Etap 9: Określenie przydatności do oceny narażenia na promieniowanie jonizujące zmian transkryptomu w komórkach krwi obwodowej Dr Kamil Brzóska Centrum Radiobiologii i Dozymetrii Biologicznej Instytut Chemii i Techniki Jądrowej Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej Kraków Cel 2: Rozwój metod dozymetrii biologicznej oraz biofizycznych markerów i indykatorów wpływu promieniowania na organizmy żywe

Dlaczego potrzebujemy nowych metod dozymetrii biologicznej? Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej Kraków Wady obecnie stosowanych cytogenetycznych metod dozymetrii biologicznej: -są czasochłonne -mają niską przepustowość -wymagają doświadczonego personelu -są trudne do standaryzacji i automatyzacji Brak możliwości analizy dużej liczby próbek w krótkim czasie 15 krajów Unii Europejskiej jest w stanie przebadać testem częstości występowania chromosomów dicentrycznych osób tygodniowo. Wojcik A, Lloyd D, Romm H, Roy L Biological dosimetry for triage of casualties in a large-scale radiological emergency: Capacity of the EU member states. Radiation Protection Dosimetry 138:397–401.

Analiza ekspresji genów jako dozymetr biologiczny Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej Kraków Promieniowanie jonizujące Uszkodzenia makromolekuł (DNA, białka) Modyfikacja aktywności komórkowych szlaków sygnalizacyjnych Zmiany ekspresji genów ?

Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej Kraków Etap będzie realizowany poprzez następujące działania: Kwerenda literaturowa obejmująca istniejący stan wiedzy na temat wykorzystania analizy ekspresji genów do oceny narażenia na promieniowanie jonizujące Wybór genów do analizy ze szczególnym uwzględnieniem: genów związanych z odpowiedzią na uszkodzenia DNA genów biorących udział w regulacji cyklu komórkowego protoonkogenów genów kodujących białka opiekuńcze (chaperony) genów kodujących mikroRNA genów reporterowych

Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej Kraków Etap będzie realizowany poprzez następujące działania: Oznaczenie ekspresji wybranych genów w napromienionych in vitro próbkach krwi od kilkunastu dawców Dawka promieniowania 0-7 Gy Czas po napromienieniu 6-48 h Trzy niezależne powtórzenia dla każdego dawcy Oznaczenie ekspresji na poziomie mRNA metodą łańcuchowej reakcji polimerazy z detekcją produktu w czasie rzeczywistym (ang. real-time PCR)

Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej Kraków Etap będzie realizowany poprzez następujące działania: Analiza otrzymanych wyników obejmująca: Analizę wewnątrz- i międzyosobniczego zróżnicowania poziomu ekspresji badanych genów Porównanie zmian ekspresji badanych genów pod wpływem promieniowania u poszczególnych dawców Analiza zależności poziomu ekspresji badanych genów od dawki promieniowania i czasu jaki upłynął od napromienienia Ocenę możliwości wykorzystania analizy ekspresji genów do oceny narażenia na promieniowanie jonizujące

Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej Kraków Dziękuję za uwagę