Witaminy! Ruta Katarzyna
Spis treści O witaminach słów kilka Podział witamin: Witaminy rozpuszczalne w wodzie: Witamina B1 Witamina B2 Witamina C Witamina PP Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: Witamina A Witamina D Witamina E Witamina K Podsumowanie Bibliografia
O witaminach słów kilka Nazwa witamina pochodzi od łacińskich słów vita (życie) i amina (związek chemiczny zawierający grupę aminową). Witamina to organiczny związek chemiczny. Witaminy nie należą do typowych składników pokarmowych. Pełnią funkcje regulacyjną. Witaminy stanowią ważny składnik pożywienia.
Podział witamin Witaminy dzielimy na: rozpuszczalne w wodzie; (grupa B, C, H, P) rozpuszczalne w tłuszczach; (grupa A, D, E, K)
Witaminy rozpuszczalne w wodzie
Witamina B1 (tiamina, aneuryna): Odgrywa dużą rolę w przemianach węglowodanów, przyśpiesza gojenie ran, uśmierza ból. Skutki niedoboru: oczopląs, zaburzenia pamięci i koncentracji, nudności, niewydolność krążenia, brak apetytu, spadek wagi. Skutki nadmiaru: osłabienie, obrzęki, poty, bóle rąk i nóg, duszności, drżenie i osłabienie mięśni, niewydolność układu krążenia.
Źródłami witaminy B1 są: wątroba drożdże mięso i wędliny rośliny strączkowe: - groch - fasola ryby ryż owoce i warzywa
Witamina B 2 (ryboflawina): Odgrywa dużą rolę w funkcjonowaniu narządu wzroku, podnosi odporność organizmu i pobudza wzrost. Skutki niedoboru: zapalenie skóry, pękanie kącików ust, opóźnienie wzrostu, uszkodzenie rogówki, łzawienie, kłopoty z koncentracją, bezsenność. Skutki nadmiaru: nudności i wymioty.
Źródłami witaminy B2 są: wątroba chude sery jarzyny jaja mleko małże migdały orzech włoskie pełnoziarniste pieczywo
Witamina C (kwas askorbinowy): Odgrywa dużą rolę w wzmaganiu odporności organizmu, ma działanie antywirusowe, obniża poziom cholesterolu, chroni przed zmianami nowotworowymi. Skutki niedoboru: szkorbut (krwawienie i owrzodzenie dziąseł), depresja, utrata apetytu, pękanie drobnych naczyń krwionośnych. Skutki nadmiaru: nudności, biegunka, wysypka skórna, tworzenie się kamieni nerkowych.
Źródłami witaminy C są: papryka koper pomidory brokuły porzeczki kalarepa kapusta kiszona owoce cytrusowe świeże owoce i warzywa
Witamina PP (kwas nikotynowy): Odgrywa dużą role w regulacji poziomu cholesterolu we krwi, poprawia ukrwienie skóry i kondycje włosów, uczestniczy w tworzeniu czerwonych ciałek krwi. Skutki niedoboru: osłabienie, bezsenność, wybuchy złości, zaburzenia skórne, pelagra (owrzodzenia odsłoniętych części skóry) Skutki nadmiaru: zaczerwienienie skóry, mrowienie, szum w uszach, żółtaczka, niestrawność.
Źródłami witaminy PP są: chude mięso drób drożdże piwne migdały ser soja grzyby orzechy fasola i groch
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Witamina A (retinol, akseroftol): Odgrywa dużą rolę w prawidłowym widzeniu, wpływa na wzrost kości i zębów, zapewnia normalne funkcjonowanie naskórka. Skutki niedoboru: kurza ślepota, suchość i rogowacenie naskórka, rogowacenie nabłonka oka i dróg oddechowych. Skutki nadmiaru: wymioty, nudności, bóle głowy, zaburzenia koordynacji mięśniowej.
Źródłami witaminy A są: jajka masło mleko tran marchew pomidory wątroba tłuste mięso
Witamina D (kalcyferol): Odgrywa dużą rolę w wchłanianiu wapnia i fosforu, wpływa na kształtowanie się kości i zębów, zapobiega tworzeniu się komórek nowotworowych. Skutki niedoboru: krzywica u dzieci i młodzieży, rozmiękczenie kości u dorosłych, pogorszenie słuchu, stany zapalne skóry, osłabienie. Skutki nadmiaru: biegunka, nadmiar wapnia w organizmie, brak apetytu, zakłócenie w funkcjonowaniu nerek, powstanie ryzyka zawału.
Źródłami witaminy D są: tran oleje rybne białko jaj ser masło śmietana drożdże wątroba ryby
Witamina E (tokoferol): Odgrywa dużą rolę w chronieniu komórek przed utleniaczami, chroni przed poronieniem, wykorzystywana jest do leczenia męskiej niepłodności. Skutki niedoboru: zaburzenia płodności, gorsze gojenie ran, pogorszenie wzroku, niedokrwistość. Skutki nadmiaru: zmęczenie, bóle głowy, osłabienie mięśni, zaburzenie widzenia.
Źródłami witaminy E są: kiełki pszenicy sałata mleko pieczywo razowe olej sojowy olej słonecznikowy
Witamina K (fitochinon): Odgrywa dużą rolę w krzepnięciu krwi, zmniejsza nadmierne krwawienie miesiączkowe, prawdopodobnie hamuje rozwój nowotworów piersi i jajników. Skutki niedoboru: słaba krzepliwość krwi, problemy z gojeniem ran, trudności w mineralizacji kości, zwiększone ryzyko rozwoju nowotworów. Skutki nadmiaru: niedokrwistość, uczucie gorąca, rozpad czerwonych krwinek, u niemowląt żółtaczkę i uszkodzenie tkanki mózgowej.
Źródłami witaminy K są: kapusta kalafior rzepa brokuły awokado brzoskwinie ziemniaki tran z wątroby ryby
Podsumowanie Witaminy cechuje niezwykła moc przywracania zdrowia. Człowiek potrzebuje witamin do normalnego rozwoju. Witaminy dzielimy na dwie grupy: rozpuszczalne w wodzie i rozpuszczalne w tłuszczach.
Bibliografia H. Wiśniewski, Biologia z higieną i ochroną środowiska, podręcznik dla klasy trzeciej liceum ogólnokształcącego o profilu podstawowym i biologiczno - chemicznym, Wydawnictwo AGMENT, Warszawa 1995. Wikipedia – Wolna Encyklopedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Witaminy http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_B1 http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_B2 http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_C http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_PP http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_D http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_E http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_K http://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_A
Bibliografia Źródła ilustracji: http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:NCI_peas_in_pod.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Phaseolus_vulgaris_seed.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:NCI_clove_ham.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Brun_kvit_ris.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Fried_egg%2C_sunny_side_up.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Mya_arenaria.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Emmentaler.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Walnut02.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Large_Cayenne.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Kalarepa_Brassica_oleracea_var_gongylodes.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Dille.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Tomato_je.jpg
Bibliografia http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Mandel_Gr_99.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Yellow_soybeans.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Dried_mushrooms.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Orzeszki_ziemne.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Codliveroil.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Carrot.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:NCI_butter.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Milk_glass.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Cheese_platter.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Fried_egg%2C_sunny_side_up.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Lett.JPG http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Various_grains.jpg
Bibliografia http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Fried_egg%2C_sunny_side_up.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Lett.JPG http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Various_grains.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Milk_glass.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Potatoes.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Avocado.jpeg http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Turnip.JPG http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Autumn_Red_peaches.jpg
Koniec