Nadanie imienia „gen. bryg Nadanie imienia „gen. bryg. Stefana Pasławskiego” Warmińsko-Mazurskiemu Oddziałowi Straży Granicznej w Kętrzynie

Podstawy prawne (1) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 września 1996 r. w sprawie określenia wzoru i trybu nadawania sztandaru jednostkom organizacyjnym Straży Granicznej oraz trybu nadawania tym jednostkom imienia (Dz. U. z 1996 r., Nr 113, poz. 541)

Podstawy prawne (2) Jednostce organizacyjnej Straży Granicznej może być nadane imię (§2, ust. 2.): oddziału formacji granicznej lub jednostki wojskowej szczególnie zasłużonej w walkach o ochronę granic Państwa Polskiego, regionu bohatersko wsławionego walą o utrzymanie polskości, bezpośrednio związanego z terenem służbowego działania jednostki organizacyjnej, osoby nieżyjącej, szczególnie zasłużonej w ochronie granicy państwowej, zajmującej poczesne miejsce w tradycji Narodu Polskiego.

gen. bryg. Stefan Wiktor Paweł Pasławski Charakterystyka sylwetki patrona gen. bryg. Stefan Wiktor Paweł Pasławski (25.05.1885 – 17.07.1956) Generał brygady Wojska Polskiego, Naczelny Inspektor Straży Celnej, pierwszy Komendant Główny Straży Granicznej, wojewoda białostocki i stanisławowski.

Charakterystyka sylwetki patrona (2) Stefan Wiktor Paweł Pasławski urodził się w dniu 25 maja 1885 roku w Warszawie. (Syn Karola i Marii z Litauerów). Uczęszczał do gimnazjum w Krakowie i we Lwowie, gdzie w 1905 roku złożył egzamin dojrzałości. Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego - prezesował uniwersyteckiej Czytelni Akademickiej. Zaangażowany w działalność tajnych organizacji niepodległościowych: „Zef”, związku im. Kilińskiego i Narodowego Związku Robotniczego. Był jednym z organizatorów Drużyn Bartoszowych (organizacji przysposobienia wojskowego utworzonych przez młodzież studencką grupy Rzeczpospolita w 1908 roku we Lwowie z inicjatywy Wawrzyńca Dayczaka, które w późniejszym czasie weszły w skład Legionu Wschodniego). W okresie od 9 lipca 1908 r. do 31 lipca 1914 r. był członkiem Rady Naczelnej Drużyn Bartoszowych.

Charakterystyka sylwetki patrona (3) W okresie od 1 października 1909 r. do 30 września 1910 r. odbył obowiązkową roczną służbę wojskową w armii austriackiej. Ukończył szkołę oficerów rezerwy w 22 brygadzie piechoty, po której przysługiwał mu tytuł kadeta. 10 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionu Wschodniego, w którym został dowódcą kompanii, a po rozwiązaniu Legionu we wrześniu 1914 r. przeszedł w stopniu porucznika do 3 Pułku Piechoty Legionów Polskich, gdzie jako adiutant pułku i dowódca kompanii odbył kampanię karpacką. Ranny w przegranej przez siły polskie bitwie pod Mołotkowem w dniu 29 października 1914 roku, w której legioniści starli się z dwukrotnie silniejszymi Rosjanami. Po tych wydarzeniach oraz w związku z czasową niezdolnością do służby frontowej awansowany został do stopnia kapitana (12 listopad 1914 r.) i przez rok pełnił funkcję komendanta stacji zbornej Legionów w Budapeszcie. W czasie swojej komendantury na Węgrzech agitował i mobilizował Węgrów do wystąpień na rzecz sprawy polskiej.

Charakterystyka sylwetki patrona (4) W latach 1921-1922 ukończył kurs wyższych dowódców, który otworzył pułkownikowi Pasławskiemu drogę do zastępcy komendanta Obozu Warownego „Wilno” (1923-1925). Z tego stanowiska przeniesiony do Korpusu Ochrony Pograniczna, w którym dowodził 2 Brygadą w Baranowiczach, a następnie 3 Brygadą w Wilnie. Służbę w Korpusie Ochrony Pogranicza pełnił od listopada 1925r. do czerwca 1927r. W czerwcu 1927 r. został czasowo oddelegowany do dyspozycji Ministerstwa Skarbu z przeznaczeniem do kierowania Strażą Celną na granicy zachodniej i południowej. Prezes Rady Ministrów Józef Piłsudski polecił pułkownikowi Stefanowi Pasławskiemu, pełniącemu od 11 lipca 1927 r. obowiązki Naczelnego Inspektora Straży Celnej, przeprowadzenie i wdrożenie reformy formacji granicznej. Zapoczątkowane w 1927 roku prace reorganizacyjne znalazły swoje zwieńczenie w postaci decyzji Prezydenta RP Ignacego Mościckiego o powołaniu do ochrony północno–zachodniej, zachodniej i południowej granicy Polski - Straży Granicznej, która zastąpiła dotychczasową Straż Celną.

Charakterystyka sylwetki patrona (5) Decyzja Prezydenta RP została ogłoszona w rozporządzeniu z dnia 22 marca 1928 r. „O Straży Granicznej”, które weszło w życie 2 kwietnia 1928 r. Powstała na mocy tego rozporządzenia Straż Graniczna została zorganizowana na wzór wojskowy i podlegała Ministrowi Skarbu. Formacja miała ochraniać granicę północno-zachodnią, zachodnią i południową (część granicy z Niemcami w rejonie Prus Wschodnich, z Wolnym Miastem Gdańsk, granicę morską, z Niemcami na zachodzie, z Czechosłowacją i częściowo z Rumunią na południu). Od lipca 1939 r. obszar ten obejmował również granicę polsko-łotewską. Awansowany (1 stycznia 1928 roku) do stopnia generała brygady Stefan Pasławski pełnił funkcję Komendanta Głównego Straży Granicznej do 12 grudnia 1928 r. Do czasu przeniesienia w stan spoczynku, to jest do 30 września 1934 r. dowodził Okręgiem Korpusu VIII w Toruniu. W tym czasie, z inicjatywy generała brygady Stefana Pasławskiego Pomorski Komitet Floty Narodowej w 1929 r. zakupił i wyekwipował dla Szkoły Morskiej w Gdyni trzymasztowy żaglowiec szkolny „Dar Pomorza". Przeniesiony w stan nieczynny, postanowieniem Prezydenta RP z dnia 29 września 1934 r. został mianowany: wojewodą białostockim (do roku 1936), oraz wojewodą stanisławowskim (14.07.1936 r. do 1939 r.).

Charakterystyka sylwetki patrona (6) Internowany w Rumunii po kampanii 1939 r. W 1941 r. wydany Niemcom - przebywał w oflagach, m.in. w Dorsten i Dössel. Uwolniony przez wojska alianckie przebywał na uchodźctwie politycznym, między innymi we Francji oraz w Wielkiej Brytanii, aż do śmierci w dniu 17 lipca 1956 r. Pochowany na cmentarzu w Bangor – niewielkim walijskim miasteczku nad Morzem Irlandzkim. Wielokrotnie odznaczany, między innymi: Orderem Virtuti Militari 5 kl., Orderem Polonia Restituta 3, 4 i 5 kl., Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Złotym Krzyżem Zasługi, jugosłowiańską Komandorią Orła Białego z Gwiazdą.

Charakterystyka sylwetki patrona (6) Żonaty (1925 r.) z Aleksandrą Judycką. Dzieci: syn Stefan Karol (ur. 1926-1944) oraz córka Grażyna (ur. 1930). Syn pierwszego komendanta Głównego Straży Granicznej strz. Stefan Pasławski pseudonim „Karol” kontynuował tradycje patriotyczne odziedziczone po ojcu. Był uczestnikiem Powstania Warszawskiego, w którym zginął pierwszego dnia walk powstańczych na Mokotowie w szeregach pułku „Baszta” Armii Krajowej w wieku lat 18. Małżonka Aleksandra Pasławska ps. „Krystyna” również poległa w Powstaniu Warszawskim 29 sierpnia 1944 r.

Dziękuję za uwagę Opracowanie: Wydział Prezydialny (S. Buzała, A. Wojtanowska-Zimoń) Dnia: 19.11.2008 r.