OGRANICZENIE BUDŻETOWE Olimpia Markiewicz Dominika Milczarek-Andrzejewska OGRANICZENIE BUDŻETOWE Mikroekonomia I

Ograniczenie budżetowe Pojęcie ograniczenia budżetowego i zbioru budżetowego Zmiany równania budżetowego i linii budżetu Podatki, dotacje, racjonowanie

Pojęcie ograniczenia budżetowego Mikroekonomiczna teoria konsumenta: konsument maksymalizuje użyteczność przy zadanym ograniczeniu budżetowym wybiera „najlepszy” z dostępnych dla niego koszyk dóbr Wybór konsumenta zależy od: ograniczenia budżetowego, które określa na jakie zestawy dóbr stać konsumenta; preferencji, umożliwiających porównywanie ze sobą poszczególnych zestawów dóbr

Definicje Koszyk dóbr Koszykiem n dóbr nazywamy zbiór ilości poszczególnych dóbr: X = (x1, x2, ... xn), gdzie n  N   Ograniczenie budżetowe Ograniczeniem budżetowym nazywamy nierówność: p1 x1 + p2 x2 + ... pn xn  m gdzie m – dochód konsumenta, p - ceny poszczególnych dóbr 

Definicje Ograniczenie budżetowe wyznacza zbiór budżetowy zbiór wszystkich koszyków, jakie konsument może nabyć przy danych cenach i dochodzie Równanie budżetowe (linia ograniczenia budżetowego) zbiór wszystkich koszyków dóbr p1 x1 + p2 x2 + ... pn xn = m które kosztują dokładnie m

Interpretacja graficzna

Definicje Równanie budżetowe jest prostą o współczynniku kierunkowym wyznaczonym przez relacje cen dóbr Jest to tzw. rynkowa relacja wymienna towarów Jedną jednostkę dobra x1 można wymienić na rynku na p1/p2 jednostki dobra x2

Definicje Przykłady dwuwymiarowych przestrzeni wyborów: dowolne dobro vs wszystko pozostałe; konsumpcja teraźniejsza vs przyszła; praca vs czas wolny; dochód vs ryzyko; dobra trwałego użytku vs ilość dzieci w rodzinie

Zmiany równania budżetowego wzrost dochodu powoduje przesunięcie równoległe równania budżetowego na zewnątrz układu współrzędnych, spadek dochodu przesunięcie równoległe równania budżetowego do środka układu współrzędnych

Zmiany linii budżetu

Zmiany równania budżetowego wzrost ceny dobra x1 powoduje, że linia równania budżetowego staje się bardziej stroma, spadek ceny dobra x1 powoduje, że linia równania budżetowego staje się bardziej płaska

Zmiany linii budżetu

Podatki, dotacje i racjonowanie Wpływ polityki ekonomicznej: podatek od ilości p’1 = p1 + t podatek od wartości (ad valorem) p’1 = p1 +  p1 = (1 +  ) p1 dotacja ilościowa p’1 = p1 - s dotacja ad valorem p’1 = p1 -  p1 = (1 - ) p1

Podatki, dotacje i racjonowanie podatek ryczałtowy m’ = m -  dotacja ryczałtowa m’ = m +  Racjonowanie zmniejszenie zbioru budżetowego