Patron roku 2010 Fryderyk Chopin. 1810-1849, kompozytor i pianista, przedstawiciel muzyki romantyzmu, najwybitniejszy polski twórca nazywany ,,fenomenem fortepianu’’.

Duszniki- Zdrój, dworek z pomnikiem Fryderyka Chopina. 54 kilometry od Warszawy, nad rzeką Utratą, znajduje się niewielka wieś Żelazowa Wola. Nigdy z pewnością właściciele Żelazowej Woli nie przypuszczali , że stanie się ona wielkim miejscem podobnie, jak Salzburg –miasto Mozarta, czy Bonn miejsce urodzin Beethovena. W tej bowiem miejscowości pewnego zimowego dnia 22 lutego 1810 roku przyszedł na świat jeden z największych geniuszów w dziedzinie muzyki. Nieśmiertelny twórca mazurków i polonezów Fryderyk Chopin. Wybitny polski pianista i kompozytor, przedstawiciel muzyki okresu romantyzmu. Duszniki- Zdrój, dworek z pomnikiem Fryderyka Chopina.

Rękopis Fryderyka Chopina. Echa muzyki mazowieckiej ziemi towarzyszyły mu, jak głosi legenda już w chwili narodzin. Gdyż wtedy właśnie pod oknami dworku w Żelazowej Woli grać miała wiejska kapela. I te właśnie zasłyszane melodie wywarły olbrzymi wpływ na ukształtowanie narodowego stylu muzyki genialnego kompozytora i dostarczyły mu natchnienia do tworzenia jego przepięknych mazurków. Rękopis Fryderyka Chopina. Trio g-moll.

im F.Chopina w Warszawie. Przypomnijmy koleje życia F.Chopina. W kilka miesięcy po jego urodzeniu rodzina Chopinów przenosi się do Warszawy, gdzie jego ojciec Mikołaj z racji swojego francuskiego pochodzenia jest wykładowcą literatury francuskiej. Mały Chopin wzrasta w atmosferze wysokiej kultury a także głębokiego patriotyzmu. Niezwykłe uzdolnienia twórcy pojawiają się bardzo wcześnie. Wspomina się o improwizacjach fortepianowych kilkuletniego już chłopca. Mając lat 10 Chopin jest już znanym w Warszawie kompozytorem wielu utworów mniejszego formatu. Autograf listu Fryderyka Chopina (do M de Rozieres). Muzeum Towarzystwa im F.Chopina w Warszawie.

Łazienkach Królewskich W lipcu 1829 wyrusza przez Kraków do Wiednia, nie przeczuwając, żę już nigdy nie powróci do kraju. Na wiadomość o wybuchu powstania listopadowego w Warszawie w 1830 roku chce wracać do ojczyzny, jednak listy rodziców odwodzą go od tego zamiaru. Z nastroju głębokiego przygnębienia i tęsknoty za domem powstają; etiuda C-MOLL zwana rewolucyjną oraz preludia A-MOLL i D- MOLL. Drugi etap życia Chopina rozpoczyna się po przybyciu do Paryża w 1831 r. Pierwszy koncert z 26 lutego 1832 r zdobywa mu od razu dużą popularność. Mimo rosnącej sławy kompozytor nie czuje się szczęśliwy, tęskni za Polską i najbliższymi, daje wtedy również znać o sobie rozwijająca się w szybkim tempie choroba płuc, która położy kres życiu wielkiego twórcy. Szymanowski Wacław ,,Pomnik Chopina’’ w Łazienkach Królewskich w Warszawie. ok.1904.

Poważną rolę w Paryskim okresie życia Chopina odgrywa przez 10 lat George Sand. Chopin bywa w jej letniej rezydencji w Nohant, pani Sand towarzyszy choremu już twórcy w jego podróży na Majorkę. W tamtych latach powstają najwspanialsze dzieła kompozytora ; Ballady, Scherza Fantazja F- MOLL, Sonaty B- MOLL i H –MOLL, Polonezy, Mazurki. Zerwanie z G. Sand było dla Chopina wielkim ciosem, który nadszarpnął jego i tak wątłe zdrowie. Nie pomógł mu też klimat Anglii i Szkocji, gdzie przebywał. W 1848 r rozwijająca się gruźlica czyni zatrważające postępy, Chopin umiera w Paryżu 17 października 1849 r mając lat 39. Obecnie w dworku w Żelazowej Woli organizowane są w każdą niedzielę od maja do października koncerty z inicjatywy towarzystwa im. F. Chopina. Nastrój tych koncertów jest jedyny i niepowtarzalny. Jednym z największych uroków Żelazowej Woli jest właśnie to, że czujemy się tu zawsze sam na sam z Chopinem.., zachwyceni prostotą tego niezwykłego miejsca.

Walc Des-dur „Minutowy”. Ten lekki, zwiewny, rozwirowany walc otrzymał nazwę minutowego, gdyż wirtuozi prześcigali się, aby wykonać go w czasie jednej minuty. Gyorgi Sandor w swej książce ,,O grze fortepianowej’’ (PWN Warszawa 1994) pisze żartobliwie, że ,,żaden z nich [wirtuozów] nie byłby jednak w stanie przewyższyć sędziwego podówczas, osiemdziesięcioczteroletniego Maurycego Rosenthala (Panie, świeć nad jego duszą!), któremu osiągnięcie fortepianu na estradzie zabierało siedem minut, następnie odegranie Walca Minutowego Chopina pięćdziesiąt sekund, a opuszczenie estrady kolejne osiem minut’’. Owe pięćdziesiąt sekund, mimo wszystko stanowiło dla słuchacza niezapomniane przeżycie. Wprawdzie nazwę minutowego otrzymał walc bez wiedzy kompozytora, lecz może zgodnie z jego intencją. Utwór bowiem został opatrzony kompozytorską wskazówką dotyczącą tempa: Molto vivace, co znaczy bardzo szybko. Walc Des-dur op. 64 nr 1 powstał (wraz z dwoma innymi z tego opisu) prawdopodobnie w roku 1847 i został dedykowany Delfinie Potockiej.

Preludium „Deszczowe”. Preludiami zwano dawniej przygrywki, krótkie utwory, często improwizowane, poprzedzające większy rozmiarami utwór, na przykład fugę, lub przygotowujące wejście śpiewaka ze swoją partią. Chopin odebrał preludiom podobnie, jak etiudom ich dotychczasową funkcję. Uczynił z preludium kompozycję samodzielną, koncertową. Opis 28 obejmuje dwadzieścia cztery preludia we wszystkich tonacjach durowych i molowych (porównaj Bachowski Das wohltemperierte Klavier). Piętnaste preludium w cyklu nosi nazwę deszczowego. To określenie kompozytor sam wpisał na nutach. Czy oznacza ono, że utwór powstał w porze deszczowej lub, że odmalowywać ma on środkami muzycznymi deszcz. Nie wiadomo. Tradycja każe nam uważać ów uporczywie powtarzany w tym preludium dźwięk as za muzyczną ilustrację kapiących kropel deszczu.

Mazurek F- Moll Mazurek prócz poloneza był ulubioną formą Chopina. Stylizowaną formę różnych tańców polskich objętych wspólną nazwą mazura, a zawierających tzw. rytmy mazurkowe (dwie nuty krótkie i dwie zaakcentowane długie w takcie trójmiarowym) lub odmiany tych rytmów, nadał kompozytor w sumie pięćdziesięciu siedmiu swoim utworom fortepianowym, komponowanym od piętnastego roku życia do śmierci. Ostatnim utworem Chopina, niedokończonym, był Mazurek f-moll z roku 1849.

Polonez As-Dur. Celną charakterystykę polonezów Chopina (i zarazem charakteru narodowego Polaków) dał w swoim studium o kompozytorze Ferenc Liszt: Zawierają w sobie [polonezy Chopina] najszlachetniejsze tradycyjne uczucia dawnej Polski.

Ballada F-Moll. Do czasów Chopina ballada była gatunkiem wyłącznie wokalnym, jednym z najstarszych. Jak wskazuje jej nazwa (słowo włoskie ballare znaczy tańczyć), była pierwotnie piosenką taneczną. Formę ballady, kunsztowną pod względem poetyckim i muzycznym, uprawiali w średniowieczu trubadurzy i truwerzy (już wtedy ballada zatraciła swój taneczny charakter).

Bibliografia F. HOESICK Chopin. Życie i twórczość, t. 1 4, Kraków 1962 -68; J. IWASZKIEWICZ Chopin, wyd. 7 Kraków 1987; A. ZAMOJSKI Chopin, wyd. 2 Warszawa 1990; T. A. ZIELIŃSKI Chopin, Kraków 1993; K. MICHAŁOWSKI Bibliografia Chopinowska 1849 -1969, Kraków 1970. Autor prezentacji; Iwona Wawrzynek. Nauczyciel języka polskiego. Centrum Kształcenia Ogólnego i Zawodowego w Zabrzu.