Definicja książki

Struktura książki i czasopisma Książka to zespół treści psychicznych utrwalonych w tekście, elementów materialnych oraz funkcji społecznej, polegającej na oddziaływaniu tych treści na życie umysłowe i społeczne. Struktura książki i czasopisma

Książka Dzieło samoistne pod względem treściowym i wydawniczym należy do dokumentów piśmienniczych publikowanych, które mogą być opracowywane przez jednego, kilku lub wielu autorów (prace zbiorowe). Natomiast jako źródło informacji książki dzielimy na: naukowe popularnonaukowe. Jednak długi cykl wydawniczy książek powoduje, że nie są zbyt szybkim i aktualnym źródłem wiedzy; ustępują czasopismom.

Książka składa się z: Tytulatury: autor (autorzy), współtwórca (redaktor, tłumacz, ilustrator itp.), tytuł, podtytuł, dodatki do tytułu, oznaczenia wydania, numer kolejnego tomu lub części, adresu wydawniczego (miejsce wydania, nazwa wydawcy, drukarnia), nazwa instytucji sprawczej, nazwa serii.

Tekstów wprowadzających: dedykacja (zdanie , w którym ofiarowywana jest komuś książka), motto (cytat, aforyzm, sentencja na początku książki lub utworu, rozdziału) adnotacja (krótka informacja o treści i przeznaczeniu książki - na skrzydełkach obwoluty, na odwrocie karty tytułowej, okładce), biografia autora ( krótka informacja o autorze i jego twórczości),

Tekstów wprowadzających cd. przedmowa, wstęp (krótkie omówienie okoliczności powstania książki, jej przeznaczenie lub znawca wprowadza czytelnika w treść dzieła), posłowie (krótkie omówienie zagadnień związanych z treścią książki, umieszczone na końcu książki), nota wydawcy ( poprawki i uzupełnienia tekstu, dokonane na podstawie autografu, pierwodruku w czasopiśmie i pierwszego wydania książkowego.

Tekstu głównego: tomy, części, rozdziały lub akty, podrozdziały, ewentualnie sceny, paragrafy lub odsłony, ustępy lub śpiewy itp.

Materiałów uzupełniających tekst główny: przypisy (umieszcza się u dołu strony lub na końcu książki. Mogą mieć postać p. bibliograficzynych, biograficznych, informacyjnych, polemicznych, itp.), tablice (dane słowno-liczbowe), ilustracje, aneksy, bibliografia załącznikowa (wykaz źródeł, literatura przedmiotu).

Elementów informacyjno-pomocniczych: spis treści słownik użytych terminów, wykazy skrótów, znaków, tablic, ilustracji, źródeł ilustracji, indeksy, streszczenia w językach obcych.

Metryki książki: nazwa instytucji wydawniczej, miejsce i rok wydania, kolejny numer wydania, wielkość nakładu, objętość w arkuszach wydawniczych i drukarskich, oznaczenie rodzaju, formatu, klasy i gramatury papieru, datę złożenia zamówienia, podpisania do druku i jego ukończenia, numer zamówienia, nazwę i miejsce drukarni, cenę książki.

Inne ważne pojęcia związane z książką: Żywa pagina - powtarzający się na każdej stronicy nad tekstem skrócony tytuł dzieła, jego części, rozdziału lub treści stronicy; w encyklopediach i słownikach pierwsze i ostatnie hasło na danej stronie.

Tytuł bieżący – tytuł dzieła podawany nad tekstem każdej stronicy, często mylony z żywą paginą. Errata – kartka zawierająca zauważone i poprawione błędy w tekście, po wydrukowaniu książki.

Definicja czasopisma Wydawnictwo ciągłe (periodyk, wydawnictwo periodyczne, popularnie - pismo), ukazujące się lub mające się ukazywać pod tym samym tytułem z numeracją bieżącą w określonych odstępach czasu. Zaliczamy tu: czasopismo i gazetę. Czasopismo często utożsamia się z periodykiem.

Czasopismo składa się z: tytulatury (tytuł, podtytuł, numeracja – rok kalendarzowy, rocznik – tom, nr), motta, stopki (metryki czasopisma) – skład kolegium redakcyjnego, adres i kontakt z redakcją, warunki prenumeraty, nazwę zakładu graficznego, informację o nakładzie, tytułu bieżącego, stałych działów i rubryk, tekstów, spisu treści, dodatków.

Teksty w czasopiśmie mogą być: informacyjne - wzmianka, wiadomość, sprawozdanie, publicystyczne – artykuł (wstępny, redakcyjny, dyskusyjny, okolicznościowy), komentarz, felieton, kronika, rozprawa, esej, reportaż, recenzja, wywiad, polemika, list do redakcji, list otwarty.

Zalety książki: trwałość, kompleksowe ujęcie problemu, obecność podstawowych informacji z danej dziedziny, obecność aparatu naukowego.

Dzięki książce: Zdobywamy podstawy wiedzy na dany temat.

Zalety czasopisma: aktualność informacji, łatwy dostęp, możliwość szybkiej orientacji w treści, zwięzłość wynikająca z ograniczonej objętości, prezentacja obok siebie poglądów różnych autorów na ten sam temat, możliwość śledzenia aktualnego stanu wiedzy w określonej dziedzinie.

Dzięki czasopismu: Możemy aktualizować zdobytą już wiedzę.

Bibliografia: Encyklopedia wiedzy o książce, Warszawa, 1970. Chaciewicz Krystyna, Metodyka pracy w bibliotece szkolnej, Warszawa, 1989.