„Problemy uzależnień w środowisku szkolnym” Opracowały: MAŁGORZATA GADZIŃSKA HANNA GULIŃSKA

Uzależnienie – określa stan, w którym człowiek nie potrafi obyć się bez danej substancji. Rodzaje uzależnień: - od nikotyny - od alkoholu - od narkotyków

Przyczyny uzależnień Dzieci zaczynają palić, pić, brać narkotyki, żeby: Dopasować się do kolegów, należeć do grupy (paczki); Czuć się dorosłym; Być „spoko” i na luzie (pozbyć się napięcia i niepewności); Lepiej się poczuć (zapomnieć o kłopotach); Przestać być nieśmiałym; Sprawdzić jak to jest (eksperymentować); Złamać zakaz (właśnie dlatego, że nie wolno); Dobrze się bawić.

Nikotyna - bardzo silna trucizna Nikotyna - bardzo silna trucizna. Małe dawki nikotyny pobudzają czynności układu nerwowego, powodują szybsze bicie serca. Większe powodują zatrucie i śmierć w skutek porażenia ośrodka oddechowego. Niektórzy lekarze uważają nikotynę za narkotyk porównywalny do heroiny.

Skutki palenia tytoniu: Niedotlenienie mózgu; Miażdżyca naczyń krwionośnych mózgu; Zmniejszenie pojemności płuc; Rak płuc; Nowotwór krtani; Uszkodzenie płodu; Zaburzenia krążenia; Zawał serca; Przyspieszenie starzenia i zwiotczenia skóry, przedwczesne zmarszczki; Niestrawność, stany zapalne żołądka, itd.

Alkohol – występuje w różnych postaciach, ale zawsze działa tak samo Alkohol – występuje w różnych postaciach, ale zawsze działa tak samo. Każda ilość powyżej 30-tu gram na godzinę powoduje odkładanie się alkoholu we krwi. U jednych powoduje senność, a u drugich wzmożenie agresji, powodującej wdawanie się w bójki. Człowiek pijąc alkohol ulega złudzeniu, ma osłabioną pamięć i wolę.

Skutki picia alkoholu: Marskość wątroby; Owrzodzenie żołądka i dwunastnicy; Uszkodzenie ścian przewodu pokarmowego; Zniszczenie komórek nerwowych; Zanik pamięci; Udar mózgu; Zawał serca; Uszkodzenie mięśnia sercowego; Nadciśnienie krwi; Zaburzenie pracy nerek, itd.

Narkotyk – to popularna nazwa używana na określenie środka odurzającego, który działa na ośrodkowy układ nerwowy, zaburzając przepływ impulsu nerwowego z jednej komórki nerwowej do drugiej.

Narkoman przeżywa nieuzasadnione lęki, ma halucynacje, przewidzenia, zaburzenia pamięci. Nie panuje nad własnym zachowaniem często jest agresywny. Nałóg staje się ogromnym nieszczęściem zarówno dla narkomana, jak i jego rodziców i bliskich. Aby zdobyć kolejną dawkę zrobi wszystko. Używając wspólnych strzykawek może doprowadzić do zakażenia się HIV, co w konsekwencji wywołuje chorobę zwaną AIDS.

Rodzaje narkotyków: Substancje działające opóźniająco na układ nerwowy: opium, morfina i heroina oraz syntetyki z morfiny – barbiturany, leki uspokajające i hipnotyczne. Substancje pobudzające ośrodkowy układ nerwowy: liście krzewu kokainowego i kokaina, crack, khat, amfetamina, różne substancje i leki psychotropowe. Substancje wywołujące zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym (halucynogenne): konopie indyjskie (marihuana i haszysz), LSD-25, meskalina, psylocybina oraz kleje, rozpuszczalniki, aerozole.

Jak rozpoznać czy dziecko bierze narkotyki? nazwa (grupa) narkotyków kontakt jednorazowy długotrwałe branie opium, morfina, heroina, naturalne i półsyntetyczne przetwory z maku euforia, senność, osłabienie reakcji na światło, brak apetytu, zwężenie źrenic, itd. wyniszczenie organizmu, zaparcia, zaburzenia menstruacji, próchnica rozpuszczalniki środki wziewne agresja, rozszerzenie źrenic, kichanie, kaszel, wymioty, itd. wyniszczenie organizmu, przekrwienie spojówek, zaburzenie pamięci, niepokój, itd.

marihuana, haszysz przetwory konopi indyjskiej euforia połączona z wielomównością, przekrwienie gałek ocznych, kaszel, nadwrażliwość na światło, zaburzenia koordynacji ruchowej wychudzenie, apatia, trudności z koncentracją, zmienność nastrojów, zaburzenia snu, zapalenie krtani i oskrzeli kokaina, crack przetwory z liści krzewu coca euforia, pewność siebie, brak potrzeby snu, rozszerzenie źrenic, wzrost aktywności, katar, pociąganie nosem, ból gardła, wytrzeszcz gałek ocznych wyniszczenie organizmu, omamy, wybuchy agresji, urojenia prześladowcze, drgawki. Ponadto crack upośledza oddychanie, itd.

amfetamina narkotyk syntetyczny euforia, duży przypływ energii, brak potrzeby snu, brak apetytu, agresja, rozszerzenie źrenic bezsenność, wychudzenie, zmiany nastroju, wielomówność, drżenie kończyn, rozszerzenie źrenic, wysypka, wymioty, halucynacje ecstasy zwiększona energia, ból głowy, odporność na zmęczenie i sen niepokój, depresja, paranoja, obniżenie sprawności intelektualnej, itd. LSD zaburzenia koordynacji ruchów, drżenie mięśni, mdłości, psychoza, rozszerzenie źrenic omamy z napadami lęku, apatia, agresja lub depresja, zanik zainteresowań, bezsenność

Na co należy zwrócić uwagę? marihuana, haszysz słodkawa woń oddechu, włosów i ubrania, brązowo-zielone liście i nasionka, nagłe zainteresowanie hodowlą roślin przez Twoje dziecko, fifki i fajki, bibułka papierosowa; ecstasy białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami, pęknięte naczynka krwionośne a zwłaszcza na twarzy po powrotach z nocnych dyskotek; opium, morfina, polska heroina, brown sugar igły, strzykawki, ślady nakłuć po wstrzyknięciach, ślady krwi na odzieży, „gęsia skórka”, okopcone sreberka z folii aluminiowej, torebki z biało-beżową lub różową substancją przypominającą cukier, małe foliowe torebeczki;

kokaina, crack biały proszek a w przypadku cracku brązowe kuleczki, kamyki, fiolki, flakoniki, fajki, igły, strzykawki, małe foliowe torebki; amfetamina biały proszek, tabletki, kapsułki, kryształki, małe foliowe torebeczki, igły i strzykawki; halucynogeny, LSD, grzybki malutkie kartoniki z kolorowymi nadrukami, kolorowe „kamyki do zapalniczek”, różnego rodzaju suszone grzybki o zabarwieniu żółtawym do czarnego z prześwitem brązowym; rozpuszczalniki torby foliowe, tuby kleju, smary, zapach chemikaliów we włosach i ubraniu, charakterystyczny zapach z ust utrzymujący się nawet kilka dni po zażyciu, nasączone chusteczki i szmatki.

SLANG ŚRODOWISKA NARKOTYCZNEGO (najczęściej spotykane określenia i zwroty) dragi – narkotyki; buzować, grzać, ładować, hajcować – odurzać się; jarać, palić – odurzać się marihuaną, wąchać, snifować, żąchać, kleić się, dmuchać, przydmuchiwać – odurzać się środkami wziewnymi; cyknąć, huknąć, dać w kanał (żyłę) – wstrzyknąć środek narkotyczny; przymulić – zażyć środki psychotropowe; odjazd, odlot – stan odurzenia; być na haju – być pod wpływem narkotyku; być w ciągu (cugu) – codziennie zażywać narkotyki;

być na głodzie (skręcie) – odczuwać objawy abstynencyjne; czysty – bez środka narkotykowego, nie biorący narkotyków; diler – handlarz narkotyków, pośrednik; towar – narkotyk, porcja narkotyku; hasz – haszysz; afgan – haszysz afgański; maroko – haszysz marokański; marycha, maryśka, gandzia, huana, trawa, ziele – marihuana; skun – marihuana z Holandii; skręt, dżont – papieros zrobiony własnoręcznie z marihuany; acid, kwas – LSD; amfa, spid – amfetamina; koka – kokaina; piguły, prochy – tabletki, proszki odurzające; psychotropy – leki psychotropowe; UWAGA! Jeżeli dziecko używa powyższych sformułowań – może mieć kontakt ze środowiskiem narkotycznym.

Sygnały mogące świadczyć, że dziecko może mieć kontakt z narkotykiem, alkoholem lub nikotyną: Zaczyna opuszczać lekcje, dostawać gorsze stopnie i gorzej zachowywać się w szkole; Izoluje się od rodziny, spędza większość czasu samotnie w swoim pokoju; Miewa częste zmiany nastroju; Źle sypia i skarży się na złe samopoczucie; Ma grono nowych kolegów, którzy wyglądają na pijących lub zażywających narkotyki; Zaczyna kłamać lub nie chce powiedzieć, gdzie było i co robiło; Używa tajemniczych określeń podczas rozmów; Giną z domu wartościowe przedmioty i pieniądze, itp.

Co można zrobić? Przede wszystkim należy znaleźć czas na wysłuchanie problemów, unikać złośliwych i krytycznych porównań z innymi rówieśnikami. W miarę dyskretnie należy poznać grono przyjaciół i ich zwyczaje. Każdą anomalię w zachowaniu należy sprawdzić i poznać jej przyczynę.

Jeżeli jednak dojdzie do faktu, że dziecko miało bezpośredni kontakt z narkotykiem, alkoholem lub nikotyną nie należy wahać się w zasięgnięciu porady u specjalisty, bo zwlekanie grozi tragedią, która oprócz dziecka dosięgnie również każdego z nas – rodzica, nauczyciela czy opiekuna.

LITERATURA: 1. P. Wiśniewski, „Jak uchronić dziecko od narkotyków i alkoholu?”, Warszawa 1999; 2. A. Pacewicz, „Jak pomóc dziecku nie pić?”, PARPA, Warszawa 1995; 3. E. Kłos, W. Kofta, M. Kukier-Wyrwicka, H. Werblan-Jakubiec, „Ciekawa biologia. Tajemnice organizmu człowieka.”, WSiP, Warszawa 2002.