Inwazyjna choroba meningokokowa Materiały prezentacyjne dzięki uprzejmości firmy Novartis

N. meningitidis w płynie mózgowo-rdzeniowym Choroba meningokokowa jest rzadką, ale jednocześnie jedną z najbardziej groźnych chorób zakaźnych człowieka, wywoływaną przez bakterie Neisseria meningitidis 5/Rosenstein 2001/p 1379/ fig 1 1/van Deuren/ p 144/ col 1/para 2 Otoczkowa Gram-ujemna dwoinka Patogen występujący u ludzi Częste bezobjawowe nosicielstwo ~1%–35% <1% nosicieli ma objawy Transmisja patogenu Kontakt z wydzieliną z dróg oddechowych Kontakt bezpośredni Okres wylęgania: 2–10 dni 2/Brigham/ p438/col 1/ para 3 3/Dull/p 33/ col 1/para 1 4/WHO fact sheet/p 1/ para 3 N. meningitidis w płynie mózgowo-rdzeniowym Strzałka wskazuje komórki bakterii.5 1/van Deuren/ p 144/col 1/ para 2; p 146/ col 1/para 3 2/Brigham/ p438/col 1/ para 3 3/WHO factsheet/p 1/ para 3, 5

Serogrupy meningokoków Jest 13 serogrup bakterii Neisseria meningitidis A, B, C, W - 135 i Y to serogrupy, które wywołują większość zakażeń Polisacharydy otoczki bakterii są podstawą do budowy większości szczepionek przeciwko Neisseria meningitidis 1/Harrison/ p B52/col 2/para 4; p B53/col 1/para 1 2/Stephens/p B76/col 1/para 4 2/Stephens/p B76/col 1/para 4 Z A B E-29 C K L W-135 X Y H I M 5 najważniejszych serogrup powodujących 90 % zakażeń 2/Stephens/p B76/col 1/para 4

1. Warshawsky/ Canada/ CCDR2009/p6/ Table 1 7. Africa: Nicolas/p5130/ col 1/para 7 Zróżnicowane występowanie serogrup bakterii Neisseria meningitidis na świecie 8. South Africa/ vonGottberg/p379/Table 1 2. US/CDC ABCs 2010 9. Saudi Arabia/Al-Mazrou2004/p1412/Table 3/ 2002 data ROSJA10 3. Colombia/ SIREVA II 2008/p96-97/Table 4 KANADA1 EUROPA5 25% 26% 40% 71% 13% 14% TURCJA6 USA2 JAPONIA11 43% 31% 57% 21% 23% 59% ARABIA SAUDYJSKA7 20% 3. Brazil/ SIREVAII, 2008/p55-56/Table 4 48% 10. Russia/Gniel 2008/p14/col1/¶2 30% 18% TAIWAN12 50% 35% 36% KOLUMBIA3 BRAZYLIA3 11. Japan/ Takahashi/p 660/col 1/ para 5 4. Argentina/ INEI-ANLIS C.G. Malbrán, 2009 (unpublished data) 17% 78% 29% 38% PAS AFRYKAŃSKI8 21% AUSTRALIA13 29% 71% 78% ARGENTYNA4 12. Taiwan/ Chiou/p3/ Table 1 total NOWA ZELANDIA14 11% 5. Europe: ECDC 2007/Figure 4 57% 10% 27% 47% 43% 48% 6. Ceyhan EID/p 1092/col 2/para 3 and p1093/col 1/para 1 48% AFRYKA POŁUDNIOWA9 13. Australia/ AMSP/p218/ table A B C W- 135 X Y Serotypy niezidentyfikowane, dla każdego pojedyńczego Państwa 14. NZ/Lopez/ p20/ Table 1

Szczepienie przeciwko serogrupom A, C, W-135, Y zapewnia ochronę w kraju oraz podczas wyjazdów zagranicznych Zmienność i nieprzewidywalność rozprzestrzeniania się meningokoka wpływają na potrzebę stosowania szerokiej profilaktyki Harrison 2009/ pB53/table 1; pB59/col1/Para2 B C A C B C Y A W-135 B C W-135 A B C W-135 . B C

Zmienność i nieprzewidywalność bakterii Neisseria meningitidis Epidemiologia meningokoka jest zmienna, dynamiczna i nieprzewidywalna Nieprzewidywalna epidemiologia Globalne podróże1 Modyfikacje genetyczne2 Wilder-Smith/p454/col2/para1 Davidsen/p11/abstract Dystrybucja serogrup może się zmienić w krótkim okresie czasu Globalne podróże zwiększają ryzyko „sprowadzenia” do kraju uprzednio mniej rozpowszechnionych serogrup Genetyczne modyfikacje N. meningitidis mogą prowadzić do zmian w epidemiologii

Sekwencje zdarzeń prowadzących do choroby meningokokowej Schwartz/ p S119/Fig 1; pS119/col 2/ para 1 Osoba nie będąca nosicielem Narażona Nie Narażona Nie Skolonizowana Skolonizowana Choroba Nosiciel Bakteremia Posocznica Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 1/vanDeuren/p 146/col 1/ para 2/col 2/ para 5,7 1/vanDeuren/p 146/col 2/ para 8

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznica: wiek i rodzaj patogenu Noworodki (<3 miesiące) Niemowlęta i małe dzieci (3 m-ce–5 lat) Starsze dzieci i dorośli (>5 lat) Streptococcus B Escherichia coli & inne Gram-ujemne pałeczki jelitowe Listeria monocytogenes Haemophilus influenzae typ b Streptococcus pneumoniae Neisseria meningitidis S. pneumoniae N. meningitidis Saez-Llorens/ p 2139/col 2/ para 2 Saez-Llorens/ p 2139/ col 2/ para 2/p 2140/ col 1/para 1 Saez-Llorens/ p 2139/col 2/ para 2 Saez-Llorens/ p 2140/col 1/ para 1 Saez-Llorens/ p 2139/col 2/ para 2 Saez-Llorens/ p 2139/col 2/ para 2 Saez-Llorens/ p 2140/col 1/ para 1

Czynniki ryzyka i grupy zagrożone ryzykiem 1/Rosenstein 2001/p 1378/ col 2/para 1 Niedojrzały system odpornościowy1 Osłabiony system odpornościowy2,3 Podrażnienie jamy nosowo-gardłowej3 Czynniki społeczne3,4 Niemowlęta Niedobór składników układu odpornościowego Asplenia HIV/AIDS Palenie papierosów Infekcja dróg oddechowych Bliski kontakt z zakażonymi Zatłoczenie W większości przypadków, choroba meningokokowa występuje u osób uprzednio zdrowych, bez zidentyfikowanego czynnika ryzyka 3/Bilukha/p 2/ col 2/para 2, 3 4/Imrey/ p 3136/col 1/ para 2 2/Figueroa/p 370/table 3 and /p 376/col 1/para 2 3/Bilukha/p 13/col 2/para 2, 5; p 2/col 2/para 2 1/Rosenstein 2001/p 1378/ col 2/para 1 2/Figueroa/p 370/table 3 and /p 376/ col 1/para 2 3/Bilukha/p 2/col 2/para 3 3/Bilukha/p 2/ col 2/para 2 4/Imrey/p 3136/col 1/ para 2, 3 5/Neal/p 847/col 1/para 2; p 849/col 1/ box

Inwazyjna choroba meningokokowa rozwija się szybko i może spowodować śmierć w ciągu 24 godzin, często atakując ludzi, którzy byli ogólnie zdrowi 1/Bilukha/p 2/ col 1/para 1 Nawet z odpowiednim leczeniem i intensywną opieką, odsetek przypadków śmiertelnych jest wysoki U 11%–19% osób, które pozostały przy życiu występują poważne powikłania Osoby które pozostały przy życiu, mogą mieć osłabione funkcje motoryczne, zdolności poznawcze i zachowanie Koszty leczenia są znaczące 1/Bilukha/p 2/ col 1/para 1 2/Fellick/p 10/ col 2/para 3 3/Stratton/p 270/table A18-3 4/Association of Public Health Laboratories http://www.aphl.org/media/inside_phl/Pages/minnesota_meningitis_outbreak.aspx. 1/Bilukha/p 2/ col 1/para 1 1/Bilukha/p 2/ col 1/para 1 2/Fellick/p 10/col 2/para 3 3/Stratton/p 270/table A18-3

Rozwój inwazyjnej choroby meningokokowej w czasie Drażliwość Brak apetytu Gorączka Mdłości Ból gardła Ostry nieżyt nosa Ból głowy Zimne dłonie i stopy Ból nogi Nietypowy kolor skóry Wysypka krwotoczna Objawy oponowe Światłowstręt Dezorientacja Przeczulica Zaburzenia świadomości Wstrząs septyczny Możliwa śmierć 4–8 godzin 12–15 godzin 15–~24 godziny Thompson/ p 399/col 2/ para 3-6; p400/col 1/para 1,2, Table 1 Thompson/ p 399/ col 2/para 3 Wczesne objawy mogą nie być charakterystyczne i przypominać objawy grypy Thompson/ abstract/p 397/ para 3; p 399/ col 2/para 3 Thompson/ abstract/p 397/ para 3 Thompson/ abstract/p 397/ para 4

Rozwój inwazyjnej choroby meningokokowej vs reaktywacja pamięci immunologicznej CDC Pink book/p 272/ col 2/para 4 Dzień 6 Dzień 5 Dzień 4 Dzień 3 Dzień 2 Dzień 1 Bakterie dostają się do organizmu Inkubacja 3–4 dni (przeciętnie) Początek choroby HHS.ACIP/p 43/para 1 Blanchard/p 2166/col 1/ para 1 Wrodzona odporność i krążące przeciwciała Podstawowe źródło ochrony Pamięć immunologiczna Reaktywacja może trwać >5 dni—zbyt długo, aby zatrzymać rozwój bakterii . 1/CDC Pink book/p 272/ col 2/para 4 2/HHS.ACIP/p 43/para 1 3/Blanchard/p 2166/col 1/ para 1 4/de Voer/p 6981/col 1/para 1

Objawy choroby meningokokowej i powikłania 1/Rosenstein 2001/p 1382/ col 1/para 2 Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Posocznica Bakteria w płynie mózgowo-rdzeniowym prowadzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych powodującego1: Ból Głowy Gorączkę Objawy oponowe Mdłości i wymioty Światłowstręt I mogącego prowadzić do: Trwałego uszkodzenia neurologicznego Rozwijającego się niedorozwoju Trwałej utraty słuchu Padaczki Śmierci Bakteria we krwi prowadzi do wzrostu przepuszczalności naczyń krwionośnych i zapalenia powodującego: Wysypkę krwotoczną Osłabienie Wstrząsu/ Szoku septycznego Zapaści sercowo-naczyniowej Niewydolności narządów (włączając nerki) Wylewów do nadnerczy Zapalenia mięśnia sercowego Ropni Leczenie choroby meningokokowej jest trudne z powodu szybkiego postępu choroby oraz nieprzewidywalności rokowania2 2/Stollenwerk/p 10229/col 2/para 3 1/Stollenwerk/p 10229/col 1/para 3 2/Rosenstein 2001/p 1382/ col 1/para 2 2/Rosenstein 2001/p 1382/ col 1/para 2 1/Stollenwerk/p 10229/col 2/para 3 2/Rosenstein 2001/p 1382/ col 1/para 3/ col 2/para 1, 2

Liczba przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej Dwa szczyty zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową Wielka Brytania, Kwiecień 1998–Marzec 1999 Pollard /p6 /figure 3 Liczba przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej Drugi szczyt obserwowany u nastolatków Pollard /p6 /figure 3 Wiek (lata) 14

Szczepionki polisacharydowe vs skoniugowane

Szczepionki polisacharydowe mają kilka ograniczeń Harrison/p149/col 1/para 1,3; p148/col 2/ para 3-5 Ograniczenia szczepionek polisacharydowych Brak/słaba skuteczność u dzieci < 2(5) lat Brak efektu wtórnej odpowiedzi immunologicznej (brak efektu booster) Brak pamięci immunologicznej Brak wpływu na nosicielstwo Brak efektu odporności populacyjnej Przeciwciała o niskiej wartości funkcjonalnej Suboptymalna skuteczność u dorosłych Mniejsza odpowiedź immunologiczna przy kolejnych dawkach

Szczepionki skoniugowane mają kilka przewag nad szczepionkami polisacharydowymi Harrison/p149/col 1/para 1,3; p148/col 2/ para 3-5 Dlaczego stosować szczepionki skoniugowane? Stymulują odpowiedź T-zależną Stymulują produkcję przeciwciał u niemowląt i dzieci < 2 lat Powtórne dawki wywołują efekt wtórnej odpowiedzi immunologicznej (efekt booster) Przeciwciała o wysokiej wartości funkcjonalnej Pamięć immunologiczna Wpływ na nosicielstwo (redukcja) Efekt odporności populacyjnej ( tzw. Herd immunity) PL1210057765 1.Harrison LH. Clin Microbiol Rev. 2006;19:142-164.