Ratowanie na wodzie szybko płynącej

Tematyka Opis zagrożeń jakie niesie z sobą woda szybko płynąca Podstawowe pojęcia Sprzęt Poruszanie się Podstawy udzielania pomocy Powódź

UWAGA !!!

po ukończeniu kursu zgodnie z programem szkolenia WOPR ratownicy są dobrze wyszkoleni ale tylko na wodzie płynącej do 1 m/s sprzęt ratowniczy stosowany standardowo przez WOPR nie jest przystosowany do użycia w wodzie szybko płynącej i rzekach górskich. technika użycia tego sprzętu jak również standardowe schematy akcji ratowniczej grożą śmiercią lub kalectwem ratownika. aby mieć pojęcie o działaniach w wodzie szybko płynącej niezbędne jest dodatkowe szkolenie w tym zakresie.

Zagrożenia

Podstawowe niebezpieczeństwa Niska temperatura wody Silny prąd Niebezpieczeństwo urazów o dno i przeszkody Brak możliwości pływania w silnie napowietrzonej wodzie Ograniczona widoczność Możliwość przyssania, przyciśnięcia

Locja na wodach górskich Podstawowe pojęcia Locja na wodach górskich

Katarakty (szachownice, szypoty) Odcinek rzeki pokryty na całej szerokości kamieniami (głazami) wystającymi ponad powierzchnie wody

Bystrze Każde gwałtowne przyspieszenie prądu cieku. Bystrza są spowodowane zwiększeniem spadku podłużnego lub zwężeniem koryta cieku.

Cofka Miejsce gdzie woda znacznie zwalnia lub płynie „pod prąd” . Cofki powstają najczęściej w miejscach gdzie koryto rzeki poszerza się , lub też za przeszkodami

Chyżka Linia oddzielająca bystrze od cofki. Woda w tym miejscu wyraźnie odznacza się , jest to miejsce w którym mamy turbulentny przepływ wody, potocznie mówi się , ze „woda nie wie, w którą stronę ma płynąć ”

cofka chyżka

cofka chyżka cofka chyżka

Odwój Masa wody wirująca w postaci poziomego walca. Odwoje dzielimy na: Odwój o płytkiej cyrkulacji Odwój o głębokiej cyrkulacji

Odwój o płytkiej cyrkulacji Tworzą się z załamania fali gdzie woda krąży przypominając poprzecznie ustawiony walec. Jeśli nie są zbyt silne świetnie nadają się do zabaw rodeo lub ćwiczeń.

Odwoje o głębokiej cyrkulacji Powstają gdy woda spada z progu, jazu lub innej przeszkody (np. kamień), powraca i zaczyna krążyć tworząc strefę mocno napowietrzonej wody. W odwoju tworzą się dwa prądy:  prąd wsteczny, który wciąga do niego wszystko co się znajdzie w jego zasięgu i wypływający który przy dnie wypływa w dół rzeki. Ten rodzaj odwoju stanowi bardzo duże zagrożenie utonięcia, zwłaszcza gdy tworzy się za sztucznymi budowlami (próg, jaz). Dlatego odwoje o głębokiej cyrkulacji nie powinny być spływane.

Samoratownictwo

Poduszka wodna Jeżeli przeszkoda jest pod wodą na trwale zespolona z dnem i nie jest ona podmyta, to w miejscu gdzie woda napływa na przeszkodę tworzy się tzw. poduszka wodna, obszar spienionej, wybrzuszonej, pulsującej wody.

Podcięcie. Syfon. Brak poduszki oznacza duże niebezpieczeństwo. Występuje syfon (gdy istnieje możliwy przepływ wody pod przeszkodą), lub podcięcie woda kotłuje wewnątrz podmytej skały.

Fale Fala powstaje na skutek interakcji pomiędzy strumieniem wody szybko płynącej a położoną głębiej wodą znacznie wolniej poruszającą się. Przypominają one fale morskie.

Druszlak Miejsce gdzie przeszkoda najczęściej drzewo znajduje się w korycie rzeki

Sprzęt

Kamizelka                   

Cechy dobrej kamizelki mieć odpowiednią wyporność, 60 a 90 N nie krępować ruchów, w razie potrzeby szybko dać się ściągnąć, posiadać pas ze specjalną klamrą umożliwiającą awaryjne odpięcie, posiadać wzmocnienia na ramionach chroniące przed uderzeniami. Jaskrawy kolor. Solidny materiał, dobre nici, staranne wykończenie. Odporność materiału wypornościowego na starzenie. Nierdzewność wszelkich detali metalowych.

Patent holowniczy ok. 2 metry, linki lub taśmy (najlepiej rozciągliwej) zakończonej z jednej strony karabinkiem, a z drugiej przypiętej do pasa w kamizelce

Kask tradycyjny kask z wyściółką ocieplającą kask z osłoną na twarz w postaci kraty (tzw. garda)  c) kask z osłoną na twarz w postaci szyny                               

Ubiór pianka neoprenowa ściśle przylegająca do ciała( najczęściej używane to tak zwane „long john”- spodnie na szelkach.), bluza z długimi rękawami z materiału utrzymującego ciepło nawet po zamoczeniu ( np. polar), kurtka nieprzemakalna ze ściągaczami pod szyją i na nadgarstkach (dobre uszczelnienie zapewniają latex i neopren), wysokie buty piankowe ( ochraniające kostkę), o grubej podeszwie, wiązane (aby nie spadały w wodzie), rękawiczki neoprenowe.

Rzutka W kajakarstwie górskim stosowane są dla celów bezpieczeństwa rzutki rękawowe. Rzutka taka składa się z rękawa (worka) z pływakiem i zapięciem aby spakowana lina nie wypadała. Z liny pływającej o średnicy 8-10 mm i długości 18-25 m (nie stosuje się rzutek dłuższych gdyż praktyczny zasięg rzutu wynosi 25 m). Lina rzutki z obu stron zakończona jest pętlami. Zarówno lina jak i rękaw wykonane są w jaskrawym kolorze widocznym z daleka. Niezbędnym dodatkiem do rzutki są dwa niezakręcane karabinki alpinistyczne o dużym prześwicie

Inne Hak, blok, karabinki

Zasady bezpiecznego poruszania się

Pozycja w wodzie do wody wchodzimy tylko z odpowiednim sprzętem (specjalistyczna kamizelka, kask, pianka, buty) podczas spływania zachowujemy pozycję na plecach ‘nogami w dół’ lub inaczej ‘nogami do przodu’ – pozwala to obserwować sytuację przed nami i zapewnia możliwość oddychania. Jednocześnie na ewentualne przeszkody napływamy nogami, co ogranicza możliwość powstania urazów. !!!Wyjątek od tej zasady stanowi napływanie na druszlak!!! ćwiczenia muszą być asekurowane przez kolegów z brzegu !!!Dwuwariantowa asekuracja!!!

Ratownictwo

Podstawowe zasady bezpieczeństwa Jednoosobowe kierownictwo Kierownik to musi być osobą opanowaną W czasie akcji nie dyskutuje się , komentuje podejmowanych działań, bezwzględnie wykonuje się polecenia kierownika Nie należy panikować, chaotyczne zachowanie może skończyć się śmiercią lub kalectwem ratownika jak i ratowanego

Akcja z brzegu przy użyciu rzutki Odpowiednio wczesne ustawienie się na brzegu w dobrej pozycji Dostateczna ilość miejsca do wykonania zamachu Pewność stanowiska (nie śliska powierzchnia, dobre oparcie dla stóp, zakotwiczenie przy pomocy patentu) Odpowiednio nisko nad wodą Odległość od asekurowanego miejsca (możliwość wykonania próby eskimoski) Ocena brzegu poniżej, oraz ewentualnych przeszkód