AUTONOMIA Autonomia to wewnętrzne samozarządzanie części terytorium państw na podstawie kompetencji ustawodawczych dotyczących spraw o lokalnym znaczeniu – ograniczona samodzielność. Uwarunkowania tworzenia autonomii: 1. geograficzne; 2. ekonomiczne; - relatywny „nadrozwój”; - relatywny „niedorozwój” 3. historyczne; 4. narodowościowe; 5. etniczne; 6. językowe; 7. religijne.

Finlandia

Dania

Kraj Basków

Autonomia 1. Prawa regionalne mogą zmieniać organy centralne, jeśli zostały naruszone ogólnopaństwowe interesy. 2. Autonomiczne parlamenty i autonomiczne rządy prowadzą działalność pod nadzorem organów centralnych (gubernator, komisarz)

PARTIE POLITYCZNE I SYSTEMY POLITYCZNE Partie polityczne są podstawowym sposobem organizowania się ludzi by brać udział w życiu publicznym. Cel – uczestnictwo w sprawowaniu władzy państwowej; Elementy partii politycznej – organizacja; - program działania (ideologia); - dążenie do zdobycia i wykonywania władzy państwowej; Partia polityczna – jest dobrowolną organizacją społeczną (grupy interesu).

FUNKCJE PARTII POLITYCZNYCH Partie polityczne pośredniczą między społeczeństwem a państwem; Rola partii w państwie niedemokratycznym- podporządkowanie społeczeństwa elicie rządzącej; Rola partii w państwie demokratycznym – zapewnienie obywatelom udziału we władzy państwowej; Kształtowanie opinii publicznej; Funkcja wyborcza; Funkcja rządzenia.

Etapy rozwoju partii politycznych HISTORIA PARTII POLITYCZNYCH Etapy rozwoju partii politycznych – koteria arystokratyczna (torysi, Wigowie) 1689r. (różnice dynastyczne, wyznaniowe) - zgrupowania klubowe (partie notabli) 1830 – 1860r. (ideologia i program) - partie nowoczesne 1860 – 1880

TYPOLOGIA I KLASYFIKACJA PARTII POLITYCZNYCH Według M. Webera: - partie patronażu (dla przywódcy); - partie interesu (interesy stanów, klas); - partie światopoglądowe (zasady abstrakcyjne); Według M. Durergera: Pierwsza typologia partie wyspecjalizowane, ograniczone tylko do politycznej dziedziny życia człowieka; partie totalitarne, obejmujące wszystkie dziedziny działalności członków. Druga typologia partie kadrowe; masowe; pośrednie.

a. Partie kadrowe – to organizacje o luźnej strukturze i charakterze komitetowym; b. Partie masowe – to organizacje posiadające rozwiniętą strukturę organizacyjną. - socjaldemokratyczne, których podstawą jest komórka terenowa; - komunistyczne, których podstawą jest komórka zakładowa; - faszystowskie, których podstawą są struktury zmilitaryzowane; c. Partie pośrednie mające charakter federacji laburzystowskiej oraz partie

KLASYFIKACJA PARTII WG TYPÓW Komitetowe – nie obowiązuje członkostwo, brak kierownictwa centralnego, działalność aktywistów tworzą komitety lokalne oraz frakcje parlamentarną, która jest władzą zwierzchnią w partii; Partie – społeczności – mają cele poza wyborcze, przetwarzają organizacje partyjne w zintegrowany kolektyw zdolny do realizacji celów ustalonych przez kierownictwo partyjne; Partie wyborcze – cel to organizowanie wyborców i zdobywanie ich głosów; Partie zmilitaryzowane – to organizacje faszystowskie oparte na systemie wojskowym; Partie narodowowyzwoleńcze –ich celem jest uzyskanie niepodległości