Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

O PODZIALE FILOZOFII Myśliciel, August Rodin [E. Wójcicka - Romaniuk] edukacja filozoficzna, gimnazjum, O PODZIALE FILOZOFII – lekcja 3

O PODZIALE FILOZOFII Filozofia stopniowo rozszerzała swoje zainteresowania, powiększając tym samym swój zakres. Początkowo oznaczała tylko filozofię przyrody, potem teorię bytu, a później również teorię poznania. Jednak zanim zakres filozofii został ostatecznie określony, już rozpoczął się proces wydzielania z niej odrębnych nauk, dysponujących własnym przedmiotem, metodą i specjalistami. Frontispis łacińskiej wersji Dialogu Galileusza, Arystoteles, Ptolemeusz i Kopernik.

Rafaela Santi, Platon i Arystoteles - fragment fresku O PODZIALE FILOZOFII Na przestrzeni wieków, filozofię dzielono na różne sposoby, w zależności od przyjętych kryteriów . Były to podziały ze względu na działy, epok i historyczne czy stopnień abstrakcji. Rafaela Santi, Platon i Arystoteles - fragment fresku

O PODZIALE FILOZOFII Platon, podzielił filozofię na wiedzę o zjawiskach i  wiedzę o  bycie, w ślad za nim Grecy dzielili filozofię na: fizykę - naukę o  bycie; logikę - naukę o  poznaniu; etykę – naukę o  wartościach. Stoicy podobnie do Platona podzielili filozofię na: logikę (teorię poznania i teorię języka), fizykę (tj. filozofię przyrody), etykę. Platon

Epikur dzielił filozofię podobnie na: O PODZIALE FILOZOFII Epikur dzielił filozofię podobnie na: kanonikę - naukę o kryteriach, fizykę - filozofię przyrody, etykę - naukę o tym, jak żyć. Epikur

O PODZIALE FILOZOFII Arystoteles zauważył, że rozum ludzki posiada dwie funkcje: - teoretyczną, która pozwala na poznawanie zasad bytu, - praktyczną, która służy poznawaniu zasad działania. Zgodnie z tym podzielił filozofię na filozofię na teoretyczną i filozofię praktyczną, oddzielając od nich logikę jako dyscyplinę przygotowawczą, formalną. Arystoteles

O PODZIALE FILOZOFII U Arystotelesa filozofia praktyczna ma dwa główne działy: etykę i politykę, którym podporządkowane są dyscypliny podrzędne: retoryka, ekonomika i poetyka. Filozofia teoretyczna dzieli się na: fizykę, matematykę i „pierwszą filozofię”. Arystoteles

O PODZIALE FILOZOFII Za podstawę swojego podziału Arystoteles przyjął stopień abstrakcji, który jest najmniejszy w fizyce, większy w matematyce /pojmowanej bardzo szeroko, jako arytmetyka, geometria, ale też muzyka, optyka, astronomia i mechanika), a najwyższy w "pierwszej filozofią" czy po prostu w "filozofii". Później arystotelesowskie pojęcie "pierwszej filozofią" zastąpiła nazwa, zapożyczona od tytułu jego dzieła - "metafizyka". Arystoteles

Rafaela Santi, Szkoła Ateńska O PODZIALE FILOZOFII Podział dziejów filozofii europejskiej na epoki/ /periodyzacja/: I. Filozofia starożytna, zaczynająca się na przełomie VII i VI w. p.n.e., a kończąca się w VI w. n.e. II. Filozofia średniowieczna, trwająca od VI do XIV wieku n.e. III. Filozofia nowożytna, trwająca od XV wieku n.e., do dnia dzisiejszego. IV. Filozofia współczesna, która stanowi część okresu nowożytnego, trwa od XIX wieku do dziś. Rafaela Santi, Szkoła Ateńska „Imię róży”

O PODZIALE FILOZOFII Hugon od św. Wiktora, który nawoływał: "Ucz się wszystkiego, zobaczysz potem, że nic nie jest zbędne", (Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1, Warszawa 2002) podzielił wiedzę na cztery działy: wiedzę teoretyczną, szukającą prawdy /teologia, matematyka i fizyka/; wiedzę praktyczną, kierującą obyczajami /etyka właściwa, ekonomika i polityka/; wiedzę mechaniczną, kierująca czynami, /sztuki "nie wyzwolone": tkactwo, produkcja narzędzi,, żeglarstwo, rolnictwo, łowiectwo, medycyna, "teatryką" czyli sztuka bawienia ludzi/; wiedzę logiczną. która uczy mówić i dyskutować. Hugon od św. Wiktora

Tablica pamiątkowa we Wrocławiu O PODZIALE FILOZOFII Christian Wolff, niemiecki filozof, wszystkie nauki, z wyjątkiem matematycznych, podzielił na: filozoficzne – racjonalne, historyczne - empiryczne. Przedmiot nauk filozoficznych i empirycznych jest ten sam, jednak pierwsze z nich podają racje, drugie zaś stwierdzają fakty. Nauki filozoficzne dedukują to, co historyczne znajdują w doświadczeniu. Jedne i drugie są potrzebne, jako że empiryczne dostarczają filozoficznym materiału, i potwierdzają, że ich racjonalna dedukcja odpowiada rzeczywistości. Ale tylko nauki racjonalne dostarczają poznania prawdziwie jasnego i wyraźnego. Tablica pamiątkowa we Wrocławiu

Rembrandt, Arystoteles z popiersiem Homera O PODZIALE FILOZOFII Zagadnienie klasyfikacji nauk, czyli de facto podziału filozofii rozwiązywane było albo według tradycji platońskiej albo arystotelesowskiej . Podział platoński na logikę, fizykę i etykę, powstał w Akademii. Przejęty przez stoików a potem Ojców Kościoła (Orygenes, Augustyn), wprowadzony został do nauki średniowiecznej przez Izydora, Eriugenę, Alkuina używany był jeszcze w XII w. Arystotelesowski podział na nauki teoretyczne i praktyczne, rozwinięty przez komentatorów, przekazany średniowieczu przez Boecjusza, reprezentowany był głównie przez Hugona od św. Wiktora. Rembrandt, Arystoteles z popiersiem Homera

Filozofia na średniowiecznej miniaturze O PODZIALE FILOZOFII Wymieniając poszczególne jej dziedziny, filozofię można podzielić między na: metafizykę (teoria bytu), ontologię (teoria przedmiotu), teorię poznania (epistemologia), antropologię (filozofia człowieka), etykę (filozofia moralności), teodyceę (filozofia Boga), kosmologię filozoficzną (filozofia przyrody), estetykę (filozofia piękna, filozofia sztuki), semiotykę (teoria znaku), logikę, semantykę (teoria znaczenia) i inne. Filozofia na średniowiecznej miniaturze

Rafael Santi, Szkoła Ateńska. O PODZIALE FILOZOFII Przez wieki różne doktryny filozoficzne, w zależności od tego, co uważały za godne uwagi, szczegółowo zajmowały się różnymi działami filozofii. Bez względu jednak na własne preferencje większość z nich miała trzy podstawowe działy: ogólną naukę o bycie /metafizyka, ontologia/. Poza częścią ogólną obejmowała naukę o przyrodzie /kosmologia/, o duszy /psychologia/ i o Bogu /teologia/. ogólną naukę o poznaniu /epistemologia, gnozeologia/. Epistemologia dzieliła się na teorię poznania, analizującą proces poznania i krytykę poznania, oceniającą jego wyniki; ogólną naukę o wartościach /aksjologia/. Na aksjologię składały się etyka, zajmująca się wartościami moralnymi i estetyka, badająca wartości estetyczne. I chociaż podział ten ustalili w IV w. p.n.e. uczeni greccy z Akademii Platońskiej, pozostaje nadal aktualny. Rafael Santi, Szkoła Ateńska.

BIBLIOGRAFIA Krąpiec M.A., Metafizyka. Zarys podstawowych zagadnień, Lublin 1978. Podsiad A., Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa 2000. Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 1-5, Lublin 2000-2005. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1-3, Warszawa 2002.