FIZYKOTERAPIA Ćwiczenia 1. mgr Katarzyna Sobczak

CO TO JEST FIZYKOTERAPIA? Fizykoterapia jest działem lecznictwa, w którym stosuje się występujące w przyrodzie naturalne czynniki fizyczne np. promieniowanie Słońca oraz czynniki fizyczne wytworzone przez różnego rodzaju urządzenia, np. urządzenia dostarczające energii cieplnej, prądów małej częstotliwości, prądów wielkiej częstotliwości, promieniowania świetlnego, nadfioletowego, podczerwonego oraz ultradźwięków.

Fizykoterapia ≠ Fizjoterapia Pojęcie fizykoterapia mylona jest często z pojęciem fizjoterapia, któremu przypisuje się zwykle szersze znaczenie uważając, że w zakres fizjoterapii wchodzi kinezyterapia, fizykoterapia oraz masaż. Fizjoterapia Kinezyterapia Fizykoterapia Masaż

CZYNNIKI FIZYCZNE Czynniki fizyczne mogą być: naturalne (oddziałujące na ustrój ludzki czynniki termiczne, promieniowanie słoneczne, elektryczność, pole magnetyczne, ciśnienie atmosferyczne oraz ruchy i wilgotność powietrza) lub sztuczne, wytworzone przez odpowiednie generatory. Czynniki termiczne Czynnik fotochemiczny Czynnik elektrokinetyczny Czynnik elektrochemiczny Czynnik mechaniczny

granicę słyszalności ucha ludzkiego, czyli ultradźwięków. Czynniki termiczne. Bodźcem dla organizmu jest energia cieplna, która może być przekazana drogą przewodzenia, przenoszenia i promieniowania lub wytworzona w tkankach w wyniku przepływu prądu o wielkiej częstotliwości, oddziaływania na nie pól elektrycznych, magnetycznych lub elektromagnetycznych o wielkiej częstotliwości. Ciepło powstaje również w tkankach pod wpływem drgań mechanicznych o częstotliwości przewyższającej granicę słyszalności ucha ludzkiego, czyli ultradźwięków. Czynnik fotochemiczny. Czynnik ten zależy od reakcji fotochemicznych zachodzących w tkankach pod wpływem promieni nadfioletowych.

działających leczniczo. Czynniki elektrochemiczne. Istotą tych czynników jest przepływ przez tkanki stałego prądu elektrycznego. Ponieważ protoplazma komórek oraz płyn pozakomórkowy stanowią roztwór elektrolitów, przepływ prądu powoduje przemieszczenie jonów i zmiany w ich stężeniu, co wpływa z kolei na chemizm tkanek. Czynnik ten stanowi również istotę jontoforezy, która polega na wprowadzeniu do tkanek (siłami pola elektrycznego) jonów działających leczniczo. Czynnik elektrokinetyczny. Różnego rodzaju prądy impulsowe powodują pobudzenie tkanki nerwowej i mięśniowej. Wynikiem tego pobudzenia są skurcze mięśni.

Czynnik mechaniczny. Czynniki te związane są z oddziaływaniem mechanicznym. Przykładem może być ciśnienie hydrostatyczne wody w czasie kąpieli, uderzenie strumienia wody o ciało w zabiegach wodoleczniczych, ultradźwięki, masaż oraz nacieranie.

Mechanizm działania czynników fizycznych Odczyn to reakcja tkanek na czynnik fizyczny. Powstaje na skutek działania energii i zależy od: - ilości energii, (natężenia danego czynnika) - czasu działania energii, - właściwości tkanki. (wrażliwość tkanki na daną postać energii) Odczyn progowy - najmniejszy stwierdzalny odczyn (jeśli natężenie danego czynnika fizycznego jest małe, a czas jego działania krótki) Odczyn nieodwracalny - powstałe w wyniku uszkodzenia tkanek, czyli upośledzenia lub zniesienia jej czynności, oraz zaburzenia lub zniszczenia jej struktury Odczyn odwracalny- ustępują po upływie pewnego czasu

Odczyn miejscowy - występuje w miejscu działania energii. Odczyn normalny – przewidywalna, określona reakcja tkanek wykazujących prawidłowe czynności. Odczyn paradoksalny – gdy pod wpływem zmian chorobowych lub zaburzonych mechanizmów ustrojowych w tkankach występuje reakcja odmienna od spodziewanej. (Przykładem odczynu paradoksalnego może być reakcja naczyń krwionośnych na bodziec cieplny, występująca niekiedy w zaburzeniach naczynioruchowych, kiedy zamiast spodziewanego rozszerzenia naczyń następuje ich skurcz.) Odczyn miejscowy - występuje w miejscu działania energii. Odczyn ogólny - stanowi niejako odpowiedź całego ustroju lub niektórych jego układów na dany bodziec fizyczny. Powstaje on w wyniku wtórnych zmian zachodzących w ustroju pod wpływem miejscowego działania energii lub na drodze odruchowej. (Przykładem odczynu ogólnego może być podniesienie temperatury ciała występujące po długotrwałym ogrzewaniu kończyn. W tym przypadku miejscowe pochłonięcie dużej ilości energii cieplnej prowadzi do podniesienia ogólnej temperatury ciała. Mechanizm powstawania odczynów ogólnych na drodze odruchowej jest bardziej złożony. Pobudzenie miejscowe ograniczonej powierzchni skóry może wywołać na drodze odruchowej odczyn w narządach wewnętrznych unerwionych przez ten sam segment rdzenia, wyrażający się np. ich przekrwieniem.)

krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa 2) HYDROTERAPIA 1) TERMOTERAPIA Leczenie ciepłem termożele sauna Leczenie zimnem krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa 2) HYDROTERAPIA 3) ŚWIATŁOLECZNICTWO Promieniowanie UV Promieniowanie IR Biostymulacja laserowa 4) ULTRADŹWIĘKI