Działanie prokuratury i orzecznictwo sądów powszechnych Ministerstwo Sprawiedliwości Przemoc w rodzinie Działanie prokuratury i orzecznictwo sądów powszechnych oraz działania Ministerstwa Sprawiedliwości w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym dotyczące ochrony osoby pokrzywdzonej oraz oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców tego typu przestępstw. Warszawa, dnia 25 marca 2015 roku Departament Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka Wydział ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

Akty prawne dotyczące przemocy w rodzinie Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 29.07.2005 roku; Nowela do w/w ustawy z 10.06.2010 roku; Rozporządzenia w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”; Rozporządzenie w sprawie SOW i programów k-e; Ustawa o pomocy społecznej (art. 46a i 48a); Kodeksy (Kk, Kpk, Kkw, Kpc, Kro); Rozporządzenie w sprawie wykonywania obowiązków i uprawnień przez kuratorów sądowych w sprawach karnych wykonawczych; Wytyczne PG; Pozostałe – strona internetowa MS - http://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie/akty-prawne-i-inne-dokumenty-/

Definicja przemocy w rodzinie Przemoc w rodzinie - jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą (art. 2 pkt 2 ustawy).

Kodeks karny Przestępstwa opisane w części szczególnej kodeksu karnego, gdzie znamieniem ustawowym jest przesłanka przemocy, dotyczą głównie przemocy fizycznej. Niektóre przestępstwa opisane w części szczególnej kodeksu karnego, gdzie przemoc charakteryzuje działanie sprawcy, zawierają elementy przemocy psychicznej, zwłaszcza art. 207 § 1 k.k. (także m.in. art. 190 § 1 k.k. - groźba, 191a § 1 k.k. – stalking).

Przemoc w rodzinie w statystykach sądowych – „rodz” art. 148 § 1-4 kk - zabójstwo; art. 156 § 1-3 kk - spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu człowieka; art. 157 § 1-2 kk - spowodowanie średniego i lekkiego uszczerbku na zdrowiu człowieka; art. 189 kk - pozbawienie wolności; art. 190 kk - groźba bezprawna; art. 190a § 1-3 kk - stalking, podszywanie się i wykorzystywanie wizerunku lub danych; art. 191 kk - przemoc lub groźba bezprawna w celu zmuszenia do określonego zachowania; art. 191a kk - utrwalanie i rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby; art. 197 § 1-3 kk - zgwałcenie; art. 198 kk - współżycie płciowe z osobą w stanie ograniczonej poczytalności; art. 199 kk - wymuszenie współżycia płciowego na osobie podległej, w krytycznym położeniu; art. 200 § 1-2 kk - pedofilia - uprawianie, prezentowanie treści; art. 201 kk - kazirodztwo; art. 202 § 1-4b kk - prezentowanie treści pornograficznych; art. 203 kk - doprowadzenie przemocą innej osoby do uprawiania prostytucji; art. 207 § 1-3 kk - znęcanie się nad osoba najbliższą art. 208 kk - rozpijanie małoletnich.

Przestępstwo z art. 207 § 1 kk Znamiona ustawowe typu podstawowego – art. 207 § 1 kk : Znęcanie się fizyczne lub psychiczne; Nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy; Nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, Sankcja: kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Znamiona ustawowe przestępstwa kwalifikowanego –art. 207 § 2 kk: Znęcanie się fizyczne lub psychiczne , jak powyżej; Stosowanie szczególnego okrucieństwa; Sankcja: kara pozbawienia wolności od roku do lat 10. Znamiona ustawowe przestępstwa kwalifikowanego – art. 207 § 3 kk Znęcanie się fizyczne lub psychiczne określone w § 1 lub 2; Targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie w następstwie powyższego; Sankcja: kara pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Pojęcie „Znęcania” „Znęcanie się” – działanie lub zaniechanie polegające na umyślnym zadawaniu bólu fizycznego lub dotkliwych cierpień moralnych, powtarzających się w czasie albo jednorazowym, lecz intensywnym i rozciągniętym w czasie (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1976 roku (VI KZP 13/75; OSNKW 1976, nr 7-8, poz. 86).

Znęcanie fizyczne – może polegać m.in. na biciu; rzucaniu przedmiotami; głodzeniu; odmawianiu pożywienia czy napojów; zmuszania do przebywania w zimnie; poleceniu wykonywania upokarzających czynności; wyrzucaniu z domu; wyrywaniu włosów; przypalaniu papierosem*, etc. * - zob. [w:] M. Mozgawa (red.) Kodeks karny. Komentarz praktyczny, Ofizyna, 2007 II wyd. Komentarz do art.. 207 kk

Znęcanie psychiczne – może polegać m.in. na lżeniu; wyszydzaniu; upokarzaniu; znieważaniu; straszeniu; grożeniu; sprowadzaniu do mieszkania osób nieakceptowanych przez domowników; uniemożliwianiu spoczynku nocnego; złośliwym budzeniu; odmowie opuszczenia pomieszczenia; niepokojeniu przez telefony i sms’y np. w miejscu pracy; złośliwym chowaniu dokumentów, kluczy; etc.

Wnioski Zakres pojęciowy przestępstwa przemocy w rodzinie się jest szerszy od przestępstwa znęcania się z art. 207 kk. Zjawisko przemocy w rodzinie opisują różne przepisy części szczególnej Kodeksu karnego Trudności z oceną zjawiska przemocy w rodzinie w kontekście oddziaływania ze strony sądów i prokuratur.

1. Orzecznictwo ogólne. 299.984 osób. Z tego wymierzono: W 2014 roku w Sądach Rejonowych w Polsce skazano ogółem: 299.984 osób. Z tego wymierzono: 59.345 - kar grzywny (samoistnych) 19,7% 1.201 - z warunkowym zawieszeniem wykonania - 2 % 34.087 - kar ograniczenia wolności 11,3 % 1.051 - z warunkowym zawieszeniem wykonania - 3,1 % 206.285 - kar pozbawienia wolności 68,7 % 169.808 - z warunkowym zawieszeniem wykonania. 82,3%

Stosunek procentowy rodzajów kar orzekanych w Sądach Rejonowych w Polsce w 2014 roku

Skazani nieprawomocnie w sądach I instancji – za wszystkie przestępstwa w latach 1999 - 2014

Zakres oddziaływania wymiaru sprawiedliwości na przemoc w rodzinie 207 kk Przestępstwa przemocy wobec najbliższych Akty oskarżenia skierowane do sądu Wszczęte postępowanie przygotowawcze Wszczęta procedura „Niebieskie Karty” Szara strefa przemocy niezdiagnozowanej

2. Orzecznictwo w zakresie art. 207 § 1 kk 1. W 2014 roku w Sądach Rejonowych w Polsce osądzono z art. 207 § 1 kk ogółem: 15.001 (2013 – 14.132, 2012 – 15.245, 2011 - 16.077, 2010 - 16.239). Z tego: 12.699 - skazano; 382 - uniewinniono; 1.192 - warunkowo umorzono postępowanie; 723 - umorzono postępowanie; 832 - tymczasowo aresztowano.

Stosunek procentowy rodzajów orzeczeń Sądów Rejonowych w zakresie art Stosunek procentowy rodzajów orzeczeń Sądów Rejonowych w zakresie art. 207 § 1 kk

152 - kary grzywny (samoistnych); 577 - kar ograniczenia wolności; 2. W 2014 roku w Sądach Rejonowych w Polsce skazano z art. 207 § 1 kk ogółem: 12.699 osób. Z tego wymierzono: 152 - kary grzywny (samoistnych); 577 - kar ograniczenia wolności; 11.969 - kar pozbawienia wolności; - 1.691 - bezwzględnych; - 10.278 - z warunkowym zawieszeniem wykonania.

Stosunek procentowy rodzajów kar orzekanych w Sądach Rejonowych w Polsce z art. 207 § 1 kk

Skazani nieprawomocnie w sądach I instancji – za przestępstwo z art Skazani nieprawomocnie w sądach I instancji – za przestępstwo z art. 207 § 1 kk w latach 1999 – 2014

Stosunek procentowy wymiaru kary pozbawienia wolności orzekanej w Sądach Rejonowych w Polsce w 2014 roku z art. 207 § 1 kk

Wśród osób pokrzywdzonych przestępstwem z art. 207 § 1 kk było: Po raz pierwszy w 2014 roku gromadzone były informacje dotyczące płci sprawców przestępstw, w tym z art. 207 § 1 kk. Z 12.699 osób skazanych było: 459 kobiet, 12.240 mężczyzn. Wśród osób pokrzywdzonych przestępstwem z art. 207 § 1 kk było: 4.133 małoletnich (1.963 dziewczynek, 2.170 chłopców) 15.119 kobiet 3.218 mężczyzn.

Z 10.278 skazanych z art. 207 § 1 kk na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania pod dozór kuratora oddano 7.517 osoby – 73,1% (2013 – 72,4%, 2012-72,2%, 2011-69,7%, 2010-67%, 2009-62%) Szacunkowo w danej chwili pod dozorem kuratorów sądowych przebywa ok.. 25.000-30.000 sprawców przemocy w rodzinie. Z art. 335 § 1 kpk skazano 3.672, a z art. 387 § 1 kpk – 2.966, co łącznie stanowi 6.638 – 52,2%, (2013 – 49,1%, 2012 – 48,7%, 2011-49%, 2010-48%, 2009-42%); wszystkie przestępstwa w 2014 – 52,2%, a sam art. 335 § 1 kpk – 40% skazań.

Osoby pokrzywdzone przestępstwem z art. 207 kk - 19 Osoby pokrzywdzone przestępstwem z art. 207 kk - 19.842 osób w 2014 roku

Orzeczenia Sądów Rejonowych z art Orzeczenia Sądów Rejonowych z art. 207 § 1 kk uwzględniające wnioski prokuratora z art. 335 § 1 kpk oraz wnioski z art. 387 § 1 kpk

Kara pozbawienia wolności (bezwzględna) wykonywana na podstawie art. 207 kk w dniu 31 grudnia 2014 roku w jednostkach penitencjarnych przebywało 7.715 osadzonych sprawców przemocy w rodzinie, z tego: 6.616 - kara pozbawienia wolności, 1.099 - tymczasowe aresztowanie. na przestrzeni całego 2014 roku (przebywały w izolacji chociaż przez 1 dzień w 2014r.) wartość ta wynosi – 10.715 osób. średni wymiar kary z art. 207 u skazanych przebywających w 2014 roku w zakładach karnych wyniósł 16,09 miesiąca

3. Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym - na etapie postępowania przygotowawczego, zatrzymanie przed wszczęciem postępowania, środki zapobiegawcze w czasie postępowania karnego; po zakończeniu postępowania karnego – środki karne lub probacyjne, orzekane w orzeczeniu kończącym; w postępowaniu wykonawczym – środki probacyjne w trakcie wykonywania kary wolnościowej, zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem bądź odwołanie warunkowego zwolnienia; w postępowaniu cywilnym, niezależnie od postępowania karnego (np. przed wszczęciem postępowania).

a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym Zatrzymanie (nowe podstawy) art. 15a ustawy o Policji - Funkcjonariusz Policji ma prawo zatrzymania sprawców przemocy w rodzinie stwarzających bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego w trybie określonym w art. 15 (ogólne podstawy zatrzymania). art. 244 § 1a kpk - Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej, a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi. art.. 244 § 1b kpk Policja zatrzymuje osobę podejrzaną, jeśli przestępstwo, o którym mowa w § 1a, zostało popełnione przy użyciu broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego przedmiotu, a zachodzi obawa, że ponownie popełni ona przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby wspólnie zamieszkującej, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa grozi.

a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym c.d. Zatrzymanie c.d. zatrzymanie stosuje się do ustania przyczyny zatrzymania, nie dłużej aniżeli 48h - w tym czasie prokurator może zastosować środki zapobiegawcze lub przekazać podejrzanego do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. czas zatrzymania wydłuża się od tego momentu o 24h – aby sąd mógł wniosek rozpoznać i zastosować tymczasowe aresztowanie bądź wniosku nie uwzględnić (natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego).

a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym c.d. Środki zapobiegawcze po zatrzymaniu osoby podejrzanej i ewentualnym postawieniu zarzutów popełnienia przestępstwa (np. z art. 207 § 1 kk), prokurator może zastosować środki zapobiegawcze (za wyjątkiem TA). celem zastosowania środków zapobiegawczych jest: zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania wyjątkowo - zapobiegnięcie popełnienia przez podejrzanego nowego, ciężkiego przestępstwa. środki te, zwłaszcza na późniejszym etapie, może stosować także sąd.

a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym c.d. Środki zapobiegawcze c.d. Rodzaje: Tymczasowe aresztowanie – stosuje wyłącznie sąd (art. 258 kpk) – liczba złożonych wniosków do sądu w sprawach przemocy w rodzinie 1.753 (2013 – 1.753, 2012 – 1.745, 2011 – 2.002, 2010 - 1.800), liczba uwzględnionych przez sąd - 1.635 (2013 – 1.635, 2012 – 1.679, 2011 – 1.895, 2010 - 1.699); Dozór Policji (art. 275 kpk); Dozór Policji z obowiązkiem opuszczenia lokalu mieszkalnego (art. 275 § 3 kpk) Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego przez sprawcę (art. 275a kpk)

a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym c.d. Dozór Policji obowiązek podejrzanego zgłaszania się w określonych terminach do jednostki Policji, celem udzielenia informacji i wykonywaniu nałożonych obowiązków Obowiązki: zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu, zgłaszania się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu, zawiadamianie organu o zamierzonym wyjeździe i terminie powrotu, zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakaz przebywania w określonych miejscach, inne ograniczenia swobody (np. zakaz zbliżania się na określoną odległość, program korekcyjno-edukacyjny).

a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym c.d. Dozór Policji z zakazem kontaktowania się z pokrzywdzonymi lub innymi osobami (art. 275 § 2 kpk) - 1.593 (2013 – 1.593, 2012 – 1.412, 2011 – 1.280, 2010 - 891)

Dozór Policji z zakazem kontaktowania się z pokrzywdzonym w latach 2009 - 2014 roku

a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym c.d. Dozór Policji oddanie pod dozór w miejsce niezastosowanego tymczasowego aresztowania, pod warunkiem opuszczenia lokalu przez sprawcę w wyznaczonym terminie i określenia przez niego miejsca swojego pobytu (art. 275 § 3 kpk) - 588 (2013 – 588, 2012 – 627, 2011 – 505, 2010 – 337, 2009 - 173)

Dozór Policji z obowiązkiem opuszczenia lokalu mieszkalnego (art Dozór Policji z obowiązkiem opuszczenia lokalu mieszkalnego (art. 275 § 3 kpk) w latach 2009 - 2014 roku

Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym c.d. Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego (275a kpk) przez podejrzanego wspólnie zamieszkującego z pokrzywdzonym; przesłanka – uzasadniona obawa, że oskarżony ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził; środek ten stosuje się na okres nie dłuższy niż 3 miesięcy z możliwością przedłużenia przez sąd na dalsze okresy, nie dłuższe niż 3 miesiące (może być ich więcej niż jeden); oskarżonemu, na jego wniosek można wskazać miejsce pobytu w placówkach zapewniających miejsca noclegowe.

a) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu karnym c.d. Nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym (art. 275a kpk) – 1.500 (2013 – 1.500, 2012 – 1.241, 2011 - 849, 2010 - 209)

Liczba zastosowanych środków zapobiegawczych w postaci nakazu opuszczenia lokalu mieszkalnego w latach 2010-2014

b) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego po zakończeniu postępowania karnego Środki karne środki karne orzeka sąd w wyroku kończącym sprawę karną; środki karne orzeka się w latach od 1 roku do 10, a czasami 15 lat; niektóre środki karne mogą być połączone z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego organu w określonych odstępach czasu. Środki probacyjne środki probacyjne sąd w wyroku kończącym sprawę karną; środki probacyjne orzeka się w okresie próby w latach od 2 do 5 lat; przesłanka – orzeczenie w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary (zwykle kary pozbawienia wolności), ewentualnie warunkowego umorzenia postępowania.

Zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego w latach 2010-2014 stosowany przez sąd w wyroku jako środek probacyjny bądź karny

Nakaz opuszczenia lokalu przez sprawcę stosowany przez sąd w wyroku jako środek probacyjny bądź karny w latach 2009-2014

d) Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu cywilnym Zobowiązanie do opuszczenia mieszkania orzekane na wniosek przez sąd cywilny (niezależnie od postępowania karnego); uprawnienie do złożenia wniosku przysługuje osobie dotkniętej przemocą, wspólnie zamieszkującej ze sprawcą – członkiem rodziny (wpis – 40 zł), przesłanką jest czynienie szczególnie uciążliwym wspólnego zamieszkiwania poprzez zachowanie polegające na stosowaniu przemocy, termin do rozpoznania sprawy – 1 miesiąc, wykonalność orzeczenia – z chwilą ogłoszenia, nowe uregulowania prawne (1046 kpc) – skuteczna egzekucja bez konieczności zapewnienia pomieszczenia tymczasowego zmiana orzeczenia możliwa w razie zmiany okoliczności (zmiana lub uchylenie).

Zobowiązanie do opuszczenia mieszkania orzekane na wniosek przez sąd cywilny w 2014 roku wpłynęły 1.114 (2013 – 1.114, 2012 – 730, 2011-197, 2010-353) wnioski, z czego w co najmniej 387 (2013 – 387, 2012 – 268, 2011-49, 2010-138) żądanie uwzględniono; żądanie oddalono w 118 (2013 – 118, 2012 – 74, 2011-10, 2010-41) . Reszta spraw pozostawała w toku. Stosunek spraw, w których żądanie uwzględniono do spraw załatwionych w 2014 roku wyniósł 44% , czyli był zbliżony do roku 2013 (2013 - 44%, 2012 - 43,23%, a w 2011 -46%).

4. Oddziaływania korekcyjno-edukacyjne Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lutego 2011 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno-edukacyjne

Oddziaływania korekcyjno-edukacyjne Cel (§ 4): Powstrzymanie osoby stosującej przemoc w rodzinie przed dalszym stosowaniem przemocy; Rozwijanie umiejętności samokontroli i współżycia w rodzinie; Kształtowanie umiejętności w zakresie wychowywania dzieci bez używania przemocy w rodzinie; Uznania przez osobę stosującą przemoc w rodzinie swojej odpowiedzialności za stosowanie przemocy; Zdobycie i poszerzenia wiedzy na temat mechanizmów powstawania przemocy w rodzinie; Zdobycie umiejętności komunikowania się i rozwiązywania konfliktów w rodzinie bez stosowania przemocy; Uzyskanie informacji o możliwościach podejmowania działań terapeutycznych.

Oddziaływania korekcyjno-edukacyjne Adresaci (§ 5): osoby skazane za czyny związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie, odbywające karę pozbawienia wolności w zakładach karnych albo wobec których sąd warunkowo zawiesił wykonanie kary, zobowiązując je do uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych; osoby stosujące przemoc w rodzinie, uczestniczące w terapii leczenia uzależnienia od alkoholu lub narkotyków, lub innych środków odurzających, substancji psychotropowych albo środków zastępczych, dla których oddziaływania korekcyjno-edukacyjne mogą stanowić uzupełnienie podstawowej terapii; osoby, które w wyniku innych okoliczności zgłoszą się do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym.

Nowe podstawy do orzekania programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych Zmiana w Kodeksie karnym (nowelą do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie – od 1.08.2010 roku) – art. 72 § 1 pkt 6a kk – nałożenie obowiązku uczestnictwa skazanego w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych bez jego zgody (art. 74 § 1 kk); Zmiana w Kodeksie karnym (nowelą do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – od 2.01.2012 roku) – art. 67 § 3 kk) – nałożenie w/w obowiązku przy warunkowym umorzeniu postępowania.

Liczba orzeczonych środków probacyjnych w postaci programów korekcyjno-edukacyjnych w latach 2009-2014

Za znęcanie się nad członkami rodziny z art Za znęcanie się nad członkami rodziny z art. 207 kk w ostatnim dniu roku 2014 w zakładach karnych przebywało ogółem 7.715 osadzonych (2013 – 7.774, 2012 – 8.412, 2011 - 8.067, 2010 - 6.460 osadzonych). W jednostkach penitencjarnych w 2012 roku zrealizowano ogółem 211 edycji programów edukacyjno-korekcyjnych (2013 – 242, 2012 – 243, 2011 - 428, 2010 - 315 edycji), w których uczestniczyło ogółem 4.681 skazanych z art. 207 kk (2013 – 4.138, 2012 - 4.067, 2011 - 4.230, 2010 - 3.609). większość skazanych z art. 207 kk, osadzonych w jednostkach penitencjarnych, zostało poddanych oddziaływaniom korekcyjno-edukacyjnym , natomiast skazani pozostający na wolności są poddawania takim programom bardzo rzadko bądź wcale.

3. Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu wykonawczym Postępowanie wykonawcze rozpoczyna się po uprawomocnieniu orzeczenia; W razie orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania sprawca przemocy w rodzinie pozostaje na wolności (najczęściej przebywa nadal z osobą pokrzywdzoną) i pozostaje w okresie próby (od 2 do 5 lat), często (69%) pod dozorem kuratora; W tym okresie sąd może zmieniać lub nakładać nowe obowiązki probacyjne, w tym zmierzające do izolacji sprawcy; W okresie próby skazanemu nie wolno naruszać porządku prawnego w żaden sposób, pod rygorem zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności i skierowania do zakładu karnego do jej odbycia.

Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu wykonawczym c Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu wykonawczym c.d. Nowa podstawa dla sądu do zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności z art. 75 § 1a kk – w razie ponownego stosowania przez skazanego sprawcę przemocy wobec osoby najbliższej - w 2014 roku liczba postanowień sądu wyniosła 1.228, z czego zarządzono wykonanie wobec 992 osób (2013 – 992, 2012 – 1.231, 2011 – 771, 2010 – 70) Nowa podstawa do odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia z art. 160 § 2 kkw – w 2014 roku liczba postanowień sądu wyniosła 144, z czego zarządzono wykonanie wobec 110 osób (2013 – 110, 2012 – 148, 2011 – 86, 2010 – 17)

Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu wykonawczym c Środki izolacji sprawcy od pokrzywdzonego w postępowaniu wykonawczym c.d. Wprowadzenie specjalnej, szybkiej procedury dotyczącej osadzenia sprawcy przemocy w wyniku naruszenia warunków probacyjnych: wniosek kuratora sądowego o zarządzenie wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności albo o odwołanie warunkowego zwolnienia; zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie skazanego na termin posiedzenia; nowa podstawa do obligatoryjnego zarządzenia albo odwołania w postaci stwierdzenia ponownego używania przemocy wobec osoby najbliższej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą; postanowienie wydane przez sąd podlega wykonaniu z chwilą jego wydania.

Policja Kurator zawodowy Sąd Zakład karny Informacja o zdarzeniu 112 997 801 12 00 02 Policja Kurator zawodowy wniosek Nakaz zatrzymania i doprowadzenia Sąd Zakład karny Posiedzenie natychmiastowa wykonalność

Porozumienie – MS, KGP, PARPA, dot Porozumienie – MS, KGP, PARPA, dot. telefonu interwencyjno-informacyjnego wobec osób skazanych uprzednio za czyn przemocy w rodzinie; aneks – obowiązuje do 31.12.2017 roku Procedury - współpracy służby kuratorskiej oraz funkcjonariuszy Policji w stosunku do skazanych w związku z popełnieniem czynów karalnych polegających na stosowaniu przemocy lub groźby bezprawnej 801 12 00 02 Policja Kurator sądowy

Z danych statystycznych za 2014 rok wynika, że kuratorzy zawodowi na podstawie art. 12d ustawy złożyli 2.134 wnioski, z czego z rozpatrzonych sąd uwzględnił 1.427 – 72,5%. Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało dla kuratorów sądowych wzory wniosków w tego typu sprawach (wnioski są do pobrania na stronie internetowej MS: http://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie/przemoc-w-rodzinie--diagnoza-zjawiska-i-reakcja-organow-wymiaru-sprawiedliwosci/

4. Procedura „Niebieskie Karty” Zespół interdyscyplinarny, w tym udział prokuratora; Karty A, B, C i D; Wszczęcie procedury (okoliczności, podmioty uprawnione) – działania prokuratora; Grupa robocza (skład, kompetencje); Przebieg (zaproszenie osoby pokrzywdzonej, wezwanie sprawcy); Indywidualny plan pomocy; Zakończenie procedury; Znaczenie procedury dla postępowania przygotowawczego.

5. Wybrane działania MS na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało także dla kuratorów sądowych wzór informatora dla pokrzywdzonego przestępstwem przemocy w rodzinie (wnioski są do pobrania na stronie internetowej MS: http://ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie/przemoc-w-rodzinie--diagnoza-zjawiska-i-reakcja-organow-wymiaru-sprawiedliwosci/ lub poprzez kliknięcie na obraz wniosku w prezentacji). Wzory w/w wniosków, jak i informatora, zostały wysłane do wszystkich sądów i kuratorów sądowych z poleceniem ich stosowania.

Strona www.pokrzywdzeni.gov.pl W 2011 roku w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki” 2007-2013 - projekt „Ułatwianie dostępu do wymiaru sprawiedliwości” została zmodernizowana strona www.pokrzydzeni.gov.pl, której nadano bardziej interaktywny i „przyjazny odbiorcy” charakter. Na stronie tej osoby zainteresowane mogą zapoznać się z „Informatorem dla pokrzywdzonego”, w którym przystępnym językiem zostały opisane ich prawa i obowiązki w procesie karnym. Ponadto mogą skorzystać ze wzorów pism procesowych, a także zapoznać się aktami prawnymi niezbędnymi w dochodzeniu swoich praw w postępowaniu karnym i cywilnym. Na stronie znajduje się także lista Ośrodków Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem z danymi kontaktowymi oraz baza innych organizacji społecznych, które prowadzą różnorodną działalność pomocową. Zamieszczone są także informacje o bieżących działaniach podejmowanych na rzecz pokrzywdzonych przestępstwem.

Strona www.pokrzywdzeni.gov.pl

Koniec Prezentację opracował: Michał Lewoc – sędzia Naczelnik Wydziału ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Departament Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka Ministerstwo Sprawiedliwości Al.. Ujazdowskie 11 00-950 Warszawa telefon: (022) 23-90-675 e-mail: MLewoc@ms.gov.pl