konstruktywizm
Zainteresowanie świadomością ludzką i jej miejscem w polityce światowe Konstruktywiści uważają, że nie ma zewnętrznej, obiektywnej społeczności jako takiej-świat społeczny i polityczny nie są bytami fizycznymi ani obiektami materialnymi pozostającymi poza ludzką świadomością. System międzynarodowy to zestaw idei, zbiór myśli, system norm opracowany przez określonych ludzi w określonym czasie i miejscu.
Teoretycy: Peter Katzenstein Friedrich Kratochwil Nicholas Onuf Alexander Wendt
Tezy konstruktywizmu: Stosunki międzyludzkie, w tym stosunki międzynarodowe składają się z myśli i idei, a nie z uwarunkowań i sił materialnych Podstawowym elementem ideacyjnym są intersubiektywne przekonania (idee, koncepcje, założenia…) podzielane przez ludzi Te wspólne przekonania, tworzą i wyrażają interesy i tożsamości ludzi, np. sposób, w jaki ludzie postrzegają samych siebie w relacjach z innymi Konstruktywiści skupiają uwagę na sposobach kształtowania i wyrażania relacji
Światy społeczny i polityczny nie należą do świata przyrody Światy społeczny i polityczny nie należą do świata przyrody. Nie istnieją naturalne prawa społeczne, ekonomiczne, ani polityczne. Historia nie jest ewoluującym procesem zewnętrznym, który pozostaje niezależny od ludzkich myśli i idei. Socjologia, ekonomia i nauki polityczne czy studia historyczne nie mogą być „obiektywną” nauką w ścisłym, pozytywistycznym znaczeniu tego słowa.
Świat społeczny: Stworzony przez ludzi Sfera intersubiektywna Ma sens dla ludzi, którzy go stworzyli
Konstruktywistyczna koncepcja struktur społecznych wg Wendta Struktury społeczne składają się z 3 elementów: wspólnej wiedzy, środków materialnych i praktyk. Struktury społeczne są częściowo definiowane przez wspólne oczekiwania, interpretację lub wiedzę. Konstytuują one aktorów w danej sytuacji oraz określają naturę ich stosunków, które są oparte albo na współpracy, albo na konflikcie.
Podstawowy element ideacyjny to intersubiektywne przekonania powszechnie podzielane przez ludzi.
Dla konstruktywistów konflikt nie jest zderzeniem rozmaitych sił czy bytów, ale raczej sporem, kontrowersją, nieporozumieniem… Konflikt to zawsze spór umysłów i zaangażowanie stron.
Dla konstruktywistów celem badań jest raczej interpretacja niż wyjaśnienie
Alexander Wendt o istocie konstruktywizmu: „anarchia jest tym, czym uczynią ją państwa”