczonymi do grupy gama-globulin krwi. Mają one zdolność swoistego wiązania antygenu. Jest to możliwe dzięki temu, że na powierzchni antygenu znajdują się odpowiednie struktury, które łączą się z uzupełniającymi miejscami wiązania swoistego przeciwciała. Powstały kompleks przeciwciało-antygen nie jest aktywny. W tej formie nie zaszkodzi ustrojowi i będzie powoli eliminowany z płynów ciała.

Warunkiem rozpoczęcia syntezy przeciwciał jest rozpoznanie antygenu przez limfocyty B i pobudzenie ich przez limfocyty T.

UKŁAD ODPORNOŚCIOWY Seweryn Górny klasa IIIb