Elektryczność i Magnetyzm Wykład: Jan Gaj Pokazy: Tomasz Kazimierczuk/Karol Nogajewski, Tomasz Jakubczyk Wykład dwudziesty 27 kwietnia 2010
Z poprzedniego wykładu Związki wektorów B, H i M Podatność i przenikalność magnetyczna Warunki ciągłości na granicy ośrodków Wpływ geometrii na pole magnesów, analogie z elektrostatyką Magnetometry: Faradaya, ekstrakcyjny, Fonera
Pomiar namagnesowania Metoda Faradaya (pomiar podatności) Metoda ekstrakcyjna Metoda wibracyjna (Fonera) SQUID Susceptometr AC Iloczyn indukcji i jej gradientu stały w pewnym obszarze
Superconducting Quantum Interference Device 0 = e/2h 210-15 Tm2
Susceptometr AC Pomiar różnicy napięć indukowanych w dwóch zwojnicach mV
Namagnesowanie w polu zewnętrznym w przybliżeniu liniowym Długi walec wzdłuż pola Zaniedbywalne pole demagnetyzacji Walec prostopadły do pola Silne pole demagnetyzacji 150
Co to znaczy długi walec? W środku walca pole demagnetyzacji pochodzi od obu końców czyli Najłagodniej: to pole ma być zaniedbywalne w porównaniu z H0 Przypadek liniowy – stała podatność daje Wymaganie zaostrzone ze względu na wzmocnienie pola H’ przez podatność W szpilce: d = 21 mm, 2R = 0.8 mm 300
Klasyfikacja empiryczna materiałów Diamagnetyzm: < 0, nie zależy od T Paramagnetyzm: 0 < << 1, maleje z T Ferromagnetyzm: >> 1
Ferromagnetyk: temperatura Curie Rozgrzany drut żelazny przestaje być przyciągany przez magnes Wahadło z przejściem fazowym
Domeny w ferromagnetyku Obraz Przemagnesowanie
Obserwacja domen Efekt Faradaya: obrót płaszczyzny polaryzacji światła w polu magnetycznym I Skręcenie proporcjonalne do drogi przebytej w materiale
Mikroskop sił magnetycznych (MFM)
Obrazy AFM i MFM
Skąd się biorą domeny? B R r dl Dipol B(R) ~ R-3 Kwadrupol B(R) ~ R-4 krótszy zasięg, mniejsza energia pola zewnętrznego
Efekt Barkhausena N S Wzmac- niacz Oscylo- skop Trzaski (impulsy) Wniosek: skokowe zmiany namagnesowania
Ferromagnetyk: krzywa namagnesowania -X Obwód całku- jący Oscylo- skop ~ Tendencja do nasycenia w silnym polu Histereza: niejednoznaczność krzywej namagnesowania
Parametry krzywej namagnesowania Namagnesowanie nasycenia Pozostałość magnetyczna Pole koercji Magnetyki twarde (duże Hc) i miękkie (małe Hc)
Miękkie i twarde magnetyki Material Coercivity (Oersteds = 10-4 T/0) Supermalloy Fe15.7Ni79Mo5Mn0.3 0.002 Permalloy, Ni81Fe19 0.05-1 Silicon Iron 0.4-0.9 Soft Wrought Iron 2 Co 20 Ni 150 Ni1-xZnxFeO3, a microwave material 15-200 Alnico, a common refrigerator magnet 1500-2000 CoPtCr disk drive recording media 1700 NdFeB 10,000-12,000 Fe48Pt52 12,300+ SmCo5 40,000
Namagnesowanie nasycenia Magnetization curves of 9 ferromagnetic materials, showing saturation. 1.Sheet steel, 2.Silicon steel, 3.Cast steel, 4.Tungsten steel, 5.Magnet steel, 6.Cast iron, 7.Nickel, 8.Cobalt, 9.Magnetite
Praca przy zmianie namagnesowania Energia momentu magnetycznego w polu Energia pola w próżni Gęstość energii w długiej zwojnicy Praca przemagnesowania przy obiegu pętli histerezy
Skąd się bierze histereza? Anizotropia mikroskopowego momentu magnetycznego Minimum energii H = 1 H = 2 H = 0 Energia (j. u.) Kąt (radiany) krzywa histerezy
Rodzaje anizotropii magnetycznej 1. Kształtu: długozasięgowe oddziaływanie dipoli magnetycznych, faworyzuje pole w płaszczyźnie 2. Krystaliczna: oddziaływania lokalne
Ścianka domenowa Najczęściej w warstwach Najczęściej w materiale 3D Wyjaśnienie: anizotropia kształtu
Jak namagnesowanie zmienia się w polu?
Przebieg magnesowania