Usuwanie złamanych narzędzi z kanałów korzeniowych Agata Kwolek Szczepan Sagan Krzysztof Nurczyński

Przyczyny łamania narzędzi Praca zużytymi instrumentami Praca zbyt agresywna Praca narzędziami NiTi w nieudrożnionych kanałach Niedostateczne płukanie Nieprzestrzeganie sekwencji narzędzi Niedostateczny dostęp do ujścia kanału

Postępowanie zależy od: Lokalizacji złamania Budowy anatomicznej zęba Przyczyny leczenia endodontycznego Rodzaju złamanego narzędzia

Korzystne czynniki do usuwania złamanych narzędzi: Proste kanały korzeniowe Zęby przednie Lokalizacja narzędzia: przed krzywizną korzenia, w części przykoronowej Długość narzędzia >5mm Narzędzia ręczne ze stali nierdzewnej

Najczęściej dochodzi do złamania: (czynniki niekorzystne) W kanałach zakrzywionych W zębach trzonowych (kanały przyśrodkowo-policzkowe zębów trzonowych w żuchwie) Narzędzia zlokalizowanego za krzywizną korzenia, przechodzącego przez wierzchołek Narzędzi rotacyjnych NiTi

Przed przystąpieniem do usuwania narzędzia konieczne jest: Precyzyjne zlokalizowanie narzędzia (2 zdj. zębowe w projekcji skośnej) Zidentyfikowanie narzędzia Ocena prawdopodobieństwa powodzenia

Podczas usuwania złamanego narzędzia konieczne jest: Zastosowanie powiększenia (praca z mikroskopem) Obfite płukanie (EDTA, NaOCl)

Identyfikacja narzędzia Pilniki Hedstroema: mocne zablokowanie, ostrza zaczepiają się w kanale Igły Lentulo: efekt sprężynowania- wzmacnia zaklinowanie w kanale Narzędzia NiTi: podczas usuwania tkanek „prostują się”- wygięte zgodnie z krzywizna kanału napierają na zewnętrzną krawędź

Metody usuwania złamanych narzędzi: Skręcanie pilników H Zastosowanie igły iniekcyjnej Zestaw Masserana Zestaw Meitraca System IRS Ekstraktory DEL ZOTTO Ultradźwięki (końcówka CPR 6,7,8; zmodyfikowany pilnik ultradźwiękowy) Ekstraktory

Fazy usuwania złamanego narzędzia: Modyfikacja dostępu (prosta droga wyjścia narzędzia) Utworzenie platformy dostępu (zmodyfikowane wiertła Gates-Glidden- odcięcie wierzchołka, narzędzia NiTi, wiertła różyczkowe, trepan Masserana, ultradziwięki )

Fazy usuwania złamanego narzędzia: Poluzowanie narzędzia (pilniki S, ultradźwięki) Wydobycie narzędzia (pilnik H, szczypce Steiglitza, ekstraktory: IRS, DEL ZOTTO, Masserana, Meitraca)

Usuwanie złamanego narzędzia metodą skręcania pilników H 2 Pilniki Hedstroema (rozmiar 10-15) Wprowadzone wzdłuż złamanego narzędzia Skręcenie pilników wokół siebie (zazębione podtrzymują obiekt) Wyciągnięcie jest równoznaczne z usunięciem narzędzia z kanału

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem igły iniekcyjnej Skład: obcięte igły iniekcyjne, końcówki Endo-Eze, system Cancellier; cyjanoakrylany (klej), materiały złożone chemoutwardzalne, chemo-światłoutwardzalne Dopasowanie igły do końcówki złamanego narzędzia (optymalne zachodzenie1-3 mm) Stałe połączenie końca narzędzia z igłą Usuniecie narzędzia

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem zestawu Masserana Skład: trepany o średnicy 1,1-2,4 mm, ekstraktor, kleszczyki Wycięcie trepanem tunelu wokół narzędzia na ok. ½ długości – obluzowanie, stworzenie uchwytu Nałożenie ekstraktora na narzędzie, zaciśnięcie za pomocą śruby Wykonanie kilku obrotów WADY: duża utrata tkanek twardych, trudności przy zakrzywionych kanałach

Usuwanie złamanego narzędzia za pomocą systemu Meitrac Skład: trepany i ekstrakatory: Meitrac I – do złamanych narzędzi o śr. 0.15 – 0.5 mm, Meitrac II – śr. 0.5 – 0.9 mm 2 wydrążone tuleje składane 1 w 2 : wewnętrzna posiadająca wąskie szczęki – chwytanie narzędzia Wady: duża średnica systemu uniemożliwia użycie poniżej poziomu ujścia kanału

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem systemu IRS Skład: skośnie zakończona wydrążona rurka z bocznym okienkiem na końcu (ekstraktor), sonda blokująca Umieszczenie rurki nad złamanym narzędziem a sondy blokującej wewnątrz rurki Narzędzie zostaje zablokowane w okienku poprzez ciasne skręcenie wraz z sonda blokującą Poluzowanie i wydobycie narzędzia: ruchy „nakręcania zegarka” i rotacja w przeciwną stronę do ruchu wskazówek zegara

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem ekstraktorów DEL ZOTTO Skład: instrumenty o rozmiarach 20, 25, 30, 40, 50, 60 zakończone samozaciskającą się sprężynką dł. 7mm Nałożenie sprężynki na wystający koniec ułamanego instrumentu Zaciśnięcie sprężynki na narzędziu szybki ruch ok. ¼ obrotu w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara Powolne wykręcanie narzędzia w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara

Usuwanie złamanego narzędzia z zastosowaniem ultradźwięków Skład: końcówki ultradźwiękowe z nasypem diamentowym (CPR 6, 7, 8) Wydrążenie wolnej przestrzeni wokół narzędzia (mała moc) Zastosowania lekkiego nacisku na boczną powierzchnię narzędzia (wykręcenie się narzędzia) Gdy nieskuteczne: zastosowanie zmodyfikowanego pilnika ISO 15 (odcięcie końcówki pilnika ok. 6mm, dogięcie do krzywizny kanału)

Gdy nie da się usunąć złamanego narzędzia… Technika „obejścia narzędzia” i szczelne wypełnienie kanału korzeniowego Chirurgiczne usuniecie złamanego narzędzia (resekcja wierzchołka)

Technika „Obejścia narzędzia” Wskazania: brak możliwości usunięcia narzędzia z kanału, operator obawia się perforacji bądź nieodwracalnych zniszczeń Cel: dokładne chemo - mechaniczne opracowanie kanału i szczelne wypełnienie wraz z złamanym fragmentem narzędzia Możliwość wykorzystania anatomii kanałów korzeniowych np. dodatkowe kanały policzkowe mezjalne w zębach trzonowych górnych

Chirurgiczne usunięcie złamanego narzędzia z kanału korzeniowego (Resekcja wierzchołka) Nie powinno się resekować więcej niż 3 mm części wierzchołkowej Korzeń odciąć dowierzchołkowo i odłamać, następnie wyciągnąć złamane narzędzie. Usunięcie narzędzia należy powiązać z resekcją wierzchołka i wstecznym wypełnieniem kanału

Bibliografia: John S. Rhodes: Postępy w endodoncji. Powtórne leczenie kanałowe i zabiegi chirurgiczne. Bolesława arabska-Przedpełska, Halina Pawlicka: Endodoncja Clemens Bargholz, Dirk Hor, Christoph Zirkel: Endodoncja Elżbieta Jodkowska, Leopold Wagner: Wprowadzenie do endodoncji

Dziękujemy za uwagę