TERMOTERPIA Krioterapia Ćw.2 Mgr Katarzyna Sobczak

Skąd się wzięła krioterapia Skąd się wzięła krioterapia? czyli Historia leczniczego stosowania zimna Leczenie zimnem stosowali już starożytni Egipcjanie około 2500 lat p.n.e., Hipokrates zalecał hipotermię w celu zmniejszenia obrzęku, krwawienia i bólu, W XVII w. poznano chlorek etylu, W 1847 r. Francus P. Flourens odkrył powierzchniowo analgetyczne właściwości chlorku etylu, W 1866 r. Szwajcar P. Redard po raz pierwszy zastosował u chorych chlorek etylu w postaci aerozolu, W 1907 r. Whitehouse skonstruował urządzenie uwalniające pary ciekłego azotu tzw. Krioaplikator, wykorzystywany do niszczenia powierzchniowych nowotworów i leczenia zmian dermatologicznych, W latach 70-tych XX w. narodziła się koncepcja krioterapii, Krioterapię do praktyki leczniczej wprowadził Japończyk Toshiro Yamauchi, W 1978 r. w Japonii powstała pierwsza w świecie komora kriogeniczna,

Co to jest krioterapia? Krioterapia jest nieinwazyjnym zastosowaniem krańcowo niskich temperatur schłodzonego powietrza par skroplonych gazów, lokalnie lub ogólnoustrojowo schładzających radiacyjnie powłoki ciała, przez okres nie przekraczający ich 3 – minutowej ekspozycji. Krioterapia to bodźcowe, stymulujące stosowanie powierzchniowo temperatur kriogenicznych - poniżej -100oC, działających bardzo krótko (2-3min), w celu wywołania i wykorzystanie fizjologicznych, ustrojowych reakcji na zimno, wspomagania leczenia podstawowego i wspomagania leczenia ruchem.

Polega na obniżeniu temperatury tkanek. LECZENIE ZIMNEM: Polega na obniżeniu temperatury tkanek. W zależności od rodzaju zastosowanej metody, oziębienie tkanek zachodzi drogą przewodzenia lub przenoszenia ich energii cieplnej do użytego w danej metodzie środowiska oziębiającego o odpowiednio niskiej temperaturze. Zabiegi lecznicze z wykorzystaniem niskich temperatur dzieli się na miejscowe i ogólne.

- od przyjętego w danej metodzie sposobu oziębiania powierzchni ciała, Celem zabiegów miejscowych jest obniżenie temperatury skóry i tkanek położonych głębiej, w zabiegach ogólnych zaś oziębienie całego ustroju ze wszystkimi następstwami fizjologicznymi. Intensywność zabiegów zależy od: - temperatury, - od przyjętego w danej metodzie sposobu oziębiania powierzchni ciała, -czasu trwania.

Wpływ zimna na organizm: Reakcje ustroju na zimno można podzielić na ogólne i miejscowe. Ich rodzaj zależy od tego czy zimno działa miejscowo czy też na całą powierzchnie ciała. Nasilenie odczynów i charakter zależą od różnicy między temperaturą ciała a temperaturą stosowanego bodźca zimnego. Wpływ zimna na organizm powoduje: Skurcz naczyń krwionośnych skóry i tkanki podskórnej , co powoduje zmniejszenie przepływu krwi oraz ograniczenie oddawania ciepła otoczeniu Zwolnienie i pogłębienie oddechu Wzmożenie czynności wydzielniczej nerek Zmniejszenie lub zahamowanie wydalania potu.

Krótkotrwałe zabiegi zimne powodują (I faza): Zmniejszenie przemiany materii miejscowej i zwiększenie w części rdzeniowej, Skurcz naczyń krwionośnych skóry i tkanki podskórnej – przemieszczenie krwi do głębszych tkanek Zwiększenie ciśnienia tętniczego i żylnego zwiększenie napięcia mięśni i zmniejszenie przewodnictwa nerwowego

Długotrwałe zabiegi zimne powodują (II faza): Rozszerzenia naczyń krwionośnych Podwyższenie progu bólu Spadek ciśnienia krwi Zmniejszenie pobudliwości włókien nerwowych i szybkości ich przewodzenia obniżenie napięcia mięśni.

Zabiegi krioterapeutyczne można podzielić na: - miejscowe - ogólnoustrojowe  

ZIMNE ZABIEGI MIEJSCOWE: Do najczęściej wykonywanych zaliczamy: zimne okłady lub zawijania, (z pomocą chust oziębionych, worków gumowych, termożeli) oziębienie przy użyciu gazów chłodzących

Inne zabiegi miejscowe: krioterapia z zastosowaniem zimnej wody – polewanie części ciała wodą o temperaturze 15-20oC, przez okres 3-5minut. W czasie polewania zaleca się wykonywanie ruchów chorą kończyną. Wskazania: ostre stany zapalne, ukąszenia przez owady. krioterapia z użyciem peloidów – do okładów można stosować ziemie lecznicze i borowinę schłodzone w lodówce do temperatury 3oC. Okłady stosuje się w przypadku uszkodzenia aparatu torebkowo – więzadłowego, kontuzji mięśni i stłuczeń przez około 10minut. okłady z wykorzystaniem plastikowych worków wypełnionych kostkami lodu – utrzymują temperaturę 0oC nawet przez godzinę, zaleca się stosowanie okładów przez ponad 20 minut. okłady z użyciem roztworów o temperaturze poniżej 0oC masaż lodem – przeprowadza się kostką lodu, masując ruchami okrężnymi obolałe miejsca przez kilkanaście sekund dwa lub trzykrotnie w odstępach 10ciosekundowych. krioterapia kompresyjna – z pomocą mankietu wypełnionego powietrzem oraz zaopatrzonego w system oziębiający, w którym znajduje się lodowato zimna woda (0-5oC), czas trwania zabiegu to 10 – 15minut. kriostymulacje – zraszanie substancjami lotnymi lub okłady z jednorazowych kompresów chłodzących

Oziębienie przy użyciu gazów chłodzących Jako czynnika chłodzącego używany jest ciekły azot, CO2 lub nadmuch zimnego powietrza. Wydobywający się z pojemnika gaz działa silnie oziębiająco w wyniku jego rozprężenia oraz pobierania ciepła na parowanie.

Zabiegi miejscowe przy użyciu gazów chłodzących specjalnie skonstruowane urządzenie, składa się ze zbiornika na gaz wyposażonego w wentyl nastawczy, regulujący wypływ gazu ze zbiornika . Wentyl połączony jest z elastycznym przewodem zakończonym dyszą z której wydobywa się strumień gazu. U wylotu dyszy temperatura waha się, od -100 do -180 stopni. W czasie zabiegu należy wykonywać ruchy okrężne nad powierzchnią ciała objętego zabiegiem, aby uniknąć grożącego odmrożeniem punktowego działania gazu. Zabieg w zależności od tolerancji chorego trwa od 1-3 min i może być powtarzany 3-krotnie w ciągu dnia. Należy pamiętać aby skóra w okolicy zabiegu była osuszona.

WSKAZANIA 1) CHORBY NARZĄDU RUCHU Stany po urazach i przeciążeniach Obrzęk po złamaniach kości oraz zwichnięciach i skręceniach stawów Ostre zapalenie tkanek miękkich okołostawowych 2)CHOROBY GOŚCCOWE RZS w okresie ostrym artropatia łuszczycowa Stany bólowe w przebiegu ch. zwyrodnieniowej Zespoły zapaleń okołostawowych w okresie ostrym Ostra postać dny moczanowej 3) CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO Nerwobóle nerwów obwodowych oraz zespoły bólowe rwy kulszowej i ramiennej w okresie ostrym Stany wzmożonego napięcia mięśni

PRZECIWWSKAZANIA Stany nadwrażliwości na zimno, Choroby w których zimno jest czynnikiem wywoławczym (krioglobulinemia, zespół Raynauda) Zespół Sudecka Zmiany skórne popromienne Zapalenie miedniczek nerkowych Zapalenie pęcherza moczowego Stany wyniszczenia i osłabienia Odmroziny Zespoły ciasnoty przedziałów powięziowych

Ogólna terapia zimnem

Krioterapia w Polsce Polska krioterapia powstała we Wrocławiu w 1983 r. w Katedrze Fizjoterapii AWF kierowanej przez prof. Z. Zagrobelnego współpracującego z prof. W. Strękiem oraz inż. Z. Raczkowskim, W oparciu o wiedzę tych wybitnych ludzi skonstruowano i uruchomiono w 1989 r. pierwszą w Polsce (jako drugą w Europie i trzecią na świecie) kriokomorę,

Krioterapia ogólnoustrojowa Kriokabiny jednoosobowe

Krioterapia ogólnoustrojowa Kriokomory wieloosobowe

Budowa kriokomory Kriokomora składa się z przedsionka i komory właściwej. Przedsionek spełnia rolę pomieszczenia przejściowego oraz bariery dla wilgoci stanowiącej jeden z podstawowych problemów eksploatacyjnych kriokomór. Źródłem zimna w komorze kriogenicznej jest odparowujące w generatorze niskiej temperatury ciekłe powietrze (mieszanina azotu i tlenu medycznego) dostarczane z zewnętrznego ciśnieniowego zbiornika kriogenicznego. Zastosowany układ chłodzenia i system sterowania pozwala na regulację i utrzymanie w komorze pożądanej temperatury. .

Poszczególne etapy pracy i obsługi kriokomory 1) Wymrażanie kriokomory Proces wymrażania Kriokomory trwa około 10 -15 minut. Podczas jego trwania następuje wymrożenie komory zasadniczej do temperatury około -1200C, a komory wstępnej do temperatury około -600C. Zakończenie procesu wymrażania jest zasygnalizowane sygnałem akustycznym. Wymrażanie odbywa się przy pustej komorze kriogenicznej. Proces wymrażania jest przeprowadzany tylko jeden raz na cykl zabiegów.

2) Okres trwania zabiegów Metodyka Osoby korzystające z krioterapii ogólnoustrojowej ubrani są w spodenki lub stroje kąpielowe ( u kobiet) i drewniaki. Przed odmrożeniami chronią je wełniane skarpety i rękawiczki oraz przepaska osłaniająca uszy. Niezbędnym zabezpieczeniem układu oddechowego jest maska chirurgiczna na usta i nos. Każdy pacjent przed wejściem do komory powinien być poinformowany o konieczności: - wytarcia się ręcznikiem w celu usunięcia potu, - powolnego, możliwie niezbyt głębokiego oddychania przez maskę chirurgiczną, (wdech ma być dwa razy krótszy niż wydech).

- W pierwszej kolejności pacjenci wprowadzani są do przedsionka komory, w którym temperatura wynosi –50oC, celem adaptacji do niskich temperatur. Następnie przechodzą do komory właściwej, w której temperatury wahają się od –100 do -160oC. - Osoby przebywające w kriokomorze przez cały czas zabiegu muszą się poruszać. Czas zabiegu właściwego początkowo wynosi 30sekund, a stopniowo jest wydłużany nawet do 3 minut. - W czasie trwania zabiegu pacjenci pozostają w ciągłym kontakcie wzrokowym i głosowym z obsługą na zewnątrz komory.

Po opuszczeniu komory osoby poddane zabiegowi przechodzą do pomieszczenia o temperaturze pokojowej.

3) Regeneracja Kriokomory - osuszanie Podczas tego procesu następuje odgrzanie i usunięcie wilgoci z komory wstępnej, z komory zasadniczej oraz z generatorów niskiej temperatury. Czas trwania procesu regeneracji wynosi około 240 minut. Regenerację przeprowadza się przy pustej komorze po zakończeniu cyklu zabiegów. 3) Regeneracja Kriokomory - osuszanie

WSKAZANIA Zapalne choroby układu ruchu: RZS, ZZSK, gorączka reumatyczna i inne, Zmiany zapalne stawów o podłożu metabolicznym – dna moczanowa, Niektóre choroby skóry z zajęciem stawów – łuszczycowe zapalenia skóry, Choroba zwyrodnieniowa i wtórne zmiany zwyrodnieniowo – zniekształcające stawów i kręgosłupa, Choroby reumatyczne tkanek miękkich i tkanki łącznej, Choroby autoimmunologiczne, Przewlekłe zapalenie kręgosłupa szyjnego, Odnowa biologiczna zmęczonych mięśni

PRZECIWWSKAZANIA BEZWZGLĘDNE Nietolerancja zimna, Krioglobulinemia, Kriofibrynogemia, Choroba Raynauda, Cold urticaria, Ropno – zgorzelinowe zmiany skórne, Agammaglobulinemia, Choroby ośrodkowego układu nerwowego, Neuropatie układu współczulnego, Niedoczynność tarczycy, Miejscowe zaburzenia ukrwienia, Znaczna niedokrwistość, Działanie leków, zwłaszcza neuroleptyków i alkoholu, Wyniszczenie i wychłodzenie organizmu, Klaustrofobia, Brak doświadczenia u stosujących tę metodę, Jakakolwiek niesprawność urządzenia, Wady aparatu zastawkowego serca w postaci zwężenia zastawek półksiężycowatych aorty czy zwężenie zastawki dwudzielnej, Schorzenia mięśnia sercowego lub aparatu zastawkowego serca w okresie niewydolności krążenia, Ciężkie postaci dusznicy bolesnej wysiłkowej i dusznicy bolesnej spontanicznej, Zaburzenia rytmu serca przy jego częstości powyżej 100/min Przecieku żylno-tętnicze w płucach, Ostre schorzenia dróg oddechowych różnego pochodzenia, WZGLĘDNE Wiek powyżej 65 lat, Przebyte zakrzepy żylne i zatory tętnic obwodowych, Nadmierna labilność emocjonalna wyrażająca się m.in. Nadmierną potliwością skóry,