Zmianę tą wywołuje BODZIEC POBUDLIWOŚĆ To zdolność komórek do reagowania na zmiany w środowisku zewnętrznym lub wewnętrznym. Zmianę tą wywołuje BODZIEC

Pobudzenie To zmiana właściwości błony komórkowej pod wpływem bodźca

Wnętrze komórki nerwowej jest otoczone półprzepuszczalną błoną działającą jak sito jonowe. Wnętrze komórki ma większe stężenie jonów potasu (K), zaś na zewnątrz sodu (Na).

W stanie spoczynku między obszarem wewnętrznym i zewnętrznym istnieje napięcie elektryczne. Aby wyzwolić impuls nerwowy musi pojawić się pobudzenie o odpowiedniej sile (tzw. pobudzenie ponadprogowe). Przyczyną jego jest zakłócenie przepuszczalności błony komórkowej dla jonów. Na skutek pobudzenia polegającego na uwolnieniu energii mechanicznej, elektrycznej i chemicznej zostaje zwiększona przepuszczalność membrany dla jonów.

Przewodzenie To zdolność rozprzestrzeniania się stanu pobudzenia

Pompa sodowo-potasowa Utrzymuje stały potencjał czynnościowy komórki Ona aktywnie transportuje sód na zewnątrz, a potas do wewnątrz komórki Po zakończeniu repolaryzacji przywraca spoczynkowe rozłożenie jonów

Impuls nerwowy To ładunek elektryczny przesuwający się wzdłuż błony komórkowej

Prędkość przewodzenia impulsu zależy: Od przekroju poprzecznego neuronu Istnienia osłonki mielinowej (stopnia mielinizacji)

Otoczka (inaczej osłonka) mielinowa, zwana także rdzenną - osłonka włókien nerwowych tworzona przez oligodendrocyty w ośrodkowym układzie nerwowym i przez komórki Schwanna w obwodowym układzie nerwowym.

Przekaźnictwo synaptyczne Jest to struktura, która pośredniczy w przekazywaniu impulsów między neuronami

Neurotransmitery Acetylocholina Noradrenalina Serotonina Kwas gamma-aminomasłowy

Odruch (refleks) to reakcja przystosowawcza na bodziec zewnętrzny lub wewnętrzny zachodząca i kierowana przez układ nerwowy. Prosty niezamierzony ruch mięśniowy lub czynność gruczołu wywołana specyficznym bodźcem wyzwalającym

Odruch bezwarunkowy (wrodzony) jest to bezpośrednia reakcja na podnietę, np. wydzielanie enzymów trawiennych w czasie jedzenia. Odruch ten jest podstawowy dla utrzymania życia. Z odruchami tymi przechodzimy na świat. Do odruchów takich należy np.: ssanie, wydzielanie śliny, mruganie oczami itd.

Odruch warunkowy (badania I.I Pawłowa) jest wyuczony (uczenie się), np. z czasem już na sam widok pożywienia wydziela się ślina i soki trawienne (badania I.P. Pawłowa na psach). To samo może występować na dźwięk dzwonka, jeżeli wcześniej dźwięk ten poprzedzał podanie pokarmu.

Łuk odruchowy to droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora do efektora. Łuk odruchowy stanowi strukturalny (anatomiczny) element reakcji odruchowej.

Składa się z 5 zasadniczych elementów: 1) receptora, 2) dośrodkowej drogi doprowadzającej neuronu czuciowego, 3) ośrodka nerwowego (kora mózgowa, rdzeń kręgowy, móżdżek), 4) odśrodkowej drogi wyprowadzającej neuronu ruchowego, 5) efektora.

RECEPTORY To wyspecjalizowane komórki czuciowe lub wolne zakończenia nerwowe. Wśród receptorów można wyróżnić:

ze względu na pochodzenie informacji: Podział receptorów ze względu na pochodzenie informacji: Telereceptory (wzrok, węch, słuch), Interoreceptory (baroreceptory), Eksteroreceptory (ciepło, zimno, dotyk), Proprioceptory (wrzecionka nerwowo-mięśniowe).

Proprioceptory wysyłają do OUN informacje o stanie układu kostno- stawowo- mięśniowego oraz ruchu całego ciała. Przekazywane informacje dot. napięcia mięśni i ścięgien, ich stopnia rozciągnięcia oraz ucisku wywieranego na powierzchnie stawowe. W warunkach fizjologicznych, informacja leżąca poniżej progu świadomości nie jest odbierana z proprioceptorów.

Receptory te znajdują się: we wrzecionkach nerwowo-mięśniowych w postaci: zakończeń pierścieniowato- spiralnych, ciałek zmysłowych (Ruffiniego), w ścięgnach jako ciałka buławkowate (Goldiego), na powierzchniach stawowych i w okostnej jako ciałka blaszkowate (Paciniego) oraz wolne zakończenia nerwowe.

Podział receptorów ze względu na rodzaj odbieranej energii: 1.mechanoreceptory – odkształcenie, ucisk, dotyk, grawitacja, wibracja 2.termoreceptory – zimno, ciepło 3.fotoreceproty – wrażenia świetlne 4.nocyreceptory – ból 5.chemoreceptory – chemiczne środowisko wewnętrzne, węch, smak