Synowektomia izotopowa –poprawa jakości życia pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów Poradnia Reumatologiczna Szpital Wojewódzki w Opolu Kierownik Poradni dr Katarzyna Suchoń

RZS POSTAĆ GUZKOWA

Reumatoidalne Zapalenie stawów. /RZS/ To układowa zapalna choroba o nieznanej etiologii Powoduje uszkodzenie układu ruchu w zakresie stawów obwodowych w tym głownie rąk Zajmuje narządy wewnętrzne takie jak nerki Płuca naczynia krwionośne. Nadal jest nieuleczalna

Reumatoidalne zapalenie stawów/RZS/ To nie jest jednorodna choroba Zapadają najczęściej kobiety 35-55 lat Po 5 latach połowa staje się niezdolna do pracy Największy dynamizm zmian pierwsze 6 m-cy do 2 lat We wczesnym okresie nie spełnione sa wszystkie kryteria ACR /70% seronegatywna/

MITY o RZS Na RZS się nie umiera Śmiertelność chorych z ciężką postacią RZS lub objawami pozastawowymi odpowiada śmiertelności chorych z chorobą wieńcowa trójnaczyniową czy IV stadium ziarnicy złośliwej /PincusT,Callahan LF.What is the natural History of Rheumatoid arthritis? Rheum dis clin North Am 1993 ;19:123-51

Upośledzenie czynności Zmiany ogólnoustrojowe Niesprawność Przebieg kliniczny Zapalenie stawów Uszkodzenie stawów Upośledzenie czynności Zmiany ogólnoustrojowe Niesprawność Przedwczesny zgon

Obecnie uzyskanie trwałej remisji jest podstawowym celem leczenia RZS Cele leczenia RZS Wiek XX Zmniejszenie: bólu i obrzęku stawów obniżanie OB i stężenia CRP oraz przystosowanie się do utraty funkcji i niepełnosprawności Wiek XXI Zniesienie: bólu i obrzęku stawów zatrzymanie progresji zmian strukturalnych (rtg) normalizacja OB i stężenia CRP oraz przywrócenie sprawności fizycznej zapobieganie niepełnosprawności poprawa jakości życia śmiertelność tak jak w populacji ogólnej - brak jednoznacznej definicji - wg różnych autorów utrzymujący się stan remisji od 2 miesięcy do 2 lat Obecnie uzyskanie trwałej remisji jest podstawowym celem leczenia RZS Mader R. & Keystone E. J Rheumatology 2007; 34 (suppl 80):16-24. Aletaha, et al. Arthritis Rheum 2007;56:3226–35. Pincus T. et al. Clin Exp Rheumathol 2006; 24 (supll.43): S1-S6

Leki stosowane w RZS Leki modyfikujące proces chorobowy =DMARDs=LMPCH: MTX-lek pierwszego rzutu 20-25 mg na tydzien,Leflunomid SF-sulfasalazyna ,hydroksychlorochina Azatiopryna- Sole złota Terapie biologiczne.

Leki cd MTX dawki doustne standardowe 20-25mg na tydzień w razie nietolerancji lek podskórny-w tym roku w ramach programu lekowego –indywidualna umowa z NFZ. Leflunomid lek doustny –w tym roku nadal w programie lekowym NFZ indywidualna umowa. Sole złota niedostępne w Polsce nadal stosowane.

Leki cd Terapie biologiczne – leki o charakterze przeciwciał przeciw receptorom,cytokinom Podawane pozajelitowo We wlewach kroplowych lub injekcjach . Aktualnie dostępne tylko w wybranych ośrodkach w ramach indywidualnej umowy z NFZ-program terapeutyczny.

RZS- leczenie cd. Sterydy-awansowały do roli” DMARD” NLPZ- nie wystarczą w leczeniu jako monoterapia –nie wpływają na proces destrukcji stawów Rehabilitacja Ruch ZAWSZE fizykoterapia CZASAMI Leczenie operacyjne Rehabilitacja społeczna,pokonywanie barier Ruch samopomocowy radiosynowektomia=synowektomia izotopowa.

Radiosynowiorteza Termin użyty po raz pierwszy w 1968 /RS/. Oznacza odbudowe błony maziowej pod wpływem promieniowania beta emitowanego przez radiofarmaceutyk podany dostawowo. RADIOSYNOWIORTEZA została wprowadzona w miejsce słowa synowektomii izotopowej jako leczenie zachowawcze.

Radiosynowektomia zasada działania w RZS Wykorzystuje fakt ,że istotą przewlekłych zapaleń stawów są zmiany patologiczne obejmują w pierwszej kolejności błonę maziową.

Total Score=384 18

Radiosynowektomia zasada działania w RZS Koloidalne cząsteczki radionuklidu są fagocytowane przez makrofagi zmienionej zapalnie błony maziowej . Pod wpływem promieniowania beta emitowanego przez radiofarmaceutyk dochodzi do martwicy skrzepowej synowiocytów ,które pochłonęły lek.

Radiosynowektomia zasada działania w RZS Dzięki zabiegowi dochodzi do redukcji liczby i rozmiarów kosmków błony maziowej. Jeżeli terapia została zastosowana we wczesnym okresie choroby dochodzi do przywrócenia fizjologicznej budowy i właściwości błony maziowej zahamowanie destrukcji struktur stawowych i możliwy staje Się powrót pełnej funkcji stawu.

Wczesny rzs-osłabienie siły mięśniowej /próba zaciśnięcia dłoni w pięść/

Wykorzystywane obecnie koloidowe roztwory radioizotopów są czystymi emiterami promienowania beta niezagrażającymi radiacja innym ludziom i środowisku. Stad bezpieczeństwo w stosowaniu ambulatoryjnym.

Wskazania Podstawom wskazaniem jest leczenie nawrotowych wysięków stawowych u chorych z RZS,ZZSK,ŁZS,ReZS Kosmkowo-guzkowe barwnikowe zapalenie błony maziowej DNA Artropatii hemofilowej !

Przeciwskazania ciąża i okres karmienia Niewyrównane zaburzenia krzepnięcia Pęknięta torbiel podkolanowa. Względne pw. Wiek poniżej 20 lat Okres III i IV radiologicznych zmian wg Steinbrockera Niestabilność więzadłowa.

ZAKŁAD MEDYCYNY NUKLEARNEJ w Opolu Przed 2 laty zaproszono reumatologów Opolszczyzny na warsztaty poświecone zastosowaniu radiosynowektomii w reumatologii Do dnia dzisiejszego wykonano 10 zabiegów radiosynowiortezy./7 stawy kolanowe 3 stawy skokowe/

Poradnia Reumatologiczna Wskazania do zabiegu Nawracajacy wysięk w stawach kolanowych u kobiet u których nie było efektu po 3-5 injekcji dostawowych sterydu połączonych z punkcja. Niespełniające jeszcze bezwzględnych wskazań Do leczenia chirurgicznego tj. brak zaawansowanych zmian radiologicznych ,istotnej niestabilności więzadłowej lub znacznego przerostu błony maziowej.

Procedura. Pewne rozpoznanie RZS Wykonanie w ciągu poprzedzających 6 m-cy badanie obrazowe stawu MRI lub/i USG. USG szczególnie przydatne przed radiosynowektomią stawu kolanowego. Wykonanie 2-lub 3 fazowej scyntygrafii układu kostnego obrazujacej nasilenie stanu zapalnego tkanek miekkich.

ZAKLAD MEDYCYNY NUKLEARNEJ. Rygorystyczne procedury podawania leków Zabezpieczenia chorego ,personelu i środowiska pozwalają zminimalizować prawdopodbienstwo działań niepożądanych.

Działania niepożądane Miejscowe –ból obrzęk reakcja alergiczna, Radiacyjne zapalenie błony maziowej 2% Zapalenie Ściegien prostowników 1,4% Bateryjne zapalenie stawu mniej niż 1 na 35 tys. przypadków-działanie p.bakteryjne. Ogólne-gorączka 2% 48 unieruchomienie zapobiega wylaniu się izotopu poza staw i rozprzestrzenianiu się go droga układu siat.srod.

Kiedy efekty Ocena 4-6 doba Ostateczna 3-6 miesiąc Po 6 -ciu miesiącach można powtórzyć. Terapeutyczne efekty pojawiają sie z opóźnieniem. Od 1 miesiąca do 6 -ciu m-cy

Podsumowanie Synowiorteza radioizotopowa to zachowawcza metoda miejscowego leczenia nawracających wysięków w stawie stanowiąca alternatywę dla leczenia synowektomii chirurgicznej Stosowana w przypadku nieskuteczności standardowych terapii szczególnie injekcji GKS. Jej skuteczność jest najlepiej udokumentowana dla hemofilii i RZS.

podsumowanie Okres anatomiczny koreluje z wynikami terapii Odpowiedz na leczenie pojawia się szybko i może mieć charakter długotrwały W porównaniu z leczeniem operacyjnym może być wykonywania ambulatoryjnie bez konieczności stosowania obciążającej anestezji długotrwałego unieruchomienia, rehabilitacji Wymaga mniejszych nakładów finansowych

Dziękuję za uwagę 