Portrety tyranów i despotów w literaturze i filmie Marcin Dawidiuk Wrocław, .05.2010 Portrety tyranów i despotów w literaturze i filmie

Tyran (gr. τύραννος tyrannos) Władca bezwzględny, rządzący za pomocą terroru, stosujący przemoc i gwałt; ciemiężyciel, ciemiężca, despota W starożytnej Grecji: panujący, który siłą zagarnął władzę Osoba bezwzględnie narzucająca innym swoją wolę, gnębiąca innych, wymagająca absolutnego posłuszeństwa; dręczyciel

Despota (gr. δεσπότης, despotēs) Władca rządzący państwem w sposób autokratyczny i bezwzględny, mający nieograniczoną władzę, nie liczący się z poddanymi, wyjęty spod jakiejkolwiek kontroli; tyran Osoba narzucająca wszystkim swoje zdanie, nielicząca się z nikim, naginająca wszystko do swojej woli, tyranizująca otoczenie

Lord Havelock Vetinari, Patrycjusz Ankh-Morpork „Lord Vetinari to postać makiaweliczna – ale tylko dla określonej wartości Machiavellego. Prawdziwy student Księcia byłby o wiele bardziej brutalny i twardo by wierzył, że lepiej być władcą przerażającym niż kochanym. Vetinari twardo wierzy, że od obu tych możliwości lepiej być władcą permanentnym.” Terry Pratchett, Sztuka Świata Dysku Lord Havelock Vetinari, Patrycjusz Ankh-Morpork

„Piekło pocztowe”, str. 341, 345 „- Nie może pan tego zrobić – zaprotestował słabym głosem Greenyham (…) - Nie mogę? – zdziwił się Vetinari. – Jestem tyranem. To moja praca.” „- Przez ten czas Wielki Pień będzie nieczynny – dodał Vetinari. - To prywatna własność! – wybuchnął Greenyham. - Tyran, niech pan nie zapomina – odpowiedział niemal wesoło Patrycjusz.”

„Piekło pocztowe”, str. 66 „Sprawowanie władzy absolutnej nie było dzisiaj tak proste, jak mogłoby się wydawać. A przynajmniej nie takie proste, jeśli jego ambicje obejmowały sprawowanie władzy absolutnej również jutro. Pewnie, można rozkazać swoim ludziom, by wyważyli drzwi i zaciągnęli kogoś do lochu, bez żadnych sądów, ale zbyt wiele takich działań dowodziło braku stylu, a poza tym źle wpływało na interesy, było uzależniające i bardzo, bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Myślący tyran, uważał Vetinari, miał pracę o wiele trudniejszą niż ktoś wyniesiony do władzy przez jakiś idiotyczny system typu „kto jest za tym, żeby wszyscy byli bogaci” – jak na przykład demokracja. Tamten przynajmniej mógł powiedzieć ludziom, że to ich wina.”

Severus Snape, prof. trucizn J. K. Rowling Severus Snape, prof. trucizn

Dzwoniący do budki, snajper Joel Schumacher (reżyser) Dzwoniący do budki, snajper

Joel Schumacher (reżyser) Stu Shepard, wydawca