STAŁYCH NIEDOJRZAŁYCH CHOROBY MIAZGI ZĘBÓW STAŁYCH NIEDOJRZAŁYCH etiologia, podziały, leczenie, powikłania

Okresy mineralizacji i wyrzynania zębów stałych

Chronologia rozwoju zębów stałych

Rozwój otworu wierzchołkowego a - po wyrznięciu; b- zakończenie tworzenia zębiny pierwotnej c – powstały cementu d – apozycja cementu – powstanie wierzchołka fizjologicznego

B. czynniki niezakaźne : - urazy mechaniczne ETIOLOGIA A. czynniki zakaźne : - ubytek próchnicowy - ubytki niepróchnicowego pochodzenia - urazy !!!!!!! - drogą krwiopochodną - choroby przyzębia B. czynniki niezakaźne : - urazy mechaniczne - urazy termiczne - urazy chemiczne - urazy elektryczne

Zęby stałe niedojrzałe Zęby sieczne - radiologicznie uformowany korzeń: 8-10 r.ż. Pierwsze zęby trzonowe - radiologicznie uformowany korzeń: 9-10 r.ż.

ZMODYFIKOWANA KLASYFIKACJA WG WILGI A. Pulpitis acuta - bóle samoistne od kilku dni, ubytek drążący do miazgi, przy zgłębnikowaniu ból w miejscu obnażenia i nieznaczne krwawienie B. Pulpitis chronica exacerbata - bóle samoistne i dawne, rozległy ubytek próchnicowy, przy zgłębnikowaniu ból w miejscu obnażenia i nieznaczne krwawienie C. Pulpitis chronica fibrosa - brak objawów samoistnych, czasem bóle dawne, przy zgłębnikowaniu słaba reakcja bólowa i skąpe krwawienie

ZMODYFIKOWANA KLASYFIKACJA WG WILGI A. Pulpitis acuta - bóle samoistne od kilku dni, ubytek drążący do miazgi, przy zgłębnikowaniu ból w miejscu obnażenia i nieznaczne krwawienie B. Pulpitis chronica exacerbata - bóle samoistne i dawne, rozległy ubytek próchnicowy, przy zgłębnikowaniu ból w miejscu obnażenia i nieznaczne krwawienie C. Pulpitis chronica fibrosa - brak objawów samoistnych, czasem bóle dawne, przy zgłębnikowaniu słaba reakcja bólowa i skąpe krwawienie

PODZIAŁ HISTOPATOLOGICZNY 1. Zapalenia przewlekłe zaostrzone (częściowe i całkowite) 2. Zapalenia przewlekłe bez ognisk zaostrzenia (częściowe i całkowite)

PODZIAŁ CHORÓB MIAZGI WG SCHRODER A. Zapalenie miazgi korony zęba (pulpitis coronalis) B. Całkowite zapalenie miazgi (pulpitis totalis) C. Martwica miazgi (necrosis pulpae)

Podział chorób miazgi terapeutyczno - symptomatologiczny I - miazga reagująca na bodźce, nie obnażona lub obnażona na niewielkiej przestrzeni,bez patologicznych objawów klinicznych Leczenie: przykrycie pośrednie lub bezpośrednie II - miazga reagująca prawidłowo na bodźce, obnażona w wyniku zaawansowanego procesu próchnicowego lub rozległego urazu Leczenie: amputacja biologiczna lub metody mortalne III - miazga nie reagująca prawidłowo na bodźce, obficie krwawiąca przy zgłębnikowaniu, martwa lub zgorzelinowa Leczenie: kanałowe lub ekstrakcja

Metody leczenia endodontycznego przykrycie pośrednie przykrycie bezpośrednie amputacja przyżyciowa amputacja mortalna ekstyrpacja w znieczuleniu ekstyrpacja mortalna

Otwór wierzchołkowy Po wyrznięciu zęba Po zakończeniu rozwoju Otwór fizjologiczny powstały przez apozycję cementu Po wyrznięciu zęba Po zakończeniu rozwoju

LECZENIE BIOLOGICZNE - leczenie ma na celu zachowanie żywej miazgi LECZENIE BIOLOGICZNE - leczenie ma na celu zachowanie żywej miazgi. Polega ono na usunięciu działającego czynnika patogennego oraz zastosowaniu preparatów odontotropowych pobudzających właściwości obronne i reparacyjne miazgi.

Leczenie biologiczne -warunki brak patologicznych objawów ze strony miazgi dobry ogólny stan zdrowia dziecka dobra higiena jamy ustnej brak ognisk zakażenia w jamie ustnej

METODY LECZENIA ENDODONTYCZNEGO omówienie

Leczenie biologiczne- przykrycie pośrednie Wskazania: głęboki ubytek próchnicowy lub pourazowy, bez obnażenia miazgi Postępowanie: zaopatrzenie ZnO+ eug. lub Ca(OH)2, podkład i wypełnienie ostateczne

SCHEMAT POKRYCIA POŚREDNIEGO MIAZGI

SCHEMAT POKRYCIA POŚREDNIEGO MIAZGI próchnica Ca(OH)2 zębina reakcyjna cement

Leczenie biologiczne- przykrycie bezpośrednie Wskazania: przypadkowe lub pourazowe obnażenie miazgi do 1 mm2 Postępowanie: zaopatrzenie nietwardniejącym Ca(OH)2, twardniejącym Ca(OH)2, podkład, wypełnienie

Przykrycie pośrednie Przykrycie bezpośrednie

SCHEMAT PRZYKRYCIA BEZPOŚREDNIEGO MIAZGI ZĘBA

Staza kapilarów +leukocyty Kacyfikacja warstwy zasadowej Migracja fibroblastów Strefa nekrotyczna Warstwa zasadowa Staza kapilarów +leukocyty Osteodentyna warstwa skalcyfikowana Normalna zębina włóknista Odontoblasty Dalsza mineralizacja Nowe odontoblasty Prawidłowa miazga Niemal prawidłowa miazga

AMPUTACJA PRZYŻYCIOWA W ZNIECZULENIU - CZĘŚCIOWA - GŁĘBOKA - CAŁKOWITA

Leczenie biologiczne - amputacja przyżyciowa Wskazania: próchnicowe lub pourazowe (w dniu urazu) obnażenie miazgi powyżej 1mm2 Postępowanie: 1- wykonanie znieczulenia, 2 - zdjęcie stropu komory, 3 - amputacja, 4 - zaopatrzenie kikutów miazgi Ca(OH)2, 5 - podkład i wypełnienie

AMPUTACJA PRZYŻYCIOWA MIAZGI - CZĘŚCIOWA

PRZYŻYCIOWA - CZĘŚCIOWA AMPUTACJA MIAZGI PRZYŻYCIOWA - CZĘŚCIOWA

SCHEMAT POSTĘPOWANIA W CAŁKOWITEJ AMPUTACJI PRZYŻYCIOWEJ

prowadzi do apeksogenezy Pulpotomia prowadzi do apeksogenezy a- złamanie z obnażeniem miazgi, pacjent zgłosił się do 24 godz. b – dostęp endodontyczny c – opatrunek z Ca(OH)2, przykryty twardym cementem i wypełnieniem ostatecznym d – po 12 mieś. – zakończenie rozwoju korzenia Kompozyt Cement twardniejący Ca(OH)2 Bariera kalcyfikacyjna (nowy strop) Zakończony rozwój korzenia

Amputacja przyżyciowa z mumifikacją miazgi formokrezolem lub aldehydem glutarowym NIE JEST TO POSTEPOWANIE RUTYNOWE W ZĘBACH STAŁYCH NIEDOJRZAŁYCH MOŻEMY ZASTOSOWAĆ JEDYNIE W KORZENIU NA WSTEPNYM ETAPIE ROZWOJU

AMPUTACJA GŁĘBOKA Przeprowadzamy w korzeniu uformowanym z nie zamkniętym otworem wierzchołkowym.

Ocena zdrowienia miazgi Brak objawów klinicznych Brak zmian patologicznych na rtg Kontynuacja rozwoju korzenia Wrażliwość na bodźce miazgi (termiczne i elektryczne)

Ekstrypacja przyżyciowa : 1.etap: wykonanie zdjęcia rtg. 2.etap: wykonanie znieczulenia 3.etap: opracowanie ubytku ; stworzenie dostępu do komory 4.etap: opracowanie komory zęba 5.etap:opracowanie kanału korzeniowego po wcześniejszym ustaleniu długości roboczej na podstawie zdjęcia rtg

Ekstrypacja przyżyciowa cd : 6.etap: wypełnienie kanału korzeniowego materiałem stymulującym jego wzrost 7.etap: wykonanie rtg kontrolnego 8.etap: ostateczne wypełnienie kanału po zakończeniu rozwoju korzenia zęba

Działanie Ca(OH)2 APEKSOGENEZA: fizjologiczne dotwarzanie korzenia; warunek - żywa miazga APEKSYFIKACJA: zamknięcie szczytu korzenia twardą tkanką pod wpływem działania związków chemicznych (Ca(OH)2

Schemat apeksogenezy po leczeniu metodą ekstyrpacji częściowej

Schemat postępowania apeksyfikacyjnego zapalenie nieodwracalne co 2-3 miesiące wymiana wypełnienia kanału z Ca(OH)2 i kontrola rtg martwica (zgorzel) pierwsze wypełnienie Ca(OH)2 na okres 3 tyg., potem okresowa wymiana wypełnienia kanału z Ca(OH)2 i kontrola rtg co 2-3 miesiące

Schemat przedstawiający różne stadia rozwoju korzeni po zastosowaniu procedur apeksyfikacji

b – zamknięty wierzchołek bez zwężenia kanału a – prawidłowy rozwój korzenia b – zamknięty wierzchołek bez zwężenia kanału c – bariera kalcyfikacyjna przy wierzchołku d – bariera kalcyfikacyjna nieco poniżej szczytu wierzchołka e – brak zamknięcie wierzchołka – zapalenie tkanek okołowierzchołkowych

Preparaty stosowane w procesie apeksyfikacji • pasty wodorotlenkowo – wapniowe • fosforan trójwapniowy • żel kolagenowo – fosforanowo – wapniowy • hydroksyapatyt • Pro Root MTA – Mineral Trioxide Aggregate

Pro Root MTA – Mineral Trioxide Aggregate • aglomerat mineralnych trójtlenków WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA: • zamykanie perforacji kanału • zamknięcie wierzchołka korzenia po zabieg resekcji • zamknięcie wierzchołka korzenia w celu apeksyfikacji

Pro Root MTA – Mineral Trioxide Aggregate • duże właściwości odontotropowe • biozgodny tkankowo • dobre przyleganie brzeżne brak mikroprzecieku bakteryjnego

Pulpektomia - etapy

Ocena procesu leczenia Brak objawów klinicznych Brak zmian patologicznych na rtg tworzenie bariery kacyfikacyjnej w okolicy wierzchołka kontrola radiolgiczna do 3 lat

Metody mortalne Amputacja mortalna Ekstrypacja mortalna UWAGA: * stosowane wyjątkowo w przypadku braku możliwości znieczulenia ** zawsze podlegają leczeniu dwuetapowemu *** unikamy stosowania w obawie przed działaniem środka dewitalizacyjnego na wzrost i rozwój korzenia

Metody mortalne amputacja mortalna 1 etap: dewitalizacja (7-10 dni) założenie pasty mumifikującej (pasta jodoformowa) 2 etap: po dotworzeniu korzenia klasyczne leczenie kanałowe

Metody mortalne – ekstrypacja mortalna 1 etap A dewitalizacja B amputacja z ekstrypacją C wypełnienie kanałów materiałem tymczasowym ( Ca(OH)2 do momentu dotworzenia korzenia 2 etap po dotworzeniu korzenia klasyczne leczenie kanałowe

Martwica i zgorzel 1 etap : usunięcie mas zgorzelinowych odkażenie kanału wypełnienie materiałem czasowym na bazie wodorotlenku wapnia (nie twardniejący): 1 etap - opatrunek zakładany na tydzień 2 etap - opatrunek zakładany na 1 miesiąc 3 etap - opatrunek zakładany do 3 miesięcy 4 etap - kontrola radiologiczna i kliniczna

Martwica i zgorzel etap 1 omówienie * unikamy tzw. leczenia otwartego * w czasie opracowywania uważamy, aby nie przepchnąć mas zgorzelinowych poza otwór wierzchołkowy (konieczność wykonania rtg. oraz używania ograniczników przy narzędziach kanałowych)

Martwica i zgorzel etap 1 omówienie cd. * kanał poszerzamy mimo naturalnej znacznej szerokości usuwamy zainfekowaną zębinę (opracowanie do ok. 2 mm od wierzchołka radiologicznego- ochrona pochewki Hertwiga) *Płuczemy 0,5% podchlorynem sodu, 0,9% NaCl * Wypełnianie kanału między wizytami prep. Ca(OH)2, (prep. Poliantybiotykowe tylko celem eliminacji zapalenia tkanek okw.)

Martwica i zgorzel 2 etap: ostateczne wypełnienie kanału po zakończonym rozwoju korzenia

POWIKŁANIA niedotworzenie korzenia: nie zamknięcie otworu wierzchołkowego, brak wzrostu korzenia, szerokie światło kanału resorpcja wewnętrzna i zewnętrzna zmiany okołowierzchołkowe przewlekłe zapalenie kości ogólnoustrojowe powikłania