Przekładnie i sprzęgła

Zastosowanie przekładni. Przekładnie zębate służą do zmiany prędkości obrotowej oraz momentu obrotowego. Są one przeznaczone do różnych maszyn i urządzeń, i znajdują zastosowanie prawie we wszystkich gałęziach przemysłu, w szczególności w przemyśle maszynowym, hutniczym, górniczym, chemicznym, spożywczym oraz do mechanizacji prac w rolnictwie, budownictwie, itp.

Rodzaje przekładni: - cierne, cięgnowe, zębate Przekładnie cierne dzielimy na pośrednie i bez pośrednie. W pośrednich występuje dodatkowy wałek który dociskany jest do obu pozostałych. W przekładniach ciernych energia przekazywana jest poprzez siłę tarcia między stykającymi się powierzchniami obrotowymi.

Przekładnie cięgnowe ze sprzęgnięciem ciernym przenoszą prędkości obrotowe na znaczne odległości. Przekładnie cięgnowe ze sprzęgnięciem kształtowym – wymagane jest od nich przenoszenie ruchu obrotowego o mniej niż jeden obrót (np.urządzenia pomiarowe kontrolne). Przekładniami tego typu są przekładnie z pasami zębatymi z tworzyw sztucznych lub gumy.

Przekładnie zębate – występuje w nich kształtowe sprzęgnięcie kół (nie jest potrzebny wstępny naciąg). Koła zębate mają na obwodzie zęby, które zazębiając się przenoszą napęd. Dzielimy na: - czołowe - stożkowe

Budowa przekładni Przekładnie składają się z dzielonej sztywnej obudowy zamkniętej, w której są umieszczone elementy zębate osadzone w łożyskach tocznych. Obudowa stanowi równocześnie zbiornik oleju. Uzębienia i łożyska są smarowane olejem rozbryzgiwanym przez wirujące części przekładni.

Przekładnie wykonuje się jako: walcowe szeregowe, walcowe szeregowe przystosowane do bezpośredniego połączenia z silnikiem elektrycznym kołnierzowym za pomocą sprzęgła wbudowanego w przekładnię, stożkowo-walcowe.

Przykłady przekładni : Przekładnia jednostopniowa walcowa Przekładnia trzystopniowa walcowa

Przekładnia dwustopniowa kątowa-walcowa

Przekładnie są wykonywane z poziomo lub pionowo usytuowanymi końcowymi czopami wałów szybkoobrotowych i wolnoobrotowych. Czop końcowy wału wolnoobrotowego przekładni może być również wykonany jako tuleja stożkowa, przystosowana do bezpośredniego nasadzania przekładni na wał maszyny lub urządzenia napędzanego (układy wałów wyjściowych 01, 02...).

Rodzaje wykonań przekładni: typy, odmiany, wielkości, przełożenia, układy wałów - według katalogu, środowisko pracy - klimat umiarkowany, warunki pracy według PN-92/M-88560, a w przypadku przekładni przystosowanej do mocowania silnika (M) obowiązują dodatkowe wymagania dla silników, wymiary czopów końcowych wałów i wpustów zgodne z normami PN i ISO,

poziom głośności do 85 dB (A), wały szybkoobrotowe i wolnoobrotowe bez otworów gwintowanych od czoła, typy przekładni przystosowane do mocowania silnika (M) - dostarczane są bez silnika

Eksploatacja przekładni. Warunki eksploatacyjne, sposób obsługi i warunki transportu są określone w Dokumentacji Techniczno Ruchowej (DTR), która jest załączona przez producenta do przekładni.

Przekładnia watt drive

Przekładnia SR 16,5 - przekładnia redukcyjno-nawrotna stosowana na jednostkach morskich i śródlądowych (wchodząca także w skład morskich zespołów napędowych DELFIN2, DELFIN 2T i DELFIN 3TS).

Podstawowe parametry techniczne: N/n[KM/ obr/min]: - 0,1 N max - na wale: - 2400 obr/min kierunek obrotu wału: - przeciwny do ruchu wskazówek zegara przełożenia aktualnie w produkcji: - 2:1; 3:1; 4:1 inne możliwe do uzyskania przełożenia: - 2,5:1; 3,5:1 ciśnienie oleju: - 1,4 MPa wydatek płynu chłodzącego: - 85 l/min. masa całkowita: - 285 kg typ kołnierza: - SAE 1

Wymiary:

Rysunek:

Przekładnia ciągnikowa AutoQuad II Nowoczesne przekładnie AutoQuad Plus obsługiwane jedną z dźwigni zlokalizowaną bardzo blisko operatora zapewniają wysoki komfort sterowania.

W przekładnia tych zmiana zakresu stopni następuje przy użyciu sprzęgła, natomiast zmiana stopnia przełożenia w ramach zakresu. Przekładnia pozwala na ustawienie stałej prędkości obrotowej silnika i WOM-u dla osiągnięcia jeszcze większej wydajności pracy.

Zasada działania przekładni samochodowej:

Sprzęgła

Sprzęgłem nazywamy zespół układu napędowego maszyn, przeznaczony do łączenia wałów i przekazywania momentu obrotowego z wału czynnego (napędzającego) na wał bierny (napędzany) bez zmiany kierunku ruchu obrotowego. W ogólnym przypadku można określić że sprzęgło składa się z wału czynnego, członu biernego i łącznika

Łącznik określa zatem sposób przekazania momentu obrotowego i jednocześnie charakteryzuje dane sprzęgło. Dzięki wynalazkowi sprzęgła silniki, zespoły układu napędowego oraz mechanizmy robocze można wykonywać w postaci odrębnych zespołów maszyn i urządzeń, a następnie łączyć je w całość podczas montażu.

Stosowanie różnych sprzęgieł umożliwia również spełnienie wielu innych zadań, które bez użycia tych sprzęgieł wymagałyby bardziej skomplikowanej konstrukcji maszyn lub nawet byłyby niemożliwe do zrealizowania. Jeżeli można zapewnić dokładną współosiowość wałów, zarówno w czasie montażu, jak i pracy maszyny, wówczas stosuje się sprzęgła sztywne.

Jeśli przewiduje się trudności montażowe, a także zmiany położenia wałów w czasie eksploatacji urządzeń stosuje się sprzęgła samonastawne. Sprzęgła samonastawne przegubowe umożliwiają łączenie wałów, których osie przecinają się pod kątem ostrym. Inne sprzęgła stanowią zabezpieczenie współpracujących urządzeń przed szkodliwymi skutkami nagłych przeciążeń (np. przy uruchamianiu maszyny) oraz przed przenoszeniem drgań (np. w samochodzie). Zadanie to wykonują sprzęgła podatne.

W przypadkach, gdy wskutek wzrostu obciążenia powinno nastąpić rozłączenie wałów stosuje się sprzęgła bezpieczeństwa. Często są również stosowane sprzęgła sterowane, umożliwiające rozłączanie wałów bez zatrzymywania silnika lub przełączanie mechanizmów związanych ze zmianą prędkości obrotowej.

Klasyfikacja sprzęgieł może być prowadzona według różnych kryteriów: - zadań, rozwiązań konstrukcyjnych, sposobu włączania czy np. rodzaju łącznika przekazującego moment obrotowy. Za podstawę podziału przyjęto klasyfikację według cech: funkcjonalno-konstrukcyjnych

Sprzęgła elestyczne Sprzęgła podatne z elastyczną wkładką służą do łączenia i przekazywania momentu obrotowego dwóch obracających się wałów. Żeliwne piasty sprzęgła są poddawane dokładnej obróbce mechanicznej. Proces ten zapewnia bardzo dobre własności biegowe oraz długą żywotność sprzęgła.

Wkładka z tworzywa sztucznego jest odporna  na  procesy  ścierania,  temperaturęoraz  działanie środków  smarujących. Budowa sprzęgła zapewnia tłumienie uderzeń, odgłosów pracy oraz naprężeń skręcających.

Kształt i umiejscowienie wkładki umożliwiają jej odkształcanie się w kierunku promieniowym i osiowym, co zabezpiecza łożyska przed szkodliwymi uderzeniami poosiowymi.

Sprzęgło zębate dwustronne -przekrój

Sprzęgło zębate jednostronne hamulcowe -przekrój

Porównanie sprzęgieł

Zestawienie usterek:

Objawy: - Sprzęgło ślizga się Przyczyny: Olej na okładzinie tarczy sprzęgła. Zużyte wielowypusty piasty tarczy sprzęgła. Odkształcona tarcza dociskowa lub koło zamachowe. Utwardzone lub odkszałcone powierzchnie tarczy sprzęgła.

Uszkodzony docisk sprzęgła. Zwichrowana tarcza dociskowa. - Sprzęgło szarpie Uszkodzony docisk sprzęgła. Zwichrowana tarcza dociskowa. Tarcza sprzęgła ma bicie

- szarpie przy zwalnianiu pedału sprzęgła Olej na okładzinie tarczy sprzęgła. Uszkodzone lub poluzowane zawieszenia silnika lub skrzyni biegów. Zużyte wielowypusty piasty tarczy sprzęgła. Odkształcona tarcza dociskowa lub koło zamachowe. Utwardzone lub odkszałcone powierzchnie tarczy sprzęgła

- Pedał sprzęgła nie powraca. Uszkodzona sprężyna powrotna. Zatarty wielowypust na wałku sprzęgłowym. Zatarte łożysko wycisku na tulei prowadzącej. Zatarty tłok w pompie lub w siłowniku.

Zbyt duży skok jałowy pedału. Obłamane końce sprężyny tarczowej. Sprzęgło nie daje się rozłączyć. Słychać zgrzyty podczas wrzucania biegu. Zbyt duży skok jałowy pedału. Obłamane końce sprężyny tarczowej. Zwichrowana tarcza sprzęgła

Zapowietrzenie układu hydraulicznego sprzęgła. - Sprzęgło nie wyłącza się (po wciśnięciu pedału do podłogi, dźwignia zmiany biegów nie przesuwa się swobodnie przy włączaniu i wyłączaniu biegu wstecznego). Zapowietrzenie układu hydraulicznego sprzęgła. Tarcza sprzęgła zakleszczona na wielowypuście wałka wejściowego. Tarcza sprzęgła odkształcona lub uszkodzona.

Zasada działania sprzęgła samochodowego:

Koniec !!! Andrzej Delik