Sprawność mechaniczna Sprawność to podstawa (także w mechanice) Ryszard Kościelny

Sprawność mechaniczna – układy transmisji mocy a) układ szeregowy P + ΔP ΔP1 P1 1 P ΔP2 P2 2 ΔPn n Ryszard Kościelny

Sprawność mechaniczna – układy transmisji mocy b) układ równoległy P + ΔP ΔP1 P1 1 ΔP2 P2 2 P ΔPn n Pn jeżeli wówczas ? a jeżeli warunek nie jest spełniony, to co wówczas ? Ryszard Kościelny

Sprawność mechaniczna – układy transmisji b) układ mieszany ΔPi1 Pi1 i1 ΔPi2 Pi2 i2 ΔPik in Pik P2 ΔP2 Pm ΔPm ΔP1 ΔPn n P1 1 P P + ΔP jeżeli wówczas A jeżeli nie? Ryszard Kościelny

Sprawność mechaniczna – zmiana kierunku przepływu strumienia mocy Założenia: moc członu wykonawczego P jest stała i nie zależy od kierunku przepływu strumienia mocy straty mocy ΔP nie zależą od kierunku przepływu strumienia mocy ΔP P P + ΔP P - ΔP jeżeli i co wtedy ?! to Ryszard Kościelny

Sprawność mechaniczna – obciążenie częściowe ΔP = ΔPj + ΔPx Px Px + ΔP - straty mocy biegu jałowego - straty mocy zależne od chwilowego obciążenia - współczynnik obciążenia, np. Ryszard Kościelny

Sprawność mechaniczna – obciążenie częściowe ΔP = ΔPj + ΔPx Px Px + ΔP A teraz taka kombinacja: Ryszard Kościelny

Sprawność mechaniczna – obciążenie częściowe + zmiana kierunku przepływu strumienia mocy ΔP = ΔPj + ΔPx Px Px - ΔP Pamiętamy? Co robimy? Ryszard Kościelny I to by było na tyle… A.. i jeszcze garść danych; mogą się przydać.

Współczynniki sprawności - przykłady Współczynnik sprawności elementów mechanizmów dźwignic wg Pietkiewicz A, Sobolski R.: Dźwignice. WNT 1977 oraz innych źródeł Element Łożyskowanie ślizgowe toczne 1 stopień walcowej przekładni zębatej otwartej 0.93÷0.95 0.95÷0.97 1 stopień walcowej przekładni zębatej zamkniętej 0.96÷0.97 0.97÷0.98 1 stopień stożkowej przekładni zębatej otwartej 0.92÷0.94 0.94÷0.95 1 stopień stożkowej przekładni zębatej zamkniętej 0.943÷0.96 0.96÷0.98 Sprzęgło zębate 0.99÷0.995 Przekładnia obiegowa, zazębienie zewnętrzno-wewnętrzne (zz- l. zębów zewnętrznych, zw- l. zębów wewnętrznych) - koło zewnętrzne nieruchome* - koło wewnętrzne nieruchome* *) 0.05 ÷ 0.08 – tocznie łożyskowane tylko satelity k = 0.03 ÷ 0.06 – toczne łożyskowanie całej przekładni Ryszard Kościelny

Współczynniki sprawności - przykłady Współczynnik sprawności elementów mechanizmów dźwignic wg Pietkiewicz A, Sobolski R.: Dźwignice. WNT 1977 oraz innych źródeł Przekładnia ślimakowa - napęd ślimakiem** - napęd ślimacznicą** Krążek linowy 0.94÷0.97 0.96÷0.98 Bęben linowy 0.94÷0.95 0.96 ÷0.97 Tarcza cierna Koło gniazdowe łańcuchowe 0.92÷0.96 - Koło zębate łańcuchowe 0.95÷0.97 0.96 ÷0.98 Wał transmisyjny 0.97÷0.99 Gwint*** Ryszard Kościelny

Wsp. strat mocy biegu jałowego Element Łożyskowanie ślizgowe toczne 1 stopień walcowej przekładni zębatej otwartej 0.04 0.035 1 stopień walcowej przekładni zębatej zamkniętej 0.03 0.02 Przekładnia dwustopniowa zamknięta 0.075 0.06 Przekładnia trójstopniowa zamknięta 0.10 0.08 Koło linowe 0.01 0.005 Bęben linowy Ryszard Kościelny

Wsp. Obciążenia w funkcji wykorzystania udźwigu Ryszard Kościelny