Prof. Dr hab. Piotr Silmanowicz Choroby kości Prof. Dr hab. Piotr Silmanowicz Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

Choroby kości - podział 1. Zaburzenia żywieniowe kości 2. Metaboliczne choroby kości 3. Idiopatyczne choroby kości 4. Nowotwory 5. Zapalne choroby kości

1. Zaburzenia żywieniowe Wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc Rachitis - krzywica Hyperwitaminoza A Hyperwitaminoza D Inne np. osteogenesis imperfecta

2. Metaboliczne choroby kości Pierwotna nadczynność przytarczyc Wtórna nadczynność przytarczyc pochodzenia nerkowego

3. Idiopatyczne choroby kości Psy niedojrzałe szkieletowo: Panosteitis eozynophilica ( enostoza) eozynofilowe zapalenie kości Metaphyseal osteopathy Osteopatia czaszkowo-żuchwowa Chrzęstne wyrośla Chondrodysplasia Ograniczone zwapnienia ( calcinosis circumscripta)

3.Idiopatyczne choroby kości Inne: Osteopatia przerostowa Cysty kostne ostepetrosis

4. Nowotwory: Złośliwe Pierwotne Przerzutowe Nie złośliwe DO DOPRACOWANIA

5. Zapalne choroby kości: Zapalenie kości i szpiku kostnego: Bakteryjne grzybicze

1. Zaburzenia żywieniowe Wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc: nadmiar fosforu w diecie( nadmiar mięsa) Stosunek Ca:P psy 1,2 :1, koty 1,1- 1; Nadmiar P – hypokalcemia- wzrost poziomu PTH – wzrost resorpcji Ca z kości – obraz chrząstki wzrostowej przesądza o chorobie. Najbardziej dotkniete są kończyny miedniczne, kości kręgosłupa. WAŻNE!!! Normalny poziom Ca w surowicy

1. Zaburzenia żywieniowe Wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc: Objawy kliniczne: Kulawizny Bolesność kości Niedowład/porażenia przy uszkodzeniu kręgosłupa RTG – uogólniona osteopenia np. zanik kości korowej. Złamania patologiczne Leczenie: - Zbilansowac dietę, dodatek mączki kostnej przez 2-3 miesiące, ograniczenie ruchu, odłożyć interwencję chirurgiczną.

1. Zaburzenia żywieniowe Rachitis – krzywica: - Dieta zbożowa Objawy kliniczne : kulawizna, bolesność, pogrubienie nasad na zdj. RTG, złamania patologiczne. Leczenie: - Chirurgiczne odłożone.

1. Zaburzenia żywieniowe Hyperwitaminoza A: U kotów żywionych wątrobą miedzy 2-4 rokiem życia Objawy kliniczne: -kulawizny, sztywność szyi, opóźniony wzrost, zapalenie dziąseł. Leczenie: -wyliminować z diety źródło witaminy A

1. Zaburzenia żywieniowe Hyperwitaminoza D: Może być związana z nadmierną suplementacją tłuszczy z ryb morskich( dorsz) Objawy: Osteopenia Ogniska zwapnień w tkankach miękkich

2. Metaboliczne choroby kości Pierwotna nadczynność przytarczyc: przerost lub nowotworzenie ( adenoma) Podwyższony poziom PTH Absorpcja Ca z kości, wzmożone wydalanie P przez nerki To skutkuje stale utzymującą się hyperkalcemią i hypofosfatemią Objawy kliniczne: anorexia, osłabienie, wymioty, PU/PD RTG: uogólniona osteopenia, złamania patologiczne, ogniska mineralizacji w nerkach, kamica – głównie oksalaty Leczenie: - Przyczyna pierwotna!

2. Metaboliczne choroby kości Wtórna nadczynność przytarczyc pochodzenia nerkowego: Zwyrodnienie nerek prowadzi do zmniejszonego wydalania P – hyperfosfatemia i hypocalcemia Dodatkowo zmniejszona synteza w nerkach 1,25-dihydroksycholekalcyferolu powoduje obniżone wchłanianie Ca w jelitach. Objawy kliniczne: „gumowa szczęka” – kość żuchwy podatna na ucisk, zęby obluzowane w zębodołach, wady zgryzu, objawy ze strony niewydolnych nerek RTG: osteopenia – głównie szczęka i żuchwa Leczenie pierwotnej przyczyny!!

Idiopatyczne choroby kości Panosteitis eosynophilica ( enostoza)- eozynofilowe zapalenie kości: występowanie dość częste średnie i duże rasy psów; ON najczęściej samce/samice = 5/1 wiek: 5-12 miesięcy Wewnątrzszpikowa tkanka tłuszczowa → tkanka włóknisto-naczyniowa→mineralizacja(odczyny okostnowe) ETIOLOGIA: nie poznana; podejrzenie infekcji wirusowej. OBJAWY KLINICZNE: zmienne i wędrujące; bolesność kości długich, gorączka, utrata apetytu; nawroty do 2 lat; większość przypadków leczy się do 18 miesięcy,

Idiopatyczne choroby kości OBJAWY RADIOLOGICZNE: w początkowym stadium rozwoju mogą być niewidoczne; Objawy wczesne: zmniejszone wysycenie tkanki kostnej, szczególnie w okolicy otworów odżywczych, Objawy późne: zwiększone wysycenie tkanki kostnej, utrata normalnej struktury beleczkowej z rozwojem ogniskowych zmian o …………… ( „ thumbprint lesions”) Pogrubienie śródkostnej , reakcja okostnej…………….. Leczenie: paliatywne

Idiopatyczne choroby kości Metaphyseal osteopathy (MO)osteodystrofia przerostowa;”gnilec kostny”: Duże i olbrzymie rasy psów, predysponowane –dogi niemieckie; Samce choruja cześciej niz samice Etiologia niepoznana; Izolowano antygeny wirusa nosówki z komórek przynasady; nie wyjaśniono pochodzenia antygenu – czy wskutek naturalnego zakażenia czy po szczepieniu; OBJAWY KLINICZNE: Bolesne i obrzękłe przynasady, szcz.-dalsza przynasada kości piszczelowej i promieniowej. Niechęć do utrzymania postawy stojącej; Anoreksja,gorączka, osowienie;

Metaphyseal osteopathy (MO)osteodystrofia przerostowa;”gnilec kostny” CD. OBJAWY RADIOLOGICZNE: Zmiany symetryczne Liniowe przyjaśnienia pomiędzy przynasada i nasadą ze strefą sklerowaciałą……….. Odczyn odokostnowy Rzadko przedwczesne zamknięcie nasad Rzadko zmainy podobne w czaszce do CMO LECZENIE: -paliatywne

Idiopatyczne choroby kości Osteopatia czaszkowo-żuchwowa Najczęściej west highland white terrier i cairn terrier Wyjątkowo u dużych ras psów; Gen autosomalny, recesywny; Objawy: 3-6 miesięcy; Zaburzenie kostnienia śródbłonioniastego………dookoła puszki bębenkowej i kości żuchwy; wyjątkowo podobne zmiany można obserwować na kościach długich, OBJAWY KLINICZNE: -ograniczona ruchomość żuchwy, otwarcie jamy ustnej, Bolesność stawu skroniowo-żuchwowego LECZENIE: Paliatywne Choroba zmniejsza nasilenie po osiągnięciu dojrzałości szkieletowej Leki steroidowe mogą zmniejszyć tworzenie kości

Idiopatyczne choroby kości Chrzęstne wyrośla (osteochondromatoza) Występują na wyniosłościach kostnych U psów podejrzewane podłoże genetyczne U kotów tło wirusowe OBJAWY KLINICZNE: Zależne od lokalizacji zmian Może być bezobjawowa Bolesność, kulawizna, deficyty nerwowe przy ucisku na korzenie nerwowe LECZENIE: -chirurgiczne

Idiopatyczne choroby kości Chondrodysplasia: Obejmuje różne rzadkie choroby Najczęściej u małych ras Predyspozycje: pudle miniaturowe, beagle, bullterriery, pointery, malamuty Radiologiczne może przypominać krzywicę z poszerzeniem chrząstki wzrostu ale Ca/P i homeostaza są w normie achondrodysplasia u bulldogów i pekinczyków uznaje się za normalne, natomiast u bassetów i welsh corgi zaburzenia te są uważane za normę?????

http://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.minnesotamalamuteclub.com/brdprobs/nori1.jpg&imgrefurl=http://www.minnesotamalamuteclub.com/brdprobs/chdhist.htm&usg=__frlplidjOWyo4oeEKBTYKFt60OE=&h=481&w=300&sz=21&hl=pl&start=31&zoom=1&tbnid=5cR4nhIhnFkSIM:&tbnh=137&tbnw=87&prev=/images%3Fq%3Dchondrodysplasia%2Bdogs%26um%3D1%26hl%3Dpl%26biw%3D1024%26bih%3D576%26tbs%3Disch:10%2C993&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=123&vpy=185&dur=4562&hovh=284&hovw=177&tx=87&ty=221&ei=J3moTObZMIeWOsTY6ZcM&oei=qnioTM-yLtW6jAe06pWCDQ&esq=32&page=3&ndsp=15&ved=1t:429,r:10,s:31&biw=1024&bih=576

Idiopatyczne choroby kości Ograniczone zwapnienia ( calcinosis circumscripta) W tkankach okołostawowych kredowe masy otoczone tkanką włóknistą Młode psy do 12 miesięcy dużych ras donoszono o ucisku na rdzeń kręgowy Etiologia niepoznana LECZENIE: - chirurgiczne

http://medical-dictionary. thefreedictionary. com/_/viewer. aspx http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/_/viewer.aspx?path=vet&name=gr56.jpg

Idiopatyczne choroby kości Osteopatia przerostowa(= osteoartropatia przerostowa, ponieważ może obejmować stawy; = Choroba Marie’s) - Etiologia nieznana Najczęściej łączy się z nowotworami płuc ale może występować także przy innych np.: gruźlica, dirofilarioza, ropnie płuc i niektórych chorobach jamy brzusznej np: nowotwór pęcherza, gruczolakorak wątroby Zapoczątkowana podrażnieniem nerwów doprowadzających, które we wnęce płuc i śródpiersiu Przecięcie nerwu błędnego w pobliżu wnęki powoduje zejście choroby Radiografia – rozrosty palisadowe okostnej, najpierw palce i środst/sródręcze, z czasem dotyczące odcinków bliższych Leczenie – możliwe cofnięcie jeżeli problem pierwotny zostanie rozwiązany

http://www. scielo. br/scielo. php http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S0103-84782005000400033&script=sci_arttext

Idiopatyczne choroby kości Cysty kostne Torbiele jednojamowe występuja u młodych psów duzych ras Przynasady kości długich, dotyczy jednej ( monostotic) lub wielu kości ( polystotic) Obj.klin. -bezobjawowo lub obrzęk, kulawizna -zróżnicować z nowotworami -RTG: duża przepuszczalnośc dla promieni rentgenowskich, zcieńczała warstwa istoty korowej, grozi złamaniami patologicznymi Lezcenie: -łyżeczkowanie (curettage) lub wypełnienie przeszczepem kostnym Torbiele tętniakowate kości- zmiany ostelityczne o wzroście ekspansywnym , które rozwijaja się wtórnie do zaburzeń hemodynamicznych w szpiku kostnym. Złośliwe i niezłośliwe nowotwory, dysplazja tkanki łącznej, cysty jednojamowe i urazy są prawdopodobnie czynnikami inicjującymi.

http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/bone+cyst

Idiopatyczne choroby kości Osteopetroza – marmurkowatość – uogólniony wzrost masy kostnej z pogrubieniem śródkostnej kości korowej

Idiopatyczne choroby kości Osteogenesis imperfecta – zaburzenie w produkcji kolagenu typu I – mutacja genetyczna, może prowadzic do zmian bez zmian mineralizacji podobne do żywienieowej nadczynności przytarczyc.

5. Choroby nowotworowe nowotwory złośliwe (pierwotne) Układ kończynowy(obwodowy – appendicular) : OSA – Ostesarcoma – 85% CSA – Chondrosarcoma FSA – Fibrosarcoma HSA - Haemangiosarcoma

Choroby nowotworowe nowotwory złośliwe (pierwotne) OSA Psy dużych ras Średnia wieku 8 lat; II szczyt występowanie 18-24 miesiące przynasady kości długich Najczęściej: dalsza przynasada k.promieniowej, blizsza przynasada k.ramiennej, dalsza przynasada kości udowej, blizsza przynasada kości piszczelowej ( „ away from the elbow, close to the knee”) OBJ.KLIN: -Bolesność kości, kulawizna, zanik mięśniowy, niestabilność, złamania patologiczne RTG: - Kombinacja lizy i kościotworzenia - Zalecane rtg boczne klatki piersiowej LECZENIE: Amputacja – wyłącznie leczenie paliatywne – obecność przerzutów!!!!! Lepsze rokowanie przy FSA – do 72 miesięcy; CSA – 201-540 dni

- Chemioterapia: Cisplatyna, karboplatyna Przedłużenie czasu przeżycia od 30-60 %, nie przedłuża przypadku przerzutów w klatce piersiowej; Przeszczepy kości i allo-przeszczepy, płytki kostne, artrodezy radioterapia i bifosfoniany (alendronate) w leczeniu paliatywnym bez operacji U kotów mniej agresywny nowotwór, stosowanie cisplatyny jest przeciwskazane Przerzuty nowotworowe do kości z nowotworów gruczołu mlekowego, prostaty, płuc, wątroby, jamy nosowej, pęcherza moczowego. (są mniej inwazyjne niż pierwotne nowotwory kości). Niezłośliwe nowotwory kości – np .osteoma; często dotyczą szkieletu osiowego (np. kości czaszki.Leczenie polega na amputacji lub usunięciu

Dziękuje za uwagę!!!!!!